CƠ sở vật CHẤT của HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN

CƠ SỞ VẬT CHẤT CỦA HIỆN TƯỢNG
DI TRUYỀN
Page | 1

I. Ở cấp độ phân tử
Axit Nucleic: ADN (Axit reoxiribonucleic)
ARN (Axit ribonucleic)
ADN là vật chất di truyền ở đa số các động vật: virut, vi khuẩn, động
vật, thực vật…
ARN là vật chất di truyền ở một số các sinh vật: virut cúm, virut HIV…
Tại sao ADN được coi là vật chất di truyền ở đa số các sinh vật
*/ ADN mang thông tin di truyền: là trình tự xác định các nucleotit trên
mạch gốc của gen, quy định trình tự các axit amin của phân tử protein
tương ứng
Vd: Gen 1: Mạch 1T-A-X-G-A-T-G-X
Mạch 2A-T-G-X-T-A-X-G
*/ ADN có khả năng tự nhân đôi để truyền đạt thông tin di truyền từ đời
trước tới đời sau
*/ Có khả năng phát sinh đột biến tạo ra nguồn biến dị là nguyên liệu
cho tiến hóa giúp sinh vật thích nghi làm thế giới sinh vật đa dạng
*/ Có khả năng tự sửa sai

www.facebook.com/trungtamluyenthiuce

Copyright by UCE Corporation


II. Cấu trúc ADN
*/ Cấu trúc hóa học
- Thành phần bao gồm C,H,O,N,P…

Page | 2

- Khối lượng, kích thước: + Dài hàng tram micromet (μm)
+ Khối lượng hàng triệu đvC
+ Đa phân tử: Nhiều đơn phân (vạn, triệu đơn
phân)
+ Đơn phân là các Nucleotit:
- 1 phân tử H3PO4
- 1 phân tử đường C6H5O4
- 1 phân tử bazo nitric
Adenin (A)
Xitozin (X)
Guanin (G)
Timin (T)
Các nucleotit lien kết với nhau bằng mối liên kết hóa trị giữa các nu tạo
thành chuỗi polinucleotit (1 mạch đơn)
Mạch 1 A-T-G-X-T-A
Mạch 2 T-A-X-G-A-T
Có 12 nu và 10 liên kết hóa trị
Số liên kết hóa trị= N-2

www.facebook.com/trungtamluyenthiuce

Copyright by UCE Corporation


*/ Cấu trúc không gian: mô hình xoắn kép
ADN là một chuỗi xoắn kép gồm hai mạch xoắn song song và ngược
chiều nhau
Page | 3

Xoắn từ trái sang phải
Xoắn theo chu kì, mỗi chu kì xoắn cao 34 ăngstrôn gồm 10 cặp nu
Mỗi cặp nu dài 3,4 ăngstrôn
2 mạch đơn liên kết với nhau bằng liên kết Hidro yếu theo NTBS:
A liên kết với T
G liên kết với X
NTBS hệ quả: số lượng các loại A=T, G=X
A+G=T+X
N=2A+2G=2T+2X
Lk H=2A+3G
Hai mạch đơn bổ xung cho nhau
Mạch 1 A1-T1-G1-X1
Mạch 2 T2-A2-X2-G2
A1=T2, T1=A2, G1=X2, X1=G2
Tỉ số A+T/G+X là đặc trưng cho từng loài (tỉ số đặc thù)
Ý nghĩa của NTBS
Làm cho hai mạch luôn song song => đường kính vòng xoắn ổn
định

www.facebook.com/trungtamluyenthiuce

Copyright by UCE Corporation


Vì NTBS giữa bazo có kích thước lớn (A,G) với bazo có kích thước
bé (T,X) nhờ vậy mà phân tử ADN bền vững tương đối
Lk Hidro dễ bị đứt dưới sự xúc tác của enzim làm hai mạch đơn
ADN dễ tách nhau ra. Mỗi mạch là khuôn mẫu để tổng hợp mạch mới
nhờ vậy thông tin được di truyền cho thế hệ sau.

Page | 4

Số lượng liên kết Hidro làm cho phân tử ADN bền vững với nhiệt

III. Chức năng của ADN
Mang thông tin di truyền
Truyên đạt thông tin di truyền
Có khả năng phát sinh đột biến
Có khă năng tự sửa sai

IV. Tính chất của ADN
Tính đa dạng: vô số loại phân tử ADN khác nhau do thay đổi trật
tự sắp xếp các nu
Tính đặc thù: các phân tử ADN của các loài khác nhau thì khác
nhau
Tính ổn định: hàm lượng ADN trong nhân tế bào luôn ổn định,
được duy trì từ thế hệ này sang thế hệ khác nhờ quá trình tự nhân đôi
của ADN, sự phân li tổ hợp của NST qua phân bào và thụ tinh

www.facebook.com/trungtamluyenthiuce

Copyright by UCE Corporation


Page | 5

www.facebook.com/trungtamluyenthiuce

Copyright by UCE Corporation