Tuần 28 ông già và biển cả

ÔNG GIÀ VÀ
BIỂN CẢ
Ơ-nit Hê-minh-uê

1


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
 - Hê-minh-uê (1899 1961) là nhà văn Mĩ
nổi tiếng, để lại dấu ấn
sâu sắc trong văn xuôi
hiện đại phương Tây,
góp phần đổi mới
cách viết của nhiều
thế hệ nhà văn trên
thế giới, được tặng
giải Nobel 1954.


Ơ-nit Hê-minh-uê

2








- Ông là người yêu thiên
nhiên, thích phiêu lưu mạo
hiểm, cây bút xông xáo,
tham gia nhiều cuộc chiến
tranh, làm phóng viên chiến
trường.
- Quan niệm nghệ thuật:
viết một áng văn xuôi đơn
giản và trung thực về con
người.
- Nguyên lý sáng tác: "TảngNơi ông sinh ra tại Oak Park, Illinois
băng trôi": tác phẩm phải
mang nhiều tầng ý nghĩa
sâu kín, người đọc tự rút ra
3


- Được giải thưởng Nô-ben văn chương
năm 1954.
 - Tác phẩm: Giã từ vũ khí, Chuông
nguyện hồn ai, Ông già và biển cả…


4


TRÊN BIA TƯỞNG NIỆM HÊ-MINH-UÊ
 Best of all he loved the fall
The leaves yellow on the cottonwoods
Leaves floating on the trout streams

And above the hills
The high blue windless skies
Now he will be a part of them forever
 (tạm dịch:
Trên tất cả anh ấy yêu mùa thu
Những chiếc lá nhuộm vàng những cây bông vải
Những chiếc lá trôi theo những dòng cá hồi
Và ở phía trên những ngọn đồi
Những khoảng trời cao xanh lặng gió
Giờ đây anh sẽ mãi mãi là một phần của chúng)
Ernest Hemingway - Idaho - 1939
Phạm Thị Thúy Nhài

5


2. Tác phẩm:
 a. Hoàn cảnh
sáng tác:
 Xuất bản lần đầu
1952, gây tiếng
vang lớn. Sau đó
2 năm (1954)
đoạt giải Nobel
văn chương.


6

b. Tóm tắt
 Tiểu thuyết: Ông lão Xantiagô đã 84 ngày
liền không câu được cá. Cậu bé Manolin
không được phép theo ông nữa. Lão ra khơi
câu được con cá kiếm khổng lồ, chiến đấu
với nó suốt mấy ngày đêm, cuối cùng chinh
phục được cá kiếm. Lão giương buồm quay
về đất liền. Trên đường về, lão phải chống
cự với đàn cá mập. Con cá kiếm chỉ còn bộ
xương. Lão đưa thuyền về bờ, đến lều, chìm
vào giấc ngủ và mơ thấy những con sư tử.


Phạm Thị Thúy Nhài

7




- Đoạn trích: Vào buổi
sáng ngày thứ ba, con cá
kiếm bắt đầu lượn vòng
quanh thuyền. Ông lão
kiên nhẫn thu dây câu.
Khi con cá trồi lên, ông
thấy nó thật to lớn. Dù đã
đuối sức, lão cố gắng
kéo nó lại gần thuyền,
dùng mũi lao để kết thúc

cuộc đời nó. Lão đưa con
thuyền và cá kiếm vào
bờ, thế rồi con cá mập
đầu tiên xuất hiện.

8


3. Chủ đề
 Phản ánh vẻ đẹp của con người lao
động trong việc theo đuổi ước mơ giản
dị nhưng rất to lớn của đời mình được
thể hiện qua hình tượng con cá kiếm
kiêu hùng.


Phạm Thị Thúy Nhài

9


II. Tìm hiểu văn bản
1. Cuộc chinh phục con cá kiếm
 - Ông lão: 1 ngư phủ lành nghề nhưng đơn
độc, mệt thấu xương mà vẫn cố gắng thực
hiện bằng được ước mơ bắt con cá lớn của
đời mình
 -> Thể hiện hành trình nhọc nhằn và
dũng cảm của người lao động trong một
xã hội vô tình.



Phạm Thị Thúy Nhài

10


- Con cá kiếm lượn nhiều vòng:
 + Gợi lên những cố gắng cuối cùng thể
hiện vẻ đẹp hùng dũng, ngoan cường
của con cá trong cuộc chiến đấu.
 + Cho thấy cuộc chiến giữa ông lão và
con cá sẽ quyết liệt và ý nghĩa của chiến
thắng sẽ càng cao.
 + Hình ảnh một ngư phủ lành nghề kiên
cường: đoán biết con cá qua vòng lượn.


11


- Chặng cuối của cuộc chiến đấu:
 + Cá kiếm: là đối thủ ngang sức, ngang
tài với lão. Trước khi chết, nó vẫn thể hiện
phong cách cao thượng, uy dũng "phóng
vút lên khỏi mặt nước, phô hết tầm vóc
khổng lồ" -> con cá bộc lộ những phẩm
chất cao quý như của con người -> sự
kiêu hùng của cá kiếm năng cao tầm vóc
của Xantiagô.

 + Ông lão: tâm trạng phức tạp, mâu
thuẫn, vừa yêu quý, cảm thông, nhưng
đồng thời phải giết nó cho bằng được.


12


-> Cá kiếm vừa là
đối tượng chinh
phục, vừa là người
anh em của lão.
 - Kết quả: ông lão
chiến thắng nhờ tay
nghề, ý chí, nghị lực
phi thường.


13


2. Ý nghĩa tư tưởng đoạn trích
 - Hình tượng cá kiếm:
 + Tượng trưng cho sức mạnh và vẻ đẹp
của thiên nhiên -> phản ánh mối quan hệ
phức tạp giữa con người với thiên
nhiên, vừa có thể là bạn vừa có thể là đối
thủ.
 + Là hình ảnh của ước mơ cao quý mà
con người thường theo đuổi trong cuộc

đời. Khi ước mơ trở thành hiện thực thì nó
không còn như trước. Có như vậy, người
ta mới luôn theo đuổi những ước mơ mới.


14


- Hình tượng ông lão: là người lao động
lành nghề, có tâm hồn trong sáng, cao
đẹp, có khát vọng lớn, được thể hiện qua
độc thoại nội tâm.
Phạm Thị Thúy Nhài

15


III. Tổng kết


Hình ảnh ông lão đánh cá đơn độc dũng cảm
săn đuổi con cá lớn nhất đời là một biểu
tượng về vẻ đẹp của ước mơ và hành
trình gian khổ của con người để biến ước
mơ thành hiện thực. Sự chuyển hóa từ bức
tranh với những nét trần trụi, chân thực, giản
dị sang một lớp nghĩa hàm ẩn, rộng lớn - đó
chính là phong cách của Hê-minh-uê và cũng
là sự thể hiện nguyên lý sáng tác của ông:
tác phẩm nghệ thuật như một "tảng băng

trôi".

16




“Ước mơ không phải là cái gì sẵn có,
cũng không phải là cái gì không thể có.
Ước mơ giống như một con đường
tiềm ẩn để con người khai phá và vượt
qua”. ( Lỗ Tấn)



Cảnh khổ, sự thất bại là một nấc thang
cho bậc anh tài, một kho tàng cho
người thông minh và là một vực thẳm
cho kẻ yếu hèn”. (Balzac)

_
Phạm Thị Thúy Nhài

17