Bai 16 dai cuong hoa huu co hidrocacbon

Khóa h c LT H KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

IC

NG HÓA H U C

ic

ng hóa h u c – Hiđrocacbon

– HI ROCACBON

(TÀI LI U BÀI ẢI NẢ)

Giáo viên: PH M NG C S N
ây là tài li u tóm l c các ki n th c đi kèm v i bài gi ng “ i c ng hóa h u c , hiđrocacbon” thu c Khóa h c LT H
KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n) t i website Hocmai.vn.
có th n m v ng ki n th c ph n “ i c ng hóa
h u c , hiđrocacbon”, B n c n k t h p xem tài li u cùng v i bài gi ng này.

1. Hiđrocacbon no
Hiđrocacbon no là nh ng hiđrocacbon trong phân t ch có liên k t đ n. G m :
– Ankan (hiđrocacbon no, m ch h ) có công th c phân t t ng quát CxH2x+2 (n ≥1).
– Xicloankan (hiđrocacbon no, m ch vòng) có công th c phân t t ng quát CxH2x (n ≥ 3).
Ankan
Xicloankan
ng phân m ch cacbon không phân –
ng phân m ch vòng có s c nh b ng s
ng
nhánh.
nguyên t cacbon.

phân
- ng phân m ch nhánh.
–
ng phân vòng nh h n có m t ho c nhi u
nhánh.
Tính ch t Các ch t trong phân t có không quá 4 nguyên t cacbon: là ch t khí ; t 5 đ n 15 nguyên
t cacbon : ch t l ng ; không màu, nh h n n c và không tan trong n c.
v t lí
– Ph n ng th nguyên t hiđro b ng nguyên t halogen ho c nhóm nitro :
 CxH2x + 1X + HX
CxH2x + 2 + X2 askt
0
, xt

 CxH2x – 1NO2 + H2O
CxH2x + HONO2 t
– Ph n ng oxi hoá hoàn toàn.
– Ph n ng tách hiđro t o thành anken – Các xicloankan vòng 3 ho c 4 c nh có ph n
0
, xt
ng c ng m vòng.

 CxH 2x
CxH 2x + 2 t
–
Tách hiđro r o thành h p ch t vòng không no
– Ph n ng cracking : phân c t thành
ho c vòng th m.
các phân t nh h n.
– Ph n ng rifominh : chuy n h p ch t

m ch không nhánh thành m ch nhánh.
– Ph n ng tách hiđro – khép vòng : t o
thành h p ch t vòng no 5, 6 c nh.
– Gi m m t nguyên t cacbon.
– Tách hiđro – khép vòng ankan.
i u ch
NaOH ,CaO ,t 0
CxH 2x + 1COONa    CxH 2x + 2
– T ng m ch cacbon.
,ete

 C2xH 4x + 2
CxH 2x + 1Cl Na
– T cacbua kim lo i, Ví d
Al4C3 + 12H2O  3CH4 + 4 Al(OH)3
2. Anken – Ankađien – Ankin

Khái
ni m

CTTQ
ng
phân

Anken
Ankađien
Ankin
Là nh ng hiđrocacbon
Nh ng hiđrocacbon không Là nh ng hiđrocacbon không no
không no m ch h , trong

no, m ch h , trong phân t m ch h trong phân t có m t
phân t có m t liên k t đôi có hai liên k t đôi C=C.
liên k t ba C C,
C =C.
CxH2x v i x  2.
CxH2x – 2 v i x  3.
CxH2x –2 v i x 2.
ng phân c u t o
– ng phân m ch cacbon (không nhánh và có nhánh) t ng t ankan.
– ng phân v trí liên k t đôi, liên k t ba trong m ch cacbon.

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -


Khóa h c LT H KIT-3: Môn Hóa h c (Th y Ph m Ng c S n)

ic

ng hóa h u c – Hiđrocacbon

ng phân l p th : đ ng –
ng phân hình h c t i
phân hình h c .
m i liên k t đôi.

–
ng phân v trí t ng
đ i c a 2 liên k t đôi.
Tính
ch t
hoá
h c

a) Ph n ng c ng.
– C ng H2/Ni.
– C ng Br2.
– C ng HX : tuân theo quy t c Maccopnicop.
b) Ph n ng v i dung d ch KMnO4.
c) Ph n ng trùng h p
Các ankin có liên k t ba
ch t c a m t axit y u.

đ u m ch có tính

3. Hiđrocacbon th m
a. Hiđrocacbon th m là nh ng hiđrocacbon có vòng benzen trong phân t
Benzen và các ch t đ ng đ ng l p thành dãy đ ng đ ng c a benzen có công th c phân t t ng quát
CxH2x -6 v i x  6.
b. ng phân c a các đ ng đ ng c a benzen
– Các đ ng đ ng c a benzen t C8H10 tr đi d ng R–C6H5 có đ ng phân v m ch cacbon c a m ch nhánh
ngoài vòng benzen.
– Khi vòng benzen có hai ho c h n hai nhóm th ankyl, s có đ ng phân v v trí t ng đ i gi a các
nhóm th đó.
c. Tính ch t hoá h c
– Benzen và các đ ng đ ng có kh n ng tham gia ph n ng th nguyên t H vòng th m (halogen,

nitro,..).
- Quy t c th : các đ ng đ ng c a benzen tham gia ph n ng th nguyên t H c a vòng benzen d h n
benzen và u tiên th nguyên t H v trí ortho và para so v i m ch nhánh ankyl l n nh t.
– Các đ ng đ ng c a benzen có ph n ng th nguyên t H m ch nhánh c a vòng benzen t ng t
ankan.
– Các hiđrocacbon th m có kh n ng tham gia ph n ng c ng (hiđro, halogen) vào nhân th m. Kh n ng
c ng vào vòng benzen khó h n c ng vào liên k t đôi trong phân t anken.
– Hiđrocacbon th m có m ch nhánh không no có tính ch t hoá h c t ng t hiđrocacbon không no t ng
ng.
– Khi đun nóng v i dung d ch KMnO4 ho c ch t oxi hoá khác, m ch nhánh trong phân t các hiđrocacbon
th m b oxi hoá gãy m ch. Ví d :
H
4  C6H5COOK 
C6H5COOH.
C6H5–R KMnO
- Tính ch t này đ c ng d ng đi u ch axit th m.

Giáo viên: Ph m Ng c S n
Ngu n:

Hocmai.vn – Ngôi tr

ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Hocmai.vn

- Trang | 2 -