Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín Chi nhánh Đăk Nông
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (720.46 KB, 116 trang )
TrƯờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------à------
phan tấn dũng
quản lý rủi ro tín dụng
tại ngân hàng thơng mại cổ phần
sài gòn thơng tín chi nhánh đắk nông
Chuyên ngành: QUảN Lý KINH Tế Và CHíNH SáCH
Ngời hớng dẫn khoa học:
pgs.ts. mai ngọc anh
Hà nội 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản Luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của
tôi cùng với sự hướng dẫn tận tình của giảng viên PGS.TS. Mai Ngọc Anh. Các số
liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả
Phan Tấn Dũng
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo Khoa Quản lý
kinh tế và chính sách, Trường Đ ại học Kinh Tế Quốc Dân, đặc biệt là các
thầy cô đã truyền đ ạt cho tôi nhiều kiến thức và đ ã tạo điều kiện giúp tôi
thực hiện bản luận văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS.TS Mai Ngọc Anh đã
dành nhiều thời gian tâm huyết, tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong
suốt quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đ ình, bạn bè và đ ồng nghiệp đ ã
đ ộng viên khích lệ và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tác giả
Phan Tấn Dũng
MỤC LỤC
------µ------ 1
LỜI CAM ĐOAN 2
MỤC LỤC 4
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 8
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ 8
------µ------ 13
Những hạn chế chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Sacombank
Đắk Nông được chỉ ra là ii
------µ------ 7
1. Lý do chọn đề tài 1
CHƯƠNG 1 6
TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ 6
RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 6
1.1. RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 6
1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại 6
1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại 7
1.1.3 Đặc điểm của rủi ro tín dụng 10
1.1.4. Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng 10
1.2. QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CẤP
CHI NHÁNH 12
1.2.1. Khái niệm quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại cấp
chi nhánh 12
1.2.2. Vai trò của quản lý rủi ro tín dụng đối với hoạt động kinh doanh
của ngân hàng thương mại cấp chi nhánh 13
1.2.3. Mục tiêu và các tiêu chí đánh giá quản lý rủi ro tín dụng của ngân
hàng thương mại 13
1.2.4. Nội dung quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại cấp chi
nhánh 15
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng
thương mại cấp chi nhánh 22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 27
CHƯƠNG 2 28
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 28
2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI
GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 28
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 28
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn
Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông 29
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần
Sài Gòn Thương Tín - chi nhánh Đăk Nông giai đoạn 2011 - 2014 40
2.2. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 46
2.2.1. Tình hình nợ quá hạn 46
2.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK
NÔNG 49
2.3.1. Nhận diện rủi ro tín dụng 49
2.3.2. Đo lường và phân tích rủi ro tín dụng 50
2.3.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng 58
2.3.3.1. Quản lý danh mục vay 58
2.3.3.2. Rà soát chính sách quản lý rủi ro 59
2.3.4. Tài trợ rủi ro tín dụng 62
2.4. ĐÁNH GIÁ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG, GIAI
ĐOẠN 2011 – 2014 63
2.4.1. Những điểm đạt được 66
2.4.2. Những điểm hạn chế và nguyên nhân 68
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 76
CHƯƠNG 3 77
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN
THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 77
3.1. ĐỊNH HƯỚNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH ĐĂK
NÔNG ĐẾN 2020 77
3.1.1. Định hướng phát triển chung của Ngân hàng Thương mại cổ phần
Sài Gòn Thương Tín – Chi nhánh Đăk Nông 77
3.1.2. Định hướng tăng cường quản lý rủi ro tín dụng đối với ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thương Tín – Chi nhánh Đăk Nông 78
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH
ĐĂK NÔNG 78
3.2.1. Nhận diện rủi ro tín dụng 79
3.2.2. Đo lường và đánh giá rủi ro tín dụng 81
3.2.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng 83
3.2.4. Tài trợ rủi ro tín dụng 84
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 86
3.3.1. Đối với Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín 86
3.3.2. Đối với cơ quan quản lý nhà nước 88
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1
PHỤ LỤC 1
PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN DÀNH CHO NGÂN HÀNG 1
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
NHTM
NHNN
RRTD
TMCP
QLRRTD
Sacombank
DIỄN GIẢI
Ngân hàng thương mại
Ngân hàng Nhà nước
Rủi ro tín dụng
Thương mại cổ phần
Quản lý rủi ro tín dụng
Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
BẢNG
Sơ đồ 2.1:
Cơ cấu tổ chức của Sacombank Đăk Nông . .Error: Reference source
not found
------µ------ 1
------µ------ 1
LỜI CAM ĐOAN 2
MỤC LỤC 4
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 8
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ 8
------µ------ 13
------µ------ 13
Những hạn chế chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Sacombank
Đắk Nông được chỉ ra là ii
------µ------ 7
------µ------ 7
1. Lý do chọn đề tài 1
CHƯƠNG 1 6
TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ 6
RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 6
1.1. RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 6
1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại 6
1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại 7
1.1.3 Đặc điểm của rủi ro tín dụng 10
1.1.4. Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng 10
1.2. QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CẤP
CHI NHÁNH 12
1.2.1. Khái niệm quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại cấp
chi nhánh 12
1.2.2. Vai trò của quản lý rủi ro tín dụng đối với hoạt động kinh doanh
của ngân hàng thương mại cấp chi nhánh 13
1.2.3. Mục tiêu và các tiêu chí đánh giá quản lý rủi ro tín dụng của ngân
hàng thương mại 13
1.2.4. Nội dung quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại cấp chi
nhánh 15
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng
thương mại cấp chi nhánh 22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 27
CHƯƠNG 2 28
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 28
2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI
GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 28
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 28
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn
Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông 29
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần
Sài Gòn Thương Tín - chi nhánh Đăk Nông giai đoạn 2011 - 2014 40
2.2. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 46
2.2.1. Tình hình nợ quá hạn 46
2.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK
NÔNG 49
2.3.1. Nhận diện rủi ro tín dụng 49
2.3.2. Đo lường và phân tích rủi ro tín dụng 50
2.3.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng 58
2.3.3.1. Quản lý danh mục vay 58
2.3.3.2. Rà soát chính sách quản lý rủi ro 59
2.3.4. Tài trợ rủi ro tín dụng 62
2.4. ĐÁNH GIÁ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN - CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG, GIAI
ĐOẠN 2011 – 2014 63
2.4.1. Những điểm đạt được 66
2.4.2. Những điểm hạn chế và nguyên nhân 68
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 76
CHƯƠNG 3 77
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN
THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH ĐĂK NÔNG 77
3.1. ĐỊNH HƯỚNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH ĐĂK
NÔNG ĐẾN 2020 77
3.1.1. Định hướng phát triển chung của Ngân hàng Thương mại cổ phần
Sài Gòn Thương Tín – Chi nhánh Đăk Nông 77
3.1.2. Định hướng tăng cường quản lý rủi ro tín dụng đối với ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thương Tín – Chi nhánh Đăk Nông 78
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƯƠNG TÍN – CHI NHÁNH
ĐĂK NÔNG 78
3.2.1. Nhận diện rủi ro tín dụng 79
3.2.2. Đo lường và đánh giá rủi ro tín dụng 81
3.2.3. Kiểm soát rủi ro tín dụng 83
3.2.4. Tài trợ rủi ro tín dụng 84
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 86
3.3.1. Đối với Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín 86
3.3.2. Đối với cơ quan quản lý nhà nước 88
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1
PHỤ LỤC 1
PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN DÀNH CHO NGÂN HÀNG 1
TrƯờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------à------
phan tấn dũng
quản lý rủi ro tín dụng
tại ngân hàng thơng mại cổ phần
sài gòn thơng tín chi nhánh đắk nông
Chuyên ngành: QUảN Lý KINH Tế Và CHíNH SáCH
14
Hµ néi – 2015
i
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Tín dụng ngân hàng là hoạt động cơ bản, thường xuyên nhất của ngân hàng
thương mại, chiếm tỷ trọng chủ yếu trong thu nhập của hầu hết các ngân hàng
thương mại. Tín dụng cũng là hoạt động mang lại nhiều rủi ro nhất và ảnh hưởng
lớn đến sự tồn tại và phát triển của ngân hàng cũng như gây hậu quả to lớn đối với
nền kinh tế. Do đó, việc quản lý rủi ro tín dụng là một đòi hỏi bức thiết để đảm bảo
hạn chế rủi ro và xử lý rủi ro sao cho thiệt hại mà ngân hàng gặp phải là thấp nhất,
đồng thời phải hướng đến chuẩn mực quốc tế và phù hợp với môi trường hội nhập.
Trong những năm vừa qua, tỷ lệ nợ xấu của các NHTM Việt Nam nói chung và
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) Chi nhánh Đắk Nông nói
riêng có dấu hiệu tăng cao, tiềm ẩn những rủi ro khá lớn. Bên cạnh các yếu tố về
diễn biến xấu của nền kinh tế, hành lang pháp lý của nhà nước thì nguyên nhân
sâu xa đó là do công tác quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng còn nhiều bất cập,
thiếu sự kiểm tra, giám sát và tuân thủ chặt chẽ.
Trước tính cấp thiết đó, đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông” được tiến hành nghiên cứu những
nguy cơ tiềm ẩn, tình hình kinh doanh tín dụng thực tế tại ngân hàng Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thương Tín để từ đó nhận diện dấu hiệu, tìm ra nguyên nhân, đề ra
giải pháp hữu ích cho việc quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thương Tín- Chi nhánh Đăk Nông. Đề tài được kết cấu như sau:
Chương 1: Tổng quan lý luận về quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng
thương mại.
Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông.
Chương 3: Giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín
dụng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông.
Trong chương đầu tiên luận văn tập trung làm rõ khái niệm rủi ro tín dụng và
Quản lý rủi ro tín dụng. Luận văn cũng tập trung làm rõ chủ thể quản lý rủi ro; Đối
tượng quản lý rủi ro tín dụng, các mục tiêu trong quản lý rủi ro tín dụng, các nội
ii
dung thực hiện để quản lý rủi ro tín dụng cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến quản
lý rủi ro tín dụng.
Trên cơ sở lý thuyết ở chương đầu tiên, đề tài tiến hành đánh giá thực trạng rủi
ro tín dụng tại Sacombank Đắk Nông giai đoạn 2011 – 2014. Đề tài đã phân tích
thực trạng rủi ro tín dụng tại Sacombank Đắk Nông dựa trên các thông số về tình
hình nợ quá hạn, tình hình nợ xấu cũng như tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng.
Trên cơ sở phân tích hoạt động quản lý rủi ro tín dụng với những nội dung về
nhận diện rủi ro được thực hiện theo mô hình 8C; Đo lường và phân tích rủi ro tín
dụng đối với nhóm khách hàng doanh nghiệp, khách hàng cá nhân dựa trên các
thang đo tài chính phi tài chính; Các biện pháp để kiểm soát rủi ro tín dụng mà chi
nhánh đang thực hiện. Luận văn tiến hành đánh giá những điểm đạt được và hạn
chế trong quản lý rủi ro tín dụng được thực hiện tại Sacombank Đắk Nông.
Những hạn chế chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Sacombank
Đắk Nông được chỉ ra là
- Thứ nhất, công tác nhận diện và phân tích RRTD còn nhiều hạn chế: Ngân
hàng chưa đảm bảo được yêu cầu xác định khả năng RRTD trước khi cho vay.
Thậm chí, đôi khi quyết định cho vay mà ngân hàng chưa nắm chắc thông tin về
khách hàng. Thêm vào đó chất lượng thẩm định dự án chưa đáp ứng yêu cầu quản
lý RRTD. Hiện tại, công tác thẩm định mới chỉ dựa trên số liệu do khách hàng báo
cáo, hiệu quả kinh tế của dự án chưa được ngân hàng thẩm định lại theo cách tính
toán của ngân hàng, độc lập với khách hàng nên các kết luận đưa ra về khả năng trả
nợ của dự án chưa chính xác, do đó các dự báo RRTD dựa trên kết quả thẩm định
dự án có độ tin cậy chưa cao. Công tác thẩm định khách hàng chưa đi vào quy củ.
Sacombank Đăk Nông chưa thực hiện hoạt động điều tra khách hàng một cách độc
lập. Công tác thẩm định khách hàng cũng chưa đi vào phân tích chất lượng quản trị
doanh nghiệp của khách hàng, chưa đánh giá được phẩm chất của ban lãnh đạo
doanh nghiệp... nên đã có trường hợp bị khách hàng lừa đảo.
- Thứ hai, hoạt động đo lường đánh giá rủi ro tín dụng còn nhiều hạn chế, khi
mà tình trạng phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban để kiểm tra thông tin khách
iii
hàng còn chưa chặt chẽ, mức độ thận trọng trong thu thập thông tin chưa được
quan tâm đúng mức; việc đánh giá rủi ro tín dụng chỉ được thực hiện một cách định
tính, ít có trường hợp nhân viên chi nhánh thực hiện các công cụ phân tích định
lượng để lượng hóa mức độ rủi ro tín dụng từ các hồ sơ của khách hàng
- Thứ ba, hoạt động kiểm soát còn gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng được
yêu cầu về hạn chế rủi ro tín dụng, nội dung và tiêu chuẩn kiểm soát không rõ ràng,
không đánh giá chính xác thực trạng tín dụng. Hệ thống thông tin kiểm soát không
đảm bảo tính kịp thời và chưa định hướng rõ vào mục tiêu quản lý RRTD.
- Thứ tư, Công tác quản lý RRTD của ngân hàng còn thiếu tính chuyên
nghiệp: Bộ máy quản lý RRTD chưa hoàn thiện. Hiện tại công việc quản lý RRTD ở
Sacombank Đăk Nông chưa được tách biệt thành bộ phận chuyên trách, quản lý
RRTD mới chỉ là một bộ phận trong hoạt động chuyên môn của các phòng có liên
quan. Đặc biệt là bộ phận quản lý tín dụng được bố trí còn ít người nên đóng góp
của họ cho việc cung cấp thông tin và kiểm soát RRTD còn hạn chế. Kỹ năng quản
lý RRTD của cán bộ chưa thành thạo. Hơn nữa, hoạt động tín dụng thường trong
tình trạng quá tải nên một số chuyên viên khách hàng đã không đầu tư thích đáng
thời gian cho công việc quản lý RRTD. Kế hoạch quản lý rủi ro chưa được cụ thể
hoá rõ ràng trong kế hoạch của đơn vị, các biện pháp dự báo, phòng ngừa và xử lý
RRTD chưa có chất lượng cao và việc nghiệp vụ xử lý RRTD chưa linh hoạt.
- Bộ phận Quản Lý Tín Dụng chưa phát huy hết vai trò giám sát liên tục
một cách hiệu quả hoạt động tín dụng của Sacombank.
- Chưa xây dựng được hệ thống “Cơ sở dữ liệu rủi ro” để thuận tiện trong
công tác truy xuất những rủi ro cho các Chi nhánh. Việc chia sẻ thông tin cũng như
tạo sự thuận tiện trong việc truy cập thông tin .
- Việc xác định lại giá trị tài sản thế chấp cũng chưa được thực hiện theo định
kỳ, ít quan tâm đến thực trạng hiện tại của tài sản, chỉ thực hiện đánh giá lại tài sản
khi khách hàng có nhu cầu tăng hạn mức tín dụng.
Những nguyên nhân gây ra hạn chế trong quản lý rủi ro tín dụng tại
Sacombank Đắk Nông được chỉ ra:
iv
- Từ phía ngân hàng:
+ Chất lượng nguồn nhân lực: khó khăn trong công tác tuyển dụng nhân sự có
chất lượng, đạt yêu cầu tại địa phương.
+ Hạn chế về chuyên môn của đội ngũ nhân viên.
+ Chưa gắn liền với công tác thi đua, khen thưởng, chế tài…v.v… Chưa phân
công cụ thể nhân sự kiểm soát hiệu quả hoạt động của từng Ban/Tổ ngăn chặn và xử
lý nợ quá hạn.
- Từ phía khách hàng:
+ Năng lực tài chính, quản trị điều hành kinh doanh yếu kém của khách hàng
+ Khách hàng gian lận, không có thiện chí trả nợ
- Từ phía các vấn đề bất cập liên quan đến qui định của pháp luật hiện hành
Trên cơ sở phân tích thực trạng chương 2, ở chương 3 luận văn tập trung
đưa ra các giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng tại Sacombank Đắk
Nông trên các khía cạnh:
(i) Để hoàn thiện hoạt động nhận diện rủi ro tín dụng, giải pháp mà luận
văn đưa ra là:
Khai thác thu thập thông tin từ chính kinh nghiệm hoạt động tín dụng của
cán bộ và ngân hàng để lập thành các bộ hồ sơ tư liệu về khách hàng qua nhiều
năm. Những bộ hồ sơ này là cơ sở để ngân hàng xếp loại khách hàng và có chính
sách phân biệt đối xử đúng đắn nhằm hạn chế RRTD.
Trên cơ sở thông tin được thu thập, quá trình thẩm định, nhận diện rủi ro tín
dụng cần đáp ứng được yêu cầu về chất lượng phân tích và thời gian ra các quyết
định, đảm bảo sự cẩn trọng hợp lý trên cơ sở phân tích lợi nhuận và rủi ro cũng như
đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng phục vụ khách hàng.
Để thực hiện tốt yêu cầu này, cần chú trọng đến phân tích định lượng,
lượng hóa mức độ rủi ro của khách hàng thông qua đánh giá các số liệu, đồng thời
kết hợp với phân tích định tính (môi trường vĩ mô, vi mô, nội bộ doanh nghiệp, lịch
sử quan hệ với ngân hàng…) để nhận diện những rủi ro tiềm tàng và khả năng hạn
chế, kiểm soát những rủi ro đó.
v
Trên cơ sở giới hạn tín dụng đã được phê duyệt, trong từng lần cấp tín dụng
chủ yếu tập trung phân tích rủi ro của chính phương án vay đó để giảm bớt thời gian
xử lý các giao dịch. Cần tập trung đến tính pháp lý của phương án vay, nguồn cung
cấp, thị trường và khả năng tiêu thụ… Đồng thời cần đưa ra những rủi ro dự kiến,
khả năng kiểm soát của ngân hàng và kịch bản xử lý khi tình huống xấu xảy ra.
(ii) Để hoàn thiện hoạt động đo lường và đánh giá rủi ro tín dụng, giải
pháp mà luận văn đưa ra là:
(i)
Việc phân tích và thẩm định chính xác rủi ro tổng thể của khách hàng
nhằm xác định giới hạn tín dụng theo định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm để nhận ra những
rủi ro tiềm tàng và khả năng kiểm soát, hạn chế những rủi ro đó của ngân hàng.
(ii)
Sử dụng các mô hình định lượng, mức độ rủi ro sẽ được lượng hóa hợp lý,
phản ánh một cách rõ ràng hơn mức độ rủi ro của các khoản vay dự kiến và xây
dựng những biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro trước khi cấp tín dụng với
khách hàng.
Để đánh giá rủi ro tiềm ẩn của từng khoản tín dụng, hệ thống tính điểm cần
được sử dụng đầy đủ cả thông tin định tính và định lượng liên quan tới các khách
hàng vay vốn để tính điểm tổng hợp.
- Nếu khách hàng có khó khăn tạm thời, có khả năng tiếp tục sản xuất kinh
doanh và thực hiện đảm bảo cho ngân hàng thì có thể tiến hành cơ cấu lại nợ, thậm
chí tiếp tục cho vay để giúp khách hàng khắc phục khó khăn, nâng cao khả năng trả
nợ vay.
- Nếu khách hàng bị thua lỗ không có khả năng khắc phục, mất khả năng trả
nợ, hoặc cố tình không thực hiện trả nợ vay thì cần quản lý chặt chẽ khoản vay,
thực hiện xử lý tài sản theo phương pháp khai thác hay phương pháp thanh lý.
(ii) Để hoàn thiện hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng, giải pháp mà luận
văn đưa ra là:
- Cần kết hợp các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng như: né tránh rủi ro qua
việc thẩm định, xếp loại, sàng lọc khách hàng; ngăn ngừa rủi ro bằng cách quản lý,
giám sát chặt chẽ quá trình giải ngân và sau cho vay; giảm thiểu rủi ro bằng việc
vi
định giá tài sản đảm bảo đúng, trích lập dự phòng đầy đủ; chuyển giao rủi ro qua
việc mua bán nợ hoặc sử dụng công cụ bảo hiểm tiền vay…
- Kiểm soát chặt chẽ sau khi cho vay.
- Các khách hàng có mức độ xếp hạng tín dụng càng thấp thì cần nâng tỷ lệ tham
gia của vốn tự có, càng lựa chọn những tài sản bảo đảm có tính thanh khoản cao...
- Cần có một tổ chức định giá hoặc kiếm toán độc lập, có uy tín để thực hiện
việc kiểm toán toàn bộ việc thanh quyết toán giá trị công trình và định giá tài sản.
- Hoàn thiện nội dung thẩm định tín dụng cần đi kèm với nâng cao chất lượng
thẩm định.
(ii) Để hoàn thiện hoạt động tài trợ rủi ro tín dụng, giải pháp mà luận
văn đưa ra là:
- Yêu cầu khách hàng vay mua bảo hiểm trong quá trình xây dựng và bảo
hiểm công trình (đối với các dự án đầu tư), bảo hiểm hàng hóa…
- Nâng cao tính pháp lý của các tài sản bảo đảm tiền vay để thuận lợi trong xử
lý tài sản bảo đảm.
- Tăng cường hiệu quả xử lý nợ có vấn đề
- Phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận có liên quan cũng
như có bộ máy đủ mạnh, đủ tầm để giải quyết những vấn đề phát sinh trong tiến
trình xử lý.
Phần cuối cùng của chương, tác giả nêu lên một số kiến nghị đối với các cơ
quan quản lý nhà nước. Đây là những kiến nghị với mục đích tạo nên một môi
trường pháp lý mạnh mẽ để công tác quản trị rủi ro tín dụng tại các ngân hàng
thương mại nói chung, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín nói riêng đạt được
hiệu quả cao nhất.
TrƯờng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
------à------
phan tấn dũng
quản lý rủi ro tín dụng
tại ngân hàng thơng mại cổ phần
sài gòn thơng tín chi nhánh đắk nông
Chuyên ngành: QUảN Lý KINH Tế Và CHíNH SáCH
Ngời hớng dẫn khoa học:
pgs.ts. mai ngọc anh
8
Hµ néi – 2015
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò quan trọng là trung gian tài chính
trong nền kinh tế. Do đó, xã hội và thị trường sẽ có sự nhạy cảm, phản ứng tương đối
lớn đối với bất cứ rủi ro tiềm tàng nảy sinh từ sự yếu kém trong hệ thống quản trị rủi
ro của các NHTM. Các năm vừa qua, thế giới chứng kiến cuộc khủng hoảng tài chính
rộng lớn, bao gồm sự đổ vỡ hàng loạt hệ thống ngân hàng, tình trạng khủng hoảng nợ
công tại các nước châu Âu, suy thoái kinh tế tại Mĩ, lạm phát cao tại các quốc gia
cùng với sự sụt giá chứng khoán và mất giá tiền tệ quy mô lớn ở nhiều nước trên thế
giới. Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, tín dụng ngân hàng là hoạt động
cơ bản, thường xuyên nhất của ngân hàng thương mại, chiếm tỷ trọng chủ yếu trong
thu nhập của hầu hết các ngân hàng thương mại. Tín dụng ngân hàng là một quan
hệ rất phức tạp, tính phức tạp được thể hiện ở chính đối tượng kinh doanh là tiền tệ,
tiền tệ ở đây bị tách rời giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng. Tín dụng cũng là hoạt
động mang lại nhiều rủi ro nhất và ảnh hưởng lớn đến sự tồn tại và phát triển của
ngân hàng. Bên cạnh đó, tình hình kinh tế thế giới đang diễn biến phức tạp và nguy
cơ khủng hoảng tín dụng tăng cao. Việt Nam là một nước có nền kinh tế mở nên
không tránh khỏi bị ảnh hưởng từ những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Do đó,
việc quản lý rủi ro tín dụng là một đòi hỏi bức thiết để đảm bảo hạn chế rủi ro và xử
lý rủi ro sao cho thiệt hại mà ngân hàng gặp phải là thấp nhất, đồng thời phải hướng
đến chuẩn mực quốc tế và phù hợp với môi trường hội nhập.
Trong những tháng đầu năm 2014, tỷ lệ nợ xấu của các NHTM Việt Nam nói
chung và Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) nói riêng có dấu
hiệu tăng cao, tiềm ẩn những rủi ro khá lớn. Vậy đâu là nguyên nhân? Làm thế nào
để quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của Sacombank được tốt
nhất? - Đây là một vấn đề đang được ban lãnh đạo Sacombank đặc biệt quan tâm.
Trước tính cấp thiết đó, đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Sài
Gòn Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông” được tiến hành nghiên cứu những nguy
2
cơ tiềm ẩn, tình hình kinh doanh tín dụng thực tế tại ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thương Tín để từ đó nhận diện dấu hiệu, tìm ra nguyên nhân, đề ra giải pháp hữu
ích cho việc quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín- Chi
nhánh Đăk Nông.
2. Tổng quan các kết quả nghiên cứu:
Lĩnh vực tài chính ngân hàng trong thời gian gần đây là lĩnh vực có nhiều
chuyển biến cùng với sự vận động phức tạp của nền kinh tế. Đây có thể xem là lĩnh
vực có vai trò điều phối nền kinh tế thị trường. Một trong những vai trò quan trọng
của nó được tác giả khai thác nghiên cứu đó là lĩnh vực tín dụng, trong đó, đặc biệt
là công tác quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại và vấn đề nâng cao
hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng. Trong thời gian gần đây tiêu biểu có các công trình
nghiên cứu sau:
• Luận văn thạc sĩ: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Chi nhánh ngân hàng BIDV
Vĩnh Phúc” năm 2012
Với đề tài này, tác giả trình bày cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt
động kinh doanh của ngân hàng thương mại. Đề tài không những phân tích tình
hình hoạt động kinh doanh tại BIDV – chi nhánh Vĩnh Phúc mà còn phân tích thực
trạng và rủi ro tín dụng tại BIDV – chi nhánh Vĩnh Phúc.
• Luận văn thạc sĩ: “Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ
phần Quân Đội”, năm 2012
Với đề tài này, tác giả trình bày cơ sở lý luận về tín dụng và rủi ro tín dụng,
nguyên nhân và thiệt hại gây ra bởi rủi ro tín dụng. Phân tích thực trạng hoạt động
tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội
cũng như đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng
tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội.
Trên đây là một vài dạng luận văn phổ biến nghiên cứu về hoạt động quản lý
rủi ro tín dụng tại các NHTM cụ thể, nội dung gồm những mục như: cơ sở lý luận,
thực trạng và giải pháp. Tuy nhiên, các luận văn (i) chưa phân tích sâu về ảnh
hưởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng và nền kinh tế
3
xã hội cũng như chưa đề cập nhiều đến những bất cập về khía cạnh tồn tại của pháp
lý vĩ mô ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của ngân hàng. (ii) Chưa tiến hành thu thập
dữ liệu điều tra, phân tổ các nhóm đối tượng điều tra để có cái nhìn tổng quan về
đánh giá các biện pháp quản lý rủi ro tín dụng cũng như nhận xét của những nhóm
đối tượng này về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại các
ngân hàng thương mại. Vì vậy, các giải pháp còn chưa đi sát hoạt động thực tế của
từng ngân hàng thương mại mà tác giả nghiên cứu.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của luận văn là phân tích cơ sở lý luận và quản lý rủi ro tín dụng và thực
tiễn quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thương Tín-Chi nhánh Đắk Nông trong giai đoạn hiện nay và đề xuất phương hướng
hoàn thiện trong thời gian tới. Để đạt được mục tiêu trên, luận văn cần phải :
Thứ nhất : Xác định được khung nghiên cứu về quản lý rủi ro tín dụng của
ngân hàng thương mại cấp chi nhánh;
Thứ hai: Đánh giá được thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thương Tín- Chi nhánh Đăk Nông, chỉ ra được những điểm mạnh,
điểm yếu cụ thể trong thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại chi nhánh này;
Thứ ba : Đề xuất được một số giải pháp hoàn thiện quản lý rủi ro tín dụng đối
với với Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín- Chi nhánh Đăk Nông.
4. Phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thương Tín- Chi nhánh Đăk Nông. Tuy nhiên, do rủi ro tín dụng tồn tại ở 3 dạng
chính là cho vay, bảo lãnh và tài trợ, nghiên cứu này chỉ tập trung vào khía cạnh
quản lý rủi ro đối với các khoản mà ngân hàng cho vay.
Nội dung nghiên cứu: Quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại theo
quy trình từ nhận diện đến tài trợ rủi ro tín dụng; áp dụng vào phân tích tình huống
cụ thể tại tại ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín - Chi nhánh Đăk Nông.
Không gian nghiên cứu: Chi nhánh Đăk Nông và hệ thống các Phòng giao
dịch trực thuộc chi nhánh Đăk Nông của ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín.
