HƯỚNG dẫn sử DỤNG PHẦN mềm TIN học TRONG THIẾT kế bài tập BIỂU BẢNG, đồ THỊ, HÌNH ẢNH THÍ NGHIỆM hóa học



TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƯ PHẠM


LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG PHẦN MỀM TIN HỌC
TRONG THIẾT KẾ BÀI TẬP BIỂU BẢNG,
ĐỒ THỊ, HÌNH ẢNH THÍ NGHIỆM HÓA HỌC
Chuyên ngành: SƯ PHẠM HÓA HỌC

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

Th.S NGUYỄN MỘNG HOÀNG

PHAN CHÍ TÂM
MSSV: B1200616
Lớp: Sư phạm Hóa học K38

ccccccCần Thơ, 2014

CẦN THƠ, 2016


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này bên cạnh sự nỗ lực, học hỏi của bản thân, em
đã nhận được sự hỗ trợ, sự hướng dẫn, giúp đỡ rất tận tình của quý thầy cô, gia đình và
bạn bè. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc em xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành
đến:
 Thầy Nguyễn Mộng Hoàng đã trực tiếp hướng dẫn đề tài luận văn, tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ, truyền đạt kiến thức và những kinh nghiệm quý báu cho em trong
suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
 Cô Phan Thị Ngọc Mai, Thầy Nguyễn Điền Trung, Cô Nguyễn Thị Tuyết
Nhung đã tận tình hướng dẫn, đóng góp ý kiến và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em
trong quá trình thực hiện đề tài.
 Quý Thầy, Cô trong bộ môn Sư phạm Hóa học – Khoa Sư phạm – Trường Đại
học Cần Thơ đã truyền đạt và trang bị cho em những kiến thức khoa học giúp em vận
dụng vào quá trình thực hiện đề tài.
 Bạn Phan Thị Quỳnh Hoa, Nguyễn Ngọc Thi, Huỳnh Anh Kiệt, Cao Thanh
Huyền, Nguyễn Quang Anh, Trần Bạch Thế Thuyên, Nguyễn Huyền My đã giúp đỡ,
động viên em trong suốt thời gian vừa qua.
 Gia đình, bạn bè và tập thể lớp Sư phạm Hóa học K38 những người luôn quan
tâm, giúp đỡ em trong suốt thời gian vừa qua.

Xin chân thành cảm ơn!

Phan Chí Tâm

SVTH: Phan Chí Tâm

i

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày 23 tháng 05 năm 2016

Nguyễn Mộng Hoàng

SVTH: Phan Chí Tâm

ii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày 23 tháng 05 năm 2016

Nguyễn Điền Trung

SVTH: Phan Chí Tâm

iii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày 23 tháng 05 năm 2016

Hoàng Hải Yến

SVTH: Phan Chí Tâm

iv


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Cùng với việc đổi mới chương trình giáo dục, sách giáo khoa thì việc đổi mới hệ
thống bài tập hóa học trong kiểm tra, đánh giá chất lượng học sinh là hết sức cần thiết.
Hiện nay ngoài các bài tập hóa học truyền thống, các loại bài tập hóa học mới mang tính
trực quan, đòi hỏi khả năng tư duy và có tính liên hệ thực tế cao của học sinh đang được
hình thành trong đó có bài tập dạng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học. Đặc
biệt, gần đây trong các kì thi, trong đó có kì thi trung học phổ thông quốc gia đã có sự
xuất hiện của loại bài tập dạng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học, điều này
càng khẳng định sự cần thiết của loại bài tập này trong dạy và học môn Hóa học. Tuy
nhiên, số lượng bài tập này trong SGK và SBT hiện hành còn rất hạn chế. Cùng với sự
phát triển mạnh của CNTT, người giáo viên đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết
kế và xây dựng loại bài tập này thông qua các phần mềm hỗ trợ. Đề tài “Hướng dẫn sử
dụng phần mềm tin học trong thiết kế bài tập biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm
hóa học” được thực hiện nhằm cung cấp cho giáo viên các công cụ hỗ trợ thiết kế và
xây dựng bài tập dạng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học. Kết quả nghiên
cứu là tài liệu tham khảo hữu ích trong việc đa dạng hóa hệ thống hệ thống bài tập hóa
học, nâng cao chất lượng kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Đề tài đã cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản về cách sử dụng các
phần mềm Macromedia Flash 8 để thiết kế bài tập hình ảnh hóa học, SigmaPlot 12.0 để

thiết kế bài tập đồ thị và Photoshop để chỉnh sửa và làm đẹp những hình ảnh hóa học
phức tạp có sẵn mà Macromedia Flash 8 không thiết kế được. Bên cạnh đó đề tài còn
chia sẻ một số thủ thuật trên phần mềm thông dụng MS Word để thiết kế bài tập dạng
biểu bảng và đồ thị.

SVTH: Phan Chí Tâm

v


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................................i
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ........................................................... ii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ............................................................. iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ..............................................................iv
TÓM TẮT LUẬN VĂN ..................................................................................................v
MỤC LỤC ......................................................................................................................vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................x
DANH MỤC HÌNH .......................................................................................................xi
DANH MỤC BẢNG .....................................................................................................xx
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. ĐẶT VẤN ĐỀ ..........................................................................................................1
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU .....................................................................................1
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ...................................................1
3.1. Khách thể nghiên cứu ...............................................................................................1
3.2. Đối tượng nghiên cứu ...............................................................................................2

4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC ....................................................................................2
5. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI .......................................................................................2
6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................................2
7. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU..........................................2
7.1. Phương pháp nghiên cứu ..........................................................................................2
7.2. Phương tiện nghiên cứu ............................................................................................2
NỘI DUNG......................................................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ......................................................3
1.1. Bài tập hóa học..........................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm..............................................................................................................3
1.1.2. Phân loại bài tập hóa học ......................................................................................3
1.1.3. Ý nghĩa, tác dụng của bài tập hóa học ..................................................................5
1.1.4. Sử dụng bài tập hóa học trong quá trình dạy học .................................................6
1.1.5. Xây dựng bài tập hóa học mới ..............................................................................7
1.2. Bài tập hóa học có sử dụng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học .........11
1.2.1. Khái niệm............................................................................................................11

SVTH: Phan Chí Tâm

vi


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

1.2.2. Phân loại bài tập hóa học có sử dụng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa
học….. ...........................................................................................................................11
1.2.3. Vai trò của bài tập hóa học có sử dụng biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm
hóa học ...........................................................................................................................14

1.3. Thực tiễn sử dụng bài tập hóa học có biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí ngiệm hóa
học…. ............................................................................................................................15
1.3.1. Các tài liệu đã xuất bản.......................................................................................15
1.3.2. Bài viết trên tạp chí Hóa học và ứng dụng .........................................................16
1.3.3. Trong sách giáo khoa và sách bài tập trung học phổ thông ...............................17
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ MACROMEDIA FLASH 8 ....................................18
2.1. Giới thiệu ................................................................................................................18
2.2. Hướng dẫn cài đặt ...................................................................................................18
2.3. Các tính năng của Macromedia Flash 8 ..................................................................24
2.3.1. Giao diện .............................................................................................................24
2.3.2. Làm quen với một số thao tác cơ bản .................................................................24
2.3.3. Làm quen với các công cụ chính ........................................................................27
2.3.4. Hướng dẫn sử dụng một số công cụ chính .........................................................35
2.4. Hướng dẫn sử dụng Macromedia Flash 8 để thiết kế bài tập hình ảnh hóa
học…… .........................................................................................................................56
2.4.1. Hướng dẫn vẽ một số dụng cụ và hình ảnh hóa học...........................................56
2.4.2. Hướng dẫn thiết kế một số bài tập hình ảnh hóa học .......................................116
2.5. Ưu điểm.................................................................................................................135
2.6. Nhược điểm ...........................................................................................................135
CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN VỀ SIGMAPLOT .......................................................136
3.1. Giới thiệu ..............................................................................................................136
3.2. Hướng dẫn cài đặt SigmaPlot 12.0 .......................................................................136
3.3. Làm quen với SigmaPlot 12.0...............................................................................141
3.3.1. Giao diện ...........................................................................................................141
3.3.2. Làm quen với thanh Ribbon .............................................................................142
3.4. Các loại đồ thị 2D trong SigmaPlot ......................................................................146
3.5. Các kiểu đồ thị 2D trong SigmaPlot .....................................................................147
3.5.1. Scatter ...............................................................................................................147
3.5.2. Line ...................................................................................................................152
3.5.3. Line/Scatter .......................................................................................................154

3.5.4. Bar.....................................................................................................................157
SVTH: Phan Chí Tâm

vii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

3.6. Một số thủ thuật trên SigmaPlot ...........................................................................160
3.6.1. Định dạng ngôn ngữ .........................................................................................160
3.6.2. Gõ tiếng Việt có dấu .........................................................................................162
3.7. Hướng dẫn thiết kế bài tập hóa học có sử dụng đồ thị và biểu bảng ....................163
3.7.1. Bài tập hóa học sử dụng đồ thị có bảng số liệu ................................................163
3.7.2. Bài tập hóa học sử dụng đồ thị không có bảng số liệu .....................................178
3.7.3. Bài tập hóa học sử dụng biểu bảng ...................................................................183
3.8. Ưu điểm.................................................................................................................187
3.9. Nhược điểm ...........................................................................................................187
CHƯƠNG 4: TỔNG QUAN VỀ PHOTOSHOP .......................................................188
4.1. Giới thiệu ..............................................................................................................188
4.2. Hướng dẫn cài đặt Photoshop CC (Creative Cloud) .............................................188
4.3. Làm quen với Photoshop CC ................................................................................191
4.3.1. Giao diện ...........................................................................................................191
4.3.2. Thanh menu (trình đơn) ....................................................................................192
4.3.3. Hộp công cụ (Toolbox).....................................................................................203
4.3.4. Các Palette ........................................................................................................210
4.3.5. Các thao tác với Layer ......................................................................................215
4.4. Mục đích sử dụng Photoshop trong thiết kế bài tập biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí
nghiệm hóa học ............................................................................................................219

4.5. Các phím tắt thường dùng trong Photoshop .........................................................219
4.5.1. Nhóm phím tắt hệ thống File ............................................................................219
4.5.2. Nhóm phím tắt F ...............................................................................................220
4.5.3. Các lệnh chọn Select.........................................................................................220
4.5.4. Nhóm lệnh thao tác với Layer ..........................................................................221
4.5.5. Các phím tắt với nhóm Image ..........................................................................221
4.5.6. Các phím tắt với nhóm lệnh Edit ......................................................................222
4.5.7. Nhóm phím tắt View ........................................................................................223
4.6. Một số thao tác chỉnh sửa hình ảnh cơ bản với Photoshop...................................224
4.6.1. Chỉnh sửa màu hình ảnh với Adjustments ........................................................224
4.6.2. Chỉnh sửa hình ảnh với một số nhóm công cụ cơ bản......................................230
4.7. Ưu điểm.................................................................................................................244
4.8. Nhược điểm ...........................................................................................................244

SVTH: Phan Chí Tâm

viii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................................245
1. KẾT LUẬN ...........................................................................................................245
2. KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................245
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................246

SVTH: Phan Chí Tâm

ix


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Nguyên nghĩa

STT

Từ viết tắt

1

BB

Biểu bảng

2

BT

Bài tập

3

BTHH

Bài tập hóa học

4

CNTT

Công nghệ thông tin

5

ĐT

Đồ thị

6

GV

Giáo viên

7

HATNHH

8

HS

9

LVTN

10

MS

11

NXB

Nhà xuất bản

12

SBT

Sách bài tập

13

SĐ

Sơ đồ

14

SGK

SVTH: Phan Chí Tâm

Hình ảnh thí nghiệm hóa học
Học sinh
Luận văn tốt nghiệp
Microsoft

Sách giáo khoa

x


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1. Giao diện bước 1 chương trình cài đặt Macromedia Flash 8 .......................19
Hình 2.2. Giao diện bước 2 chương trình cài đặt Macromedia Flash 8 .......................19
Hình 2.3. Giao diện bước 3 chương trình cài đặt Macromedia Flash 8 .......................20
Hình 2.4. Giao diện bước 4 chương trình cài đặt Macromedia Flash 8 .......................20
Hình 2.5. Giao diện bước 5 chương trình cài đặt Macromedia Flash 8 .......................21
Hình 2.6. Giao diện tải dữ liệu cài đặt Macromedia Flash 8 ........................................21
Hình 2.7. Giao diện hoàn tất quá trình cài đặt Macromedia Flash 8 ............................22
Hình 2.8. Bảng thông báo kích hoạt phần mềm Macromedia Flash 8 .........................22
Hình 2.9. Bảng thông báo nhập key kích hoạt phần mềm Macromedia Flash 8 ..........23
Hình 2.10. Bảng thông báo kích hoạt thành công phần mềm Macromedia Flash 8 .....23
Hình 2.11. Giao diện của phần mềm Macromedia Flash 8 ..........................................24
Hình 2.12. Các công cụ chính trong Macromedia Flash 8 ...........................................27
Hình 2.13. Các thuộc tính Properties của Line Tool ....................................................40
Hình 2.14. Các thuộc tính của Text Tool 1 ...................................................................42
Hình 2.15. Các thuộc tính của Text Tool 2 ...................................................................42

Hình 2.16. Các thuộc tính của Text Tool 3 ...................................................................42
Hình 2.17. Các thuộc tính của Oval Tool .....................................................................43
Hình 2.18. Các thuộc tính của Rectangle Tool và PolyStar Tool .................................44
Hình 2.19. Một số ví dụ khi sử dụng công cụ PolyStar ................................................45
Hình 2.20. Các tùy chọn của Pencil Tool .....................................................................46
Hình 2.21. Một số tùy chọn của Brush Tool .................................................................46
Hình 2.22. Một số chế độ vẽ của công cụ Brush ..........................................................47
Hình 2.23. Các tùy chọn của Paint Bucket Tool...........................................................48
Hình 2.24. Một số cách chọn màu tô cho công cụ Paint Bucket ..................................48
Hình 2.25. Cách điều chỉnh thành phần màu đỏ (Red) .................................................49
Hình 2.26. Một mẫu tô kiểu Linear với 3 màu: Green, Blue và Red............................50
Hình 2.27. Đổ màu kiểu Radial ....................................................................................50
Hình 2.28. Tùy chọn Overflow .....................................................................................51
Hình 2.29. Hình chữ nhật tô theo kiểu Linear ..............................................................51
Hình 2.30. Hình elip được tô theo kiểu Radial .............................................................52
SVTH: Phan Chí Tâm

xi


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.31. Chậu thủy tinh .............................................................................................57
Hình 2.32. Vẽ hình dạng chậu thủy tinh .......................................................................57
Hình 2.33. Vẽ đường thẳng tạo miệng chậu thủy tinh ..................................................57
Hình 2.34. Vẽ nước (dung dịch không màu) cho chậu thủy tinh .................................58
Hình 2.35. Vẽ đường giới hạn cho dung dịch có màu trong chậu thủy tinh ................59
Hình 2.36. Đổ màu tạo dung dịch có màu trong chậu thủy tinh ...................................59

Hình 2.37. Các loại ống nghiệm thường gặp ................................................................60
Hình 2.38. Vẽ hình dạng ống nghiệm ...........................................................................60
Hình 2.39. Vẽ đường thẳng giới hạn tạo miệng ống nghiệm .......................................60
Hình 2.40. Vẽ nhánh ống nghiệm .................................................................................62
Hình 2.41. Các loại bình cầu đáy tròn ..........................................................................63
Hình 2.42. Vẽ hình dạng bình cầu đáy tròn ..................................................................63
Hình 2.43. Vẽ nút của bình cầu ....................................................................................64
Hình 2.44. Lắp nắp bình cầu vào bình cầu đáy tròn .....................................................64
Hình 2.45. Vẽ nhánh cho bình cầu đáy tròn ................................................................65
Hình 2.46. Các loại bình cầu đáy phẳng .......................................................................66
Hình 2.47. Vẽ đường giới hạn tạo đáy cho bình cầu ....................................................66
Hình 2.48. Các loại bình tam giác ................................................................................67
Hình 2.49. Vẽ hình dạng của bình tam giác .................................................................67
Hình 2.50. Vẽ cổ cho bình tam giác .............................................................................68
Hình 2.51. Vẽ các đường giới hạn tạo nên bình tam giác ............................................68
Hình 2.52. Hiệu chỉnh bình tam giác ............................................................................69
Hình 2.53. Các loại cốc thí nghiệm ..............................................................................69
Hình 2.54. Vẽ hình dạng cốc thí nghiệm ......................................................................70
Hình 2.55. Hiệu chỉnh cốc thí nghiệm ..........................................................................70
Hình 2.56. Các loại bình chứa ......................................................................................71
Hình 2.57. Vẽ hình dạng của bình chứa .......................................................................71
Hình 2.58. Vẽ nắp cho bình chứa .................................................................................72
Hình 2.59. Vẽ cổ cho bình chứa 1 ................................................................................72
Hình 2.60. Vẽ cổ cho bình chứa 2 ................................................................................73
Hình 2.61. Ống sinh hàn ...............................................................................................74
Hình 2.62. Vẽ hình dạng của ống sinh hàn ...................................................................74
SVTH: Phan Chí Tâm

xii

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.63. Nhân bản hình dạng của ống sinh hàn ........................................................74
Hình 2.64. Vẽ chi tiết các ống dẫn cho ống sinh hàn ...................................................75
Hình 2.65. Vẽ điểm bầu cho ống dẫn trong của ống sinh hàn ......................................75
Hình 2.66. Nhân bản các điểm bầu cho ống dẫn trong của ống sinh hàn .....................76
Hình 2.67. Vẽ điểm bầu cho các ống dẫn ngoài của ống sinh hàn ...............................76
Hình 2.68. Vẽ đường giới hạn tạo nên hình dạng ống sinh hàn ...................................76
Hình 2.69. Phễu lọc.......................................................................................................77
Hình 2.70. Vẽ đầu phiễu lọc .........................................................................................77
Hình 2.71. Vẽ đuôi phễu lọc .........................................................................................78
Hình 2.72. Hiệu chỉnh đuôi phễu lọc ............................................................................78
Hình 2.73. Phễu chiết ....................................................................................................79
Hình 2.74. Vẽ đầu phễu chiết .......................................................................................79
Hình 2.75. Vẽ miệng và đuôi phễu chiết ......................................................................79
Hình 2.76. Hiệu chỉnh đuôi phễu chiết .........................................................................80
Hình 2.77. Vẽ các vạch cho đuôi phễu chiết ................................................................80
Hình 2.78. Vẽ thân khóa phễu chiết..............................................................................81
Hình 2.79. Hiệu chỉnh thân khóa phễu chiết ................................................................81
Hình 2.80. Xoay thân khóa phễu chiết..........................................................................81
Hình 2.81. Vẽ cổ khóa phễu chiết .................................................................................81
Hình 2.82. Vẽ tay vặn khóa phễu chiết .........................................................................82
Hình 2.83. Nhóm các thành phần của phễu chiết .........................................................82
Hình 2.84. Hiệu chỉnh khóa phễu chiết ........................................................................82
Hình 2.85. Lắp khóa phễu chiết vào phễu chiết ...........................................................82
Hình 2.86. Ống nhỏ giọt ...............................................................................................83
Hình 2.87. Vẽ đầu ống nhỏ giọt ....................................................................................83

Hình 2.88. Vẽ cổ ống nhỏ giọt ......................................................................................83
Hình 2.89. Vẽ đuôi ống nhỏ giọt ..................................................................................84
Hình 2.90. Hiệu chỉnh đuôi ống nhỏ giọt .....................................................................84
Hình 2.91. Ống đong .....................................................................................................85
Hình 2.92. Vẽ hình dạng của ống đong ........................................................................85
Hình 2.93. Vẽ đường giới hạn tạo hình dạng ống đong ...............................................85
Hình 2.94. Hiệu chỉnh ống đong ...................................................................................86
SVTH: Phan Chí Tâm

xiii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.95. Vẽ các vạch đơn vị cho ống đong ...............................................................87
Hình 2.96. Nhiệt kế .......................................................................................................88
Hình 2.97. Vẽ thân nhiệt kế ..........................................................................................88
Hình 2.98. Vẽ đầu nhiệt kế ...........................................................................................88
Hình 2.99. Sắp xếp vị trí đầu và thân nhiệt kế ..............................................................89
Hình 2.100. Lắp đầu nhiệt kế vào thân nhiệt kế ...........................................................89
Hình 2.101. Ống hút (pipet) ..........................................................................................90
Hình 2.102. Vẽ hình dạng của ống hút .........................................................................90
Hình 2.103. Hiệu chỉnh ống hút ....................................................................................91
Hình 2.104. Hình dạng thân buret.................................................................................92
Hình 2.105. Hình dạng khóa buret ................................................................................93
Hình 2.106. Vẽ tay vặn khóa buret ...............................................................................93
Hình 2.107. Khóa buret.................................................................................................93
Hình 2.108. Hiệu chỉnh khóa buret ...............................................................................94

Hình 2.109. Lắp khóa buret vào thân buret ..................................................................94
Hình 2.110. Giá ống nghiệm .........................................................................................94
Hình 2.111. Vẽ hình dạng tổng quát của đế giá ống nghiệm........................................95
Hình 2.112. Vẽ các đường giới hạn tạo nên hình dạng của đế giá ống nghiệm ...........95
Hình 2.113. Đế giá ống nghiệm ....................................................................................95
Hình 2.114. Đổ màu cho đế giá ống nghiệm ................................................................95
Hình 2.115. Xóa viền của đế giá ống nghiệm...............................................................96
Hình 2.116. Hiệu chỉnh kích thước của đế giá ống nghiệm .........................................96
Hình 2.117. Vẽ trục đứng của giá ống nghiệm .............................................................96
Hình 2.118. Vẽ các chi tiết của gắp ống nghiệm ..........................................................97
Hình 2.119. Sắp xếp các chi tiết của gắp ống nghiệm ..................................................97
Hình 2.120. Vẽ tay khóa của gắp ống nghiệm ..............................................................97
Hình 2.121. Hiệu chỉnh tay khóa của gắp ống nghiệm .................................................97
Hình 2.122. Lắp tay khóa của gắp ống nghiệm ............................................................98
Hình 2.123. Vẽ khóa gắp ống nghiệm ..........................................................................98
Hình 2.124. Hiệu chỉnh gắp ống nghiệm ......................................................................98
Hình 2.125. Sắp xếp các thành phần của giá ống nghiệm ............................................98
Hình 2.126. Đèn cồn .....................................................................................................99
SVTH: Phan Chí Tâm

xiv


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.127. Vẽ đường cong tạo hình cho đèn cồn .......................................................99
Hình 2.128. Hiệu chỉnh đường cong .............................................................................99
Hình 2.129. Nhân bản và lấy đối xứng đường cong ...................................................100

Hình 2.130. Vẽ cổ đèn cồn .........................................................................................100
Hình 2.131. Hiệu chỉnh cổ đèn cồn ............................................................................101
Hình 2.132. Vẽ các đường giới hạn tạo nên hình dạng đèn cồn .................................101
Hình 2.133. Hiệu chỉnh đáy đèn cồn ..........................................................................101
Hình 2.134. Vẽ bấc (tim) đèn cồn ...............................................................................102
Hình 2.135. Vẽ các xoắn của bấc (tim) đèn cồn .........................................................102
Hình 2.136. Vẽ cồn cho đèn cồn .................................................................................102
Hình 2.137. Vẽ ngọn lửa cho đèn cồn ........................................................................103
Hình 2.138. Đổ màu cho ngọn lửa ..............................................................................103
Hình 2.139. Di chuyển tâm ngọn lửa vào ngọn lửa ....................................................103
Hình 2.140. Hiệu chỉnh ngọn lửa ................................................................................104
Hình 2.141. Các ống dẫn khí và đầu nối ống dẫn khí .................................................104
Hình 2.142. Vẽ ống dẫn khí ........................................................................................104
Hình 2.143. Hiệu chỉnh ống dẫn khí ...........................................................................105
Hình 2.144. Vẽ một chi tiết của đầu nối ống dẫn khí .................................................105
Hình 2.145. Hiệu chỉnh và nhân bản một chi tiết của đầu nối ống dẫn khí ................106
Hình 2.146. Lấy đối xứng một chi tiết của đầu nối ống dẫn khí ................................106
Hình 2.147. Vẽ hoàn chỉnh đầu nối ống dẫn khí ........................................................106
Hình 2.148. Hiệu chỉnh đầu nối ống dẫn khí ..............................................................107
Hình 2.149. Vẽ hình dạng của bông tẩm ....................................................................107
Hình 2.150. Hiệu chỉnh kích thước của bông tẩm ......................................................107
Hình 2.151. Vẽ miệng chén sứ....................................................................................108
Hình 2.152. Vẽ đường thẳng để tạo thân chén sứ .......................................................108
Hình 2.153. Hiệu chỉnh đường thẳng thành thân của chén sứ ....................................108
Hình 2.154. Chén sứ hoàn chỉnh.................................................................................109
Hình 2.155. Vẽ một chi tiết của muỗng lấy hóa chất .................................................109
Hình 2.156. Vẽ các đường giới hạn tạo thành muỗng hóa chất..................................110
Hình 2.157. Vẽ hình tròn tạo giọt nước ......................................................................110
Hình 2.158. Hiệu chỉnh hình tròn thành giọt nước .....................................................111
SVTH: Phan Chí Tâm

xv


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.159. Hiệu chỉnh kích thước của của giọt nước ...............................................111
Hình 2.160. Hình ảnh các giọt nước ...........................................................................111
Hình 2.161. Vẽ obitan s ..............................................................................................112
Hình 2.162. Hiệu chỉnh obitan s thành một phần của obitan p ...................................112
Hình 2.163. Nhân bản và lấy đối xứng để tạo thành obitan p ....................................113
Hình 2.164. Obitan p ...................................................................................................113
Hình 2.165. Xoay obitan p ..........................................................................................114
Hình 2.166. Nhân bản obitan p ...................................................................................114
Hình 2.167. Lấy đối xứng obitan p .............................................................................114
Hình 2.168. Sắp xếp 2 obitan p tạo thành một obitan d..............................................114
Hình 2.169. Các dụng cụ hóa học ...............................................................................116
Hình 2.170. Vẽ các nguyên tử ....................................................................................117
Hình 2.171. Nhân bản các nguyên tử ..........................................................................117
Hình 2.172. Hiệu chỉnh kích thước các nguyên tử .....................................................117
Hình 2.173. Sắp xếp vị trí các nguyên tử....................................................................118
Hình 2.174. Bảng thông báo xuất file ảnh của Macromedia Flash 8 .........................118
Hình 2.175. Vẽ quỹ đạo của electron..........................................................................120
Hình 2.176. Nhân bản các quỹ đạo electron ...............................................................120
Hình 2.177. Hiệu chỉnh kích thước các quỹ đạo electron ...........................................120
Hình 2.178. Đổ màu tạo hạt nhân nguyên tử ..............................................................121
Hình 2.179. Sắp xếp các quỹ đạo electron và hạt nhân thành nguyên tử ...................121
Hình 2.180. Vẽ các electron........................................................................................121

Hình 2.181. Mô hình các nguyên tử ...........................................................................122
Hình 2.182. Hiệu chỉnh kích thước các mô hình nguyên tử .......................................122
Hình 2.183. Đổ màu cho obitan s ...............................................................................123
Hình 2.184. Nhân bản và tạo sự xen phủ obitan s ......................................................124
Hình 2.185. Sắp xếp vị trí ống nhỏ giọt và ống nghiệm .............................................126
Hình 2.186. Nhân bản bộ thí nghiệm ..........................................................................126
Hình 2.187. Canh đều các bộ thí nghiệm....................................................................127
Hình 2.188. Các dụng cụ cần thiết cho điều chế khí clo ............................................128
Hình 2.189. Vẽ chất rắn trong dung dịch ....................................................................128
Hình 2.190. Đổ màu cho bình cầu ..............................................................................129
SVTH: Phan Chí Tâm

xvi


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 2.191. Đổ màu cho bình chứa ............................................................................129
Hình 2.192. Nhân bản bình chứa ................................................................................130
Hình 2.193. Đổ màu cho bình tam giác ......................................................................130
Hình 2.194. Bố trí bộ thí nghiệm điều chế khí clo .....................................................131
Hình 2.195. Vẽ các đầu nối ống dẫn khí cho bộ thí nghiệm điều chế khí clo ............131
Hình 2.196. Nhân bản cốc thí nghiệm ........................................................................133
Hình 2.197. Vẽ cầu muối ............................................................................................133
Hình 2.198. Vẽ hai điện cực .......................................................................................133
Hình 2.199. Nhân bản bộ thí nghiệm pin điện ............................................................134
Hình 2.200. Lấy đối xứng bộ thí nghiệm pin điện......................................................134
Hình 3.1. Giao diện mở đầu chương trình cài đặt SigmaPlot 12.0 .............................136

Hình 3.2. Giao diện các điều khoản phần mềm SigmaPlot 12.0 ................................137
Hình 3.3. Giao diện nhập Serial Number cho phần mềm SigmaPlot 12.0 .................137
Hình 3.4. Giao diện chọn loại giấy phép kích hoạt phần mềm SigmaPlot 12.0 .........138
Hình 3.5. Giao diện chọn vị trí thư mục chứa phần mềm SigmaPlot 12.0 .................138
Hình 3.6. Giao diện lựa chọn các tính năng muốn cài đặt của phần mềm SigmaPlot 12.0
.....................................................................................................................................139
Hình 3.7. Giao diện sẵn sàng cài đặt phần mềm SigmaPlot 12.0 ...............................139
Hình 3.8. Giao diện cài đặt các tính năng của phần mềm SigmaPlot 12.0 .................140
Hình 3.9. Giao diện kết thúc tiến trình cài đặt phần mềm SigmaPlot 12.0 ................140
Hình 3.10. Giao diện của phần mềm SigmaPlot 12.0 .................................................141
Hình 3.11. Thanh Ribbon của phần mềm SigmaPlot 12.0 .........................................142
Hình 3.12. Tab Home của thanh Ribbon phần mềm SigmaPlot 12.0 .........................142
Hình 3.13. Tab Worksheet của thanh Ribbon phần mềm SigmaPlot 12.0 .................143
Hình 3.14. Tab Create Graph của thanh Ribbon phần mềm SigmaPlot 12.0 .............145
Hình 3.15. Tab Graph Page của thanh Ribbon phần mềm SigmaPlot 12.0................145
Hình 3.16. Cửa sổ Run ................................................................................................160
Hình 3.17. Cửa sổ Control Panel ................................................................................161
Hình 3.18. Cửa sổ Clock, Language and Region........................................................161
Hình 3.19. Cửa sổ Region and Language ...................................................................162
Hình 3.20. Cửa sổ Unikey...........................................................................................162
Hình 3.21. Cửa sổ Data 1* của ví dụ 1 ........................................................................164
SVTH: Phan Chí Tâm

xvii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 3.22. Chọn cột 1 của Data 1* .............................................................................164
Hình 3.23. Chọn Column Titles ..................................................................................165
Hình 3.24. Nhập tiêu đề ..............................................................................................165
Hình 3.25. Nhập dữ liệu của ví dụ 1 ...........................................................................166
Hình 3.26. Chọn Format Cell......................................................................................166
Hình 3.27. Chọn giá trị Decimal places ......................................................................167
Hình 3.28. Chọn dữ liệu đã nhập cho đồ thị ...............................................................167
Hình 3.29. Chọn loại và kiểu đồ thị cho ví dụ 1 .........................................................168
Hình 3.30. Chọn định dạng dữ liệu cho đồ thị của ví dụ 1 .........................................168
Hình 3.31. Hoàn tất quá trình tạo đồ thị của ví dụ 1...................................................168
Hình 3.32. Đồ thị của ví dụ 1 ......................................................................................169
Hình 3.33. Xóa các trục không cần thiết.....................................................................169
Hình 3.34. Chọn giá trị bắt đầu và kết thúc cho trục tung ..........................................170
Hình 3.35. Chọn giá trị bắt đầu và kết thúc cho trục hoành .......................................170
Hình 3.36. Chỉnh sửa khoảng chia nhỏ nhất trên trục tung ........................................171
Hình 3.37. Hiển thị khoảng chia nhỏ nhất trên trục tung ...........................................171
Hình 3.38. Chọn màu cho đường line trong đồ thị .....................................................172
Hình 3.39. Thay đổi biểu tượng cho các điểm trong đồ thị ........................................172
Hình 3.40. Chọn màu cho biểu tượng .........................................................................173
Hình 3.41. Đồ thị hoàn chỉnh của ví dụ 1 ...................................................................173
Hình 3.42. Xuất đồ thị ra dạng hình ảnh .....................................................................174
Hình 3.43. Bảng thông báo xuất dạng hình ảnh .........................................................174
Hình 3.44. Cửa sổ Data 1* của ví dụ 2 ........................................................................176
Hình 3.45. Chọn loại và kiểu đồ thị cho ví dụ 2 .........................................................176
Hình 3.46. Chọn định dạng dữ liệu cho đồ thị của ví dụ 2 .........................................176
Hình 3.47. Hoàn tất quá trình tạo đồ thị của ví dụ 2...................................................177
Hình 3.48. Đồ thị của ví dụ 2 ......................................................................................177
Hình 3.49. Đồ thị hoàn chỉnh của ví dụ 2 ...................................................................178
Hình 3.50. Đồ thị sau khi chọn kiểu cho đường line ..................................................181
Hình 3.51. Đồ thị hoàn chỉnh sau khi chèn Text Box của ví dụ 1 ..............................181

Hình 3.52. Đồ thị hoàn chỉnh sau khi chèn Text Box của ví dụ 2 ..............................183
Hình 3.53. Chọn số cột và số hàng .............................................................................184
SVTH: Phan Chí Tâm

xviii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

Hình 3.54. Nhập số cột và số hàng .............................................................................184
Hình 3.55. Bảng sau khi được chèn ............................................................................185
Hình 3.56. Chọn cột và hàng cần định dạng ...............................................................185
Hình 3.57. Cột và hàng sau khi định dạng 1 ...............................................................185
Hình 3.58. Cột và hàng sau khi định dạng 2 ...............................................................186
Hình 4.1. Khởi động chương trình cài đặt Photoshop CC ..........................................188
Hình 4.2. Đăng nhập tài khoản Adobe ID đã đăng kí.................................................189
Hình 4.3. Giao diện chào mừng đến với Creative Cloud ...........................................189
Hình 4.4. Giao diện tải và cài đặt phần mềm Photoshop CC .....................................190
Hình 4.5. Bảng thông báo đã cài đặt Photoshop CC ..................................................190
Hình 4.6. Giao diện Photoshop CC.............................................................................191
Hình 4.7. Các Palette trong cửa sổ làm việc Essentials ..............................................210
Hình 4.8. Chỉnh độ sáng tối của hình ảnh bằng lệnh Brightness/Contrast .................224
Hình 4.9. Các thuộc tính của lệnh Levels ...................................................................225
Hình 4.10. Chỉnh sửa màu hình ảnh với lệnh Levels .................................................226
Hình 4.11. Các thuộc tính của lệnh Curves ................................................................226
Hình 4.12. Chỉnh sửa màu hình ảnh với lệnh Curves .................................................227
Hình 4.13. Các thuộc tính của lệnh Vibrance .............................................................228
Hình 4.14. Chỉnh sửa màu hình ảnh đậm hơn với lệnh Vibrance ..............................228

Hình 4.15. Chỉnh sửa màu hình ảnh về trắng đen với lệnh Vibrance .........................229
Hình 4.16. Các thuộc tính của lệnh Color Balance.....................................................229
Hình 4.17. Chỉnh sửa màu hình ảnh với lệnh Color Balance .....................................230

SVTH: Phan Chí Tâm

xix


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Thống kê tỉ lệ bài tập có sử dụng biểu bảng, sơ đồ, đồ thị, hình ảnh thí
nghiệm hóa học so với hệ thống BTHH ........................................................................17
Bảng 2.1. Chức năng của từng công cụ chính trong Macromedia Flash 8 ...................27
Bảng 3.1. Các loại đồ thì 2D trong SigmaPlot ............................................................146
Bảng 3.2. Các kiểu đồ thị 2D Scatter trong SigmaPlot ...............................................147
Bảng 3.3. Các kiểu đồ thị Line trong SigmaPlot ........................................................152
Bảng 3.4. Các kiểu đồ thị Line/Scatter trong SigmaPlot ............................................154
Bảng 3.5. Các kiểu đồ thị Bar trong SigmaPlot ..........................................................157
Bảng 4.1. Chức năng của từng công cụ trong Toolbox ..............................................203
Bảng 4.2. Nhóm phím tắt hệ thống File ......................................................................219
Bảng 4.3. Nhóm phím tắt F .........................................................................................220
Bảng 4.4. Các lệnh chọn Select...................................................................................220
Bảng 4.5. Nhóm lệnh thao tác với Layer ....................................................................221
Bảng 4.6. Các phím tắt nhóm Image ...........................................................................221
Bảng 4.7. Các phím tắt với nhóm lệnh Edit ................................................................222
Bảng 4.8. Nhóm phím tắt View ..................................................................................223

SVTH: Phan Chí Tâm

xx


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

MỞ ĐẦU
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong thời đại ngày nay, sự phát triển mạnh của công nghệ thông tin (CNTT) đang
ảnh hưởng nhiều lĩnh vực. Trong đó giáo dục cũng chịu một tác động không nhỏ. Sự phát
triển của công nghệ thông tin làm cho lượng tri thức của nhân loại tăng lên rất nhiều, chính
vì vậy mà hệ thống các bài tập hóa học truyền thống chưa thực sự đánh giá đúng năng lực
của học sinh. Chính sự phát triển này đã hỗ trợ hệ thống các bài tập hóa học mới phát triển.
Trong bối cảnh đó, ngành giáo dục nước nhà đã và đang đổi mới toàn diện để đáp ứng
nhu cầu nguồn nhân lực cho công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Nói riêng về Hóa học – môn khoa học thực nghiệm – là môn học mà những con người
“công nghiệp” trong tương lai cần phải vận dụng rất nhiều vào thực tiễn. Vì thế, học sinh
cần phải được rèn luyện kỹ năng thực hành, có vốn kiến thức sâu rộng về sản xuất hóa học
ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Theo đó, hệ thống bài tập hóa học có sử dụng hình ảnh, biểu bảng, đồ thị là ngôn ngữ
ngắn gọn nhưng rất hiệu quả trong việc giảng dạy hóa học, giúp cho học sinh biết gắn lí
thuyết với thực tiễn nhiều hơn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin bằng các phần mềm tin
học sẽ là công cụ hỗ trợ hiệu quả để thiết kế các dạng bài tập nêu trên.
Tuy nhiên, không phải bất cứ người giáo viên nào cũng sử dụng hiệu quả các phần
mềm tin học. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để người giáo viên có thể sử dụng hiệu quả các
phần mềm tin học trong thiết kế bài tập hóa học có hình ảnh, đồ thị, biểu bảng ?

Xuất phát từ các lí do nêu trên chúng tôi đã chọn vấn đề “Hướng dẫn sử dụng phần
mềm tin học trong thiết kế bài tập biểu bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học” làm
đề tài nghiên cứu.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Hướng dẫn sử dụng các phần mềm tin học để thiết kế bài tập dạng biểu bảng, đồ thị,
hình ảnh thí nghiệm hóa học.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học Hóa học ở trường trung học phổ thông.
SVTH: Phan Chí Tâm

1


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

3.2. Đối tượng nghiên cứu
 Các phần mềm tin học: Macromedia Flash 8, SigmaPlot 12.0, Photoshop,…
 Cách sử dụng các phần mềm tin học trên để thiết kế bài tập dạng biểu bảng, đồ thị,
hình ảnh thí nghiệm hóa học
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Đề tài nghiên cứu hướng dẫn sử dụng phần mềm tin học để thiết kế bài tập dạng biểu
bảng, đồ thị, hình ảnh thí nghiệm hóa học thành công sẽ góp phần đa dạng hóa hệ thống bài
tập hóa học và nâng cao kết quả học tập cho học sinh.
5. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
 Tìm hiểu hệ thống lí luận về bài tập hóa học, bài tập có sử dụng biểu bảng, đồ thị,
hình ảnh thí nghiệm hóa học
 Nghiên cứu cách sử dụng các phần mềm tin học: Macromedia Flash 8, SigmaPlot

12.0, Photoshop,…
 Hướng dẫn sử dụng phần mềm tin học thiết kế bài tập dạng biểu bảng, đồ thị, hình
ảnh thí nghiệm hóa học trong chương trình Hóa học trung học phổ thông.
6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
 Chương trình Hóa học trung học phổ thông.
7. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU
7.1. Phương pháp nghiên cứu
 Phương pháp nghiên cứu lí luận.
 Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
7.2. Phương tiện nghiên cứu
 Các tài liệu sách báo, các đề tài nghiên cứu khoa học có liên quan.
 Máy tính, các phần mềm tin học: Macromedia Flash 8, SigmaPlot 12.0,
Photoshop,…

SVTH: Phan Chí Tâm

2


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Bài tập hóa học
1.1.1. Khái niệm
Theo từ điển Tiếng Việt, bài tập là bài ra cho học sinh làm để vận dụng những điều
đã học [8].

Theo Thái Duy Tuyên, bài tập là một hệ thông tin xác định bao gồm những điều kiện
và yêu cầu được đưa ra trong quá trình dạy học, đòi hỏi người học có một lời giải đáp mà
giải đáp này về toàn bộ hoặc từng phần không có sẵn ở thời điểm bài tập được đặt ra [6].
Bài tập hóa học là bài ra cho học sinh được giải quyết nhờ những suy luận logic,
những phép toán và những thí nghiệm trên cơ sở các khái niệm, định luật, học thuyết và
phương pháp hóa học.
1.1.2. Phân loại bài tập hóa học [4]
1.1.2.1 Cơ sở phân loại
Có nhiều cơ sở phân loại bài tập hóa học. Có thể dựa vào các cơ sở sau:
 Dựa vào hình thái hoạt động của học sinh khi giải bài tập: bài tập lí thuyết và bài
tập thực nghiệm.
 Dựa vào tính chất của bài tập: bài tập định tính và bài tập định lượng.
 Dựa vào kiểu bài hoặc dạng bài: bài tập xác định công thức phân tử, tính thành phần
phần trăm, nhận biết, tách chất,…
 Dựa vào nội dung bài tập: nồng độ, điện phân, áp suất,…
 Dựa vào chức năng: bài tập kiểm tra sự hiểu và nhớ, tìm tài liệu, bài tập rèn luyện
tư duy khoa học (phân tích, tổng hợp, quy nạp, diễn dịch,…).
 Dựa vào khối lượng kiến thức hay mức độ đơn giản, phức tạp của bài tập: bài tập
cơ bản, bài tập tổng hợp.
1.1.2.2 Phân loại chi tiết bài tập hóa học ở trường phổ thông
 Bài tập lí thuyết, định tính bao gồm:
 Viết công thức electron, công thức cấu tạo, đồng phân, …
SVTH: Phan Chí Tâm

3


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Nguyễn Mộng Hoàng

 Viết phương trình phản ứng biểu diễn dãy biến hóa của các chất.
 Bài tập bằng hình vẽ.
 Nhận biết hay phân biệt các chất.
 Tách các chất ra khỏi hỗn hợp.
 Điều chế một chất.
 Xác định cấu tạo của một chất dựa vào tính chất của nó.
 Trình bày tính chất hóa học của một chất.
 Trình bày các định luật, học thuyết, các khái niệm hóa học cơ bản.
 Bài tập lí thuyết định lượng hay bài tập tính toán:
 Tính khối lượng phân tử của một chất.
 Tính theo công thức hóa học: tính tỉ lệ khối lượng giữa các nguyên tố, tính thành
phần phần trăm khối lượng các nguyên tố trong hợp chất, tính khối lượng nguyên tử của
một nguyên tố, …
 Tính theo phương trình hóa học.
 Hoàn thành các phương trình phản ứng hạt nhân, tính chu kì bán hủy, …
 Tính lượng chất tan và lượng dung môi để pha chế một dung dịch.
 Xác định công thức phân tử của hợp chất.
 Tính thành phần phần trăm về khối lượng hoặc thể tích của hỗn hợp.
 Tính tốc độ phản ứng hóa học.
 Tính độ điện li; hằng số axit, bazơ.
 Tính hiệu ứng nhiệt của phản ứng.
 Tính độ tinh khiết của một chất hoặc hiệu suất của phản ứng.
 Điện phân.
 Áp dụng các định luật về chất khí.
 Biện luận theo hóa trị, theo khối lượng hoặc theo tính chất của các nguyên tố và
các chất.
 Dạng hỗn hợp hay tổng hợp.
 Bài tập thực nghiệm định tính:
SVTH: Phan Chí Tâm

4