kỹ thuật định nhóm máu hệ ABO
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.31 MB, 17 trang )
Kü thuËt ®Þnh nhãm
m¸u hÖ ABO
11/06/16
1
Qui trình định nhóm máu hệ ABO
Mục tiêu:
Đảm bảo thực hiện đúng các bước tiến
hành của kỹ thuật định nhóm máu hệ
ABO. Xác định chính xác nhóm máu
hệ ABO cũng như kiểm tra đầy đủ các
thủ tục hành chính là một khâu quan
trọng để đảm bảo truyền máu an toàn,
có hiệu lực cho người bệnh.
11/06/16
2
Các bước của qui trình
1. Chuẩn bị và kiểm tra dụng cụ, sinh phẩm.
2. Nhận bệnh phẩm: Kiểm tra phiếu yêu cầu
xét nghiệm và ống máu của bệnh nhân.
3. Định nhóm máu hệ ABO lần 1 bằng 2 phư
ơng pháp huyết thanh mẫu và hồng cầu
mẫu.
4. Định nhóm máu hệ ABO lần 2 bằng 2 phư
ơng pháp huyết thanh mẫu và hồng cầu
mẫu (do KTV khác làm).
11/06/16
3
Các bước của qui trình
5. Đối chiếu kết quả giữa 2 lần định nhóm:
- Nếu kết quả phù hợp: Đóng dấu nhóm máu
vào phiếu xét nghiệm.
- Nếu kết quả không phù hợp: Kiểm tra lại
toàn bộ các bước từ lúc nhận bệnh phẩm.
6. Ghi ngày tháng năm, BS, KTV định nhóm kí
nháy vào phiếu xét nghiệm.
7. Vào sổ kết quả định nhóm máu.
8. Bác sỹ trưởng khoa kí phiếu xét nghiệm.
11/06/16
4
Kü thuËt ®Þnh nhãm m¸u hÖ ABO
11/06/16
5
Mục tiêu học tập
Khi bạn học xong bài này bạn phải có khả năng:
1. Hiểu nguyên lý của kỹ thuật.
2. Thực hiện một cách chính xác các kỹ thuật
định nhóm máu hệ ABO.
3. Xác định nguyên nhân và tránh những lầm
lẫn thông thường trong định nhóm máu.
4. Biết cách kiểm tra chất lượng huyết thanh
mẫu và hồng cầu mẫu.
5. Xác định được các dụng cụ cần thiết để tiến
hành các kỹ thuật xác định nhóm máu hệ
ABO.
11/06/16
6
Nguyên lý của kỹ thuật
Nguyên lý của kỹ thuật được dựa trên nguyên lý
của phản ứng ngưng kết. Nhóm máu hệ ABO đư
ợc xác định nhờ sự có mặt của kháng nguyên
trên bề mặt hồng cầu và kháng thể có trong
huyết thanh, người bình thường trong huyết
thanh có kháng thể tự nhiên chống lại kháng
nguyên mà kháng nguyên đó lại không có trên
bề mặt hồng cầu của chính mình. Nhóm máu hệ
ABO được xác định bằng hai phương pháp là
huyết thanh mẫu và hồng cầu mẫu.
11/06/16
7
§Æc ®iÓm nhãm m¸u hÖ ABO
Nhãm m¸u
Kh¸ng nguyªn
trªn BM hång cÇu
Kh¸ng thÓ
trong huyÕt thanh
A
A
Kh¸ng thÓ chèng B
B
B
Kh¸ng thÓ chèng A
AB
A vµ B
Kh«ng cã kh¸ng thÓ
O
Kh«ng cã
Kh¸ng thÓ chèng B
Kh¸ng thÓ chèng B
11/06/16
8
Dụng cụ và thuốc thử
A. Dụng cụ:
Ly tâm ống thẳng.
Tủ lạnh bảo quản thuốc thử huyết thanh mẫu, hồng
cầu mẫu và mẫu máu.
Quầy lạnh sâu để bảo quản mẫu huyết thanh
Hộp sáng hoặc gạch men trắng.
Bình cách thuỷ 370C (hoặc tủ ấm hoặc bình giữ
nhiệt)
Bình đựng nước muối.
Nhiệt kế
Pipet Pasteur.
11/06/16
9
Dụng cụ và thuốc thử
ống nghiệm để định nhóm (50 x 7 mm) nhựa hoặc thuỷ
tinh.
Giá đựng ống nghiệm để tiến hành kỹ thuật.
Lam kính.
Bút chì kính, bút dạ
Giấy đo pH
Bông thấm
Cốc mỏ thuỷ tinh
Que thuỷ tinh
Kính hiển vi
Tủ sấy dụng cụ
11/06/16
10
B. Thuèc thö:
HuyÕt
thanh mÉu: Chèng A, chèng B,
chèng AB, chèng H, chèng A1.
Hång cÇu mÉu: Hång cÇu mÉu A, B, O.
Níc muèi 0,9 %
Níc cÊt hoÆc níc kh«ng cã ion.
HuyÕt thanh AB
Enzyme Papain
11/06/16
11
Tiến hành kỹ thuật
1. Định nhóm trên phiến đá:
Phương pháp huyết thanh mẫu
Trên một phiến đá: Nhỏ 3 giọt huyết thanh mẫu chống A, chống B, chống
AB vào 3 vị trí khác nhau
Thêm 1 giọt hồng cầu cần định nhóm 10-20% (được pha trong nước muối
0,9%, huyết thanh hoặc huyết tương).
Trộn đều huyết thanh mẫu với hồng cầu của bệnh nhân cần định nhóm
bằng một que thuỷ tinh thành một vòng tròn có đường kính 2-3 cm. Lắc
nhẹ liên tục trong vòng 2 phút rồi đọc kết quả.
Phương pháp hồng cầu mẫu
Trên một phiến đá: Nhỏ 2 giọt huyết thanh của bệnh nhân cần định
nhóm vào 2 vị trí khác nhau.
Thêm 1 giọt hồng cầu mẫu A, 1 giọt hồng cầu mẫu B 10-20%.
Trộn đều huyết thanh của bệnh nhân với hồng cầu mẫu thành một vòng
tròn có đường kính 2-3 cm. Lắc nhẹ liên tục trong vòng 2 phút rồi đọc kết
quả.
11/06/16
12
2. Định nhóm trong ống nghiệm:
Phương pháp huyết thanh mẫu:
Nhỏ 1 giọt huyết thanh mẫu chống A, chống B, chống AB vào
3 ống nghiệm khác nhau.
Thêm 1 giọt hồng cầu cần định nhóm 2-5 % (được pha trong
nước muối 0,9%, huyết thanh hoặc huyết tương) vào mỗi ống
nghiệm trên.
Lắc đều, ly tâm 1000 vòng/phút/ 1 phút
Nghiêng nhẹ thành ống nghiệm, đọc kết quả bằng mắt thường
và trên kính hiển vi
Phương pháp hồng cầu mẫu:
Nhỏ 1 giọt huyết thanh của bệnh nhân vào 2 ống nghiệm khác
nhau.
Thêm 1 giọt hồng cầu mẫu A, 1 giọt hồng cầu mẫu B, 1 giọt
hồng cầu mẫu O 2-5% vào mỗi ống nghiệm trên.
Lắc đều, ly tâm 1000 vòng/phút/ 1 phút
Nghiêng nhẹ thành ống nghiệm, đọc kết quả bằng mắt thường
và trên kính hiển vi.
11/06/16
13
A
B
+ HC cần Đ.Nhóm
AB
0
0
A
B
AB
A
BAB
AB
0
A
B
AB
+
Kháng thể-
+
Nhóm máu
0
O
+
A
+
+
B
+
+
AB
0
Nhận định kết quả
11/06/16
14
A
+
B
A
Hồng cầu
HT cần đ. nhóm
Nhóm máu
+
+
O
B
0
+
A
A
B
+
0
B
A
B
0
0
AB
Nhận định kết quả
11/06/16
15
Những nguyên nhân sai lầm trong định
nhóm máu hệ ABO
1.
2.
3.
4.
5.
Tay nghề của cán bộ làm xét nghiệm.
Dụng cụ làm xét nghiệm bẩn.
Kỹ thuật nghèo nàn. Đọc kết quả quá nhanh
hoặc để quá lâu mới đọc kết quả. Tỷ lệ giữa
huyết thanh mẫu và hồng cầu mẫu không tư
ơng ứng.
Huyết thanh mẫu, hồng cầu mẫu hỏng, biến
chất, nhiễm trùng, quá hạn sử dụng.
Mẫu máu cần định nhóm bị nhiễm trùng
11/06/16
16
Xin tr©n träng c¶m ¬n
11/06/16
17
