BÀI 8
XENLULÔZƠ
I.TÍNH CHẤT VẬT LÍ & TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN
1.Tính chất vật lí
chất rắn hình sợi, màu trắng
không mùi, không vị
không tan trong nước,ete, rượu, benzen...,tan trong dung
dịch [Cu(NH3)4](OH)2
2.Trạng thái tự nhiên
Xenlulozơ là thành phần chính tạo nên lớp màng tế bào
thực vật,là bộ khung của cây cối
Xenlulozơ có nhiều trong bông, đay, gai, tre, nứa, gỗ
www.themegallery.
Company Logo
Trạng thái tự nhiên
Đay
Tre
Bông
www.themegallery.
Company Logo
II.CẤU TRÚC PHÂN TỬ
Xenlulozơ, (C6H10O5)n,có phân tử khối rất lớn (khoảng
1000000 – 2400000)
Xenlulozơ là một polime hợp thành từ các mắt xích β-glucozơ
nối với nhau bởi các liên kết β-1,4-glicozit,phân tử
xenlulozơ không phân nhánh, không xoắn
1
4
4
1
1
4
4
1
Mỗi mắt xích C6H10O5 có 3 nhóm OH tự do, nên có thể viết
công thức cấu tạo của xenlulozơ là [C 6H7O2(OH)3]n
www.themegallery.
Company Logo
III.TÍNH CHẤT HÓA HỌC
2 tính chất hóa học
phản ứng
của
polisaccarit
www.themegallery.
phản ứng
của
ancol
đa chức
Company Logo
1. Phản ứng của polisaccarit
Xenlulozơ bị thủy phân trong dung dịch axit
nóng tạo ra glucozơ
(C6H10O5)n + nH2O
xenlulozơ
H2SO4,to
nC6H12O6
glucozơ
Phản ứng thủy phân cũng xảy ra ở trong dạ
dày động vật nhai lại nhờ enzimxenlulaza
www.themegallery.
Company Logo
2.Phản ứng của ancol đa chức
Xenlulozơ phản ứng với HNO3 đặc có H2SO4 đặc
làm xúc tác
H2SO4,to
[C6H7O2(OH)3]n + nHONO2
[C6H7O2(OH)2ONO2 ]n
+
xenlulozơ mononitrat
nH2O
H2SO4,to
[C6H7O2(OH)3]n + 2nHONO2
[C6H7O2(OH)(ONO2)2]n + 2nH2O
xenlulozơ đinitrat
H2SO4,to
[C6H7O2(OH)3]n + 3nHONO2
[C6H7O2(ONO2)3]n
+ 3nH2O
xenlulozơ trinitrat
Các chất xenlulozo mono,đi hoặc trinitrat là những chất dễ cháy
và nổ mạnh nên thường được dùng làm thuốc súng)
www.themegallery.
Company Logo
2.Phản ứng của ancol đa chức
Xenlulozơ phản ứng với Anhidric Axetic có
H2SO4 đặc làm xúc tác
H2SO4,to
[C6H7O2(OH)3]n + 2n (CH3CO)2O
[C6H7O2(OH)(OCOCH3)2]n + 2n CH3COOH
xenlulozơ điaxetat
H2SO4,to
[C6H7O2(OH)3]n + 3n (CH3CO)2O
[C6H7O2(OCOCH3)3]n + 3n CH3COOH
xenlulozơ triaxetat
Xenlulozơ điaxetat, xenlulozơ triaxetat là chất dẻo dễ kéo
thành tơ sợi
www.themegallery.
Company Logo
2.Phản ứng của ancol đa chức
Sản phẩm của phản ứng giữa xenlulozo với CS 2 (cacbon
disunfua) và NaOH là 1 dd rất nhớt gọi là visco.
Khi bơm dd nhớt này qua những lỗ rất nhỏ
(đường kính 0,1 mm ) và ngâm trong dd
H2SO4 loãng, xenlulozo được giải phóng ra
dưới dạng những sợi dài và mảnh, óng mượt
như tơ gọi là tơ visco.
Xenlulozơ không phản ứng với Cu(OH)2 nhưng
tan trong dung dịch [Cu(NH3)4](OH)2
www.themegallery.
Company Logo
IV.ỨNG DỤNG
Bao bì
Xenlulozơ
Vật dụng gia đình
Giấy
www.themegallery.
Tơ
Vật liệu xây dựng
Chiếu
Company Logo
www.themegallery.
Company Logo
1.
A.
B.
C.
D.
Chọn câu đúng trong các câu sau:
Xenlulozo và tinh bột có phân tử khối nhỏ.
Xenlulozo có phân tử khối nhỏ hơn tinh bột.
Xenlulozo và tinh bột có phân tử khối bằng nhau.
Xenlulozo và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng
phân tử khối của xenlulozo lớn hơn nhiều so với tinh bột.
2.
A.
B.
C.
D.
Tinh bột và xenlulozo khác nhau ở chỗ:
Thành phần phân tử.
Phản ứng thủy phân.
Độ tan trong nước.
Cấu trúc mạch phân tử.
www.themegallery.
Company Logo
3. Phát biểu nào sau đây là không đúng :
A. Thủy phân (xúc tác H+, t°) saccarozo cũng như mantozơ
đều cho cùng một monosaccarit.
B. Sản phẩm thủy phân xenlulozo (xúc tác H+ , t°) có thể
tham gia phản ứng tráng gương.
C. Dung dịch fructozo hòa tan được Cu(OH) 2 .
D. Dung dịch Mantozo tác dụng với Cu(OH) 2 khi đun nóng cho
kết tủa Cu2O.
4. Lượng mùn cưa (chứa 50% là xenlulozo) cần để sản xuát 1
tấn C2H5OH, biết hiệu suất của quá trình đạt 70%:
A.
B.
C.
D.
4,98 tấn.
3,44 tấn.
5,031 tấn.
2,943 tấn.
www.themegallery.
Company Logo
5. Tính thể tích axit nitric 99,67% có khối lượng riêng là 1,52 g/ml
cần để sản xuất 59,4g xenlulozơ trinitrat nếu hiệu suất đạt 90%:
A. 32,5 lít
B. 26,5 lít
C. 27,7 lít
D. Kết quả khác
6. Phân tử khối trung bình của Xenlulozơ là 1620 000 đvC.Giá trị
của n trong công thức (C6H10O5)n là:
A.
B.
C.
D.
7 000
8 000
9 000
10 000
www.themegallery.
Company Logo