ôn tập kim loại kiềm

1. KIM LOẠI PHÂN NHÓM CHÍNH NHÓM I
NHÓM KIM LOẠI KIỀM
1. VỊ TRÍ CỦA KIM LOẠI KIỀM TRONG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN gồm Liti (Li), Natri (Na) , Kali (K) ,
Rubiđi (Rb) , Xesi (Cs) , Franxi (Fr) là những nguyên tố đứng đầu mỗi chu kì (trừ chu kì I
2. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA KIM LOẠI KIỀM là chất khử mạnh nhất trong số các kim loại
M -1e
 →
M
+
TÁC DỤNG VỚI PHI KIM tác dụng với hấu hết các phi kim (t
0
khơi màu phản ứng)
4Na + O
2

 →
o
t
2Na
2
O
2Na + Cl
2

 →
o
t
2NaCl
TÁC DỤNG VỚI AXIT tác dụng với bất kỳ dung dòch axit nào
2Na + 2HCl
 →

2NaCl + H
2

↑
2Na + 2H
2
SO
4
loãng

 →
Na
2
SO
4

+ H
2
↑
TÁC DỤNG VỚI NƯỚC tạo hiđroxit tương ứng
2Na + 2H
2
O
 →
2NaOH + H
2
↑
3. NATRI HIĐROXIT (NaOH)

là bazơ mạnh, tan trong H

2
O phân li hoàn toàn thành ion
TÁC DỤNG CHẤT CHỈ THỊ MÀU làm quỳ tím hóa xanh
NaOH
 →
Na
+
+ OH
-
TÁC DỤNG VỚI AXIT
NaOH + HCl
 →
NaCl + H
2
O
OH
-
+ H
+
 →
H
2
O
TÁC DỤNG VỚI AXIT OXIT
NaOH + CO
2
 →
NaHCO
3
OH

-
+ CO
2
 →
HCO
3
-
2NaOH + CO
2

 →
Na
2
CO
3
+ H
2
O
2OH
-
+ CO
2
 →
−
2
3
CO
+ H
2
O

TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH MUỐI tạo kết tủa hay khi1
2NaOH + CuSO
4

 →
Cu(OH)
2
↓ + Na
2
SO
4
2OH
-
+ Cu
2+
 →
Cu(OH)
2
↓
ĐIỀU CHẾ NaOH điện phân dung dòch NaCl có vách ngăn xốp
2NaCl + 2H
2
O
 →
dp
H
2
↑ + Cl
2
↑

+ 2NaOH
4. NATRI CLORUA (NaCl) là chất rắn , không màu, tan trong nước , nóng chảy ở 800
0
C
NaCl
 →
Na
+
+ Cl
-
5. NATRI HIĐROCABONAT (NaHCO
3
là chất rắn, màu trắng, tan ít, bền ở t
0
thường , bò phân hủy ở t
0
cao.
2NaHCO
3

 →
o
t
Na
2
CO
3
+ CO
2

↑ + H
2
O
NaHCO
3
 →
Na
+
+ HCO
3
-
(lưỡng tính)
HCO
3
-

+ H
2
O OH
-
+ H
2
CO
3
HCO
3
-
+ H
2
O

−
2
3
CO
+ H
3
O
+
6. NATRI CACBONAT (Na
2
CO
3
) là chất rắn, trắng, tan trong H
2
O, t
0
thường (< 32
0
C ) ở dạng Na
2
CO
3
.10H
2
O
Na
2
CO
3
 →

2Na
+
+
−
2
3
CO
(là một bazơ mạnh)
−
2
3
CO
+ H
2
O
−
3
HCO
+ OH
-
BÀI TẬP LUYỆN TẬP
1) Giải thích tại sao các kim loại kiềm có nhiệt độ nóng chảy thấp,khối lượng riêng nhỏ và mềm.
2) Tính chất hóa học cơ bản của kim loại kiềm là gì?Nguyên nhân?Hãy trình bày các tính chất cụ thể và viết phương
trình phản ứng minh họa.
3) Để bảo quản các kim loại kiềm người ta ngâm kín chúng trong dầu hôi. Hãy giải thích việc làm này.
4) Nêu hiện tượng xảy ra khi
a) Cho Na vào dd CuCl
2
b) Cho K vào dd ZnSO
4

5) Dẫn ra 3 phản ứng hóa học trong đó nguyên tử Natri bò oxy hóa thành ion Na
+
và 1 phản ứng hóa học trong đó ion
Na
+
bò khử thành nguyên tử Na.
6) Hòan thành các phản ứng hóa học sau đây(ghi điều kiện nếu có):
a) NaCl→ Na
b) NaOH→Na
c) NaHCO
3
→
d) NaHCO
3
+NaOH→
e) Ca(OH)
2
→NaOH
f) NaCl →NaOH
g) NaHCO
3
→NaCl
h) NaHCO
3
+Ba(OH)
2
dư →..
7) Viết phương trình phản ứng theo chuỗi biến hóa sau :
a) NaCl→Na→Na
2

O→NaOH→Na
2
CO
3
↔NaHCO
3
→K
2
CO
3
→KCl→KClO→KClO
3
b) Na→NaCl→NaOH→NaOH→Na
2
CO
3
→NaOH→Na→Na
2
CO
3
→NaCl→NaNO
3.
c) K⇔KCl⇔KOH→KHCO
3
→K
2
CO
3
→KOH.
8) Xác đònh A,B,C….. và viết phương trình phản ứng:

KCl → A + B↑(1)
B + H
2
→ C↑(2)
C + H
2
O → ddD(3)
A + O
2
→ E (4)
E + O
2
→ F (5)
F + H
2
O → ddG + J ↑(6)
dd G + dd [D] →? +? (7)
9) Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt lọ mất nhãn sau:
a) dd NaCl ,

Na
2
CO
3
,Na
2
SO
3
Na
2

S,HCl(dùng q tím)
b) Chất dạng bột NaHCO
3
,Na
2
CO
3
,Na
2
O,Na
2
O
2
,NaCl.
c) Các dd: H
2
SO
4
,Na
2
SO
4
,Na
2
CO
3
,MgSO
4
(1 hóa chất).
10) a. Từ tinh thể muối ăn và nước.Hãy viết phương trình điện phân để điều chế:Axit HCl,Na,Cl

2
nước Javen,NaOH.
b. Từ dd KCl(đ,t) viết phương trình điện phân để điều chế thuốc nổ Kali clorat.
c. Hãy viết quá trình điều chế Natri kim loại trong hai trường hơp từ NaOh nóng chảy và NaCl nóng chảy .Nêu
nhận xét.
11) Người ta điều chế NaOHbằng phương pháp điện phân dd NaCl (có vách ngăn xốp).Hãy cho biết:
a) Những quá trình nào xảy ra ở các điện cực ?
b) Viết phương trình điện phân dung dòch NaCl.
c) Tại sao cực dương của thùng điện phân không làm bằng sắt mà là than chì?Biết rằng sắt dẫn điện tốt hơn
than chì.
12) Trình bày tính chất hóa học của
a) NaHCO
3
b) Na
2
CO
3
13) Natri tiếp xúc với không khí sẽ bò bao phủ bằng chất rắn màu trắng gồm NaOH và NA
2
CO
3
.Giải thích sự tạo
thành chất rắn này.
14) Hãy cho biết:Phản ứng xảy ra khi cho muối NaHCO
3
.
- Tác dung axit HCl
- Tác dụng NaOH
- Đun nóng. Vì sao dd NaHCO
3

trong H
2
O có tính kiềm và khi đun nóng dung dòch này thì tính kiềm lại mạnh
hơn.
15) Thiết lập sơ đồ điện phân dd chứa hỗn hợp gốm NaCl và HCl(có vách ngăn).Sau mỗi thời gian xác đònh ta thấy có
các trường hợp sau:
a) Dung dòch thu được lám q tím hóa đỏ.
b) Dung dòch thu được không đổi màu q tím.
c) Dung dòch thu được không làm q tím hóa xanh.
Giải thích bằng các phương trình phản ứng .
16) Một chất rắn A màu trắng tan trong H
2
O tạo thành dung dòch có tính kiềm.Cho A tác dụng với dd HCl được khí
B(không mùi) và chất C. Đốt C cho ngọn lửa màu tím.Nếu cho dd A phản ứng với nước vôi trong thì được ↓D và dd E
làm xanh q tím .E là sản phẩm tạo thành khi điện phân dd C .A không tạo ↓với dd BaCl
2
.Giải thích và viết phương
trình phản ứng.
17) Có 2 lít dd NaCl 0,5M.
a) Làm thế nào điều chế Na từ dd NaCl
b) Tính lượng kim loại và thể tích khí (đkc)điều chế được nếu hiệu suất quá trình điện phân là 90%.
18) Hòa tan 2,285g hỗn hợp Na- K vào nước ta được dd (A).Để trung hòa hoàn toàn dd A phải dùng 75ml dd H
2
SO
4

0,5M .
a) Tính V
H2
(đkc)

b) % khối lượng của 2 kim loại.
ĐS: 0,84Lít ; 59,74% ; 40,26%.
19) 6,55g hỗn hợp Na-Na
2
O vào nước được 1,68 lít khí (đkc) và 1 dd A.
a) Xác đònh %các chất trong hỗn hợp.
b) Cho 6,6g CO
2
vào dd (A). Tính khối lượng muối tạo thành .
ĐS: 52,67% ; 47,33% ; 10,6g ; 4,2g.
20) Để trung hòa 200 ml dd 2 muối Na
2
CO
3
và NaHCO
3
cần dùng 50 ml dd NaOH 1M. Cô cạn dd được 28,6g
Na
2
CO
3
.10H
2
O.Tính nồng độ mol mỗi muối ban đầu.
ĐS: 0,25M
21) Một hỗn hợp gồm NaHCO
3
và Na
2
CO

3
có khối lượng 27,4g .Nung nóng hỗn hợp này đến khối lượng không đổi
thấy khối lượn ghổn hợp giảm đi 6,2g.
a) Tính % khối lượng các chất trong hỗn hợp.
b) Toàn bộ CO
2
trên cho vào dd chứa 2,72g KOH . Tính khối lượng muối thu được
22) Cho 6 lít hỗn hợp khí CO
2
và N
2
(đkc) đi qua dd KOH,tạo ra đượ 2,07g K
2
CO
3
và 6 gam KHCo
3
. Hãy xác đònh
thành phần phần trăm theo thể tích khí CO
2
trong hỗn hợp.
23) Cho 5,6lít hỗ hợp (X) khí ở (đkc) gồm cacbon Oxit và cacbon dioxit qua từ 200ml dd NaOH 0,9M.
a) Xác đònh muố sinh ra và tính nồnh độ mol/l của các muố tạo thành trong dung dòch.Biết rằng
d(X)↑/H
2
=17,2.Các phản ứng xảy ra hoàn toàn (xem thể tích dung dòch không đổi).
b) Tính % thể tích của các khí có trong hỗn hợp X.
ĐS: 0,1M ; 0,4M ; 40% ;60%.
24) Oxi hóa 4,6g một kim loại A được 6,2g một oxit bazơthông thường .
a) Xác đònh kim loại A.

b) Hòa tan lượng oxit trên vào 93,89 ml H
2
O được dd B. Tính nồng độ % của dd B.
ĐS: Na và 8%.
25) Hòa tan 7,8g mộtb kim loại X vào H
2
O được dd D và 22,4lít H
2
ở đkc .
a) Xác đònh kim loại X.
b) Trung hòa 20ml dd D cần phải dùng 10ml dd H
2
SO
4
1M. Tính nồng độ M của dd D.
ĐS: K và 1M.
26) Điện phân 1 muối clorua kim loại nóng chảy thu được 2,73g kim loại và 873 ml khí ở 27°C, 750 mmHg .Xác đònh
tên kim loại .
ĐS: K
27) Hỗn hợp gồm kim loại Na và 1 kim loại kiềm khác ,khối lượng hỗn hợp là 6,2g , tác dụng với 104g H
2
O, người ta
thu được 110g dung dòch có khối lượng riêng là 1,1g/ml. Cho biết số nguyên tử gam 2 kim loại trong hỗn hợp đều
bằng nhau.
a) Xác đònh tên kim loại kiềm?
b) Nồng gđộ mol các chất trong dung dòch?
ĐS: K ; C
M
NaOH = C
M

KOH = 1M.
28) 8,84g hỗn hợp gồm muố BaCl
2
và muố clorua kim loại hóa trò 1 được chia làm 2 phần bằng nhau.
Phần I hòa tan vào H
2
O, cho tác dụng AgNO
3
dư được 8,61g kết tủa.
Điện phân nóng chảy phần II cho V lít khí ở anốt.
a) Tính thể tích khí ở 27,3°C ; 1atm.
b) Xác đònh tên kim loại biết rằng số phân tử gam muối clorua kim loại hóa trò 1 gấp 4 lần số phân tử gam BaCl
2
ĐS:Na.
29) 7,4g hỗn hợp 2 muối Cacbonatvà cacbonat axit của kim loại kiềm A tan hoàn toàn trong 500ml dd HCl 1M thì thu
được 6,72 lít khí (đkc). Axit còn dư trung hòa đủ 50ml dd NaOH 2M.
a) Tính % khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đầu.
b) Khi cho 2 muối trên vào trong H
2
O thì dd có tính gì? Giải thích?
30) Điện phân 100g dd NaCl 5,85% với điện cực bằng than có màng ngăn. Khi ở catot thoát ra 560ml khí (O°C, 2atm)
ngừng điện phân. Xác đònh nồng độ % các chất chứa trong dd sau khi ngừng điện phân.
ĐS: dd NaOH 4,15 %.
31) Điện phân 200ml dd NaCl(có nồng độ mol là 2M, d=1,1g/ml) có màng ngăn ,điện cực Pt, khi ở âm cực thoát ra
22,4 lít khí (20°C,1atm) thì ngưng điện phân. Tính C% dung dòch sau khi điện phân .
ĐS: 8,3%.
32) Cho dòng điện đi qua bình điện phân chứa 500ml dd NaOH 4,6%(d=1,05g/ml)sau 1 thời gian nồng độ dung dòch
NaOH là 10%.Cho biết tại sao nồng độ dd NaOH lai tăng lên? Tính thể tích khí bay ra ở các cực(đkc).
ĐS: V
H2

= 352,8 lít ,V
O2
= 176,4 lít.
33) Cho 3,9g hỗn hợp 2 muối Na
2
SO
3
và K
2
CO
3
táv dụng với 200ml dd HCl, ta được một hỗ hợp khí A có
d
A/metan
=3,583 và dd B. Để trung hòa dd B sau phản ứng ta phải dùng hết 50ml dd Ba(OH)
2
0,2M.
a) Tính % khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp.
b) Tính nồng độ mol/l của dd HCl ban đầu và dd B (Vdd xem không đổi).
ĐS: 64,6% ; 35,4%; 0,04M ; 0,02M; 0,01M.
34) Cho 2,16g hỗn hợp 2 kiềm loại kiềm A,B vào H
2
O được 50ml dd X và 893 cm
3
H
2
(đkc).
a) Xác đònh A,B biết chúng thuộc 2 chu kì liên tiếp.
b) Tính V dd HCl 10% cần để trung hòa 10ml dd X. (d=1,1g/ml)
ĐS: Na và K.

35) Một hỗn hợp X gồm 2 muối Sunfit và Hidrosunfit của cùng một kim lọai kiềm. 43,6g X tác dụng hết dd H
2
SO
4

loãng , khí sinh ra làm mất màu đủ 400ml dd KMnO
4
0,3M .43,6g X tác dụng vừa đủ 100ml dd NaOH 1M.
a) Xác đònh tên kim lọai kiềm .
b) % khối lượng muối trong hỗn hợp X
ĐS: K
36) Một hỗn hợp X gồm 2 hydroxit của 2 kim lọai kiềm A, B và Ba(OH)
2.
Trung hòa 26,7g X cần 200g dd HCl 7,3%.
Cho 26,7g X tác dụng vừa đủ với hỗn hợp Y gồm Al, Zn được 8,96 lít H
2
( đkc ) .Biết rằng số mol Y bằng số mol X
và A, B thuộc 2 chu kì liên tiếp . Xác đònh A, B .
ĐS: Na , K .
37) Một dd X chứa hỗn hợp 2 muối cacbonat và cacbonat axit của kim lọai kiềm A. Cho 100ml dd X ban đầu tác dụng
vừa đủ với 26,8ml dd HCl 0,2M để giải phóng hết khí. Cho 100ml dd X tác dụng với lượng dư Ba(OH)
2
kết tủa
sinh ra phản ứng vừa đủ với 14ml dd HCl 0,5M.
a) Tính C
M
của dd X.
b) Xác dònh A biết 1 lít dd X chứa 3,3492g muối.
ĐS: a. C
A2CO 3

= 0,0186M ; C
AHCO 3
= 0,0164M