tiết 85

Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
Tiết 85. Đọc văn
trao duyên
(Trích Truyện Kiều Nguyễn Du)
Ngày soạn: 31.03.08
Ngày giảng:
Lớp giảng: 10 B5
Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
Qua giờ giảng, nhằm giúp HS hiểu đợc tình yêu sâu nặng và bi kịch của Kiều qua
đoạn trích. Đối với Kiều tình và hiếu gắn bó chặt chẽ.
Cụ thể là hiểu đợc diễn biến tâm trạng đầy mâu thuẫn, phức tạp, bế tắc của Kiều
trong đêm trao duyên -> sự đồng cảm mạnh mẽ của Nuyễn Du với nhân vật.
Đồng thời năm sđợc nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật trong đoạn trích.
B. Phơng tiện thực hiện
- SGK, SGV
- Thiết kế bài giảng
- Để học tốt
C. Cách thức tiến hành
GV tổ chức giờ giảng: đọc hiểu, đàm thoại phát vấn, thảo luận thuyết trình
D. Tiến hành giờ giảng
1. ổn định
2. KTBC
3. GTBM
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động cảu Thầy và Trò Yêu cầu cần đạt
GV yêu cầu HS đọc văn bản -> nhận xét.
Hãy cho biết xuất xứ của văn bản
HS trả lời GV ghi bảng
GV: theo em văn bản có thể chia làm mấy
phần? Nội dung của mỗi phần?

HS trả lời GV chốt lại
I. Khái quát văn bản
1. Đọc
2. Xuất xứ
- Trích từ câu 723 -> 756 Truyện Kiều:
lời Thuý Kiều nói với Thuý Vân.
3. Bố cục
- 3 phần:
1
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
GV: nếu trong màn gia biến, Thuý Kiều đã
tỏ ra chủ động, dứt khoát giả quyết mâu
thuẫn bên tình bên hiếu bên nào nặng
hơn để đi đến quyết định bán mình chuộc
cha thì trong màn trao duyên, nàng lại tỏ
ra bị động lúng túng
GV: em có nhận xét gì về cách dùng từ ở 2
câu thơ đầu?
HS: tìm từ ngữ GV ghi bảng
GV : ngoài ra còn từ ngữ nào đáng chú ý ?
GV: 2 câu thơ đầu không còn là lời nói
thông thờng của chị đối với em mà là lời
nói của 1 ngời đang luỵ lục, van xin 1 cách
thiết tha ngời khác.
Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ trên?
GV: hãy tóm tắt nội dung của 10 dòng thơ
tiếp theo?
HS: trả lời GV ghi bảng
+ Phần I: 12 câu đầu Thuý Kiều nói lời
chuẩn bị trao duyên cho Thuý Vân.

+ Phần II: 13 -> 26: Thuý Kiều trao lại kỉ
vật tình yêu cho Thuý Vân, thực hiện việc
trao duyên.
+ Phần III: 27 -> 34: tấm lòng của Thuý
Kiều đối với Kim Trọng sau khi trao
duyên.
II. Đọc hiểu
1. Thuý Kiều nói lời chuẩn bị trao duyên.
a. Hai câi đầu
- Từ ngữ:
+ Cậy: nhờ giúp đỡ, mợn, tin cậy
+ Chịu lời: nhận lời, ép buộc
-> tác dụng: cậy + chịu diễn tả đợc sự
khẩn khoản, tha thiết, tự hạ mình để van
xin em của Thuý Kiều.
+ Lạy + tha: lời cầu xin của Thuý
Kiều đối với em, báo hiệu tính hệ trọng
của điều mà Thuý Kiều sắp nói.
-> tạo nên một không khí thiêng liêng,
trang trọng của việc trao duyên; bộc lộ rõ
tính cách của Thuý Kiều: thông minh, tinh
tế, trọng ân nghĩa.
b. 10 câu tiếp theo.
2
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
GV: em có nhận xét gì về lời kể của Thuý
Kiều?
GV: em có nhận xét gì về cách dùng từ
ngữ của Thuý Kiều để thuyết phục em?
HS tìm từ ngữ, GV ghi bảng

GV : Kiều đã trao những kỉ vật gì cho
em ?
HS trả lời GV ghi bảng
GV : tâm trạng của Kiều khi trao những kỉ
vật cho em ?
HS : buồn
GV : bình về 2 chữ của chung và ngày xa.
chứa bao nỗi niềm bao chua xót. Hiện thực
đẹp đẽ mới đây mà nay đã thành ngày xa,
thời gian ở đây là thời gian tâm lí, thời
gian đợc cảm nhận bằng nỗi đau của Kiều.
Kiều trao kỉ vật cho em nhng vẫn coi
những kỉ vật ấy là của chung -> sự xót xa,
luyến tiếc của nàng về mối tình đẹp đẽ với
chàng Kim.
- Nội dung: Thuý Kiều kể vắn tắt mối tình
của nàng với Kim Trọng
+ Lời lẽ rõ ràng, rạch ròi, điềm tĩnh, giọng
kể mang màu sắc tâm sự, vừa kể vừa
thuyết phục bằng lời lẽ và tình cảm.
- Từ ngữ: tình màu mủ, lời non nớc, thịt
nát xơng mòn, ngậm cời chín suối -> lời
thơ chứa nhiều thành ngữ màu sắc tự sự có
tác dụng thuyết phục nhiều hơn- sự thôn
gminh, khôn khéo của Kiều
=> trong đoạn thơ này, Thuý Kiều đã tỏ ra
rất tế nhị và thuyết phục có lí có tình trong
việc nhờ Thuý Vân thay mình trả nghĩa
cho Kim Trọng.
2. Thuý Kiều trao lại kỉ vật cho em.

a. 6 câu đầu (13 -> 18)
- Kỉ vật trao lại: chiếc vành, bức tờ mây,
phím đàn, mảnh hơng nguyền -> những cái
đã ngắn bó với mối tình của Thuý Kiều Và
chàng Kim
- Tâm trạng của Kiều :
+ Duyên giữ, vật chung
-> đau đớn giằng xé chua chát trong lòng
Thuý Kiều.
3
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
GV : nội dung chính của đoạn thơ này ?
Thuý Kiều dặn em điều gì?HS trả lời GV
chốt lại
GV: nàng không sao quên đợc mối tình
của mình nàng muốn trở về với tình yêu
bằng linh hồn bất tử sau khi chết.
GV: sau khi dặn dò em, Thuý Kiều nh
quên hẳn em đang ngồi bên mình -> nàng
quay về với chính lòng mình, câu thơ nh là
lời độc thoại nội tâm.
GV: tâm trạng của Thuý Kiều đợc bộc lộ
qua những chi tiết nào? đó là tâm trạng gì?
HS : đau đớn
GV : và từ tâm trnạg đó Kiều đã cảm nhận
số phận mình nh thế nào ?
HS : bạc, hoa trôi
GV: bình về số phận của nàng Kiều
GV Nguyễn Du đã sử dụng nghệ thuật gì
để làm nổi bật tâm trạng và số phận của

Kiều?
HS:
b. 8 câu tiếp (19 ->25) : lời dặn dò của
Thuys Kiều đối với em
- Kiều dặn : Kiều mất -> trông ra ngọn cỏ
lá cây, hiu hiu gió, hồn Kiều trở về -> khát
khao về gặp lại ngời yêu, khát khao đợc sự
đồng cảm của ngời thân nơi trần thế. Thể
hiện tấm lòng thuỷ chung son sắt của nàng
trong tình yêu.
3. Tấm lòng của Thuý Kiều đối với KIm
Trọng
- Tâm trạng của Kiều :
+ Trâm gãy bình tan
+ Tơ duyên ngắn ngủi
-> Thuý Kiều ý thức rõ cái hiện hữu cái
bây giờ của mình -> sự đau đớn tột cùng
của Kiều.
- Số phận Kiều :
+ Bạc nh vôi
+ Hoa trôi lớ làng
4
Giáo án 10 Đỗ Viết Cờng
GV: em có nhận xét gì về 2 câu cuối?
GV: càng thơng nhớ ngời yêu, càng nuối
tiếc mối tình cao đẹp Thuý Kiều càng đau
xót và càng cảm thấy mình có lỗi với Kim
Trọng.
GV: hãy khái quát lại nội dung và nghệ
thuật cảu đạon trích

- Từ ngữ: hàng loạt các thành ngữ -> nỗi
niềm tâm sự đầy đau khổ của Thuý Kiều.
Sử dụng nghệ thuật so sánh -> nổi bật số
phận của Kiều
- Hai câu kết:
+ Câu trên: nhịp 3/3 -> nghẹ nh tiếng nấc.
+ Câu dới: nh một tiéng than
+ Dùng từ: lặp (Kim Lang); sử dụng than
từ (ôi, hỡi)
=> diễn tả thành công nỗi đau đớn tuyệt
vọng của Thuý Kiều, 2 câu kết nh tiếng
kêu xé lòng, đầy tuyệt vọng
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Tài miêu tả, phân tích tâm trạng phức tạp
của nhân vật : chân thực và tinh tế.
- Kết hợp tài tình giữa ngôn ngữ trang
trọng và lối nói dân gian giản dị
2. Nội dung
Diễn tả tâm trạng phức tạp và bế tắc của
Thuý Kiều trong đêm trao duyên và vẻ đẹp
tâm hồn cao thợng, vị tha của nhân vật
5. Củng cố và dặn dò
5