xác định thẩm quyền xét xử vụ án dân sự có yếu tố nước ngoài

MỤC LỤC

1


2


3


4


MỞ ĐẦU

5


1. Tính cấp thiết của đề tài

6


Trong lĩnh vực Tư pháp quốc tế, việc lựa chọn Tòa án có thẩm quyền cùng với
việc lựa chọn luật áp dụng và công nhận, thi hành phán quyết của Tòa án hoặc trọng
tài nước ngoài được coi là những vấn đề cơ bản. Mặt khác, tại Việt Nam hiện nay các
quan hệ dân sự, kinh tế, thương mại, lao động, hôn nhân và gia đình có yếu tố nước
ngoài và việc giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài là một trong những
vấn đề lý luận và thực tiễn rất được quan tâm trong khoa học pháp lý vì những lý do
sau:

7


Thứ nhất: Cơ chế pháp lý của việc giải quyết các vụ việc dân sự quốc tế nói chung
và việc xác định thẩm quyền xét xử các vụ việc dân sự quốc tế nói riêng là lĩnh vực
phức tạp cả về lý luận và thực tiễn. Bởi vì nó không chỉ bó hẹp trong phạm vi quốc
gia mà luôn liên quan đến quan hệ với nước ngoài và có tính chất quốc tế.

8


Thứ hai: Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu và rộng vào đời sống dân sự quốc
tế. Vì vậy, các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài nảy sinh ngày càng nhiều, đòi hỏi
các Tòa án phải xác định đúng thẩm quyền giải quyết của mình, đảm bảo quá trình tố
tụng diễn ra nhanh chóng và đúng pháp luật. Mặt khác, các cá nhân, tổ chức Việt Nam
khi tham gia quan hệ dân sự quốc tế cũng cần phải có những kiến thức cơ bản về thẩm
quyền xét xử dân sự quốc tế của Tòa án các quốc gia nhằm bảo vệ những quyền và lợi
ích hợp pháp của mình một cách tốt nhất.

9


Thứ ba, việc xác định thẩm quyền xét xử của một tòa án quốc gia đối với một vụ
việc dân sự có yếu tố nước ngoài cũng tương tự như việc xác định luật áp dụng, nó có
ý nghĩa đặc biệt trong việc giải quyết xung đột pháp luật ơ đây có nghĩa là xung đột
về thẩm quyền xét xử dân sự quốc tế giữa các quốc gia. Việc xác định thẩm quyền này
dựa trên các cơ sở: Điều ước quốc tế, kí kết điều ước quốc tế giữa các quốc gia (cụ thể
là hiệp định tương trợ tư pháp giữa các quốc gia), pháp luật quốc gia.

10


Chính vì vậy, một khi có tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài xảy ra được khởi
kiện tại một quốc gia, viêc đầu tiên cần đặt ra là Tòa án có quyền thụ lí vụ án đó hay
không? Đây là một trong những nội dung quan trọng của Tư pháp quốc tế có giá trị
thực tiễn cao và vô cùng cần thiết trong hoạt động thực tiễn tòa án. Chính vì vậy tôi
chọn thực hiện đề tài “Thẩm quyền xét xử của Tòa án Việt Nam đối với các vụ án dân
sự có yếu tố nước ngoài”.

11


2. Mục tiêu:

12


- Đưa ra được các cách thức xác định thẩm quyền xét xử của Tòa án Việt Nam

13


- Nêu lên thực trạng xác định thẩm quyền xét xử đối với vụ án dân sự có yếu tố
nước ngoài tại Tòa án Việt Nam

14


- Ý nghĩa của việc xác định thẩm quyền Tòa án trong quan hệ dân sự có yếu tố

nước ngoài tại Việt Nam

15


- Đưa ra được những bất cập của pháp luật Việt Nam trong cách xác định thẩm
quyền xét xử của Tòa án Việt Nam với các vụ án dân sự có yêu tố nước ngoài.

16


- Giải pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong việc xác định thẩm quyền với các
vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài

17


3. Phương pháp nghiên cứu

18


Phương pháp luận

19


Luận văn vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử, tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật;
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về cải cách tư pháp và xây dựng nhà nước

pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

20


Phương pháp cụ thể

21


Trong quá trình nghiên cứu, để hoàn thành đề tài luận văn tác giả sử dụng các
phương pháp nghiên cứu khoa học truyền thống như: phương pháp phân tích; phương
pháp tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp diễn giải, quy nạp;
thống kê số liệu; tham khảo ý kiến của các chuyên gia và những người làm công tác
thực tiễn v…v. để thực hiện những nội dung đã đặt ra.

22


4. Tình hình nghiên cứu

23


Về giáo trình: Một số giáo trình về TPQT là: Trường Đại học Luật Hà Nội (1997,
2000, 2006), Giáo trình Tư pháp quốc tế, (TS.Bùi Xuân Nhự - Chủ biên), NXB Công
an nhân dân, Hà Nội; Trường Đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Tư pháp quốc
tế, (TS.Bùi Xuân Nhự, chủ biên), NXB Tư pháp, Hà Nội 2012; Khoa Luật (Đại học
Quốc gia Hà Nội) (1997, 2001, 2013), Giáo trình Tư pháp quốc tế, (PGS.TS. Nguyễn
Bá Diến, chủ biên), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội….

24


- Về luận án tiến sĩ, luận văn cao học nghiên cứu về thẩm quyền của Tòa án trong
tố tụng dân sự hoặc tố tụng dân sự quốc tế ở các cơ sở đào tạo luật: Luận án tiến sĩ
Luật học của tác giả Lê Thị Hà (2003), Phân cấp thẩm quyền giải quyết tranh chấp
dân sự trong hệ thống Tòa án ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, Trường Đại học
Luật Hà Nội; Đồng Thị Kim Thoa (2004), Thẩm quyền của Tòa án trong giải quyết
tranh chấp dân sự có yếu tố nước ngoài trong pháp luật Việt Nam và Thụy Điển nhìn từ phương pháp tiếp cận so sánh, Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học
luật Hà Nội - Đại học Lund (Thụy Điển)...

25