Ngêi d¹y:ThÇy NguyÔn Anh TuÊn
Trêng THCS T©n Phong
Vật sáng AB chiều cao h đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ tiêu cự f,
cách thấu kính một khoảng d (AЄ trục chính) cho ảnh A
/
B
/
có chiều cao h
/
, cách thấu kính
một khoảng d
/
. Điền nội dung thích hợp vào dấu … trong bảng sau để so sánh h
/
với h, d
/
với d trong trường hợp A
/
B
/
là ảnh thật:
So sánh
d >2f
2f > d > f
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
h
/
với h
d
/
với d
h
/
< h
d
/
< d
h
/
> h
d
/
> d
Vị trí đặt vật
KIỂM TRA
Vật sáng AB chiều cao h đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ tiêu cự f,
cách thấu kính một khoảng d (AЄ trục chính) cho ảnh A
/
B
/
có chiều cao h
/
, cách thấu kính
một khoảng d
/
.Điền nội dung thích hợp vào dấu … trong bảng sau để so sánh h
/
với h, d
/
với d trong trường hợp A
/
B
/
là ảnh thật:
So sánh
d >2f
2f > d > f
h
/
với h
d
/
với d
h
/
< h
d
/
< d
h
/
> h
d
/
> d
Vị trí đặt vật
d = 2f
. . . . . . . . . .
+Dự đoán:
h
/
= h d
/
= d
KIỂM TRA
KIỂM TRA
+ Chứng minh: Dựa vào cách dựng ảnh của vật sáng AB có độ cao h đặt vuông góc với trục
chính cách thấu kính hội tụ một khoảng bằng 2 lần tiêu cự (OA=2f), ta sẽ thu được một ảnh ngược
chiều, cao bằng vật (A
/
B
/
=h
/
= h=AB) và cũng nằm cách thấu kính khoảng 2f. Khi đó, khoảng cách
giữa vật và ảnh sẽ là 4f (hình vẽ).
A
B
A
/
B
/
F
F
/
O
I
h
Màn ảnh
h
/
2f
2f
LỜI GIẢI
a- Dựng ảnh:
+ Ta có: ABF = OIF nên
b- Chứng minh
+ Mặt khác tia sáng BI qua tiêu
điểm F đến TKHT nên cho tia
Từ (1) và (2) => A
/
B
/
= AB hay h
/
=h
+Vậy: ABO = A
/
B
/
O
AB = OI = h (1)
ló IB
/
song song với trục chính của thấu kính, hay A
/
B
/
= OI (2)
+Từ đó suy ra A
/
O = AO = 2f, hay A
/
O+AO= 4f => d + d
/
= 4f
Nhận xét: Ở TKHT, khi d = 2f thì h
/
= h và d
/
= d nên d+d
/
= 4f
c- Ngược lại, ta dễ dàng chứng minh được:
Khi đặt 1 vật sáng trước 1 TKHT thu được 1 ảnh rõ nét của vật, nếu h
/
= h(hoặc d
/
= d)
thì d
/
= d = 2f (=> d + d
/
= 4f ).
BÀI 46 THỰC HÀNH: ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - CHUẨN BỊ
1. Dụng cụ (SGK)
2. Lí thuyết
a) Dựa vào cách dựng ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ, hãy chứng minh rằng: Nếu ta đặt
một vật AB có độ cao là h vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và cách thấu kính
một khoảng bằng 2 lần tiêu cự (OA=2f) thì ta sẽ thu được một ảnh ngược chiều, cao bằng vật
(A
/
B
/
= h
/
= h = AB) và cũng nằm cách thấu kính khoảng 2f. Khi đó, khoảng cách giữa vật và
ảnh sẽ là 4f.
b) Cách đo f (SGK)
3. Chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành theo mẫu đã cho ở cuối bài