bài giảng ngữ văn lớp 9 tiet 167168,169 tổng kết văn học

Tiết 167-168-169

TỔNG KẾT VĂN HỌC

Tiết 1: PHẦN A
NHÌN CHUNG VỀ NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM
• I. Các bộ phận hợp thành nền văn học
•
•
•
•

•

Việt Nam:
1/Văn học dân gian:
*Khái niệm: Văn học dân gian định hình từ
xa xưa, là sản phẩm của các tầng lớp bình
dân, được lưu truyền bằng miệng.
-Về thể loại: Tuyền thuyết, cổ tích, ngụ
ngơn,…
-Về nội dung: Tố cáo xã hội cũ, ca ngợi
nhân nghĩa, đạo lý, tình u q hương,
đất nước.

• Qua chương trình

đã học em hãy cho
biết: VHVN được
hình thành từ
những bộ phận

nào?


2/ Văn học viết:
- Văn học viết xuất hiện từ thế
kỷ X.
- Được hình thành từ các bộ
phận chữ Hán, chữ nôm và chữ
Quốc ngữ.
- Văn học chữ Hán xuất hiện từ
TK X đến hết TK XIX.
- Văn học chữ nôm ra đời từ TK
XVIII đến cuối TK XIX.
- Văn học viết bằng chữ Quốc
ngữ xuất hiện từ TK XVII và
được phổ biến rộng rãi đến
ngày nay.

Văn học viết được
xuất hiện từ khi
nào, và được sáng
tác bằng loại chữ
nào?


• II.Tiến trình lịch sử • Lịch sử văn học
•
•
•
•

VHVN:
Văn học viết VN
chia làm 3 thời kỳ
lớn:
- Từ TKX đến hết
TK XIX>
- Từ đầu TK XX đến
năm 1945.
- Từ sau Cách
mạng tháng Tám
năm 1945 đến nay.

viếtVN từ từ TKX đến
nay(2005) được chia
làm mấy thời kỳ lớn?


• III.Mấy nét đặc sắc • Văn học VN có những
•
•
•
•

nổi bật của VHVN:
1/Nội dung tư
tưởng gồm:
+Tinh thần yêu
nước.
+Ý thức cộng đồng

+Tinh thần nhân
đạo và tinh thần lạc
quan.

đặc sắc nào?


• 2/Về nghệ thuật:

được kết tinh trong
những tác phẩm có
quy mơ khơng lớn
nhưng dung dị và có
vẻ đẹp hài hịa.

• *GHI NHỚ: (Sgk
trang 194)

• IV. Luyện tập:
• Hãy thống kê các tác
phẩm VHVN từ TK X
đến 1945.

• Văn học viết VN có
những nét đặc sắc
nào?

• Qua tìm hiểu trên

em hãy khái quát

về văn học viết VN
từ TK X đến nay?

• Hướng dẫn HS về

nhà thống kê: Vị
trí, đặc điểm, tính
chất, thể loại, giá
trị nội dung, nghệ
thuật


CỦNG CỐ:

Nội dung cần chú ý:
- Bộ phận hợp thành nền VHVN.
- Lịch sử phát triển VHVN chia làm mấy thời kỳ.
- Những nét đặc sắc nổi bật của VHVN.

• Dặn dò HS về nhà chuẩn bị bài: SƠ LƯỢC VỀ
MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC.


Tiết 169

SƠ LƯỢC MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC

•
•
•

•
•
•

I. Phần mở đầu:
Căn cứ chủ yếu vào:
- Bất kỳ một tác phẩm văn học
nào đều tồn tại trong một dạng
thức nhất định.
- Những đặc điểm hiện tượng đời
sống trong tác phẩm.
- Cách thức tổ chức tác phẩm.
- Ngôn ngữ của tác phẩm.

• Căn cứ vào đâu

mà người ta
phân chia ra các
thể loại văn
học?


II.Sơ lược về một số thể loại Văn học:

• Em có thể phân loại và sắp xếp các thể loại văn
học dân gian?

• 1.Một số thể loại văn học dân gan:
• Bảng hệ thống
Trữ tình

dân gian

Tự sự dân gian

Sân khấu
dân gian

Ca dao
Dân ca

1. Thần thoại và truyền
thuyết
2. Cổ tích
3. Truyện cười, truyện
ngụ ngôn, truyện thơ, sử
thi, vè

1. Chèo
2. Tuồng
3. Kịch
rối
4. Cải
lương…

Nghị luận
dân gian

Tục ngữ
Câu đố

II.Một số thể loại Văn học trung đại:

• Văn học trung đại trong chương trình Ngữ văn

•

THCS được học các thể loại nào?
Bảng hệ thống

Trữ tình trung đại

Thơ:
- Đường luật: Thất
ngôn, ngũ ngôn; tứ
tuyệt, bát cú,
trường thiên, cổ
phong, ngâm(sau
phút chia li-Chinh
phụ ngâm), lục
bát, song thất lục
bát, hát nói-ca trù.

Tự sự trung đại

Nghị luận trung
đại

+Tuyện ngắn chữ Hán
+ Tuyện truyền kỳ

+ Tiểu thuyết chương
hồi chữ Hán
+ Tuyện thơ Nôm
+ Ký sự (Thương kinh
ký sự)
+ Tùy bút (Vũ trung
tùy bút)

+ Chiếu, (biểu)
+ Hịch
+ Cáo (đại cáo)
+ Luận (Luận
về phép học)


• III. Một số thể loại văn
học hiện đại:

• Các thể loại chủ yếu:
• - Thơ mới, Tuyện ngắn, Kịch

• Em hãy nêu đặc

điểm của một số
thể loại văn học
hiện đại?

thơ, Các dạng nghị luận.

• - Gồm: Tự sự, trữ tình,

Kịch, thể loại tổng hợp.
• Tự sự gồm: Truyện ngắn,
truyện vừa, truyện dài,
bút ký, ký sự, phóng sự,
du ký, tùy bút, nhật ký.

• Em hãy kể lại

một số thể loại
văn học hiện
đại?


• Trữ tình gồm: Thơ mới, thơ tự
•
•

do, thơ văn xi, trường ca.
Kịch gồm: Kịch nói, chính kịch,bi
kịch, hài kịch.
Thể loại tổng hợp: Truyện ký,
truyện thơ, kịch thơ.

• * GHI NHỚ: (Sgk)
• Bài tập về nhà:
• 1/ So sánh sự khác nhau về thể
loại giữa Hồng Lê nhất thống
chí và Truyện Kiều.

• Em hãy nhắc

lại một số của
văn học dân
gian, văn học
trung đại và
văn học hiện
đại?


2/ Các thể loại nghị luận hiện đại trong chương trình TLV
THCS được phân loại như thế nào? Vận dụng để xác
định thể loại văn bản nghị luận cụ thể cho các văn bản
sau:
Tên bài, tên tác giả XH (về
tư
tưởng
đạo lý)
+Tinh thần yêu
nước của ND ta
(Hồ Chí Minh)
+Đức tính giản dị
của Bác Hồ…

XH (về
hiện
tượng đời
sống

VH(tác

phẩm
trích
đoạn)

VH(bài
thơ,
đoạn
thơ)