vat ly lop 10 : su roi tu do

Ngày tháng 09 năm 2016
GIÁO ÁN
TÊN BÀI: SỰ RƠI TỰ DO
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
-Hiểu được thế nào là sự rơi tự do.
- Nêu được những đặc điểm của sự rơi tự do.
-Viết được công thức gia tốc rơi tự do và công thcws tính quãng đường đi được và
vận tốc trong chuyển động rơi tự do.
2. Kỹ năng:
- Giải được một số bài tập đơn giản về sự rơi tự do.
- Đưa ra được những ý kiến nhận xét về hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm sơ
bộ về sự rơi tự do.
3. Thái độ: Nghiêm túc tập trung quan sát và nghe giảng, tích cực tham gia xây
dựng bài.
II. SƠ ĐỒ VỊ TRÍ BÀI HỌC
Chương 1. ĐỘNG LỰC HỌC
CHẤT ĐIỂM

Vận tốc trong chuyển động
thẳng. Chuyển động thẳng
Sự rơi tự do
Chuyển động thẳng biến đổi
đều

III. SƠ ĐỒ CẤU TRÚC NỘI DUNG

Bài tập chuyển động thẳng
biến đổi đều

Chuyển động tròn đều

Sự rơi tự do
a.Sự rơi tự do trong không
khí
1.Thế nào là sự rơi tự do.
KN:SGK
2.Phương và chiều của chuyển
động rơi tự do.
Thí nghiệmrút ra kết luận:SGK

3.Rơi tự do là một chuyển động
nhanh dần đều.
Thí nghiệm rút ra kết luận:SGK
4.Gia tốc rơi tự do.
Thí nghiệmcông thức

5.Giá trị gia tốc rơi tự
do.g=9.8m/s2

6.Các công thức tính quãng đường
đi được và vận tốc trong chuyển
động rơi tự do.

IV. PHƯƠNG PHÁP LÊN LỚP
Đàm thoại, vấn đáp, thuyết giảng.

b.Sự rơi tự do trong chân
không

-

V. CÔNG TÁC CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
-Tài liệu giảng dạy: giáo án
- Chuẩn bị những dụng cụ thí nghiệm đơn giản gồm:
+ Một vài hòn sỏi.
+ Một vài tờ giấy phẳng nhỏ, cùng kích thước
+ Một vài hòn sỏi nhỏ và một vài miếng bìa phẳng có trọng lượng lớn hơn
trọng lượng của các hòn sỏi.
- Chuẩn bị một sợi dây dọi và một vòng kim loại có thể lồng vào sợi dây
dọi để làm thí nghiệm về phương và chiều của chuyển động rơi tự do.
Vẽ lại ảnh hoạt nghiệm trên giấy khổ lớn to theo đúng tỉ lệ và đo trước tỉ
lệ xích của hình vẽ đó.
2. Học sinh: Ôn lại các kiến thức của bài chuyển động thẳng biến đổi đều.
Xem trước bài: sự rơi tự do.
VI. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.Ổn định tổ chức: Kiểm tra sỉ số, nhắc nhở tác phong, vệ sinh( thời gian: 2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: 5 phút
Câu hỏi
Trả lời
v − v0
Nêu công thức tính gia tốc của chuyển
a=
động thẳng biến đổi đều? Gia tốc có đơn
t
. Đơn vị:m/s2.
vị là gì? Chiều của vectơ gia tốc trong
Chiều vecto gia tốc trong chuyển động

chuyển động thẳng nhanh dần đều và
nhanh dần đều cùng dấu với vecto vận
chậm dần đều có đặc điểm gì?
tốc và ngược dấu với vecto vận tốc tong
chuyển động chậm dần đều.
3.Bài mới
Kể 1 câu chuyển để tạo sự hứng thú cho hs trước khi vào bài mới: Tháp nghiêng
Pisa.


Ngày xưa, nhà vật lý Ga-li-lê đã làm 1 thí nghiệm về sự rơi tự do của 2 vật có khối
lượng khác nhau ở cùng 1 độ cao. Ông leo lên trần cao nhất của tháp nghiêng Pisa
và thả rơi 2 vật nặng có khối lượng khác nhau xuống. Các em có dự đoán là vật
nào sẽ rơi chạm đất trước không? ( cho hs trả lời). Khá bất ngờ khi ông thấy cả 2
vật nặng rơi xuống chạm đất cùng một lúc. Và người ta gọi vật rơi như vậy là sự
rơi tự do. Để biết rõ hơn, chúng ta sẽ tìm hiểu bài 6.
HOẠT ĐỘNG CỦA
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC NỘI DUNG GHI BẢNG
GIÁO VIÊN( DẠY)
SINH( HỌC)
Hoạt động 1:Tìm hiểu về
1.Thế nào là sự rơi tự do?
thế nào là sự rơi tự do.
*Thí nghiệm:
*Thí nghiệm
a. Sự rơi của vật trong
Các em quan sát một
Quan sát và lắng nghe.
không khí
số hành ảnh về sự rơi của

lá cây và quả táo, người
Không phải lúc nào vật
đàn ông nhảy dù. Các
năng cũng đều rơi nhanh
trường hợp đó người ta
hơn vật nhẹ.
gọi là sự rơi của các vật.
Yếu tố ảnh hưởng đến sự
Như các em đã biết, ở
rơi nhanh hay chậm của
cùng độ cao thì quả táo
các vật trong không khí là
rơi nhanh hơn chiếc lá.
sức cản của không khí tác
Tại sao lại như vậy có
dụng lên vật.
phải vật nặng rơi nhanh
hơn vật nhẹ hay không?
Để trả lời câu hỏi này,
chúng ta sẽ tìm hiểu


phần1.
1. Thế nào là sự rơi tự do.
a. Sự rơi của vật trong
không khí.
Thả một vật từ độ cao
nào đó để nó chuyển động
tự do không vận tốc đầu,
vật sẽ chuyển động xuống HS lắng nghe

dưới. Đó là sự rơi tự do.
Bây giờ, ta sẽ tiến hành 1
số thí nghiệm để xem
trong không khí vật nặng
có rơi nhanh hơn vật nhẹ
hay không?
Mục đích các thí nghiệm
là vật nặng hơn có phải sẽ
rơi nhanh hơn?
TN1: Thả đồng thời một
tờ giấy và một hòn sỏi ở
cùng độ cao h.
Hòn sỏi rơi nhanh
Quan sát thí nghiệm hơn tờ giấy.
?
và hãy cho biết vật nào
rơi nhanh hơn?
TN 2: Thả một tờ giấy vo
tròn, một hòn sỏi.
?
Quan sát thí nghiệm
Hai vật rơi nhanh như
và hãy cho biết vật nào nhau.
rơi nhanh hơn?
TN 3: Thả hai tờ giấy
cùng kích thước, một tò
phẳng, một tờ vo tròn.
?
Quan sát thí nghiệm
và hãy cho biết vật nào

Tờ giấy vo tròn rơi
rơi nhanh hơn?
nhanh hơn.
TN 4: Thả một hòn sỏi và
một tấm bìa phẳng nằm
ngang.


Quan sát thí nghiệm
Hòn bi rơi nhanh
và hãy cho biết vật nào hơn tấm bìa.
rơi nhanh hơn?
?

?

Từ kết quả thí
nghiệm hãy cho biết,
trong không khí có phải
bao giờ vật nặng cũng rơi
nhanh hơn vật nhẹ hay
không?
Hãy suy nghĩ xem
?
yếu tố nào ảnh hưởng đến
sự rơi nhanh hay chậm
của các vật trong không
khí?
Còn sự rơi của các vật
trong chân không thì như

thế nào? Chúng ta sẽ tìm
hiểu sang phần tiếp theo.
b. Sự rơi của vật trong
chân không.

Không phải lúc nào
vật năng cũng đều rơi
nhanh hơn vật nhẹ.

Yếu tố ảnh hưởng đến
sự rơi nhanh hay chậm
của các vật trong không
khí là sức cản của không
khí tác dụng lên vật.
b. Sự rơi của vật trong
chân không.

Nhà vật lí người Anh
Niuton là người đầu tiên
nghiên cứu loại trừ ảnh
hưởng của không khí lên
sự rơi của các vật.
Ông làm thí nghiệm với
ống thuỷ tinh kín trong có
chứa 1 hòn bi chì và một
chiếc lông chim.
Đầu tiên, ông cho 2 vật
nói trên rơi trong ống
chưa đầy không khí.
Hòn bi chì rơi nhanh

?
Quan sát thí nghiệm hơn chiếc lông chim.
và cho cô biết vật nào rơi
nhanh hơn?

Trong chân không các vật
đều rơi như nhau
*Khái niệm:
Sự rơi tự do là sự rơi
chỉ dưới tác dụng của
trọng lực.


Sau đó, ông hút hết
Hai vật rơi như nhau.
không khí ở trong ống ra,
rồi cho 2 vật nói trên rơi ở
trong ống thì kết quả như
thế nào?
Từ nhiều thí nghiệm
Trong chân không
?
trên ta rút ra kết luận gì?
các vật đều rơi như nhau.
Và sự rơi của các vật
trong trường hợp này gọi
là sự rơi tự do, coi như
ảnh hưởng của sức cản
không khí là không đáng
kể.

?

Thực ra, muốn có sự rơi
tự do ta còn phải loại bỏ
ảnh hưởng của điện
trường, từ trường,…
?
Vậy, khái niệm
Sự rơi tự do là sự rơi
chính xác sự rơi tự do là chỉ dưới tác dụng của
gì?
trọng lực.

?

Trả lời câu C1

Hoạt động 2:Tìm hiểu về
phương và chiều của
chuyển động rơi tự do.
Chuyển động rơi tự do là
chuyển động như thế nào,
phương chiều của nó ra

Không. Vì khi nhảy
dù sức cản không khí là
rất lớn.


sao? Chúng ta tìm hiểu

nội dung tiếp theo.
2. Phương và chiều của
chuyển động rơi tự do.
Quan sát thí nghiệm
?
mô phỏng và rút ra kết
Phương thẳng
luân? Khi thả dây dọi cho đứng.Chiều từ trên xuống.
vật rơi.
Hoạt động 1:Tìm hiểu về
Rơi tự do là 1 chuyển
động nhanh dần đều.
1 hs đọc câu C2. Để
?
trả lời được câu này
chúng ta sẽ qua phần 3.
3.Rơi tự do là 1 chuyển
động nhanh dần đều.
Vậy để chứng minh rơi tự
do là chuyển động nhanh
dần đều, các em quan sát
thí nghiệm và xử lý bảng
số liệu.
Quan sát thí nghiệm 1 như
sgk/30.
?

GV treo hình vẽ trên
khổ giấy to lên bảng (H
6.4) và yêu cầu HS lên

bảng đo các chiều dài l1,
l2, l3,…?
Nhận xét KQ, đưa ra kết
luận?

Hiệu các đường đi
liên tiếp của vật trong
những khoảng thời gian
bằng nhau tăng dần
chuyển động nhanh dần
đều.

Hoạt động4 :Tìm hiểu về
gia tốc rơi tự do.
Mô tả thí nghiệm 2 trong
sgk và đưa ra công thức
tính gia tốc rơi tự do

Lắng nghe

Hoạt động5 :Tìm hiểu về

2.Phương và chiều của
chuyển động rơi tự do.
Phương thẳng đứng.Chiều
từ trên xuống.

3.Rơi tự do là một chuyển
động thẳng nhanh dần
đều.(SKG)

4. Gia tốc rơi tự do.
g=9.8m/s2

5.Giá trị gia tốc rơi tự do


giá trị gia tốc rơi tự do
Có nhiều phương
pháp khác nhau để đo gia
tốc của sự rơi tự do. Thực
nghiệm chứng tỏ gia tốc
này ở tại 1 nơi nhất định
trên Trái Đất và gần mặt
đất thì g không đổi.

Ở cùng một nơi trên Trái
đất và ở gần mặt đất, các
vật rơi tự do đều có cùng
một gia tốc g.
g=9.8m/s2

Ở cùng một nơi trên
? Dựa vào SGk nêu kết Trái đất và ở gần mặt đất,
luận?
các vật rơi tự do đều có
cùng một gia tốc g.
Nhưng ở các nơi khác
nhau thì g khác nhau.
Bắc cực: 9.8320m/s2

Nêu một số g tiêu Hà nội: 9.7872 m/s2
?
biểu? Bắc cực, hà nội, tp. TP.HCM: 9.7867 m/s2
HCM…
Hoạt động 6 :Tìm hiểu về
các công thức tính quãng
đường đi được và vận tốc
trong chuyển động rơi tự
do.
6.Các công thức tính
quãng đường đi được và
vận tốc trong chuyển
động rơi tự do.
?

Chuyển động rơi tự Được.
do là chuyển động thẳng
nhanh dần đều, vậy có thể
áp dụng các công thức của
chuyển động thẳng nhanh
dần đều vào chuyển động
rơi tự do được không?

6.Các công thức tính
quãng đường đi được và
vận tốc trong chuyển
động rơi tự do.
Công thức tính vận tốc.
v=gt
Công thức tính quãng

đường đi được của sự rơi tự
do.
s=

1 2
gt
2


Nêu công thức tính
vận tốc của vật khi chạm
đất?
?

v=gt.

?

Nêu công thức tính
quãng đường đi được của
sự rơi tự do?

s=1/2gt2

4. Củng cố kiến thức và kết thúc bài:( 5 phút)
Nguyên nhân làm các vật rơi nhanh hay chậm khác nhau trong không khí?
Sự rơi tự do là gì?
5. Giao nhiệm vụ về nhà cho HS(2 phút)
-Học thuộc bài, chuẩn bị bài tiếp theo.
- Làm bài tập sau SGK, trả lời câu C3.

6. Rút kinh nghiệm sau tiết giảng.
Nhận xét của tổ: