bài thuyết trình độc học PCBs và tác động của nó đến con người

CHỦ ĐỀ:
ẢNH HƯỞNG CỦA PCB ĐẾN CON NGƯỜI

•
1


MỞ ĐẦU
PCB (PolyChlorinated Biphenyl) là một loại hóa chất do con người tổng hợp ra. Khoảng những năm 1930 thì PCB được tôn vinh như
một loại hóa chất hoàn hảo trong công nghiệp và được sử dụng như một chất phụ gia lý tưởng đặc biệt là sử dụng như chất cách
điện trong các thiết bị điện như máy biến áp, tụ điện, trong chất lỏng thủy lực cho các thiết bị nâng hạ và một số ứng dụng dân
dụng. Nhưng theo Tổ chức Y tế thế giới, PCB có khả năng gây ung thư và hàng loạt ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh, hệ miễn
dịch, hệ sinh dục, khả năng sinh sản của con người…. Vì thế chúng đã bị cấm vào cuối những năm 1970 ở nhiều nước bởi những
nguy cơ gây hại cho môi trường và sức khỏe con người…Tuy nhiên, PCB là những hợp chất rất bền vững, hiện nay chúng vẫn còn
tồn tại trong môi trường. Vậy chúng ta cùng đi tìm hiểu rõ hơn về PCB và những tác động của nó.

2/27


NỘI DUNG

I.
II.
III.
IV.
V.

Giới thiệu chung.
Con đường xâm nhập của PCB vào cơ thể con người.
Ảnh hưởng của PCB tới con người.
Cơ chế gây độc của PCB.

Cần làm gì khi tiếp xúc với PCB?

3/27


I. Giới thiệu chung

PCB (PolyChlorinated Biphenyl)
là một loại hóa chất do con
người tổng hợp ra

PCB là hàng
hóa nguy

PCB là chất

PCB

hiểm

thải nguy
hại

PCB là hóa chất độc
hại

4/27


1. Một số sản phẩm chứa PCB

Dầu bôi trơn

Dung môi cho mực in của giấy copy không chứa các

Dầu cắt gọt

Chất kết dính, chất chống cháy và chất dẻo

Sơn

Máy biến thế

bon

Nguồn :Báo công thương
5/27


2. Cấấ
u trúc

Công thức: C

12

H

Cl
10-n n

Công thức của PCB

6/27


Một sốốloại PCB
7/27


 Mối liên hệ giữa hoạt tính sinh học và cấu trúc của PCB: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng độc tính của PCB phần nhiều là do sự có
mặt của các đồng phân dạng phẳng.

 Ba PCB đồng phẳng được xem là độc nhất là : PCB77, PCB126, PCB169.

Cống thức của một sốốPCB
8/27


9/27

Hình thái
thái hóa
hóa học
học
Hình

•
•
•

•
•
•
•

PCB rất bền vững trong môi trường, thời gian bán hủy từ vài năm đến hơn 100 năm tùy vào điều kiện MT
Nặng hơn nước nên thường hay lắng đọng dưới đáy sông ngòi, kênh rạch
Khi đốt ở nhiệt độ thấp chuyển sang dạng khí với tầm phát tán rộng và nguy hiểm hơn

Tính chất
chất hóa
hóa học
học
Tính

PCB ít tan trong nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ, dầu, chất béo
PCB khá trơ về mặt hóa học
Có tính bền nhiệt, cách điện, khó hóa hơi
Phân hủy bởi phản ứng quang hóa, phân hủy yếm khí hoặc hiếu khí bởi sinh vật, phân hủy hoàn toàn ở nhiệt độ cao .Thiêu

Tính chất
chất vật
vật lý
lý
Tính

huỷ ở nhiệt độ thấp tạo ra sản phẩm cháy không hoàn toàn là dioxin và furan.

3.Tính chất

II. Con đường xâm nhập của PCB

Qua đường
tiêu hóa

Truyền từ

Qua đường

mẹ sang

hô hấp

con

Qua da

10/27


1.Qua đường tiêu hóa




Do ăn uống thức ăn bị nhiễm PCB, nuốt không chủ định dầu, đất, vật liệu chứa PCB.
PCB tích tụ sinh học trong cơ thể.

Hình: Tích lũy sinh học của PCB trong chuỗi th ức ăn .(mg/kg chất béo)
11/27


 Các tuyến đường phổ biến nhất tiếp xúc với PCB là do ăn cá bị ô nhiễm vì trong chuỗi thức ăn của chúng có chứa PCB thường có
trong nguồn nước thải. Lượng PCB này sẽ lưu trữ trong mỡ cá.

Hình: Một tomcod Atlantic trưởng hành
thu thập từ sông Hudson bị ô nhiễm PCB
12/27


2. Qua đường hô hấp

 PCB do bay hơi hoặc hình thành và phát sinh không chủ định trong quá trình đốt, cháy nổ, gia nhiệt cao đối với các
vật liệu, thiết bị chứa các tiền chất của PCB tồn tại trong không khí. Nó sẽ xâm nhập vào cơ thể con người qua đường
hô hấp.

Hình: Con người có thể hấp thụ và tích lũy PCB qua đường hô hấp.
Nguồn: />13/27


3. Truyền từ mẹ sang con
PCB có thể truyền từ mẹ sang con qua quá trình mang thai hoặc cho con bú.

PCB trong sữa mẹ ở Đức
Nguốồ
n:
/>
14/27

4. Tiếp xúc qua da

 Làm việc với vật liệu, thiết bị và chất thải như dầu máy biến
áp, tụ điện, máy cắt, thiết bị nâng hạ thủy lực, bơm cao
áp,... chứa PCB, hoặc vô tình tiếp xúc với đất, trầm tích
chứa PCB.

 Các nhà nghiên cứu kết luận rằng “PCB có thể hấp thụ
nhanh chóng qua da” (Wester và cs, 1983). Một số nghiên
cứu đã chỉ ra rằng trong 24 giờ, có tới 15,2 - 33,9% PCB
được hấp thụ qua da.

Hình: Người lao động tiếp xúc với PCB.
Nguồn:
/>
15/27


Ngưỡng tiếp nhận PCB của một số nước trên thế giới.

16/27


III. Ảnh hưởng tới sức khoẻ con người

Tác động của PCB đến con người
Nguồn: Bản tin Dự án quản lý PCB tại Việt Nam,24/07/2013
17/27

1. Gây nhiễm độc cấp tính và mãn tính

18/27


1. Gây nhiễm độc cấp tính và mãn tính

Em bé Nhật Bản bị nhiễm độc PCB năm 1968

Biểu hiện của nhiễm độc PCB

19/27

Biểu hiện của nhiễm độc PCB


2. Gây ung thư

 PCB gây các khối u ác tính, ung thư gan, túi mật ung thư bàng quang, ung thư đường mật, ung thư đường tiêu
hóa, ung thư não, và có thể liên quan đến ung thư vú.

3. Ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch




Hệ thống miễn dịch là rất quan trọng.
PCB ức chế hệ miễn dịch làm gia tăng bệnh

u lympho không Hodgkin và làm giảm lượng
bạch cầu máu.

20/27


4. Ảnh hưởng đến Sinh sản

 Trẻ em sinh ra từ các bà mẹ đã làm việc trong môi trường
nhiễm PCB trong các nhà máy có trọng lượng nhỏ hơn, tuổi
thai ngắn hơn.

Bào thai bị phơi nhiễm PCB

5. Ảnh hưởng đến thần kinh

Ảnh hưởng lớn nhất của PCB là ảnh hưởng lên trí nhớ và khả
năng tập trung. Phần lớn những đứa trẻ này có chỉ số IQ trung bình
và khả năng nhận thức thấp.

Phụ nữ tiếp xúc với PCB trước hoặc trong khi mang thai có thể
sinh con với vấn đề thần kinh và động cơ kiểm soát đáng kể, trong đó
có chỉ số IQ thấp hơn và bộ nhớ ngắn hạn kém.

21/27


6. Ảnh hưởng nội tiết

 Ảnh hưởng đến nồng độ hormone tuyến giáp của con người

 Giảm số lượng tinh trùng, cơ quan sinh dục thay đổi, tuổi dậy
thì sớm, và thay đổi tỷ lệ giới tính của trẻ em, thay đổi sự trao
đổi chất steroid sinh dục trong cơ thể, làm thay đổi mức độ
bình thường của estrogen và testosterone.

22/27


IV. Cơ chế gây độc của PCB

Cơ chế gây độc của PCB (nguồn:Maria, 22/1/2014 )

23/27


V. Cần làm gì khi tiếp xúc với PCB?
Các dạng tiếp xúc

Biện pháp sơ cứu

Chất lỏng chứa PCB vào da

Rửa bằng nước ấm và xà phòng trên da

Chất lỏng chứa PCB vào mắt

Rửa mắt với nước ấm trong vòng 15 phút, và luôn giữ
mắt mở to

Chất lỏng chứa PCB vào miệng

Rửa miệng với nước. Không được uống bất kỳ nước gì

và dạ dày

khác và đến gặp bác sỹ ngay

Tiếp xúc với khí có nồng độ PCB

Đưa người bị ảnh hưởng ra khu vực ngoài trời

cao
24/27


KẾT LUẬN
PCB là một chất độc hại và rất bền vững trong môi trường. Nó có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua các con
đường: qua đường tiêu hóa, qua đường hô hấp, qua da, truyền từ mẹ sang con. Khi vào trong cơ thể PCB thường
tích trữ nhiều trong các mô mỡ. Nó có thể gây ra các tác động cấp tính và mãn tính đến sức khỏe con người nặng
nhất có thể gây ung thư; làm suy giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể; ảnh hưởng đến khả năng sinh sản; ảnh hưởng
tới hệ thần kinh và nội tiết tố của con người. Việc phát hiện và điều trị phơi nhiễm PCB rất tốn kém. Do đó, mỗi cá
nhân cần tuân thủ nghiêm các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu tiếp xúc với các thiết bị, vật liệu có khả năng nhiễm
PCB, nhằm bảo vệ sức khỏe của chính mình.

25/27