Khóa h c LT ả KIT-1: Môn Sinh h c (Th y Nguy n Quang Anh)
Nguyên phân và gi m phân (Ph n 1)
NGUYÊN PHÂN VÀ GI M PHÂN (PH N 1)
(TÀI LI U BÀI GI NG)
Giáo viên: NGUY N QUANG ANH
ây là tài li u tóm l c các ki n th c đi kèm v i bài gi ng Nguyên phân và gi m phân (Ph n 1) thu c khóa h c
có th n m v ng ki n th c ph n
LT H KIT-1: Môn Sinh h c (Th y Nguy n Quang Anh) t i website Hocmai.vn.
nguyên phân và gi m phân, B n c n k t h p xem tài li u cùng v i bài gi ng này.
I. Nguyên phân
Các giai đo n
Trung gian
Di n bi n c b n
- Màng nhân và nhân con tiêu bi n.
- NST tháo xo n thành d ng s i m nh và nhân đôi thành NST kép g m 2 crômatit
gi ng nhau và dính nhau tâm đ ng
- Trung t nhân đôi
Kì đ u
- NST co ng n
- Thoi vô s c hình thành
Kì gi a
- NST co ng n c c đ i, đính vào s i thoi vô s c và t p trung thành 1 hàng
ph ng xích đ o c a thoi phân bào
Kì sau
- Các NST kép tách nhau ra tâm đ ng ta thành 2 NST đ n, hình thành 2 nhóm
NST ti n v 2 c c TB theo s i vô s c
Kì cu i
m t
- T i m i c c t bào, các NST tháo xo n.
- Màng nhân và nhân con hình thành. T bào ch t phân đôi t o thành 2 t bào con
có b NST gi ng t bào m
II. Gi m phân
G m 2 l n phân bào:
+ Gi m phân 1:
Các giai đo n
Trung gian
Di n bi n c b n
- Màng nhân và nhân con tiêu bi n.
- NST tháo xo n thành d ng s i m nh và nhân đôi thành NST kép g m 2 crômatit
gi ng nhau và dính nhau tâm đ ng
- Trung t nhân đôi
- Thoi vô s c hình thành
Kì đ u1
- NST co ng n
- Các NST kép b t đôi t
trao đ i chéo)
ng đ ng và có th trao đ i đo n cho nhau (hi n t
ng
Kì gi a1
- NST co ng n c c đ i, đính vào s i thoi vô s c và t p trung thành 2 hàng
ph ng xích đ o c a thoi phân bào
Kì sau1
- M i NST kép trong c p NST kép t
s c
Kì cu i1
- T i m i c c t bào, các NST tháo xo n.
- Màng nhân và nhân con hình thành. T bào ch t phân đôi t o thành 2 t bào con
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
m t
ng đ ng di chuy n v 1 c c TB theo s i vô
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
Khóa h c LT ả KIT-1: Môn Sinh h c (Th y Nguy n Quang Anh)
Nguyên phân và gi m phân (Ph n 1)
có b NST kép b ng 1/2 b NST c a t bào m
+ Gi m phân 2:
Các giai đo n
Trung gian
Di n bi n c b n
Di n ra r t nhanh
- Màng nhân và nhân con tiêu bi n.
- NST tháo xo n thành d ng s i m nh g m 2 crômatit gi ng nhau và dính nhau
tâm đ ng
- Trung t nhân đôi
Kì đ u2
- NST co ng n
- Thoi vô s c hình thành
Kì gi a2
- NST co ng n c c đ i, đính vào s i thoi vô s c và t p trung thành 1 hàng
ph g xích đ o c a thoi phân bào
Kì sau2
- Các NST kép tách nhau ra tâm đ ng ta thành 2 NST đ n, hình thành 2 nhóm
NST ti n v 2 c c t bào theo s i vô s c
m t
- T i m i c c t bào, các NST tháo xo n.
- Màng nhân và nhân con hình thành. T bào ch t phân đôi t o thành 2 t bào con
(giao t ) có b NST đ n b ng 1/2 b NST c a t bào m
Kì cu i2
Chú ý: V i c th có ki u gen AaBb. Khi gi m phân t o giao t :
+ N u là t bào sinh d c đ c, khi k t thúc gi m phân s t o ra 2 lo i tinh trùng v i s l ng là 4 (v i cách
s p x p khác nhau s t o ra 2AB + 2ab ho c 2Ab + 2aB)
+ N u là t bào sinh d c cái, khi k t thúc gi m phân s t o ra 1 tr ng
V i t bào có nhi u h n 2 c p gen (m i c p gen n m trên 1 c p nhi m s c th t ng đ ng. Ví d :
AaBbCcDdEe khi gi m phân c ng ch t o ra 2 lo i tinh trùng (v i t bào sinh d c đ c) hay 1 tr ng (v i t
bào sinh d c cái).
i m gi ng và Ệhác nhau c b n gi a nguyên phân và gi m phân, ý ngh a c a chúng trong di truy n
và ti n hóa
* Gi ng nhau:
- Có s nhân đôi ADN k trung gian.
- Tr i qua các k phân bào t ng t nhau.
- u có s bi n đ i hình thái NST theo chu k đóng và tháo xo n đ m b o cho NST nhân đôi k trung
gian và thu g n c u trúc k gi a.
- l n phân bào II c a gi m phân gi ng phân bào nguyên phân.
- u là c ch sinh h c nh m đ m b o n đ nh v t ch t di truy n qua các th h .
* Khác nhau:
NGUYÊN PHÂN
- X y ra 1 l n phân bào g m 5 k .
GI M PHÂN
- X y ra 2 l n phân bào liên ti p: L n phân bào I
là phân bào gi m phân, l n phân bào II là phân
bào nguyên phân.
- M i NST t ng đ ng đ c nhân đôi thành 2 - M i NST t ng đ ng đ c nhân đôi thành 1 c p
NST kép, m i NST kép g m 2 crômatit.
NST t ng đ ng kép g m 4 crômatit t o thành 1
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Khóa h c LT ả KIT-1: Môn Sinh h c (Th y Nguy n Quang Anh)
Nguyên phân và gi m phân (Ph n 1)
th th ng nh t.
k tr c không x y ra trao đ i chéo g m 2 - k tr c I t i 1 c p NST có x y ra hi n t ng
crômatit cùng ngu n g c.
ti p h p và x y ra trao đ i đo n gi a 2 crômatit
khác ngu n g c, t o nhóm gen liên k t m i.
- T i k gi a các NST t p trung thành t ng NST - T i k gi a các NST t p trung thành t ng c p
kép.
NST t ng đ ng kép.
k sau nguyên phân: có s phân ly các k sau I c a gi m phân: có s phân ly các
crômatit trong t ng NST kép v 2 c c t bào.
NST đ n tr ng thái kép trong t ng c p NST
t ng đ ng kép đ t o ra các t bào con có b
NST đ n tr ng thái kép khác nhau v ngu n g c
NST.
- K t qu m i l n phân bào t o ra 2 t bào có b
NST l ng b i n đ nh c a loài.
- K t qu qua 2 l n phân bào t o ra các t bào giao
t có b NST gi m đi m t n a khác bi t nhau v
ngu n g c và ch t l
- X y ra trong t bào sinh d
sinh d c s khai
ng NST.
ng và mô t bào - X y ra t bào sinh d c sau khi đã k t thúc giai
đo n sinh tr ng
M TS
D NG BÀI T P V HÌNH THÁI, C U TRÚC B
QUA CÁC KÌ PHÂN BÀO
Lo i 1: Hình thái, c u trúc NST qua các kì phân bào
* Nguyên phân
Các kì phân
bào
Hình thái NST
NST
C u trúc
- S i m nh
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì đ u
- Xo n l i, co ng n
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì gi a
- Xo n và co ng n c c đ i
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì sau
- Xo n và co ng n
- NST đ n
Kì cu i
- S i m nh
- NST đ n
Trung gian
* Gi m phân
Các kì gi m
phân 1
Hình thái NST
C u trúc
- S i m nh
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì đ u1
- Xo n l i, co ng n
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì gi a 1
- Xo n và co ng n c c đ i
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì sau 1
- Xo n và co ng n
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Kì cu i 1
- S i m nh
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
tâm đ ng
Trung gian
Các kì gi m
phân 2
Hocmai.vn – Ngôi tr
Hình thái NST
ng chung c a h c trò Vi t
C u trúc
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Khóa h c LT ả KIT-1: Môn Sinh h c (Th y Nguy n Quang Anh)
Nguyên phân và gi m phân (Ph n 1)
- S i m nh
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
đ ng
tâm
Kì đ u2
- Xo n l i, co ng n
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
đ ng
tâm
Kì gi a2
- Xo n và co ng n c c đ i
- D ng kép, g m 2 crômtit, dính nhau
đ ng
tâm
Kì sau2
- Xo n và co ng n
- NST đ n
Kì cu i2
- S i m nh
- NST đ n
Trung gian
Lo i 2: Xác đ nh s NST, s crômatit, s tâm đ ng c a TB qua các k phân bào
* L u ý:
- S tâm đ ng = S NST
- S crômatit = 2 s NST kép
Các kì nguyên
phân
S NST
S crômatit
S tâm đ ng
Trung gian
2n kép
4n
2n
Kì đ u
2n kép
4n
2n
Kì gi a
2n kép
4n
2n
Kì sau
4n đ n
0
4n
Kì cu i
2n đ n
0
2n
Các kì gi m
S NST
S crômatit
S tâm đ ng
Trung gian
2n kép
4n
2n
Kì đ u1
2n kép
4n
2n
Kì gi a 1
2n kép
4n
2n
Kì sau 1
2n kép
4n
2n
Kì cu i 1
n kép
2n
n
Các kì gi m
phân 2
S NST
S crômatit
S tâm đ ng
Trung gian
n kép
2n
n
Kì đ u2
n kép
2n
n
Kì gi a 2
n kép
2n
n
Kì sau 2
2n đ n
0
2n
Kì cu i 2
nđ n
0
n
phân 1
Giáo viên : NGUY N QUANG ANH
Ngu n :
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
Hocmai.vn
- Trang | 4 -