BÁO CÁO KHỞI ĐỘNG GIÁM SÁT ĐỘC LẬP CHƯƠNG TRÌNH TÁI ĐỊNH CƯ, SINH KẾ VÀ PHÁT TRIỂN DÂN TỘC THIỂU SỐ THỦY ĐIỆN TRUNG SƠN (RLDP)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.47 MB, 56 trang )
TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM
CÔNG TY TNHH MTV THỦY ĐIỆN TRUNG SƠN
BÁO CÁO KHỞI ĐỘNG GIÁM SÁT ĐỘC LẬP
CHƢƠNG TRÌNH TÁI ĐỊNH CƢ, SINH KẾ VÀ PHÁT TRIỂN
DÂN TỘC THIỂU SỐ THỦY ĐIỆN TRUNG SƠN (RLDP)
Trình nộp
CÔNG TY TNHH MTV THUỶ ĐIỆN TRUNG SƠN
Đơn vị lập báo cáo
Công Ty TNHH Tƣ vấn Quốc tế VICA
Hà Nội, Tháng 05-2013
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................................... 3
TỔNG QUAN .................................................................................................... 5
I.
1.1.
Quy mô của Dự án Thủy điện Trung Sơn ........................................................... 5
1.2.
Phạm vi ảnh hưởng.............................................................................................. 6
1.3.
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số .................... 7
1.4.
Cơ quan giám sát độc lập .................................................................................... 7
II.
MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA CƠ QUAN GIÁM SÁT ................................... 8
2.1.
Mục tiêu giám sát ................................................................................................. 8
2.2.
Phạm vi công việc ................................................................................................ 8
III.
2.2.1.
Công tác nội nghiệp ................................................................................... 9
2.2.2.
Công tác thực địa tại hiện trƣờng .............................................................. 9
PHƢƠNG PHÁP GIÁM SÁT .......................................................................... 18
3.1.
Nghiên cứu tại văn phòng ................................................................................. 18
3.2.
Giám sát tại thực địa .......................................................................................... 18
3.2.1.
Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu/hồ sơ lƣu trữ: ...................................... 18
3.2.2.
Phƣơng pháp phân tích số liệu: ............................................................... 18
3.2.3.
Phƣơng pháp định tính: ........................................................................... 18
3.2.4.
Phƣơng pháp định lƣợng......................................................................... 19
3.2.5.
Phƣơng pháp quan sát ............................................................................ 19
3.3.
Xử lý thông tin và viết báo cáo .......................................................................... 20
3.4.
Tổ chức thực hiện giám sát và đánh giá .......................................................... 20
3.5.
Trách nhiệm cụ thể trong mỗi giai đoạn ........................................................... 23
3.6.
Hậu cần và hỗ trợ ............................................................................................... 23
CÁC PHỤ LỤC .......................................................................................................... 25
Phụ lục 1 - Điều khoản tham chiếu cho tư vấn ............................................................. 25
Phụ lục 2: Công cụ giám sát - Bảng hỏi ........................................................................ 35
Phụ lục 3: Đề cương Phỏng vấn sâu và Thảo luận nhóm ........................................... 47
Phụ lục 4: Đề cương báo cáo giám sát định kỳ............................................................ 55
Phụ lục 5: Đề cương báo cáo giám sát định kỳ đối với CLIP ...................................... 56
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 2
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ADB
Ngân hàng phát triển Châu Á
DP
Ngƣời dân bị ảnh hƣởng
IOL
Kiểm kê tổn thất
DMS
Khảo sát đo đạc chi tiết
RLDP
Chƣơng trình Tái định cƣ, Sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số
WB
Ngân hàng Thế giới
ISMT
Nhóm giám sát xã hội độc lập (VICA)
TSHPCo
Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn
TSHPP
Dự án Thủy điện Trung Sơn
TOR
Điều khoản tham chiếu
EMDP
Kế hoạch Phát triển dân tộc thiểu số
RP
Kế hoạch Tái định cƣ
CLIP
Kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng
VHLSS
Điều tra mức sống hộ gia đình Việt Nam
GAD
Giới và Phát triển
CPC
Ủy ban Nhân dân xã
SCCC
Ủy ban Bồi thƣờng và Giải phóng mặt bằng
PPC
Ủy ban Nhân dân tỉnh
DPC
Ủy ban Nhân dân huyện
PoE
Ban chuyên gia (Môi trƣờng và xã hội)
VWU
Hội Phụ nữ Việt Nam
MOLISA
Bộ Lao động, Thƣơng binh và Xã hội
GOV
Chính phủ Việt Nam
MDB
Ngân hàng Phát triển Đa phƣơng
M&E
Giám sát và đánh giá
FGD
Thảo luận nhóm tập trung
VND
Việt Nam đồng
GSO
Tổng cục thống kê chính phủ
SEDP
Kế hoạch phát triển Kinh tế - Xã hội
LURC
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
MARD
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
DARD
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
CGA
Đánh giá tình hình về Giới ở Việt Nam (WB, ADB, DFID and CIDA, 2006)
CSA
Phân tích xã hội Quốc gia (WB, Ethnicity and Development, 2009)
NGO
Tổ chức phi chính phủ
NTFP
Lâm sản ngoài gỗ
CEM
Ủy ban dân tộc thiểu số
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 3
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
HEPR
Xóa đói giảm nghèo
MDGs
Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ
UNDP
Chƣơng trình phát triển Liên hiệp quốc
IFAD
Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế
IRN
Mạng lƣới sông Quốc tế
OP
Chính sách hoạt động của Ngân hàng Thế giới
HH
Hộ gia đình
FHH
Gia đình có phụ nữ làm chủ hộ
DRCC
Trung tâm Nghiên cứu phát triển và Tƣ vấn
EVN
Tập đoàn Điện lực Việt Nam
DONRE
Sở Tài nguyên và Môi trƣờng
IBRD
Ngân hàng Quốc tế về Tái thiết và Phát triển
SLA
Phƣơng pháp tiếp cận sinh kế bền vững
RPF
Khung chính sách cho Đền bù, Tái định cƣ và Khôi phục đời sống
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1. Các hộ gia đình bị ảnh hƣởng bởi dự án chính ................................................... 6
Bảng 2. Diện tích đất bị ảnh hƣởng bởi dự án chính ....................................................... 6
Bảng 3. Kế hoạch giám sát của Tƣ vấn giám sát độc lập ............................................... 21
Bảng 4. Kế hoạch thực hiện giám sát và đánh giá (theo năm, tháng) ........................... 22
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 4
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
I.
1.1.
TỔNG QUAN
Quy mô của Dự án Thủy điện Trung Sơn
Dự án Thủy điện Trung Sơn sẽ đƣợc xây dựng trên sông Mã, thuộc địa phận xã Trung Sơn,
huyện Quan Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Mục tiêu của dự án này là nhằm cung cấp nguồn điện có chi
phí thấp theo cách an toàn và bền vững cho môi trƣờng và xã hội. Dự án sẽ hỗ trợ cho EVN phát
triển một trong những dự án phát triển thủy điện quy mô vừa của Việt Nam. Mục đích là để cung
cấp một trƣờng hợp về “thực tiễn tốt” về phát triển thủy điện bền vững mà điều này chính là trọng
tâm của ngành điện Việt Nam.
Dự án Thủy điện Trung Sơn là một dự án đa mục tiêu cung cấp điện lƣợng bình quân năm là
1019GWh, và cả lợi ích phát điện, giúp kiểm soát lũ hàng năm trên hạ lƣu sông, và cung cấp
nƣớc cho nông nghiệp trong suốt mùa khô. Con đập dự kiến cách biên giới CHDCND Lào
khoảng 40km về hạ lƣu với đuôi hồ chứa cách biên giới khoảng 9.5km. Một đập bê tông đầm lăn
sẽ đƣợc xây dựng với độ cao 84.5m và có chiều dài đỉnh là 513m. Mực nƣớc dâng bình thƣờng
là 160m. Tổng dung tích hồ chứa khoảng 348.5 triệu m3 bao gồm dung tích phòng lũ khoảng 112
triệu m3. Hồ sẽ chiếm một diện tích khoảng 113.13km2 làm ngập rừng hỗn giao và đất nông
nghiệp.
Hạng mục xây dựng gồm có đập chính và đập tràn, cửa nhận nƣớc, đƣờng ống áp lực, gian máy
và kênh xả. Một trạm phân phối tại tuyến đập và một đƣờng dây 220kV dài khoảng 65km sẽ
truyền tải điện từ nhà máy và đấu nối với đƣờng dây 220kV có sẵn tại huyện Tân Lạc của tỉnh
Hoà Bình. Một đƣờng dây 35kV dài khoảng 35km sẽ cung cấp điện cho công trƣờng trong thời
gian thi công dẫn từ Mai châu. Một đƣờng vào dài 20.4km nối đƣờng mòn dân sinh tại Co Lƣơng
với tuyến đập và 13km đƣờng thi công trong công trƣờng sẽ đƣợc xây dựng. Bốn tuốc bin và
máy phát điện, thiết bị điều khiển và thiết bị khác sẽ đƣợc lắp đặt cũng nhƣ thiết bị cơ khí kể cả
cửa nhận nƣớc.
Khu vực phụ trợ nằm trong khu vực xây dựng, bao gồm: (1) hai khu mỏ và (2) hai khu lán trại
công nhân và xƣởng sửa chữa. Một mỏ đá nằm cách phía thƣợng lƣu của khu đập 6 km và một
mỏ khác nằm phía hạ lƣu cách khu đập khoảng 10 km. Các khu lán trại xây dựng, các xƣởng
sửa chữa và khu chế biến vật liệu xây dựng sẽ đƣợc bố trí nằm trên diện tích bằng phẳng ở cả
hai bên sông Mã và gần với khu đập;
Đập và đập tràn, cống dẫn dòng, tuyến năng lƣợng (cửa nhận nƣớc, đƣờng ống áp lực, nhà
máy), trạm phân phối. Vùng thƣợng lƣu hồ chứa, có thể bị ảnh hƣởng bởi mực nƣớc dềnh đuôi
hồ và vùng hạ lƣu đập bị ảnh hƣởng bởi việc khai thác cát bên trái và giảm nguồn tài nguyên
cá1. Tác động hạ lƣu đập có thể ảnh hƣởng đến hợp lƣu với sông Luồng2 khoảng 65km từ
tuyến đập. Không có tác động thƣợng lƣu tại Lào và không có tác động xa hơn 65km hạ lƣu của
tuyến đập có thể xảy ra cùng với dự án. Nếu những tác động này đƣợc xác định ở giai đoạn sau,
những tác động đó cũng sẽ đƣợc bao gồm trong RLDP.
Đƣờng dây cấp điện cần thiết trong giai đoạn thi công sẽ đƣợc phát tuyến ban đầu từ Bá Thƣớc
qua Co Lƣơng. Đƣờng dây từ Co Lƣơng đến Co Me, khoảng 1,5km từ công trƣờng thi công
đang đƣợc xây dựng và đƣợc tài trợ bởi một Dự án riêng của Ngân hàng Thế giới. Khi tải trọng
ở công trƣờng tăng lên, việc cấp điện sẽ đƣợc chuyển từ Bá Thƣớc đòi hỏi phải xây dựng một
đƣờng dây 35kV khoảng 15km từ Mai Châu về Co Lƣơng. Một đƣờng truyền sẽ đƣợc xây dựng
để tải điện từ nhà máy đến điểm đấu nối gần nhất phù hợp trong hệ thống 220 kV tại huyện Tân
Lạc, tỉnh Hòa Bình.
1
2
Các vật liệu xây dựng khác có thể sẽ đƣợc vận chuyển từ thị xã Hòa Bình đến công trƣờng
Phạm vi tác động hạ lƣu vẫn đang tiếp tục đƣợc nghiên cứu vào thời điểm tháng 10/2009
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 5
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Tổng chi phí cho dự án đƣợc ƣớc tính là 412 triệu đô la Mỹ, trong đó khoảng 2.9 triệu đô la Mỹ
đƣợc dành cho quản lý môi trƣờng và 35.1 triệu đô la Mỹ đƣợc dành cho tái định cƣ và khôi
phục sinh kế của ngƣời dân. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã chính thức đề nghị Ngân
hàng Thế giới cho vay 330 triệu đô la Mỹ.
Đất cho công tác bồi thƣờng đất và phát triển một số điểm tái định cƣ, khi diễn ra, sẽ ảnh
hƣởng tới các cộng đồng tiếp nhận.
Công tác giám sát độc lập này sẽ áp dụng cho khu vực hồ chứa, công trình đầu mối và các
công trình phụ trợ (sau đây gọi tắt là d án chính).
Phạm vi ảnh hƣởng
1.2.
Theo số liệu điều tra ban đầu, dự án chính sẽ ảnh hƣởng đến:
• 1.864 ha đất các loại ở khu vực lòng hồ và 254,94 ha ở khu vực mặt bằng công
trƣờng.
• Tổng số hộ bị ảnh hƣởng bởi dự án chính là 1.516 hộ với 7.012 ngƣời, thuộc 39
bản (và 1 xóm) của 7 xã và 1 thị trấn, 3 huyện thuộc 2 tỉnh Thanh Hoá và Sơn La,
trong đó số hộ phải di chuyển chỗ ở là 584 hộ.
Bảng 1. Các hộ gia đình bị ảnh hƣởng bởi dự án chính
Nguồn ảnh hƣởng
Khu vực hồ chứa
Trong đó:
Bị di dời
Mất đất nông nghiệp (nhƣng không bị di dời)
Tƣ liệu sản xuất bị ảnh hƣởng ngoài đất (vd: hàng quán)
nhƣng không bị di dời
Nằm trong khu vực xây dựng dự án (mỏ vật liệu tạm,
đƣờng xá, địa điểm xây dựng và lán trại thi công)
Các hộ mất đất cho những ngƣời tái định cƣ mới đến
Tổng
Số hộ gia đình
1,059
Số ngƣời
5,038
533
519
2,445
2,570
7
100
23
439
357
1,516
1535
7,012
(Nguồn: Chương trình Tái định cư, sinh kế và dân tộc thiểu số (RLDP))
Bảng 2. Diện tích đất bị ảnh hƣởng bởi dự án chính
Thanh Hoá
Huyện Quan
Hoá
41.7
Đất
trồng
cây lâu
năm
8.8
13.3
5.8
11.5
478.4
0.7
6.4
495.0
Xã Trung Sơn
13.34
5.76
11.46
478.40
0.65
6.39
495.00
28.35
3.07
0.30
551.93
0.39
3.19
87.08
2.37
2.54
-
217.90
0.10
0.78
12.81
11.20
0.51
-
238.39
0.01
2.21
14.74
6.92
-
0.10
62.48
0.22
-
53.05
6.92
122.78
6.36
-
0.19
16.32
0.01
-
6.47
6.36
29.35
1.50
0.03
0.01
16.83
0.04
0.21
31,28
1.50
18.62
Địa bàn
Đất ở
Huyện
Mƣờng Lát
Xã Trung Lý
Xã Mƣờng Lý
Xã Tam
Chung
Xã Tén Tằn
Thị Trấn
Đất
trồng
lúa 1
vụ
11.8
VICA Consultants International Ltd.,
Đất
trồng
lúa 2 vụ
Đất
rừng
Đất
ao
hồ
Nghĩa
trang
Đất
khác
Tổng
1,030.3
1.0
9.6
582.1
41.7
1,685.3
13.3
1,011.0
13.3
4
28.3
5
2.37
11.2
0
1,011.0
0
674.31
236.50
267.06
Trang 6
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Đất ở
Đất
trồng
cây lâu
năm
Đất
trồng
lúa 1
vụ
Đất
trồng
lúa 2 vụ
Đất
rừng
Đất
ao
hồ
Nghĩa
trang
Đất
khác
15.6
3.4
11.8
135.0
1.7
1.3
10.4
15.60
3.40
11.81
134.96
1.73
1.25
10.35
Xã Tân Xuân
15.60
3.36
11.54
101.03
1.73
1.25
5.32
Xã Xuân Nha
-
0.03
0.27
33.93
0.00
-
5.04
15.6
15.6
0
15.6
0
-
57.3
12.2
23.6
1,165.3
2.8
10.8
592.4
57.3
Địa bàn
Tổng
Mƣờng Lát
Sơn La
Huyện Mộc
Châu
Tổng
179.1
179.10
139.83
39.27
1,864.4
1
(Nguồn: Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP))
1.3.
Chƣơng trình Tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số
Chƣơng trình Tái định cƣ, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) đƣợc xây dựng để giải
quyết các tác động của dự án chính tại 7 xã và 1 thị trấn nơi có các bản và hộ gia đình ở thƣợng
lƣu và xung quanh hồ chứa do đập tạo ra, hoặc bị tác động bởi hoạt động xây dựng hoặc nằm
dọc hai bờ sông ở hạ lƣu đập cho đến tận chỗ hợp dòng với sông Luồng. RLDP gồm 3 kế hoạch
và 1 hoạt động hỗ trợ:
Kế hoạch Tái định cƣ (RP) của dự án chính (đập và các công trình phụ trợ) đƣợc thiết kế
để bồi thƣờng đầy đủ cho các cá nhân bị mất nhà, đất đai hoặc các tài sản khác do các
tác động của hồ chứa, khu vực công trƣờng hoặc khu vực hạ lƣu và cung cấp tái định cƣ
hiệu quả cho những hộ gia đình không thể sinh sống ở nơi ở hiện tại;
Kế hoạch Cải thiện Sinh kế Cộng đồng (CLIP) tăng cƣờng năng lực của các cộng đồng bị
ảnh hƣởng tái định cƣ trong việc khôi phục và cải thiện sinh kế;
Kế hoạch phát triển Dân tộc thiểu số (EMDP) đƣa ra khung tham gia và tham vấn để sử
dụng trong tất cả các hoạt động của Kế hoạch TĐC và Cải thiện sinh kế và thiết lập các
biện pháp giảm thiểu rủi ro đối với các dân tộc thiểu số, đặc biệt là sức khỏe và văn hóa;
và
Hoạt động quản lý và truyền thông cung cấp năng lực quản lý, truyền thông, cơ chế khiếu
nại chính thức và phi chính thức, và một hệ thống giám sát, đánh giá đầy đủ.
Báo cáo khởi động này sẽ miêu tả cách thức Nhóm giám sát độc lập xã hội sẽ giám sát việc thực
hiện RLDP của Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn cũng nhƣ các bên liên quan trong 4,5
năm thi công xây dựng và vận hành nhà máy thủy điện Trung Sơn.
1.4.
Cơ quan giám sát độc lập
Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn đã tuyển chọn Cơ quan giám sát độc lập xã hội (ISMT)
là Công ty TNHH tƣ vấn quốc tế VICA (VICA) để thực hiện nhiệm vụ giám sát độc lập xã hội dự
án chính. ISMT đã đƣợc huy động ngay sau khi ký Hợp đồng để thực hiện các nhiệm vụ nhƣ nêu
trong Điều khoản tham chiếu (ToR).
Nhóm ISMT đã bố trí 6 chuyên gia có kinh nghiệm nhƣ đã nêu trong Đề xuất kỹ thuật của Tƣ vấn
để tham gia thực hiện Hợp đồng này. Ngoài ra, nhóm hỗ trợ văn phòng đã đƣợc thiết lập để hỗ
trợ các chuyên gia trong quá trình thực hiện Hợp đồng.
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 7
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA CƠ QUAN GIÁM SÁT
II.
2.1.
Mục tiêu giám sát
Mục tiêu chính của giám sát độc lập là:
Giám sát việc thực hiện RLDP xem liệu nó có đang đƣợc thực hiện theo các chính sách
và thủ tục đƣợc nêu trong RLDP hay không;
Đánh giá xem liệu các mục tiêu của RLDP (cải thiện hoặc ít nhất là khôi phục lại mức
sống của ngƣời dân bị ảnh hƣởng) có đang đạt đƣợc hay không; và
Đánh giá tác động của dự án sau khi đƣợc đầu tƣ để xem liệu các mục tiêu dự án có
đang đạt đƣợc hay không.
Mục tiêu khác của giám sát độc lập bao gồm:
Kiểm tra xem liệu ngân sách để thực hiện RLDP đã đƣợc cung cấp một cách kịp thời hay
chƣa và liệu số tiền đó có đủ để phục vụ cho các mục đích chính đáng hay không; liệu
tiến độ thực hiện RLDP có đƣợc bám sát hay không và quá trình khiếu nại có hiệu quả
hay không; và
Cung cấp hỗ trợ và tƣ vấn kỹ thuật cho các Hội đồng Bồi thƣờng - Tái định cƣ (RCB) và
HPTRUNGSON CO.,Ltd về các vấn đề đã lƣờng trƣớc và những vấn đề chƣa lƣờng
trƣớc.
2.2.
Phạm vi công việc
Các hoạt động chung bao gồm:
Giám sát quá trình tái định cƣ và phục hồi cuộc sống trong quá trình thực hiện RLDP
(Giám sát R&R) bao gồm tất cả mọi khía cạnh từ vật chất tới quản lý; và
Khảo sát các tiêu chuẩn kinh tế - xã hội/mức sống của ngƣời bị ảnh hƣởng sau khi hoàn
thành RLDP để đánh giá xem liệu các PAH đã phục hồi hoặc cải thiện mức sống của họ
so với tình trạng trƣớc dự án hay chƣa.
Nhiệm vụ chính bao gồm:
Công tác nội nghiệp đƣợc thực hiện tại văn phòng của TSHPCo. và các Huyện/xã (bố trí
thể chế, quản lý dữ liệu, lƣu trữ tài liệu, nhận biết quyền lợi, xác nhận bồi thƣờng);
Thanh tra hiện trƣờng bằng các cuộc họp cộng đồng và phỏng vấn những ngƣời bị ảnh
hƣởng. Để biết số hộ gia đình cần đƣợc khảo sát, đề nghị tham chiếu quy mô mẫu trong
mục 4.2 dƣới đây. Tất cả các báo cáo sẽ đƣợc tập hợp (thông qua các bảng câu hỏi đơn
giản), phỏng vấn trực tiếp, thảo luận nhóm tập trung và tham vấn cộng đồng.
Cụ thể, các tƣ vấn giám sát RLDP sẽ:
Xem xét các dữ liệu cơ sở đã có từ cuộc điều tra trƣớc và/hoặc thu thập dữ liệu nền về
kinh tế - xã hội bổ sung (nếu cần thiết) trên các gia đình mẫu khảo sát để có đƣợc dữ liệu
nền về kinh tế - xã hội và dữ liệu này đƣợc so sánh với những dữ liệu đã đƣợc thu thập
khi thực hiện RLDP và duy trì cơ sở dữ liệu này;
Giám sát việc thực hiện chính sách bồi thƣờng và phục hồi cuộc sống và chiến dịch
thông tin truyền thông nhƣ đƣợc thiết kế trong RLDP;
Xác định bất kỳ sự khác nhau nào giữa RLDP và tình hình thực tế và các vấn đề trong
thực hiện RLDP cũng nhƣ bất kì khiếu nại nào ở cấp địa phƣơng (nếu có);
Cung cấp các khuyến nghị để cải thiện việc thực hiện RLDP và giải quyết các vấn đề tồn
đọng cho TSHPCo và Ngân hàng Thế giới;
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 8
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Rút ra bài học từ kinh nghiệm về quá trình thực hiện RLDP;
Giám sát và đánh giá mức sống của các PAH trong và sau khi thực hiện dự án, bao gồm
cả việc tạo việc làm và tác động giới;
Đánh giá tác động dự án sau khi hoàn thành RLDP.
2.2.1. Công tác nội nghiệp
Thu thập dữ liệu và tài liệu từ các nguồn và các nghiên cứu đã có. Việc thành lập cơ sở
dữ liệu giám sát độc lập sẽ đƣợc thực hiện theo các dữ liệu giám sát nội bộ của
TSHPCo.
Lấy mẫu và xử lý dữ liệu: Các mẫu đƣợc phân chia thành 5 loại:
o
Các PAH di dời - những ngƣời di chuyển vào các khu tái định cƣ;
o
Các PAH di dời - những ngƣời “di vén” (cộng động tiếp nhận);
o
Các PAH di dời - những ngƣời tự bố trí di chuyển;
o
Các hộ gia đình chỉ bị ảnh hƣởng về đất đai (mà không cần phải di chuyển chỗ ở);
o
Các PAH - những ngƣời bị ảnh hƣởng kinh doanh/ thu nhập.
Đánh giá chung: Việc đánh giá thực hiện RLDP về các khía cạnh chính của nó dựa trên
các chỉ báo giám sát chính sẽ đƣợc thực hiện đối với các nội dung sau đây:
o
Thực hiện tái định cƣ, phục hồi/cải thiện sinh kế và các hoạt động phát triển dân tộc thiểu
số: Đánh giá tổng quát việc thực hiện tái định cƣ, phục hồi/cải thiện sinh kế và phát triển
dân tộc thiểu số, về sự thành công và thất bại của nó, các vấn đề tồn tại và giải pháp tối
ƣu.
o
Khiếu nại: Khiếu nại, nếu có, sẽ đƣợc lập hồ sơ và đánh giá xem liệu chúng có đƣợc giải
quyết bởi các Hội đồng Bồi thƣờng - Tái định cƣ huyện và đƣợc những ngƣời khiếu nại
chấp nhận hay không.
o
Tóm lƣợc và khuyến nghị:Tóm tắt cụ thể các vấn đề và khuyến nghị trong việc giải quyết
các vấn đề tồn đọng và cải thiện hiệu quả thực hiện tái định cƣ.
2.2.2. Công tác thực địa tại hiện trường
Các tƣ vấn giám sát RLDP sẽ tổ chức các cuộc họp và thảo luận với
TSHPCo., cán bộ Hội đồng Bồi thƣờng - Tái định cƣ Huyện và chính quyền địa phƣơng
để thực hiện việc kiểm tra tổng quát quá trình bồi thƣờng và tái định cƣ, tiến độ thực hiện
RLDP.
Đi thực địa đến các khu tái định cƣ để biết các thông tin có liên quan nhƣ tình trạng vật
chất và có những nhận xét, góp ý.
Điều tra hiện trƣờng:
o
Thực hiện một cuộc kiểm tra tổng quát trên diện rộng quá trình bồi thƣờng ở các giai
đoạn liên tiếp của tái định cƣ, dựa trên các cuộc thảo luận với chính quyền địa phƣơng
các cấp (huyện và xã nơi có ngƣời bị ảnh hƣởng sinh sống), để cập nhật tất cả các thông
tin liên quan đến các khoản thanh toán bồi thƣờng.
o
Phỏng vấn/điều tra các hộ gia đình bị ảnh hƣởng phải đƣợc tiến hành dựa trên các báo
cáo giám sát nội bộ và các tài liệu của TSHPCo.
Theo TOR, các chỉ báo chính sẽ đƣợc Tƣ vấn xác minh bằng các phƣơng pháp nhƣ: bảng
hỏi, phỏng vấn sâu/thảo luận nhóm. Chi tiết thể hiện dƣới bảng sau đây:
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 9
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Phƣơng thức xác minh các chỉ báo theo TOR của Dự án3
Chỉ báo
STT
1
Đối với RP
a. Chức năng của các bên thực hiện RLDP, tập trung
vào việc thực hiện của Nhóm An toàn xã hội TSHPCo.,
Hội đồng bồi thƣờng huyện và UBND xã, và Nhóm hỗ
trợ kĩ thuật (TA).
b. Giám sát chi trả bồi thƣờng:
o Mức độ đầy đủ của khoản tiền chi trả để thay thế
các tài sản bị ảnh hƣởng (liệu giá bồi thƣờng có
phản ánh giá thay thế/giá thị trƣờng hay không);
việc bồi thƣờng cho vật kiến trúc bị ảnh hƣởng là
tƣơng đƣơng với giá thay thế và không khấu trừ
khấu hao hoặc giá trị của những vật liệu có thể tận
dụng lại; Nếu giá bồi thƣờng không phải là giá thay
thế, tƣ vấn phải đề nghị một kế hoạch để điều
chỉnh khung giá này cho TSHPCo. và UBND Tỉnh.
o
Tính đầy đủ và kịp thời của các khoản thanh toán
tới ngƣời bị ảnh hƣởng;
o
Thanh toán bồi thƣờng đầy đủ và kịp thời cho các
cơ sở công cộng và phục hồi các cơ sở công cộng
(nếu cần);
o
Kiểm tra tiến độ tái định cƣ so với tiến độ đã thống
nhất.
Phƣơng thức xác minh
Câu hỏi trong bảng
hỏi
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn/Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Cán bộ xã, thôn/bản và Nhóm
hỗ trợ kỹ thuật
- Không áp dụng4
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Không áp dụng
Thảo luận nhóm và
Phỏng vấn sâu
- Phỏng vấn sâu
- Phỏng vấn sâu
- Phỏng vấn sâu
- Câu E.1; E.2; E.2.1
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Không áp dụng
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
- Phỏng vấn sâu
- Không áp dụng
- Phỏng vấn sâu
- Thu thập tại công ty Thủy điện
3
Phƣơng thức xác minh tại bảng trên đƣợc Tƣ vấn liệt kê đối với một số chỉ báo quan trọng. Các chỉ báo khác xin vui lòng xem thêm tại Bộ công cụ bao gồm: Bảng hỏi và Hƣớng
dẫn Thảo luận nhóm và Phỏng vấn sâu.
4
Sẽ đƣợc tiến hành Phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm để thu thập dữ liệu
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 10
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
c. Trình tự tái định cƣ và chuẩn bị các khu tái định
cƣ:Việc hoàn thành thu hồi đất và sẵn sàng các khu tái
định cƣ (khu TĐC và nhà ở nên đƣợc hoàn thành ít
nhất 1 tháng trƣớc khi bắt đầu tái định cƣ thực sự).
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
Không áp dụng
- - Phỏng vấn sâu
d. Phục hồi cơ sở hạ tầng dân dụng:Tất cả các cơ sở
hạ tầng cần thiết nhƣ quy định trong Kế hoạch tái định
cƣ (cấp nƣớc, hệ thống thoát nƣớc, đƣờng giao thông,
vệ sinh, v.v) nên đƣợc phát triển tại các khu tái định cƣ
hoặc tại địa điểm di dời (trong các cộng đồng tiếp nhận)
đạt đến một tiêu chuẩn tối thiểu bằng với các tiêu chuẩn
tại địa điểm ban đầu.
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Câu F.6
- Phỏng vấn sâu
- Thảo luận nhóm các
hộ BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Câu F.7 và F.8
e.
o
Việc cung cấp các khu tái định cƣ:
Kiểm tra với những ngƣời bị ảnh hƣởng mà có
quyền đƣợc chuyển đến một khu tái định cƣ và
những ngƣời lựa chọn di chuyển đến khu tái định
cƣ xem liệu họ có đang hoặc đã đƣợc tham vấn về
vị trí của khu tái định cƣ đó và phân bổ lô đất trên
khu đó hay không;
o
Kiểm tra vị trí của khu tái định cƣ đó, thiết kế của
khu tái định cƣ đó, cơ sở hạ tầng, và phân bổ lô
(có cho phép ngƣời bị ảnh hƣởng khôi phục hoặc
cải thiện mức sống hay không);
- Thu thập tại Ban QLDA Trung
Sơn và các hộ BAH
o
Kiểm tra xem những ngƣời bị ảnh hƣởng có đang
nhận hoặc đã nhận đƣợc tất cả các quyền lợi một
cách kịp thời hoặc bồi thƣờng đã đƣợc thực hiện
phù hợp với tiến độ đã đƣợc thoả thuận bởi những
ngƣời bị ảnh hƣởng đó hay không;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
- Thảo luận nhóm
- Không áp dụng
Từ câu F.1 đến F.5
- Thảo luận nhóm
Từ câu F.1 đến F.5
Kiểm tra xem ngƣời bị ảnh hƣởng mà phải di
VICA Consultants International Ltd.,
- Thảo luận nhóm
Trang 11
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
chuyển đến một khu tái định cƣ đã đƣợc tham vấn
trong quá trình xác định địa điểm và trƣớc khi thực
hiện tái định cƣ hay không.
f.Xây dựng nhà ở (trong trƣờng hợp các hộ bị ảnh
hƣởng chọn không tự xây dựng nhà tái định cƣ mà để
dự án xây):
o
Bố trí thời gian xây dựng nhà ở (khoảng thời
gian xây dựng); và
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng hỏi điều tra hộ gia đình
- Câu F.9; F.10 và F.12
- Phỏng vấn sâu cán
bộ
- Thảo luận nhóm với
các hộ BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- F.11
- Thảo luận nhóm
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- F.13
- Phỏng vấn sâu và
Thảo luận nhóm
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
Không áp dụng
- Phỏng vấn sâu cán
bộ
o
Chất lƣợng của các nhà đƣợc xây dựng (liệu
những ngôi nhà đó có cùng thiết kế nhƣ những nhà đã
đƣợc tham vấn và đƣợc thống nhất bởi những ngƣời
bị ảnh hƣởng, chất lƣợng xây dựng).
g. Hỗ trợ kỹ thuật cho việc xây dựng nhà ở cho
ngƣời bị ảnh hƣởng mà đang tự xây nhà trên mảnh
đất mới đƣợc giao.
h.
Các biện pháp phục hồi khác để giúp các PAH
khôi phục lại nguồn thu nhập bị ảnh hƣởng, nhƣ tạo
việc làm, dạy nghề, tiếp cận tín dụng…
i.
Tài chính và ngân sách cho tái định cƣ:Các
tƣ vấn giám sát RLDP nên theo dõi khung giá bồi
thƣờng tái định cƣ, các khoản phụ cấp khác nhau và
chi phí tái định cƣ thực tế so với ngân sách tái định
cƣ. Giám sát nên bao gồm giám sát tài chính cho tái
định cƣ, cũng nhƣ bao gồm việc bố trí thời gian và sự
đầy đủ của việc cấp nguồn tài chính cho tái định cƣ.
j.
Tham vấn cộng đồng và công bố thông tin
o Kiểm tra xem những ngƣời bị ảnh hƣởng đã đƣợc
thông báo và tham vấn đầy đủ về các hoạt động tái
định cƣ, chẳng hạn nhƣ nhà ở tái định cƣ, các địa
điểm và giao lô; các biện pháp phục hồi thu nhập ...
VICA Consultants International Ltd.,
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
Trang 12
- Thảo luận nhóm và
Phỏng vấn sâu các
hộ BAH
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
o
Tƣ vấn giám sát RLDP phải tham dự một số cuộc
họp tham vấn cộng đồng để giám sát những thủ tục
tham vấn cộng đồng, những khó khăn và vấn đề
phát sinh trong các cuộc họp, và các kiến nghị đề
xuất để giải quyết bất kỳ vấn đề nào tồn đọng; và
o
Kiểm tra sự hiện diện của RLDP trong các thể chế
liên quan của địa phƣơng và chính sách đền bù
liên quan đến các thông tin công khai nhƣ Khung
chính sách tái định cƣ, RLDP, kế hoạch bồi thƣờng
và Cuốn sách thông tin chung (PIB) cho các PAH.
o
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
Kiểm tra mức độ đáp ứng và mức độ tiếp cận
thông tin về việc cung cấp các thông tin bổ sung
cho bất kỳ câu hỏi /yêu cầu nào của RP về RLDP
cũng nhƣ các hoạt động tái định cƣ.
k.
Mức độ hài lòng:
o Mức độ hài lòng của ngƣời bị ảnh hƣởng về những
khía cạnh khác nhau của RLDP sẽ đƣợc giám sát và
ghi lại; và
o Hoạt động của cơ chế giải quyết khiếu nại và thời
gian giải quyết khiếu nại sẽ đƣợc giám sát;
o Mức độ hài lòng của ngƣời bị ảnh hƣởng về công bố
thông tin và tham vấn.
l.
-
Quản lý tái định cƣ:Thiết lập thể chế, nhân sự, và
cơ chế giám sát nội bộ. Tƣ vấn cần xem xét làm thế
nào để nam giới và phụ nữ đều tham gia vào các
vấn đề trong suốt quá trình dự án và thực hiện
RLDP.
m. Báo cáo và đánh giá tác động dự án sau khi đầu
tƣ: Một năm sau khi kết thúc các hoạt động tái định
VICA Consultants International Ltd.,
- Thảo luận nhóm
- Thu thập tại Ban QLDA
- Không áp dụng
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Không áp dụng
- Thu thập tại Ban QLDA
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
Trang 13
- Không áp dụng
-Phỏng vấn sâu cán
bộ
- Câu G.15, G 7 và G
11
- Không áp dụng
-Không áp dụng
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
cƣ, tƣ vấn giám sát RLDP sẽ tiến hành một cuộc điều
tra kinh tế - xã hội tiếp theo để xác định tác động của
dự án lên mức thu nhập và mức sống của ngƣời dân
bị ảnh hƣởng để đánh giá liệu mục tiêu chính sách
của dự án có đƣợc đáp ứng và rút ra bài học cho các
hoạt động trong tƣơng lai.
2
GPMB huyện
Đối với CLIP
a. Liệu các gói sinh kế có thích hợp với điều
kiện kinh tế - xã hội của các PAH
o Giám sát xem liệu phƣơng pháp tiếp cận lập kế
hoạch có sự tham gia của ngƣời dân có đƣợc tuân
thủ khi thiết kế các gói/kế hoạch phát triển sinh kế
hay không và các gói sinh kế đƣa ra có phản ảnh
nhu cầu của các PAH không;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o Đánh giá sự thuận tiện về thời gian và địa điểm của
các buổi đào tạo dành cho các PAH;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Thảo luận nhóm
o Đánh giá xem liệu số lƣợng và số tiền cho các khoá
đào tạo đã đƣa ra có đủ cho ngƣời dân học tập và
tiếp thu;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Thảo luận nhóm
b. Hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ:
o Số hộ đã đƣợc nhận các hỗ trợ sinh kế;
o
Số lƣợng và chất lƣợng cây giống và con giống;
thu thập tại Ban QLDA Trung Sơn
và đơn vị hỗ trợ sinh kế
o
Số lƣợng và chất lƣợng vật tƣ nông nghiệp;
BAH
o
Năng suất và sản lƣợng đạt đƣợc của kế hoạch
nông nghiệp, số lƣợng cây lâm nghiệp đƣợc trồng,
sinh trƣởng, chăn nuôi…
o
Cung cấp các hƣớng dẫn kỹ thuật và sự tham gia
của cộng đồng vào các khoá đào tạo;
o
Số ngƣời tham gia các khóa đào tạo mà đã tìm
VICA Consultants International Ltd.,
- Câu G.2 đến G.8
- Thảo luận nhóm
- Thảo luận nhóm
- Thảo luận nhóm
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
Trang 14
- Thảo luận nhóm
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
đƣợc việc làm/cơ hội kiếm thu nhập nhờ các khoá
đào tạo đó, đã tham gia vào các hoạt động của dự
án, và thu nhập của họ (nếu có);
o
Số lƣợng các hộ tham gia mô hình nghề
nghiệp,các hoạt động và kết quả;
o
Các hộ gia đình dễ bị tổn thƣơng nhận đƣợc sự trợ
giúp đặc biệt;
o
Các chƣơng trình hỗ trợ tín dụng (nếu CLIP quy
định bất kỳ chƣơng trình nào)
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Phỏng vấn sâu
- Thu thập tại công ty Thủy điện
Trung Sơn và Hội đồng đền bù
GPMB huyện
- Phỏng vấn sâu
- Không áp dụng
Cung cấp tín dụng cho các hộ gia đình
có thu nhập thấp mà đáp ứng đƣợc các điều
kiện và có nhu cầu vay tiền phục vụ cho sinh kế
và tăng thu nhập;
Liệu các hộ gia đình ở những vùng có
thu nhập thấp có biết rõ làm cách nào để tiếp
cận và sử dụng khoản vay của họ một cách có
hiệu quả;
c. Mức sống: Trong suốt quá trình thực hiện, các
khuynh hƣớng về mức sống sẽ đƣợc quan sát
và các vấn đề có khả năng xẩy ra về phục hồi
mức sống sẽ đƣợc xác định và đƣợc báo cáo.
d. Đánh giá chất lƣợng cuộc sống
o Thu nhập hàng tháng của các hộ gia đình (từ tất cả
các nguồn);
o
Số hộ gia đình vẫn ở lại trong các khu tái định cƣ
(cƣ trú ổn định trong các khu tái định cƣ);
o
Tỷ lệ hộ nghèo;
o
Số tiền nợ và tiền tiết kiệm;
o
Cơ sở vật chất trong khu vực sinh sống (trƣờng
VICA Consultants International Ltd.,
- Phỏng vấn sâu
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
Trang 15
- Từ câu B.1 đến câu
B.6.1
Không áp dụng
- Từ câu B.7 đến câu
B.10
- Thảo luận nhóm và
phỏng vấn sâu đối
với chỉ tiêu này(tùy
theo tình hình thực tế)
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
học, bệnh viện, nhà văn hóa,...);
BAH
o
Sự tiếp cận các dịch vụ công cộng trong cộng
đồng;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
Các phƣơng thức tiêu dùng (ví dụ: lƣơng thực, vật
dụng thông thƣờng, học tập và y tế, đầu tƣ, du
lịch...);
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
Số lƣợng hàng tiêu dùng (ví dụ: xe đạp, xe máy, ti
vi, đài...);
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
Nghề nghiệp của mỗi thành viên hộ gia đình;
o
Thời gian đi đến nơi làm việc;
o
Số trẻ em đến trƣờng;
o
Thời gian đi đến trƣờng của trẻ em;
o
Những vấn đề về y tế và lƣơng thực;
o
Thời gian đi đến bệnh viện, trung tâm y tế;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
Thời gian đi đến chợ, đƣờng, cơ quan Nhà nƣớc
và các dịch vụ công cộng khác.
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
e. Mức độ hài lòng:
o Thu thập các chỉ số định tính về đánh giá của
ngƣời bị ảnh hƣởng về các thay đổi trong mức
sống trƣớc và sau dự án ở cấp độ hộ gia đình và
cộng đồng. Những thông tin kiểu này có thể lấy
VICA Consultants International Ltd.,
- Định hƣớng thảo luận nhóm và
phỏng vấn sâu
Trang 16
- Không áp dụng
- Thảo luận nhóm và
Phỏng vấn sâu
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
đƣợc bằng các câu hỏi mở và các cuộc phỏng
vấn, nghiên cứu các trƣờng hợp hoặc thảo luận
theo nhóm có sử dụng nhiều công cụ và phƣơng
pháp Đánh giá Nông thông có sự tham gia của
ngƣời dân (PRA);
o
Mức độ hài lòng của ngƣời bị ảnh hƣởng với các
hỗ trợ về kĩ thuật, cây trồng, con giống và đào
tạo.
Định hƣớng thảo luận nhóm và
phỏng vấn sâu
o
Đối với EMDP
Phổ biến thông tin và tham vấn với các cộng
đồng dân tộc thiểu số:
Số hộ nhận đƣợc Sổ tay thông tin cộng đồng;
o
Thông tin về giáo dục, sức khỏe, bình đẳng giới;
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
o
Thông tin về việc giảm thiểu rủi ro xã hội đối với
các cộng đồng dân tộc.
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
3
f.
- Thảo luận nhóm và
Phỏng vấn sâu
- Thảo luận nhóm
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
g.
Mức độ hiệu quả: Ngƣời dân tự đánh giá về
mức độ hiểu biết của họ về các hoạt động truyền
thông, tài liệu truyền thông, các kênh truyền thông, sự
sẵn có thông tin bằng ngôn ngữ dân tộc kết hợp với
các biện pháp quan sát để đánh giá sự thừa nhận của
họ.
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Thảo luận nhóm
h.
Mức độ hài lòng: Xác định xem liệu ngƣời dân
có hài lòng với các chính sách của EMDP về khôi
phục văn hóa dân tộc thiểu số (nhƣ ngành nghề thủ
công truyền thống, hỗ trợ di chuyển mồ mả,v.v...)
- Bảng câu hỏi điều tra các hộ
BAH
- Thảo luận nhóm
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 17
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
III.
3.1.
PHƢƠNG PHÁP GIÁM SÁT
Nghiên cứu tại văn phòng
TVGSĐL đã tiến hành nghiên cứu trƣớc các tài liệu liên quan tại văn phòng nhằm thu thập các
thông tin và nắm bắt tình hình chung thực hiện của Dự án. Một số tài liệu đã đƣợc TVGSĐL
nghiên cứu bao gồm: (i) Chƣơng trình TĐC, sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số RLDP; (ii) Phụ
lục Chƣơng trình TĐC, sinh kế và Phát triển dân tộc thiểu số RLDP; (iii) Điều khoản giao việc
TOR; (iv) Kế hoạch chi tiết Sinh kế thí điểm CLIP; (v) sổ tay hƣớng dẫn của Ban QLDA; (vi) Các
quyết định đền bù cho các hộ BAH của các huyện Mộc Châu, Quan Hóa, Mƣờng Lát. Ngoài ra,
việc cập nhật các chính sách mới của WB và Chính phủ Việt Nam cũng đƣợc TVGSĐL tiến hành
nhằm đảm bảo tính hiệu quả của hoạt động giám sát.
3.2.
Giám sát tại thực địa
3.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu/hồ sơ lưu trữ:
TVGSĐL sẽ tiến hành nghiên cứu tất cả các hồ sơ/tài liệu đƣợc lƣu trữ về Dự án TĐTS tại Ban
QLDA và Hội đồng bồi thƣờng GPMB các huyện Dự án nhƣ: Phƣơng án tổng thể của Dự án;
hồ sơ thiết kế xây dựng đập chính và vùng lòng hồ; Các Quyết định phê duyệt phƣơng án xây
dựng và phƣơng án đền bù cho các hộ BAH; Các tài liệu liên quan đến thực hiện sinh kế; Các
tài liệu liên quan đến việc vấn đề Giới, dân tộc thiểu số cũng nhƣ về y tế, chăm sóc sức khỏe
cho ngƣời dân; Hồ sơ về đền bù và GPMB( bao gồm biên bản kiểm kê chi tiết, biên bản chi trả
tiền đền bù, biên bản cam kết GPMB…). Ngoài ra, những giấy tờ thắc mắc khiếu nại của các hộ
BAH cũng sẽ đƣợc Tƣ vấn ghi chép để ghi nhận ý kiến trực tiếp của hộ BAH đó tại địa bàn.
Nhìn chung, tài liệu và hồ sơ về Dự án sẽ đƣợc Tƣ vấn nghiên cứu và cập nhật theo tiến độ
thực hiện của Dự án.
3.2.2. Phương pháp phân tích số liệu:
TVGSĐL sẽ tiến hành nghiên cứu các văn bản pháp lý, các báo cáo nội bộ các tài liệu về chính
sách an toàn và các tài liệu phản ánh kết quả của các hoạt động đền bù, hỗ trợ và tái định cƣ,
phát triển sinh kế để có đƣợc nguồn thông tin đa dạng, phục vụ cho việc tổng hợp, phân tích và
đánh giá các vấn đề liên quan trong quá trình thực hiện RLDP. TVGSĐL sẽ tiến hành kiểm tra
ngẫu nhiên các hồ sơ, tài liệu liên quan về quá trình thực hiện công tác đền bù, hỗ trợ và tái định
cƣ của Ban QLDA TĐTS, hội đồng đền bù huyện và nghiên cứu tài liệu phản ánh hoạt động của
đội CLIP và nhóm hỗ trợ cấp xã.
3.2.3. Phương pháp định tính:
TVGSĐL sẽ tiến hành phỏng vấn sâu đối với những ngƣời bị ảnh hƣởng, cán bộ thực hiện Dự
án và những ngƣời có trách nhiệm trong quá trình thực hiện RLDP theo những nội dung phỏng
vấn đã đƣợc chuẩn bị trƣớc. Những thông tin này sẽ bổ sung cho các thông tin đã thu thập đƣợc
từ việc điều tra bằng bảng hỏi và phân tích tài liệu. Tùy theo tiến độ Dự án, Tƣ vấn có thể tiến
hành phỏng vấn sâu nhiều(hoặc ít hơn) số lƣợng dự kiến đối với mỗi đợt giám sát. Dự kiến,
TVGSĐL sẽ phỏng vấn sâu các đối tƣợng sau:
Cán bộ Ban QLDA: 01 cuộc
Cán bộ Hội đồng bồi thƣờng các huyện: từ 01 đến 03 cuộc(tùy tình hình thực tế)
Lãnh đạo xã: 03 cuộc
Lãnh đạo thôn: 05 cuộc
TVGSĐL cũng sẽ tiến hành thảo luận nhóm tập trung với các đối tƣợng khác nhau để tập trung
tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn và các giải pháp trong quá trình thực hiện cũng nhƣ tìm hiểu
thông tin để đánh giá lại khung dự án và khung chính sách cho việc thực hiện dựa án. Ngoài ra
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 18
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
thảo luận nhóm cũng tập trung đánh giá các khía cạnh khác liên quan đến quyền lợi của những
ngƣời bị ảnh hƣởng; vấn đề về sự tham gia của công đồng, hiệu quả của đầu tƣ công trình, năng
lực của các cán bộ thực hiện dự án. Hầu hết, các cuộc thảo luận nhóm sẽ đƣợc thực hiện tại nhà
nhà sinh hoạt cộng đồng/nhà trƣởng thôn tại các khu vực BAH. Mỗi cuộc thảo luận có từ 6 đến 8
ngƣời tham gia. Tất cả thành phần tham gia đều thuộc diện hộ BAH và tái định cƣ. Cụ thể nhƣ
sau:
Nhóm phụ nữ đơn thân làm chủ hộ hoặc nhóm đối tƣợng dễ bị tổn thƣơng, hộ gia đình
chính sách: 01 cuộc
Nhóm thanh niên: 01 cuộc
Nhóm cộng đồng: thanh niên, ngƣời già, phụ nữ, nam giới…: 01 cuộc
Tùy thời điểm giám sát, Tƣ vấn có thể tiến hành tại thôn/bản thuộc Dự án 01 cuộc thảo luận
nhóm với các hộ không BAH tại thôn/bản đó để thu thập thêm thông tin về quá trình ảnh hƣởng
của Dự án. Thành phần tham gia tƣơng tƣ nhƣ nhóm cộng đồng các hộ BAH.
Tùy theo tiến độ Dự án, Tƣ vấn có thể tiến hành phỏng vấn sâu nhiều(hoặc ít hơn) số lƣợng dự
kiến đối với mỗi đợt giám sát.
Ngoài ra, tùy thuộc tình hình thực tế, Tƣ vấn sẽ chọn lựa các đối tƣợng phù hợp để thảo luận
nhóm tập trung trong quá trình thực địa. Những thông tin từ các cuộc phỏng vấn sâu và thảo luận
nhóm thƣờng mang tính chất đa chiều, sẽ bổ sung cho các thông tin định lƣợng nhằm giúp Tƣ
vấn có cái nhìn tổng thể về Dự án.
3.2.4. Phương pháp định lượng
Cuộc khảo sát hộ gia đình bị ảnh hƣởng đƣợc xem là một trong những phần quan trọng nhất của
phƣơng pháp luận. Trong thời gian giám sát, các tƣ vấn sẽ sử dụng hồ sơ bồi thƣờng của Hội
đồng Bồi thƣờng - Tái định cƣ huyện để phỏng vấn hộ gia đình bị ảnh hƣởng. Những phƣơng
pháp này phải đƣợc kết hợp với các so sánh thống kê để đánh giá việc thực hiện các kế hoạch
tái định cƣ và phục hồi cuộc sống, cũng nhƣ để đánh giá mức độ thỏa mãn của các hộ BAH. Ít
nhất 12 bản và 120 hộ sẽ đƣợc chọn lấy mẫu từ cơ sở dữ liệu hộ gia đình. 7 xã chính và 1 thị
trấn sẽ đƣợc lấy mẫu với tối thiểu là 2 bản mỗi xã.
Lấy mẫu hộ gia đình đƣợc thiết kế theo chỉ số kết quả. Là đại diện của:
Các hộ phải di dời tái định cƣ tại khu tái định cƣ của dự án hoặc ngoài khu tái định cƣ,
các hộ chỉ bị ảnh hƣởng đất (> và < 10%) và các hộ gia đình có tác động hạ lƣu;
Các nhóm dễ bị tổn thƣơng theo các tiểu hạng mục.
Tƣ vấn cũng sẽ xây dựng một Phiếu thu thập thông tin sẽ sử dụng trong suốt quá trình giám sát,
bao gồm các nội dung cả về mặt tích cực và tiêu cực, tác động trực tiếp và tiềm ẩn của Dự án: (i)
TĐC; (ii) Phát triển sinh kế; (iii) Kế hoạch phát triển Dân tộc thiểu số; (iv) Giới và tham vấn cộng
đồng.
3.2.5. Phương pháp quan sát
Trong quá trình thu thập thông tin tại thực địa, TVGSÐL sẽ trực tiếp phỏng vấn gặp gỡ các hộ
BAH tại nhà riêng, quan sát điều kiện sống và tiện nghi sinh hoạt của họ.
Tƣ vấn sẽ lập hai báo cáo giám sát về RLDP và CLIP theo các khung thời gian khác nhau, do đó,
những phƣơng pháp nêu trên là những phƣơng pháp chủ đạo và xuyên suốt trong quá trình
giám sát, đánh giá. Bên cạnh đó, Tƣ vấn cũng sử dụng thêm phƣơng pháp Đánh giá nhanh có
sự tham gia của cộng đồng (PRA). Phƣơng pháp này sẽ đƣợc sử dụng thƣờng xuyên nhằm thu
thập thông tin đa chiều cho báo cáo giám sát CLIP(tham gia vào các công việc của cộng đồng,
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 19
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
viết báo cáo nhanh tại thực địa, hội thảo hay góp ý nhanh….) để làm rõ hơn những vấn đề tích
cực và hạn chế tại Dự án.
3.3.
Xử lý thông tin và viết báo cáo
Thông tin thu thập đƣợc từ bảng hỏi và các cuộc thảo luận nhóm tập trung; phỏng vấn sâu sẽ
đƣợc Tƣ vấn tiến hành nhập và xử lý trên các phần mềm nhƣ: SPSS, NVIVO để chiết xuất các
dữ liệu phục vụ cho báo cáo giám sát định kỳ.
Tƣ vấn sẽ soạn thảo Đề cƣơng báo cáo giám sát định kỳ cho RLDP và CLIP gửi tới Công ty
TĐTS và WB góp ý và phê duyệt. Các thông tin thu thập đƣợc từ kết quả của đợt giám sát định
kỳ sẽ đƣợc phía tƣ vấn tổng hợp và phân tích bằng các phƣơng pháp khác nhau. Sau khi phân
tích và xử lý thông tin, Tƣ vấn sẽ soạn thảo Dự thảo báo cáo giám sát định kỳ cùng với các dữ
liệu có liên quan trình Công ty TĐTS, NHTG. Báo cáo cuối cùng sẽ đƣợc hoàn thiện theo ý kiến
bình luận của WB. Báo cáo cuối cùng này sẽ đƣợc trình lên HPTRUNGSON CO.,Ltd, cùng với
một bản sao chép gửi Ngân hàng Thế giới.Tất cả các báo cáo RLDP sẽ đƣợc viết bằng tiếng
Việt và tiếng Anh (bản cứng và bản điện tử).
3.4.
Tổ chức thực hiện giám sát và đánh giá
Kế hoạch thực hiện
Căn cứ vào tiến độ thực hiện kiểm kê và chi trả bồi thƣờng của dự án chính, ISMC đã xây dựng
một kế hoạch thực hiện giám sát nhƣ trong Bảng 3 dƣới đây.
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 20
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Bảng 3. Kế hoạch giám sát của Tƣ vấn giám sát độc lập
BẢNG KẾ HOẠCH GIÁM SÁT
TT
1
2
3
4
5
6
Vị trí
Tư vấn trưởng
Chuyên gia Giới
Chuyên gia Tái định cư
Chuyên gia Phát triển sinh kế
Chuyên gia Dân tộc thiểu số
Chuyên gia Phát triển cộng
đồng
VICA Consultants International Ltd.,
Ngày
công
theo
HĐ
Báo cáo khởi
đầu
Giám sát định
kỳ cho mỗi đợt
(tổng số là 10
đợt)
Giám sát định
kỳ CLIP cho mỗi
đợt (tổng số là
10 đợt)
Hiện
Văn
Hiện
trường phòng trƣờng
Văn
phòng
14
7
10
4
2
15
7
3
5
13
7
3
5
132
3
3
3
3
15
13
7
88
3
15
4
242
88
198
198
Hiện
trƣờng
Văn
phòng
2
Báo
cáo
cuối
cùng
Họp
với
WB
và
Trung
Sơn
20
18
Tổng
cho 10
đợt tại
hiện
trƣờng
Tổng
cho 10
đợt tại
VP
làm
báo
cáo
Tổng
số
ngày
công
108
134
242
10
53
35
88
2
10
133
65
198
2
12
135
63
198
3
16
89
43
132
2
10
53
35
88
Trang 21
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Bảng 4. Kế hoạch thực hiện giám sát và đánh giá (theo năm, tháng)
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 22
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
Nhóm giám sát đã bố trí 4 chuyên gia có kinh nghiệm giám sát và đánh giá và một nhóm hỗ trợ văn
phòng để giúp các chuyên gia trong việc xử lý số liệu và các công việc văn phòng. Sơ đồ tổ chức
thực hiện Hợp đồng nhƣ sau:
Sơ đồ tổ chức nhân sự và hoạt động giám sát của IMO
Công ty
TNHH MTV
Thủy điện
Trung Sơn
VICA
Hội đồng
đền bù,
Phòng Nông
nghiệp
Xã BAH:
lãnh đạo xã,
các hộ BAH
3.5.
Nhóm
trƣởng
Các
chuyên
gia
Hỗ trợ văn
phòng
Trách nhiệm cụ thể trong mỗi giai đoạn
Tƣ vấn trƣởng chịu trách nhiệm chung cho mỗi giai đoạn và là ngƣời chịu trách nhiệm sau cùng cho
việc hoàn thiện các báo cáo giám sát định kỳ và có thời gian làm việc nhiều nhất (11 tháng ngƣời
trong tổng số 43 tháng/ngƣời của nhóm tƣ vấn). Tổng số 9 tháng/ngƣời sẽ dành cho chuyên gia tái
định cƣ và chuyên gia phát triển sinh kế (lịch trình làm việc của mỗi chuyên gia đƣợc đề cập trong
báo cáo khởi động này sẽ có sự khác biệt đôi chút so với kế hoạch do tƣ vấn trƣởng đề xuất).
Chuyên gia tái định cƣ sẽ có trách nhiệm đối với công tác giám sát kế hoạch tái định cƣ và chuyên
gia phát triển sinh kế sẽ chịu trách nhiệm với kế hoạch phát triến sinh kế.
Đối với kế hoạch làm việc, báo cáo khởi động sẽ cung cấp lộ trình trong đó chỉ ra các hoạt động sẽ
đƣợc thực hiện. Tuy nhiên, do công tác giám sát tác động xã hội sẽ kéo dài trong 4,5 năm nên sự
linh hoạt trong lịch trình thực hiện là cần thiết (vi dụ nhƣ trì hoãn trong lấp hồ chứa nƣớc…). Tuy
nhiên, kế hoạch làm việc trong báo cáo khởi động dựa trên các hoạt động giám sát đƣợc đƣa ra
trong RLDP có thể sẽ đƣợc điểu chỉnh trong quá trình thực hiện dự án. Khả năng điều chỉnh này
cần đƣợc dự báo trƣớc vì đây là việc không thƣờng xảy ra đối với hầu hết các dự án hạ tầng và do
vậy cần đƣợc xem nhƣ là nằm trong kế hoạch quản lý rủi ro đối với ISMT.
3.6.
Hậu cần và hỗ trợ
Văn phòng VICA tại Hà Nội sẽ cung cấp tất cả sự hỗ trợ về mặt hậu cần cho nhóm tƣ vấn. Công ty
sẽ bố trí một biên phiên dịch cho tƣ vấn trƣởng đồng thời biên phiên dich này cũng đảm trách vai trò
là điều phối viên hỗ trợ dự án đảm bảo ISMT đƣợc hỗ trợ hiệu quả nhất. VICA cũng bố trí chỗ làm
việc cũng nhƣ các phƣơng tiện làm việc cần thiết (wifi, máy in, fax…) khi tƣ vấn đƣợc huy động làm
việc. VICA cũng sẽ hỗ trợ nhóm tƣ vấn về mặt hậu cần khi đi hiện trƣờng. VICA có kinh nghiệm
thực hiện các gói giám sát tác động xã hội do vậy sẽ hiểu rõ các yêu cầu cụ thể của TSHPCo và
WB. Đối với phiên dịch khi đi hiện trƣờng (đặc biệt là khi tiếp cận ngƣời dân tộc H Mông), công ty sẽ
thuê phiên dịch là ngƣời địa phƣơng.
Tuy nhiên, IMST sẽ yêu cầu TSHPCo hỗ trợ trong việc bố trí các cuộc họp với các đơn vị thực hiện
dự án liên quan khi đi thực địa (nhƣ các cơ quan tái định cƣ tại địa phƣơng, DPs). Nhóm tƣ vấn
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 23
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
(đặc biệt là tƣ vấn trƣởng) cần sự cho phép của các đơn vị liên quan trong việc tiếp cận khu vực dự
án. Nếu không đƣợc phép tiếp cận khu vực dự án, tƣ vấn trƣởng sẽ khó thực hiện công việc một
cách hiệu quả nhất.
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 24
Báo cáo Khởi đầu
Chương trình Tái định cư, sinh kế và phát triển Dân tộc thiểu số (RLDP)
D án Thuỷ điện Trung Sơn - WB tài trợ
CÁC PHỤ LỤC
Phụ lục 1 - Điều khoản tham chiếu cho tƣ vấn
TƢ VẤN GIÁM SÁT ĐỘC LẬP VỀ XÃ HỘI - CHO TẤT CẢ CÁC HOẶT ĐỘNG RLDP (TRỪ
ĐƢỜNG TRONG VÀ NGOÀI CÔNG TRƢỜNG DỰ ÁN THUỶ ĐIỆN TRUNG SƠN
PHẦN 1 - BỐI CẢNH
I. Dự án
1.
Dự án Thuỷ điện Trung Sơn sẽ đƣợc xây dựng trên Sông Mã có tuyến đập thuộc địa phận của
xã Trung Sơn, huyện Quan Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Đây là dự án đa mục đích, cung cấp các lợi ích phát
điện, kiểm soát lũ, và các lợi ích về tƣới tiêu. Khi hoàn thành, dự án sẽ cung cấp 1018.6 GWh điện mỗi
năm, giúp kiểm soát lũ hàng năm cho vùng hạ du sông, và cung cấp nƣớc bổ sung cho nông nghiệp
trong suốt mùa khô. Đập cách biên giới với nƣớc CHDCND Lào khoảng 40km. Nhà máy có công suất lắp
máy là 260 MW và một đập cao 84,5 m với chiều dài đỉnh đập 513m sẽ tạo ra một hồ chứa 39,5 km với
2
3
diện tích 13,13 km . Mực nƣớc dâng bình thƣờng là 160m. Tổng dung tích hồ chứa là 348,50 triệu m ,
3
dung tích phòng lũ 112 triệu m .
2.
Công trình xây dựng gồm đập chính, đập tràn, đập cầu chì, cửa nhận nƣớc, đƣờng ống áp lực,
nhà máy và kênh xả. Trạm phân phối của đập và đƣờng dây truyền tải 220kV dài 65km sẽ tải điện từ nhà
máy và đấu nối với đƣờng dây 220kV có sẵn ở huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình. Sẽ xây dựng đƣờng vào
công trình dài 20,4 km từ Co Lƣơng thuộc tỉnh Hòa Bình tới vị trí đập tại xã Trung Sơn và 13km đƣờng
trong khu vực công trƣờng. Sẽ lắp đặt 4 tổ máy, thiết bị điều khiển và các thiết bị khác sẽ đƣợc lắp đặt
cũng nhƣ các thiết bị cơ khí, các cửa đập tràn.
3.
Tổng chi phí dự tính là 412 triệu USD, trong đó khoảng 2,9 triệu USD cho công tác quản lý môi
trƣờng (ngoài các yêu cầu khắc phục đã yêu cầu nhà thầu xây dựng phải tuân thủ) và 35,1 triệu USD
cho công tác đền bù, tái định cƣ và khôi phục sinh kế cho ngƣời dân bị ảnh hƣởng. Tập đoàn Điện lực
Việt Nam đã nhận đƣợc một khoản vay trị giá 330 triệu USD từ IBRD.
4.
Theo ƣớc tính hiện tại, tổng số có 2.327 hộ gia đình với 10.591 ngƣời sẽ bị ảnh hƣởng bởi dự
án. Trong số đó có 1.945 ngƣời (486 hộ gia đình) sẽ bị ảnh hƣởng bởi xây dựng tuyến đƣờng thi công vận hành nhà máy thủy điện, 7.012 ngƣời (1.516 hộ gia đình) sẽ bị ảnh hƣởng bởi việc xây dựng đập
chính và các công trình phụ trợ, hồ chứa, và các tác động thƣợng và hạ lƣu của hồ chứa. Đến tháng
10/2010, một ƣớc tính sơ bộ cho thấy có 1.625 ngƣời thuộc 325 hộ gia đình sẽ bị ảnh hƣởng bởi đƣờng
dây điện. Trong số các hộ bị ảnh hƣởng bởi toàn dự án, ƣớc tính có khoảng 99% hộ dân tộc thiểu số,
chủ yếu là ngƣời Mƣờng, Thái và H’Mông.
5.
Mặc dù các biện pháp giảm thiểu tác động đã đƣợc áp dụng nhƣng không thể tránh khỏi việc
gây ra những tác động bất lợi về môi trƣờng và xã hội cho ngƣời dân và cộng đồng trong khu vực dự án.
Dự án đã xây dựng một Chƣơng trình tái định cƣ, Sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) nhằm
giảm nhẹ các tác động bất lợi đến cuộc sống và sinh kế của các hộ bị ảnh hƣởng nói riêng và cộng đồng
dân cƣ khu vực dự án nói chung. RLDP không trực tiếp bao gồm các bản bị ảnh hƣởng bởi việc xây
dựng đƣờng thi công-vận hành và đƣờng dây truyền tải điện vì những bản này đƣợc đƣa vào các
chƣơng trình hành động tái định cƣ riêng.
6.
Mục tiêu của RLDP là cải thiện hoặc ít nhất là khôi phục mức sống của các hộ dân và bản bị ảnh
hƣởng trong khi vẫn duy trì đƣợc bản sắc văn hóa của họ.
RLDP gồm 3 kế hoạch và 1 hoạt động bổ sung:
7.
Kế hoạch Tái định cƣ (RP) của dự án chính (đập và các công trình phụ trợ) đƣợc thiết kế để bồi
thƣờng đầy đủ cho các cá nhân bị mất nhà, đất đai hoặc các tài sản khác do xây dựng, ngập hồ
chứa hoặc các tác động hạ lƣu và chuẩn bị cho việc di dời hiệu quả cho những hộ gia đình
không thể ở lại nơi cƣ trú hiện tại của họ;
Kế hoạch Cải thiện Sinh kế Cộng đồng (CLIP) nhằm tăng cƣờng năng lực của các cộng đồng
bị ảnh hƣởng bởi tái định cƣ để khôi phục và cải thiện sinh kế của họ;
VICA Consultants International Ltd.,
Trang 25
