Hướng dẫn tính toán thi công lắp ghép Ch4

giáo trình môn học

26
Kỹ thuật thi công ii

chơng 4. công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép
Công nghệ lắp ghép đợc chia làm hai quá trình: Quá trình chuẩn bị và quá trình
lắp ghép. Hai quá trình này có liên quan chặt chẽ với nhau, quyết định lẫn nhau.
Quá trình chuẩn bị: gồm các công tác nh vận chuyển, bốc xếp và bố trí cấu
kiện, khuyếch đại cấu kiện (nếu có), gia cờng cấu kiện và chuẩn bị vị trí lắp ghép.
Quá trình lắp ghép: lắp ghép các cấu kiện theo các phơng pháp và phơng thức
khác nhau, bảo đảm đúng, đủ, chính xác, hiệu quả và an toàn.
Quá trình lắp ghép sẽ quyết định phơng hớng của quá trình chuẩn bị. Quá trình
chuẩn bị phải đảm bảo phù hợp với quá trình lắp ghép, nó quyết định năng suất, chất l ợng, hiệu quả và an toàn trong quá trình thi công lắp ghép.
Tuỳ theo các trờng hợp cụ thể mà các quá trình thành phần trong 2 quá trình cơ
bản nêu trên có thể có hay không có.
4-1. vận chuyển cấu kiện
Là quá trình đa các cấu kiện đợc sản xuất sẵn từ nơi sản xuất đến nơi lắp đặt.
4-1.1. Yêu cầu
Không làm h hỏng cấu kiện, dễ bốc dỡ, an toàn trong suốt quá trình vận chuyển,
đảm bảo cung cấp cấu kiện đúng theo tiến độ lắp ghép.
4-1.2. Biện pháp
Quá trình vận chuyển phụ thuộc vào loại cấu kiện, tình trạng đờng giao thông,
các loại phơng tiện vận chuyển (phơng tiện thô sơ hay hiện đại: xe cải tiến, ôtô, tàu
hỏa, xe goòng). Để đảm bảo các yêu cầu nêu trên thì quá trình vận chuyển phải tuân
theo các nguyên tắc sau:
Cấu kiện đợc vận chuyển phải đảm bảo về cờng độ. Đối với cấu kiện bê tông
đúc sẵn, cờng độ cho phép khi vận chuyển 70% cờng độ thiết kế (Rvc 70% RTK).
Trạng thái ứng suất phát sinh trong cấu kiện trong suốt quá trình vận chuyển
phải đúng hoặc gần đúng với trạng thái ứng suất phát sinh trong cấu kiện khi làm việc
thực tế. Muốn vậy trạng thái của cấu kiện trong quá trình vận chuyển phải giống với

trạng thái làm việc thực tế của nó trên công trình.
dụ:
Tấm
sàn,
tấm
mái...
vận

a)
0,1l

l

Ví

b)

0,1l

0,21l

Hình 4-1. Vị trí gối kê khi vận chuyển
a) Dầm chịu uốn b) Cột chịu nén

l

0,21l

khi

chuyển phải ở t thế nằm ngang; tấm tờng khi vận chuyển ở t thế thẳng đứng. Dầm chịu
uốn trên phơng tiện vận chuyển phải sử dụng gối để kê, vị trí kê trùng với vị trí móc
cẩu, hoặc kê 2 đầu nh dầm đơn giản, hoặc kê ở 2 điểm sao cho đầu công xôn dài không
quá 1/10 chiều dài cấu kiện. Với những cấu kiện cấu kiện chịu nén (cột) khi vận
Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

27
Kỹ thuật thi công ii

chuyển không thể xắp xếp đúng nh trạng thái làm việc thực tế thì điểm kê phải cách
mút (hay chiều dài công xôn) là 0,21l. Khi xếp cấu kiện thành nhiều lớp để vận
chuyển thì điểm kê của các cấu kiện trên và dới phải trùng nhau, để tránh tác dụng của
tải trọng do trọng lợng bản thân của cấu kiện ở trên truyền xuống làm hỏng cấu kiện dới. Số lợng và vị trí của gối kê đợc quyết định sao cho thoả mãn sơ đồ làm việc thực
hoặc đáp ứng các qui định.
Sắp xếp các
cấu kiện trên phơng
tiện vận chuyển
phải đảm bảo chiều dài
để xe có thể qua đợc ngã t, đờng vòng.
Phải đảm bảo chiều
cao nhỏ hơn 3,8m
(Tính từ mặt đờng
đến điểm cao nhất của
Hình
4-2.

Vị
trí
gối
kê
khi
vận
chuyển
cấu kiện), ví dụ đi
qua gầm cầu... Các cấu
kiện sắp xếp trên
phơng tiện phải đợc
neo buộc, chống xê dịch, va đập (dùng dây cáp, tăng đơ, vít ...). Nếu cấu kiện quá dài
phải bố trí hai điểm kê trên 2 toa và 2 thùng xe khác nhau thì yêu cầu các điểm này
phải xoay đợc khi phơng tiện vận chuyển chạy qua các đoạn đờng vòng. Tất cả các yêu
cầu này bảo đảm an toàn trong quá trình vận chuyển, tránh làm h hỏng cấu kiện.
4-2. xếp kho cấu kiện (bố trí cấu kiện)
Cấu kiện khi vận chuyển đến công trờng, tuỳ thuộc vào phơng pháp cẩu lắp mà
cấu kiện có thể vẫn để nguyên trên phơng tiện vận chuyển để cẩu lắp, hoặc cấu kiện đợc cẩu xuống và sắp xếp trên mặt bằng cẩu lắp, hoặc nếu cha lắp ngay thì chúng đợc
bốc dỡ và xếp trên mặt bằng hoặc xếp vào kho.
Khi xếp kho, cấu kiện đợc xếp tập trung, có thể đợc che đậy hoặc không. Yêu
cầu cấu kiện đợc sắp xếp trên các gối kê bằng gỗ sao cho bằng phẳng, vị trí kê sao cho
cấu kiện ở gần trạng thái làm việc thực. Thứ tự xếp kho sao cho thuận tiện cho việc bốc
dỡ vận chuyển ra công trờng (cấu kiện lắp trớc xếp ngoài...).
Sắp xếp cấu kiện ngay trên mặt bằng cẩu lắp sao cho nằm trong bán kính với có
thể của cần trục, thích hợp với phơng pháp lắp dựng (tránh phải vận chuyển phụ & cần
trục phải di chuyển nhiều), không ảnh hởng đến đờng di chuyển của cần trục và phơng
tiện vận chuyển. Cấu kiện nặng đặt gần, cấu kiện nhẹ đặt xa so với vị trí đứng của cần
trục.
Với cấu kiện có chiều cao lớn (dàn mái, tấm tờng...), để giữ ổn định khi xếp kho
cần sử dụng các chi tiết để giữ nh dây giằng, giá chữ A...

4-3. khuếch đại cấu kiện
Cấu kiện có kích thớc và trọng lợng lớn (dầm cầu chạy, dàn, cột, ...) gây khó
khăn cho quá trình chế tạo, vận chuyển. ở nơi sản xuất những cấu kiện đó đợc chế tạo
thành nhiều phần nhỏ rồi vận chuyển đến công trờng. Tại công trờng, tiến hành liên kết
từng phần nhỏ thành cấu kiện hoàn chỉnh. Quá trình này gọi là quá trình khuyếch đại
các cấu kiện.
Cần trục có sức trục lớn, các cấu kiện có trọng lợng nhỏ, để tận dụng sức trục,
ngời ta ghép nhiều cấu kiện và tiến hành cẩu một lần. Quá trình ghép đó cũng gọi là
Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

28
Kỹ thuật thi công ii

quá trình khuếch đại (lắp cửa trời với dàn mái, lắp cột với dầm thành khung hoàn
chỉnh, lắp các khung phẳng với nhau thành khung không gian...). Cấu kiện có thể đợc
khuếch đại ngay trên mặt đất hoặc khuếch đại ở trên cao song song với quá trình cẩu
lắp. Nh vậy khuếch đại cũng là một quá trình lắp ghép, đợc thực hiện trên mặt đất.
u điểm khi khuếch đại: tận dụng sức nâng của cần trục, rút ngắn thời gian lắp
ghép do giảm đợc chu kỳ hoạt động của cần trục, các quá trình khuếch đại diễn ra trên
mặt đất nên thuận lợi và dễ dàng, đảm bảo nhanh gọn, chính xác và an toàn. Giảm
đáng kể số lợng dàn giáo phục vụ lắp ghép. Chi phí lao động giảm đáng kể, nâng cao
chất lợng lắp ghép.

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

29
Kỹ thuật thi công ii

Quá trình khuếch đại, cấu kiện có thể đặt đứng hay nằm, cần chú ý đến khả
năng xuất hiện nội lực khác với nội lực thiết kế, lúc này cần phải gia cờng và bố trí
thêm các gối đỡ ...

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

30
Kỹ thuật thi công ii

4-4. gia cờng cấu kiện
Quá trình vận chuyển, treo buộc và lắp ghép hay quá trình xếp kho, nội lực xuất
hiện trong nhiều trờng hợp có thể sai, khác nhiều so với nội lực thiết kế hoặc ngợc
hoàn toàn có thể dẫn đến h hỏng cấu kiện.

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép

giáo trình môn học

31
Kỹ thuật thi công ii

Với cấu kiện bê tông cốt thép, khi chuyển từ trạng thái chịu kéo sang trạng thái
chịu nén ít nguy hiểm hơn từ trạng thái chịu nén sang trạng thái chịu kéo (do R n > Rk).
Với cấu kiện thép chuyển từ trạng thái chịu nén sang trạng thái chịu kéo ít nguy
hiểm hơn từ trạng thái chịu kéo sang trạng thái chịu nén (do tiết diện nhỏ, chiều dài
tính toán lớn nên độ mãnh lớn). Trong tất cả các trờng hợp nguy hiểm nêu trên, để
tránh h hỏng cần tiến hành gia cờng.

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

32
Kỹ thuật thi công ii

Các trờng hợp cần chú ý khi gia cờng:
Cột làm việc chịu nén nhng khi vận chuyển, bốc xếp, nâng cột, lắp cột thì lại
nằm ngang hoặc nghiêng so với phơng đứng. Cột vừa chịu nén, vừa chịu uốn, hoặc bị
uốn. Hình 4-3 cho thấy biện pháp gia cờng cột khi nâng cột từ t thế nằm sang t thế
thẳng đứng để lắp ghép.
4

2

1

3

2

2

4

2

Hình 4-3. Ví dụ gia cường cột khi cẩu lắp

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

33
Kỹ thuật thi công ii

Dàn vì kèo: trong nhiều trờng hợp, nội lực trong các thanh dàn khi cẩu lắp khác
với nội lực làm việc thực tế đợc thiết kế ( sai, khác hoặc lớn hơn). Nếu nội lực phát sinh
khi cẩu lắp vợt quá trị số cho phép, có thể làm h hỏng hoặc phá hoại dàn.

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

34
Kỹ thuật thi công ii

Nén

Kéo

Nén uốn

Uốn

Hình 4-4. Cột và dầm ở trạng thái làm việc
thực và trạng thái cẩu lắp

b)

a)

+

+

+

+

+

+

c)

c)

15m < L < 30m

L 15m

c)

L > 30m
Hình 4-5. Ví dụ gia cường dàn vì kèo khi cẩu lắp - Gia cường ngang
a) Trạng thái làm việc; b) Trạng thái cẩu; c) Các trường hợp gia cường ngang

Hình 4-6. Trạng thái lật dàn và gia cường đứng

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép


giáo trình môn học

35
Kỹ thuật thi công ii

Chơng 4

: Công tác chuẩn bị phục vụ lắp ghép