Hướng dẫn ôn thi môn kinh tế chính trị học

HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN KINH TÏË CHÑNH TRÕ MAÁC - LÏNIN

HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI
MÖN
KINH TÏË CHÑNH TRÕ
MAÁC - LÏNIN



1


PTS. NGUỴN VÙN HẪO

2

TRUNG TÊM BƯÌI DÛÚÄNG CẤN BƯÅ GIẪNG DẨY
l LÅN MẤC - LÏNIN VÂ TÛ TÛÚÃNG HƯÌ CHĐ MINH

HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI
MƯN
KINH TÏË CHĐNH TRÕ
MẤC - LÏNIN
(Tấi bẫn cố sûãa chûäa, bưí sung)

NHÂ XËT BẪN ÀẨI HỔC QËC GIA HÂ NƯÅI
NÙM 2000

HNG DấẻN ệN THI MệN KINH Tẽậ CHẹNH TRế MAC - LẽNIN

TấP THẽ TAC GIA

PTS. NGUYẽẻN VN HAO (CHU BIẽN)
NGUYẽẻN VN BẹCH
NGUYẽẻN MấU VấậN
NGUYẽẻN TRONG LấM
GS. VU HU NGOAN



3


PTS. NGUỴN VÙN HẪO

4

MC LC

LÚÂI NHÂ XËT BẪN .............................................................................................................................. 7
1 KINH TÏË CHĐNH TRÕ HỔC RA ÀÚÂI VÂ PHẤT TRIÏÍN NHÛ THÏË NÂO? TRỊNH BÂY ÀƯËI TÛÚÅNG
VÂ PHÛÚNG PHẤP NGHIÏN CÛÁU CA KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏ NIN. ................................. 8
2. PHÊN TĐCH VAI TRÔ CA NÏÌN SẪN XËT XẬ HƯÅI VÂ CẤC ËU TƯË CÚ BẪN CA NỐ. ..........12
3. TẤI SẪN XËT LÂ GỊ? PHÊN TĐCH NƯÅI DUNG, HỊNH THÛÁC CA TẤI SẪN XËT XẬ HƯÅI VÂ
CẤC PHẨM TR CÚ BẪN CA NỐ. ..........................................................................................................15
4. THÏË NÂO LÂ TÙNG TRÛÚÃNG KINH TÏË VÂ HIÏÅU QUẪ KINH TÏË? HIÏÅU QUẪ KINH TÏË XẾT VÏÌ
MÙÅT KINH TÏË - K THÅT VÂ KINH TÏË - XẬ HƯÅI? .............................................................................17
5. SẪN XËT HÂNG HỐA LÂ GỊ? NỐ RA ÀÚÂI VÂ PHẤT TRIÏÍN NHÛ THÏË NÂO? NỐ CỐ ÛU VIÏÅT

GỊ SO VÚÁI KINH TÏË TÛÅ NHIÏN? ..............................................................................................................20
6. HÂNG HỐA LÂ GỊ? PHÊN TĐCH CẤC THÅC TĐNH CA HÂNG HỐA VÂ LÛÚÅNG GIẤ TRÕ CA
HÂNG HỐA?.................................................................................................................................................22
7. TIÏÌN TÏÅ XËT HIÏÅN NHÛ THÏË NÂO TRONG LÕCH SÛÃ PHẤT TRIÏÍN CA SẪN XËT VÂ TRAO
ÀƯÍI HÂNG HỐA? BẪN CHÊËT VÂ CHÛÁC NÙNG CA TIÏÌN TÏÅ? ...........................................................25
8. CÚ SÚÃ KHẤCH QUAN VÂ NHÛÄNG TẤC DNG CA QUY LÅT GIẤ TRÕ TRONG NÏÌN SẪN
XËT HÂNG HỐA.......................................................................................................................................29
9. THÕ TRÛÚÂNG LÂ GỊ? VAI TRÔ CA NỐ TRONG NÏÌN SẪN XËT HÂNG HỐA. QUY LÅT
CUNG - CÊÌU VÂ TẤC ÀƯÅNG CA NỐ TRÏN THÕ TRÛÚÂNG NHÛ THÏË NÂO?....................................30
10. SÛÅ CHUÍN HỐA TIÏÌN TÏÅ THÂNH TÛ BẪN ..................................................................................33
11. THÏË NÂO LÂ TÛ BẪN BÊËT BIÏËN VÂ TÛ BẪN KHẪ BIÏËN? VIÏÅC PHÊN CHIA TÛ BẪN THÂNH
HAI BƯÅ PHÊÅN NHÛ VÊÅY CỐ NGHƠA GỊ? THÏË NÂO LÂ T SËT GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ?..............35
12. THÏË NÂO LÂ GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ? GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ TUÅT ÀƯËI, GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ
TÛÚNG ÀƯËI VÂ GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ SIÏU NGẨCH? VỊ SAO NỐI SẪN XËT GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ
LÂ QUY LÅT KINH TÏË CÚ BẪN CA CH NGHƠA TÛ BẪN?............................................................37




HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN

5

13. TĐCH LY TÛ BẪN LÂ GỊ? NHÛÄNG NHÊN TƯË NÂO ẪNH HÛÚÃNG ÀÏËN QUY MƯ TĐCH LY TÛ
BẪN? THÏË NÂO LÂ TĐCH T, TÊÅP TRUNG VÂ CÊËU TẨO HÛÄU CÚ CA TÛ BẪN? ..........................40
14. THÏË NÂO LÂ TÌN HOÂN VÂ CHU CHUÍN CA TÛ BẪN? NHÛÄNG NHÊN TƯË NÂO LÂM
TÙNG TƯËC ÀƯÅ CHU CHUÍN TÛ BẪN? NGHƠA THÛÅC TIÏỴN CA VIÏÅC NGHIÏN CÛÁU VÊËN ÀÏÌ
NÂY? .............................................................................................................................................................43
15. THÏË NÂO LÂ LÚÅI NHÅN VÂ T SËT LÚÅI NHÅN? CHNG CỐ QUAN HÏÅ GỊ VÚÁI GIẤ TRÕ
THÙÅNG DÛ VÂ T SËT GIẤ TRÕ THÙÅNG DÛ? .....................................................................................45

16. TÛ BẪN THÛÚNG NGHIÏÅP VÂ TÛ BẪN CHO VAY ÀÛÚÅC HỊNH THÂNH NHÛ THÏË NÂO? BẪN
CHÊËT CA LÚÅI NHÅN THÛÚNG NGHIÏÅP VÂ LÚÅI TÛÁC LÂ GỊ? .......................................................47
17. CẤC HỊNH THÛÁC ÀÕA TƯ CH ËU VÂ BẪN CHÊËT CA ÀÕA TƯ TÛ BẪN CH NGHƠA (R) LÂ
GỊ? NGHƠA CA VIÏÅC NGHIÏN CÛÁU ÀÕA TƯ ÀƯËI VÚÁI VIÏÅC GIẪI QUËT CẤC VÊËN ÀÏÌ RÅNG
ÀÊËT? .............................................................................................................................................................49
18. THÏË NÂO LÂ CƯNG TY CƯÍ PHÊÌN VÂ THÕ TRÛÚÂNG CHÛÁNG KHOẤN? VAI TRÔ CA CHNG
TRONG NÏÌN KINH TÏË HÂNG HỐA?........................................................................................................51
19. VỊ SAO CỐ SÛÅ CHUÍN BIÏËN TÛÂ CH NGHƠA TÛ BẪN TÛÅ DO CẨNH TRANH SANG CH
NGHƠA TÛ BẪN ÀƯÅC QUÌN? CẤC HỊNH THÛÁC CH ËU VÂ BẪN CHÊËT KINH TÏË CA CH
NGHƠA TÛ BẪN ÀƯÅC QUÌN LÂ GỊ? ......................................................................................................52
20. NGUN NHÊN CA SÛÅ CHUÍN BIÏËN CH NGHƠA TÛ BẪN THÂNH CH NGHƠA TÛ BẪN
ÀƯÅC QUÌN NHÂ NÛÚÁC? ÀÙÅC TRÛNG, NHÛÄNG HỊNH THÛÁC BIÏÍU HIÏÅN VÂ CÚ CHÏË ÀIÏÌU
TIÏËT NÏÌN KINH TÏË CA CH NGHƠA TÛ BẪN ÀƯÅC QUÌN NHÂ NÛÚÁC? .....................................54
21. CHÛÁNG MINH RÙÇNG TIÏËN LÏN CH NGHƠA XẬ HƯÅI LÂ QUẤ TRỊNH PHẤT TRIÏÍN LÕCH SÛÃ
TÛÅ NHIÏN....................................................................................................................................................57
22. TĐNH TÊËT ËU KHẤCH QUAN VÂ THÛÅC CHÊËT CA THÚÂI K QUẤ ÀƯÅ LÏN CH NGHƠA XẬ
HƯÅI? ..............................................................................................................................................................59
23. QUẤ ÀƯÅ LÏN CH NGHƠA XẬ HƯÅI BỖ QUA CHÏË ÀƯÅ TÛ BẪN CH NGHƠA VÂ CHÙÅNG
ÀÛÚÂNG ÀÊÌU TIÏN CA THÚÂI K QUẤ ÀƯÅ ÚÃ NÛÚÁC TA. ....................................................................62
24. TĐNH TÊËT ËU KHẤCH QUAN, ÀÙÅC ÀIÏÍM VÂ XU HÛÚÁNG VÊÅN ÀƯÅNG CÚ BẪN CA NÏÌN
KINH TÏË HÂNG HỐA TRONG THÚÂI K QUẤ ÀƯÅ ÚÃ NÛÚÁC TA?...........................................................65
25. NHÛÄNG ÀIÏÌU KIÏÅN, PHÛÚNG HÛÚÁNG VÂ NHÛÄNG GIẪI PHẤP MÊËU CHƯËT ÀÏÍ PHẤT TRIÏÍN
KINH TÏË HÂNG HỐA ÚÃ NÛÚÁC TA TÛÂ NAY ÀÏËN NÙM 2000. ...............................................................69




HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN

93

hâng hốa tiïìn tïå vâ cấc phẩm tr kinh tïë cố liïn quan nhùçm àẩt
kïët quẫ kinh tïë cao nhêët vúái chi phđ đt nhêët.
Hẩch toấn kinh tïë lâ mưåt phẩm tr kinh tïë khấch quan? nố xët
hiïån vâ chõu sûå chi phưëi búãi u cêìu ca cấc quy låt kinh tïë hâng
hốa, u cêìu ca mc tiïu ca nïìn kinh tïë, ca quy låt phất triïín
cố kïë hoẩch cên àưëi nïìn kinh tïë, u cêìu ca cấc ngun tùỉc quẫn
l nïìn kinh tïë hâng hốa.
ÚÃ nûúác ta, quấ trònh xốa bỗ cú chïë têåp trung quan liïu bao cêëp
chuín sang cú chïë thõ trûúâng cố sûå quẫn l ca nhâ nûúác cng lâ
quấ trònh chuín tûâ hẩch toấn kinh tïë hònh thûác tûâng bûúác sang
hẩch toấn kinh tïë kinh doanh theo àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa.
2. Hẩch toấn kinh tïë cố nhûäng tấc dng quan trổng:
- Gốp phêìn lâm cho cấc xđ nghiïåp tûâ àún võ kinh tïë bao cêëp trúã
thânh àún võ kinh tïë hâng hốa thđch ûáng vúái cú chïë thõ trûúâng.
- Tẩo àiïìu kiïån àïí kïët húåp sûå lậnh àẩo theo àõnh hûúáng kïë hoẩch
ca nhâ nûúác vúái sûå phất huy tđnh tûå ch ca xđ nghiïåp.
- Gốp phêìn kïët húåp mưåt cấch hâi hôa cấc lúåi đch kinh tïë giûäa nhâ
nûúác vúái xđ nghiïåp vâ ngûúâi lao àưång, àưìng thúâi phất huy cố hiïåu
qua àưång lûåc lúåi đch kinh tïë, gốp phêìn tẩo ra nhûng àiïìu kiïån àïí
thûåc hiïån tưët cấc u cêìu ca cấc quy låt kinh tïë, cấc mc tiïu vâ
ngun tùỉc quẫn l nïìn kinh tïë.
3. Nhûäng ngun tùỉc cú bẫn ca hẩch toấn kinh tïë:
- Ngun tùỉc tûå b àùỉp vâ cố lúåi, xët phất tûâ u cêìu khấch
quan ca nïìn kinh tïë hâng hốa vâ ca mc tiïu nïìn kinh tïë lâ sẫn
xët - kinh doanh phẫi àẩt àûúåc hiïåu quẫ kinh tïë cao vâ lâm cho
dên giâu nûúác mẩnh. Àêy lâ ngun tùỉc cú bẫn nhêët ca hẩch toấn
kinh tïë.
- Cấc xđ nghiïåp phẫi thûåc hiïån ngun tùỉc tûå ch vïì kinh tïë, tâi
chđnh vâ nghiïåp v sẫn xët, kinh doanh. Ngun tùỉc nây bùỉt

ngìn tûâ ngun tùỉc têåp trung dên ch trong quẫn l. Theo



PTS. NGUỴN VÙN HẪO

94

ngun tùỉc nây, cấc xđ nghiïåp thûåc sûå lâ mưåt àún võ kinh tïë hâng
hốa.
- Ngun tùỉc chõu trấch nhiïåm vïì lúåi đch vêåt chêët vâ àûúåc
khuën khđch bùçng lúåi đch vêåt chêët cho phếp cấc xđ nghiïåp àûúåc múã
rưång quìn tûå ch. Mưëi quan hïå giûäa quìn lúåi, nghơa v, lúåi đch
kinh tïë giûäa nhâ nûúác, xđ nghiïåp vâ ngûúâi lao àưång àûúåc giẫi quët
thỗa àấng hún vâ àêìy à trấch nhiïåm.
- Thûåc hiïån sûå giấm àưëc bùçng àưìng tiïìn cấc hoẩt àưång kinh tïë ca
xđ nghiïåp. Ngun tùỉc nây xët phất tûâ tđnh thưëng nhêët ca nïìn
kinh tïë, nïìn sẫn xët xậ hưåi do nhên dên lao àưång lâm ch, cấc xđ
nghiïåp hẩchtoấn kinh tïë phẫi chõu sûå kiïím tra, kiïím soất ca nhâ
nûúác hóåc cấc cú quan ca nhâ nûúác nhû ngên hâng, tâi chđnh...
Bưën ngun tùỉc ca hẩch toấn kinh tïë trïn àêy lâ mưåt thïí thưëng
nhêët hoân chónh, cêìn àûúåc thûåc hiïån nghiïm ngùåt. Mën thûåc hiïån
tưët nhûäng ngun tùỉc trïn, têët nhiïn cêìn cố àiïìu kiïån nhêët àõnh
nhû phẫi cố hïå thưëng chđnh sấch giấ cẫ thđch húåp vâ tiïìn tïå ưín
àõnh; cấc hïå thưëng àõnh mûác kinh tïë - k thåt thđch húåp vâ tûúng
àưëi chđnh xấc; chïë àưå kïë toấn - tâi chđnh - thưëng kï chđnh xấc; kïë
hoẩch hốa khoa hổc vâ thûåc tïë; quẫn l tưët mổi ngìn vưën.