Các loại hình bảo hiểm hàng hải thực trạng và giải pháp ở việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA 'KÊNH TỂ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ Đ ố i NGOẠI
***

[OÀ LUẬN TỐT NGHIÊP
tất LOẠI HỈNH BẢO HIỂM HÀNG HÀI
I lấp PHÁT ì

ã li N I

Sinh viên thực hiệu : Nguyễn Thị Thu Huyền
hớp
: Nhật 4
Khoá
ĩ 43Ò - KTãKDQT
Giáo viên hướng dẩn : PGS.TS Nguyễn Nhu Tiến

Hà Nội,Tháng 06/2008


T R Ư Ờ N G ĐẠI H Ọ C NGOẠI T H Ư Ơ N G
KHOA KINH T Ế V À KINH DOANH Q U Ố C T Ế
C H U Y Ê N N G À N H KINH T Ế Đ ố i NGOẠI

KHOA LUẬN TÓT NGHIỆP
91 tài:

CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM H À N G HAI
THỰC TRẠNG VÀ GIAI PHÁP PHÁT TRIỂN ở VIỆT NAM

Sinh viên thực hiện

: Nguyên

Lớp

: Nhật 4

Khoa

: 43G -

Giáo viên hướng dẫn

: PGS.TS

Thị Thu

Huyền

KT&KDQT
Nguyễn

Như Tiến

1iiMffOfl Hoe
n»a*
Hà Nội, Tháng 06/2008

Khoa luận tốt nghiệp

MỤC LỤC
LỜI M Ở Đ Ầ U

Ì

Chương 1: T O N G Q U A N V Ề B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I

4

ì. K H Á I N I Ệ M V Ế B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I

4

li. C Á C LOẠI H Ì N H BẢO HIỂM H À N G HẢI
1. Bảo hiểm

hàng

hóa vận chuyển

4

bằng

đường

biển

Insuarance)

(Cargo
4

1.1. Khái niệm và đối tượng bảo hiểm

4

1.2. Các hình thức bảo hiểm

5

1.3. Thời hạn bảo hiểm (Duratĩon)

5

1.4. Giá trị bảo hiểm, sô tiền bảo hiểm và phí bảo hiểm

6

2. Bảo hiểm thân tàu (Hui! Insuarance)

8

2.1. Khái niệm và đối tượng bảo hiểm

8

2.2. Các hình thức bảo hiểm thân tàu

8

2.3. Thời hạn bảo hiểm

10

2.4. Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm và phí bảo hiểm
3. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu (P&I Insuarance)
3.1. Khái niệm và đối tượng bảo hiểm

//
13
13

3.2. Sự ra đời của Hội bảo hiểm trách nhiệm dán sụ của chủ tàu (p&l
Club)

13

3.3. Các kình thức bảo hiểm

14

3.4. Thời hạn bảo hiểm

ì4

3.5. Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm và phí bảo hiểm

4. Bảo hiểm đóng tàu

15
16

4.1. Khái niệm và đối tượng bảo hiểm

16

4.2. Các hình thức bảo hiểm đóng tàu

17

4.3. Thời hạn bảo hiểm

/7

4.4. Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm và phí bảo hiểm

Nguyền Thị Thu Huyền

Nhật 4 - K43G -

77

K&KDQT


Khoa luận tót nghiệp

ỈU. V A I T R Ò C Ủ A B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I

18

Chương 2: T H Ự C T R Ạ N G B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I V I Ệ T N A M
ì. V À I N É T V Ề S ự H Ì N H T H À N H V À P H Á T T R I Ể N B Ả O
H À N G HẢI VIỆT NAM

20
HIỂM
20

1. Lịch sử ra đời bảo hiểm hàng hải

20

1.1. Trên thế giới.

20

1.2. Việt Nam

21

2. Sự phát triển bảo hiểm hàng hải Việt Nam

21

l i . C Á C ĐIỂU KIỆN Đ A N G Đ Ư Ợ C Á P DỤNG T R Ê N THỊ T R Ư Ở N G
B Ả O H I Ể M H À N G HẢI

23

1. Điều kiện bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bàng đường biển
1.1. Quốc tế

23
23

1.2. Việt Nam

25

2. Điều kiện bảo hiểm thân tàu

31

2.1. Quốc tế.

31

2.2. Việt Nam

32

3. Điều kiện bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
3.1. Quốc tế

37
37

3.2. Việt Nam

39

4. Điều kiện bảo hiểm đóng tàu

44

4.1. Quốc tế

44

4.2. Việt Nam

44

HI. T H Ự C T R A N G B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I Ở V I Ệ T N A M
1. Thực trạng bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển
1.1. Tình hình thị trường

50
50
50

1.2. Bồi thường tổn thất.

53

2. Thực trạng bảo hiểm thân tàu

54

2.1. Tình hình thị trường

5d

2.2. Bồi thường tổn thất,

56

Nguyễn Thị Thu Huyền

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận tót nghiệp

HI. V A I T R Ò C Ủ A B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I

18

Chương 2: T H Ự C T R Ạ N G B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I V I Ệ T N A M
ì. V À I N É T V Ế S ự H Ì N H T H À N H V À P H Á T T R I Ể N B Ả O
H À N G HẢI VIỆT N A M

20
HIỂM

20

1. Lịch sử ra đòi bảo hiểm hàng hải

20

1.1. Trên thê giói

20

1.2. Việt Nam

21

2. Sự phát triển bảo hiếm hàng hải Việt Nam

21

li. C Á C ĐIỂU KIỆN Đ A N G Đ Ư Ợ C Á P D Ụ N G T R Ê N THỊ T R Ư Ờ N G
BẢO HIỂM H À N G HẢI

23

1. Điều kiện bảo hiểm hàng hóa vủn chuyển bằng đường biển
1.1. Quốc tế.

23
23

1.2. Việt Nam

25

2. Điều kiện bảo hiểm thân tàu

31

2.1. Quốc tế.

31

2.2. Việt Nam

32

3. Điều kiện bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu
3.1. Quốc tế

37
37

3.2. Việt Nam

39

4. Điều kiện bảo hiểm đóng tàu

44

4.1. Quốc tế

44

4.2. Việt Nam

44

IU. T H Ự C T R Ạ N G B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I ở V I Ệ T N A M
1. Thực trạng bảo hiểm hàng hóa vủn chuyển bằng đường biển
1.1. Tình hình thị trường

50
50
s o

1.2. Bồi thường tổn thất.

53

2. Thực trạng bảo hiểm thán tàu

54

2.1. Tình hình thị trường

54

2.2. Bồi thường tổn thất.

56

Nguyễn Thị Thu Huyền

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận tót nghiệp

3. Thực trạng bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu

57

3.1. Tình hình thị trường

57

3.2. Bồi thường tổn thất

58

4. Thực trạng bảo hiểm đóng tàu

59

4.1. Tình hình thị trường

59

4.2. Bồi thường tổn thất.

61

Chương 3: M Ộ T s ố GIẢI P H Á P P H Á T T R I Ể N

BẢO HIỂM

HẢI Ở VIỆT N A M

HÀNG
62

ì. L Ợ I T H Ế T R O N G V I Ệ C P H Á T T R I Ể N B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I Ở
VIỆT N A M

62

1. Việt Nam có bờ biên dài và cảng biển ngày càng phát triển

62

2. Đ ộ i tàu Việt Nam ngày càng gia tăng

66

3. K i m ngạch xuất nhập khớu tăng đều qua từng n ă m

67

4. Ngành đóng tàu của Việt Nam đang phát triển mạnh

68

n. GIẢI P H Á P P H Á T T R I Ể N B Ả O H I Ể M H À N G H Ả I ở V I Ệ T NAM... 69
1. Giải pháp từ phía N h à nước

69

2. Giải pháp từ phía Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam

77

3. Giải pháp từ phía các doanh nghiệp

79

3.1. Giải pháp từ phía các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm hàng
hải

79

3.2. Giải pháp từ phía chủ hàng

85

3.3. Giải pháp từ phía chủ tàu

86

KẾT LUẬN

88

TÀI L I Ệ U T H A M K H Ả O

89

Nguyền Thị Thu Huyên

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận lốt nghiệp

LỜI MỞ Đ Â U
Với bờ biến dài 3260 kin chạy suốt chiều dài đất nước, có nhiều vịnh,
cửa sông nối liền với Thái Bình Dương. V i ệ t Nam có một l ợ i thê m à nhiều
quốc gia khác không có. L ợ i thế đó là tiềm năng, động lực để phát triển kinh
tế hướng ra biển, nhất là phát triển kinh tế hàng hải. Lịch sử đã chứng minh
bảo hiểm hàng hải ra đời, phát triển song hành cùng với ngành kinh tế biến.
Bảo hiểm Việt Nam tuy ra đời muộn nhưng ngày càng thể hiện vai trò quan
trọng của mình đối với sự phát triển của kinh tê nói chung và ngành kinh tê
biển nói riêng.
1. Tính cấp thiết của khóa luừn tót nghiệp
Việt Nam - một nước đang phát triển với tốc độ tăng trưởng kinh tế
cao. GDP, k i m ngạch xuất khẩu không ngừní* tăng, công nghiệp đóng tàu và
vừn tải biển trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. bảo hiểm

hàng hải đã ngày một phát triển. Tuy nhiên, trên thực tế, bảo hiểm hàng hải
vẫn chưa từn dụng được hết những cơ hội có được, chưa phát huy hết sức
mạnh của mình.
Bảo hiểm là một trong những lĩnh vực m à Việt Nam đã cam kết m ớ cửa
mạnh mẽ khi trở thành thành viên của Tổ chức thương mại thế giới WTO, đã
tạo ra một sân chơi m ớ i cho thị trường bảo hiếm Việt Nam, trong đó có bảo
hiểm hàng hải. Chính vì vừy, có một bài toán đặt ra là làm thế nào để phát
triển các bảo hiểm hàng hải ở Việt Nam.
Xuất phát từ thực tế đó, người viết xin chọn đề tài "Các loại hình bảo
h i ể m hàng h ả i - T h ự c t r ạ n g và giải pháp phát t r i ể n ở V i ệ t N a m " để làm
đề tài khóa luừn tốt nghiệp của mình.
2. M ụ c tiêu c ủ a khóa l u ừ n

Nguyền Thị Thu

Huyên

Ì

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp

M ụ c tiêu của khóa luận là giới thiệu khái quát về bảo hiếm hàng hải;
vai trò và các điểu kiện bảo hiểm hàng hải; thực trạne bảo hiểm hàng hải ở
V i ệ t Nam. T ừ đó, đề ra một số giải pháp nhằm phát triển bảo hiểm hàng hải.
3. Đ ố i tượng và p h ạ m v i nghiên c ứ u

Đ ố i tượng nghiên cứu là các loại hình bảo hiểm hàng hải. Bảo hiểm
hàng hải gổm có: bảo hiếm hàng hóa vận chuyển bằng đường biến. bảo hiểm
thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chú tàu và bảo hiếm đóng tàu.
Trong giới hạn của khóa luận tốt nghiệp, người viết x i n nghiên cứu
đề tài với phạm v i trong nước để tìm hiểu về báo hiểm hàng hải ở V i ệ t Nam
4. Phương pháp nghiên cứu
Đ ề tài đã sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp hệ
thống, so sánh, phán tích, tổng hợp, kết hợp với lý luận và thực tiễn thông qua
các tài liệu và việc tìm hiểu.
Người viết vận dụng các quan điểm, đường l ố i , chính sách phát triển
kinh tế của Đảng và Nhà nước đối với nền kinh tế thị trường để làm sáng tỏ
vấn để nghiên cứu.
5. N h ữ n g đóng góp của khóa luận
V ớ i để tài nghiên cứu "Các loại hình bảo h i ể m hàng hải - T h ự c
t r ạ n g và giải pháp phát t r i ể n ở V i ệ t Nam", người đọc sẽ phần nào hiểu
thêm về bảo hiếm hàng hải, các điều kiện bảo hiếm hàng hải, thực trạng bảo
hiểm hàng hải ở V i ệ t Nam hiện nay... Các doanh nghiệp k i n h doanh bảo
hiểm hàng hải có thể tham khảo để lựa chọn giải pháp phù hợp nhằm phát
triển việc kinh doanh của mình.
6. K ế t cấu c ủ a khóa l u ậ n
Ngoài l ờ i nói đầu, kết luận và mục tài liệu tham khảo, khóa luận được
kết cấu thành ba chương:
- Chương Ì: Tổng quan về bảo hiểm hàng hải.
- Chương 2: Thực trạng bảo hiểm hàng hải V i ệ t Nam.

Nguyễn Thị Thu Huyên

2

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận tốt nghiệp

- Chương 3: M ộ t số giải pháp phát triển bảo hiểm hàng hãi ở Việt Nam.
Mặc dù người viết đã cố gắng cập nhật những vấn đề mới nhất về lý
luận và thực tiễn, nhung với khả năng nghiên cứu chưa cao và thời gian nghiên
cứu không dài nén để tài khóa luận tốt nghiệp này khó tránh khủi thiêu sót và
hạn chế. Người viết rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các thầy
cô giáo và các bạn sinh viên đê đề tài được hoàn thiện hơn.
Trong quá trình viết khóa luận, người viết đã nhận được sự giúp đỡ
nhiệt tình của giảng viên hướng dẫn là PGS.TS Nguyễn N h ư Tiến. X i n chân
thành cảm ơn thầy.

Nguyễn Thị Thu Huyên

3

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT


Khoa luận tót nghiệp

Chương Ì
TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM H À N G HẢI

ì. KHÁI NIỆM VỀ BẢO HIỂM HÀNG HẢI
Bảo hiểm hàng hải là bảo hiểm những rủi ro trên biên hoặc những rủi ro
trên bộ, trên sông liên quan đến hành trình đườne biển, gãy tổn thất cho các
đối tượng bảo hiểm chuyên chở trên biển.
Báo hiểm hàng hải có một lịch sử rất lâu đời. M ộ t trong những đơn bảo
hiếm đầu tiên m à người ta tìm thấy là đơn bảo hiếm cấp vào năm 1347 tại
Genoa (Italia) cho tàu Santaclara đi đến quần đảo Maaioca thuộc Tây Ban
Nha. Người ta cho rớng bảo hiếm hàng hải ra đời bắt đầu từ những người cho
vay nạng lãi sống ở miền Bắc Italia. Những người này thường cho chủ tàu vay
nợ với điều kiện nếu tàu đi trót lọt thì chủ tàu phải trả một khoán lãi rất nặng.
Ngược lại, nếu tàu bị đắm, mất hết thì được xóa nợ. L ố i cho vay này gọi là vay
"được ăn cả, ngã về không" hay cho vay kiêm bảo hiểm.
Bảo hiểm sau đó phát triển sang Anh. Nước A n h là nước có nền ngoại
thương phát triển nên bảo hiểm cũng phát triển sớm và đẩy đủ hơn. Ngay từ
thế kỷ X V I I , A n h đã có mẫu đơn bảo hiểm tàu và hàng (LIoyd's SG form) vẫn
được áp dụng cho đến ngày nav.

l i . C Á C LOẠI H Ì N H BẢO HIỂM H À N G HẢI
1. Bảo hiểm hàng hóa vận chuyên bàng đường biển (Cargo Insuarance)
1.1. Khái niệm và đối tượng bảo hiểm
Là bảo hiểm những mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa hoặc trách
nhiệm liên quan đến hàng hóa được bảo hiểm. Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển
bớng đường biển bao gồm bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu, bảo hiểm hàng
hóa vận chuyển trong lãnh thổ.

Nguyễn Thị Thu Huyền

4

Nhật 4 - K43G -

K&KDQT