Những Vấn Đề Cơ Bản Về Tài Chính Công Và Quản Lý Tài Chính Công

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG
(dànhchocáclớpkhôngchuyênngành)

2014


QUY CHẾ CHUNG
Số tiết nghiên cứu: 45 tiết
- Hướng dẫn nghiên cứu trên lớp: 30 tiết
- Tự nghiên cứu: 15 tiết
Đánh giá điểm điều kiện:
Điểm điều kiện là điểm tổng hợp; trong đó: (i) Điểm bài kiểm tra viết 15 phút hệ số 2; (ii) Điểm các bài trắc
nghiệm 07 phút hệ số 1 (vắng lần nào nhận điểm 0 của lần đó, không có kiểm tra bổ sung); (iii) Điểm chuyên
cần dành cho những người chăm chỉ và được cộng tối đa 1,0 điểm vào điểm tổng hợp.
Điều kiện dự thi
- Thời gian tham gia nghiên cứu trên lớp ≥ 24 tiết
- Có điểm điều kiện
Thi tự luận (viết): Thời gian làm bài 90 phút


QUY CHẾ CHUNG
Phương pháp giảng dạy, học tập:

GV hướng dẫn SV cách đọc và nắm bắt các vấn đề của học phần;
SV tự đọc các tài liệu ở nhà, tóm tắt được nội dung bài học và được quyền đặt ra các câu hỏi
trao đổi theo nhóm;

GV giao bổ sung các vấn đề cần trao đổi và giải đáp cho các vấn đề mà SV đặt ra;
 Kiểm tra, đánh giá mức độ chuyên cần của người học bằng nhiều hình thức và ở vào các thời
điểm khác nhau; đảm bảo công bằng và có hiệu quả ở mức độ nhất định.

GIÁO TRÌNH

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG
(NHÀ XUẤT BẢN TÀI CHÍNH, HÀ NỘI – 2010)


NỘI DUNG (06 chương)

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TCC & QUẢN LÝ TCC

1

2

QUẢN LÝ THU NSNN

3

QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN CỦA NSNN

4

QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CỦA NSNN

5

TỔ CHỨC CÂN ĐỐI NSNN

6

QUẢN LÝ CÁC QUỸ TCC NGOÀI NSNN


CHƯƠNG 1

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TCC
VÀ QUẢN LÝ TCC

1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TCC
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ TCC


Các vấn đề chuẩn bị cho chương 1

1- Tài chính công (TCC) là gì?

2- TCC có các đặc điểm gì? Phân tích các đặc điểm của TCC?

3- TCC có các chức năng gì? Phân tích các chức năng của TCC? Chức năng phân phối của TCC có ảnh
hưởng gì đến phúc lợi xã hội?

4- TCC có vai trò gì đối với nền Kte? Phân tích mỗi vai trò đó? Làm thế nào đề hạn chế được các tác
động xấu mà TCC có thể gây ra cho nền Kte?

5- Quản lý TCC được hiểu như thế nào? Chủ thể quản lý TCC là ai? Chủ thể đó phải thực hiện quản lý
TCC như thế nào?


Các vấn đề chuẩn bị cho chương 1

6- Quản lý TCC có các đặc điểm gì? Phân tích mỗi đặc điểm đó.

7- Phân tích các yêu cầu quản lý TCC và liên hệ với thực tiễn VN (trách nhiệm giải trình; công khai
minh bạch; sự tham gia; tính tiên liệu)?

8- Nêu các công cụ thường được sử dụng trong quản lý TCC và cách thức sử dụng các công cụ đó
trong quản lý TCC?

9- Nêu các phương pháp thường được sử dụng trong quản lý TCC và cách thức sử dụng các phương
pháp đó?


Tài liệu học tập
Tài liệu bắt buộc:
1. Giáo trình quản lý Tài chính công;
2. Luât NSNN số 01/2002/QH11 và các văn bản hướng dẫn thi hành

Tài liệu tham khảo:

1.
2.

Nghị định số 215/2013/NĐ-CP, Quy định v ề chưc năng, nhi êm vu, quy ền han, c ơ câu t ô chưc B ộ Tài chính
Nghị định số 116/2008/NĐ-CP, Quy định v ề chưc năng, nhiêm vu, quy ền h an, c ơ c âu t ô ch ưc B ộ K ê ho ach và đ âu
tư


1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TCC

1.1.1. KHÁI NIỆM
1.1.2. ĐẶC ĐIỂM
1.1.3. CHỨC NĂNG
1.1.4. CÁC BỘ PHẬN CẤU THÀNH
1.1.5. VAI TRO


1.1.1. KHÁI NIỆM
02 câu hỏi cần ôn lại:
1- Tài chính là gì?

2- Có các chủ thể nào tham gia vào hoạt động của tài chính?


1.1.1 Khái niệm

Trước hết cần phải khẳng định rằng: Hình thức biểu hiện của tài chính là sự vận động của các
quĩ tiền tệ. Quĩ tiền tệ đó của chủ thể nào, thì gọi là tài chính của chủ thể đó.

Trong nÒn kinh tÕ cã c¸c chñ thÓ nµo?

Cá nhân

Nhà nước

Hộ gia đình

Các tổ chức Ktế, XH

1.1.1. KHÁI NIỆM

Các vấn đề trao đổi:

1.

Vậy, các quỹ tiền tệ của Nhà nước người ta thường gọi là gì?

2.

TCC có phải là tài chính của khu vực công hay không?

3.

Phạm vi nghiên cứu về TCC giới hạn ở mức nào?


1.1.1. KHÁI NIỆM

KHU VỰC CÔNG

CHÍNH PHU

DN CÔNG

CHÍNH QUYỀN TƯ

DN CÔNG VỀ TC

DN CÔNG PHI TC

CHÍNH QUYỀN
BANG

CHÍNH QUYỀN ĐP

DN VỀ TIỀN TỆ, GỒM CẢ
NHTƯ

DN CÔNG VỀ TC PHI TIỀN TỆ


1.1.2. đặc điểm

TCC có mấy đặc điểm?
Khi phân tích mỗi đặc điểm cần làm rõ:

(1) TCC là gì? Nó có các đặc điểm nào?
(2) Phân tích mỗi đặc điểm phải chỉ ra được:
Vì sao?
Biểu hiện như thế nào?


1.1.3. CHỨC NĂNG
Khi phân tích mỗi chức năng cần làm sáng tỏ:

PHÂN PHỐI








Khái niệm
Chủ thể
Đối tượng
Kết quả
Lưu ý

KIỂM SOÁT & ĐIỀU CHỈNH








Khái niệm
Tính tất yếu khách quan
Chủ thể
Đối tượng và nội dung
Mối quan hệ
Kết quả

Chức năng phân phối của TCC có làm tăng phúc lợi xã hội không?


1.1.3. CHỨC NĂNG

Chu kỳ tái SX của cải xã hội (C.Mac):

Sản xuất

Phân phối, trao đổi

Tiêu dùng

Đối tượng phân phối của TCC chủ yếu từ cái gì?

Muốn cho đối tượng phân phối của TCC ngày càng lớn, thì Nhà nước phải làm gì? Và làm
như thế nào?


1.1.4. BỘ PHẬN CẤU THÀNH

TCC

PHÂN CẤP Q.LÝ

TCC TƯ

CHỦ THỂ T.Tiêp Q.LÝ

M.ĐÍCH TỔ CHỨC QUỸ

TCC ĐP

QUỸ NSNN

QUỸ TCC
NGOÀI
NSNN

TCC TỔNG
HỢP

TCC CÁC
ĐƠN VỊ
SỬ DỤNG

TCC CẤP

TCC CẤP

TỈNH

HUYỆN

TCC CẤP XÃ

NSNN




1.1.5. VAI TRO
TCC có 03 vai trò:
(i) Duy trì sự tồn tại và hoạt động của bộ máy nhà nước

Vì sao?
Biểu hiện như thế nào?
(ii) Giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống tài chính của nền KTQD
Vì sao?
Biểu hiện như thế nào?
(iii) Góp phần thực hiện các nhiệm vụ KT, XH của Nhà nước (Nền kinh tế sản xuất có hiệu quả; Công bằng xã
hội; Tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô)
Vì sao?
Biểu hiện như thế nào?


1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QLTCC

1.2.1. KHÁI NIỆM
1.2.2. ĐẶC ĐIỂM
1.2.3. YÊU CẦU
1.2.4. NỘI DUNG
1.2.5. PHƯƠNG PHÁP VÀ CÔNG CU
1.2.6. NHIỆM VU VÀ BỘ MÁY


1.2.1. KHÁI NIỆM

CÔNG CU
CHU THỂ QL

HOẠT ĐỘNG TCC

MUC TIÊU QL

PHƯƠNG PHÁP

Chủ thể QLTCC là ai?
Mục tiêu QLTCC ai xây dựng? Và xây dựng các mục tiêu đó dựa trên những căn cứ nào?
Vì sao chủ thể QLTCC lại có thể sử dụng kết hợp nhiều công cụ và phương pháp trong quản lý TCC như vậy?


1.2.2. ĐẶC ĐIỂM

02 vấn đề cần phải hiểu rõ:

(1) Có mấy đặc điểm
(2) Phân tích mỗi đặc điểm phải chỉ rõ: (i) Vì sao? (ii) Biểu hiện như thế nào?


1.2.3. YÊU CẦU

TRÁCH NHIỆM
GIẢI TRÌNH

MINH BẠCH

TỨ TRU

TIÊN LIỆU

THAM GIA


1.2.3. YÊU CẦU

Trách nhiệm giải trình
Được hiểu như thế nào?
Liên hệ với thực tiễn quản lý TCC hiện nay?

Minh bạch
Được hiểu như thế nào?
Liên hệ với thực tiễn quản lý TCC hiện nay?

Sự tham gia
Được hiểu như thế nào?
Liên hệ với thực tiễn quản lý TCC hiện nay?

Tính tiên liệu
Được hiểu như thế nào?
Liên hệ với thực tiễn quản lý TCC hiện nay?


1.2.4. NỘI DUNG

 Quản lý quá trình thu
 Quản lý quá trình chi
 Quản lý thực hiện các biện pháp cân đối thu, chi TCC và quản lý nợ công