Mặt Phải Đi Tìm Những Cơ Hội Tiềm Ẩn Trong Cuộc Sống

MỤCLỤC
GIỚITHIỆUVỀTÁCGIẢ
LỜIGIỚITHIỆU
PHẦNMỞĐẦU
GIỚITHIỆU
PHẦNMỘT:SỰKHÁMPHÁ–ĐITÌMMẶTPHẢI
CHƯƠNG1ĐƯỜNGĐẾNMADRID
CHƯƠNG2XÁCĐỊNHNHỮNGKHOẢNHKHẮC
CHƯƠNG3KHỦNGHOẢNGVÀCƠHỘI
CHƯƠNG4CUỘCSỐNGTHAYĐỔI:KHIĐIỀUTỒITỆXẢYRA
CHƯƠNG5HAIMẶTCỦATỔNTHƯƠNG
CHƯƠNG6NHỮNGLÝDOĐỂLẠCQUAN
PHẦNHAI:CONĐƯỜNG–NHỮNGBƯỚCTÌMKIẾMMẶTPHẢI
CHƯƠNG7ĐITÌMMẶTPHẢI
CHƯƠNG8NHỮNGKỲVỌNGLỚNLAO:BÍQUYẾTCỦANGƯỜILẠCQUAN
CHƯƠNG9TƯDUYCỦADOANHNHÂN:LUÔNTÌMKIẾMNHỮNGCƠHỘITIỀMẨN
CHƯƠNG10CHUYỂNHÓAÝNGHĨACUỘCSỐNG:NHỮNGCÂUHỎITHENCHỐT
CHƯƠNG11ƯỚCVỌNGKHÔNGTHÀNHVÀNHỮNGHƯỚNGĐIMỚI:TÌMKIẾMTƯƠNG
LAI
CHƯƠNG12DISẢNCỦAEDISON:TRIẾTLÝSỐNG
CHƯƠNG13NGHỆTHUẬTNHÌNNHẬN:BIẾNCÁIKHÔNGTHỂTHÀNHCÓTHỂ
CHƯƠNG14NHẬNTHỨCVỀNHỮNGGÌCÓTHỂ:NIỀMHYVỌNGCHOTƯƠNGLAI
CHƯƠNG15BACONĐƯỜNG:ĐITÌMÝNGHĨACUỘCSỐNG
CHƯƠNG16YẾUTỐQUANHỆXÃHỘI:HÃYCÓTHẬTNHIỀUNGƯỜITỐTXUNGQUANH
BẠN
CHƯƠNG17TẬPTRUNGTÂMTRÍ:TÌMKIẾMSỨCMẠNHBÊNTRONG


CHƯƠNG18KẾTLUẬN
PHẦNBA:SUYNGẪMVỀMẶTPHẢI

PHẦNKẾT
CHÚTHÍCHVÀNGUỒNTHAMKHẢO
LỜICẢMƠN


MANGCHẤTLƯỢNGVÀOKIẾNTHỨC
TGMBooksđượcthànhlậpvàotháng9năm2007bởibathànhviên:chuyêngiađàotạo-dịchgiả
TrầnĐăngKhoa,dịchgiảUôngXuânVy,chuyêngiađàotạoTrầnĐăngTriều.Saunày,vàotháng2
năm2009,TGMBooksđượcsátnhậpvàoTGMCorporation.
Từnhữngngàyđầuthànhlập,khátvọngcủachúngtôilàxuấtbảnranhữngquyểnsáchcógiátrị,được
đầutưcôngphucảvềnộidunglẫnhìnhthức,nhằmmanglạichođộcgiảkhôngchỉkiếnthứcmàcònlà
mộttrảinghiệmmỗikhicầmtừngquyểnsáchcủaTGMBookstrêntay.
Vớiphươngchâmkhôngxuấtbảnồạtmàchỉxuấtbảnnhữngquyểnsáchchấtlượngcaotừnội
dungđếnhìnhthức,cácấnphẩmcủaTGMBooksđượctrảiquanhiềucôngđoạntừchọnlọcnộidung
kỹlưỡngđếndịchthuậtchínhxác,rồibiêntậplạivớingôntừtrongsáng,dễđọc,dễhiểu,gầngũivớivăn
hóaViệtNam.Khôngchỉdịchsách,chúngtôicònmongmuốngópphầnnhỏnhoilàmgiàuđẹpthêmngôn
ngữtiếngviệtthôngquanhữngquyểnsáchcủamình.
Chínhvìthế,cácấnphẩmcủaTGMBooksđãvàđangmanglạinhữnggiátrịtolớnchonhiềutầng
lớpxãhộikhácnhaubaogồm:sinhviênhọcsinh,cácbậcphụhuynh,côngnhânviênchức,cácnhàquản
lý,cácnhàlãnhđạo,doanhnhân...trởthànhnhữngđầusáchmangtínhhiệntượng,bánchạynhấttạiViệt
Namhiệnnay,vàđượcyêuquýbởihàngtriệuđộcgiảtrongvàngoàinước.
TGMBookscóđượcnhữngthànhquảnàylànhờsựquantâmvàủnghộcủanhữngđộcgiảtâmhuyết
nhưbạn.Chúngtôixinchânthànhcảmơnbạnvìtìnhcảmtốtđẹpđó.

www.TGMBooks.vn




LỜIGIỚITHIỆU

“Cuộcsốnglàmộtthửthách,hãyvượtquanó.”
MẹTeresa

C

onngườichúngtađasốaicũngphảichịuđựngnhữngtổnthươngnặngnề,ítnhấtlàmộtlầntrong
đời:côngviệckinhdoanhthấtbại,bịmấtviệcsaunhiềunămphấnđấu,giađìnhtanvỡ,mộtngười
thânyêuquađời,bịchẩnđoánbệnhungthư,bịtainạnnghiêmtrọng,v.v…

Thựctếđãchứngminhrằngcónhữngngườivượtquađượcnhữngtổnthươngtolớnđóvàngàycàng
mạnhmẽhơn.Nhưngngượclại,cũngcónhữngngườibịkhuấtphụchoàntoànvàđiđếnkếtcụcbithảm.
SaukhiđọcxongquyểnsáchMặtPhảimàbạnđangcầmtrêntayđây,bạnsẽkhôngchỉhiểuđượcsự
khácbiệtgiữahailoạingườitrên,màquantrọnghơncả,bạnsẽhọcđượccách“biếnđauthươngthành
sứcmạnh”,vượtlêntrênmọithửtháchlớnnhỏđểcómộtcuộcsốngtốtđẹphơn,hạnhphúchơnvàthành
cônghơn.
Nhữngcâuchuyện“ngườithậtviệcthật”trànđầycảmhứngtrongquyểnsáchnàysẽkhiếnbạnkinh
ngạctrướctinhthầnbấtkhuấtcủaconngườikhiđứngtrướcnhữngkhókhăntrởngạitưởngchừngnhư
khôngthểvượtquađược.Bạnsẽcảmthấykhôngcònsợhãinữa,màthayvàođóbạnsẽsẵnsàngđốidiện
vớinhữnggìmàcuộcsốngmanglại,bướcquanóvàhướngtớimộttươnglaitươisáng.
Khôngchỉđơngiảnlànhữngcâuchuyện,quyểnsáchnàycònhướngdẫnbạntừngbướcthậtcụthểđể
bạncũngcóthểmạnhmẽ,kiêncườngvàbấtkhuấtvượtlêntrênmọikhókhănthửtháchcủacuộcđờinày.
Đểrồimộtngàybạnnhậnrarằng,nếunhữngkhókhănvàthửtháchkhôngthểquậtngãbạn,thìchúngsẽ
biếnthànhnhữngtấmhuânchươnggắnlênngựcáocủabạn–mộtconngườihạnhphúcvàthànhcôngnhờ
tráitimquảcảmcủamình.
Đôikhi,trongnhữngthờikhắcđentốinhất,điềuchúngtacầnchỉlàmộtniềmtinvàocuộcsống,đểcó
thểbậtlênmạnhmẽ,kiêncường.Hãynhìnvào“mặtphải”củacuộcsốngvàbạnsẽtìmthấy“ngườianh
hùng”bêntrongmình.Hãyluônnhớrằng,bạnxứngđángcóđượchạnhphúcvàthànhcôngtrongcuộcđời
nàychodùrasaođinữa.
TrầnĐăngKhoa&UôngXuânVy

PHẦNMỞĐẦU
“Cuộcsốngnàyđầyrẫykhổđau,nhưngcũngđầyvinhquangchiếnthắng.”
HelenKeller

M

ỘTCẬUBÉchỉmớimườihaituổingồicúimặt,nắmchặthaitaybồnchồnchờđợicâutrảlời
củabácsĩ.Vịbácsĩlàmộtngườiđànônggầy,caolêunghêu,khoảngngoàisáumươituổi.Nhìn
ôngkhôngcóvẻgìlànhiệttìnhcả.Ôngcómáitóchoarâmmượt,mũicaovàđôimôimỏng.Ông
đeocặpkínhgọngtrònvànhỏkhiếnđôimắtxámnhạtcủaôngtrônggiốnghaihònbive.Ôngcầmmớgiấy
tờlên,vuốtthẳngcácgócrồilạiđặtxuống,đoạnôngtháokínhravànhìnthẳngvàocậubé.
“Tarấttiếc,contrai”–vịbácsĩbắtđầu–“Nhưngcănbệnhcủaconkhôngthểnàochữakhỏihoàn
toàn.Nếutalàmtheonhữnggìconyêucầu,tứclàtalàmhạicon.Connênhọcsốngchungvớibệnhtật,
càngsớmcàngtốt.”
“Nhưngnếubácsĩcóthể...”–cậubécấtlời.
“Hãyngheta”–ôngngắtlời–“Đólàđiềutốtnhất.”
Đôimắtcậubébắtđầungânngấnnước.Lồngngựccậunhưbịbópnghẹt.Cậubéđứngdậy,lầmlũirời
khỏicănphòng.
Thứmàcậuđangphảichịuđựnglàmộtchứngbệnhngoàida,bệnhvảynến.Biểuhiệncủabệnhnàylà
nhữngmảngđỏtrênda,phíatrêncóvảydàymàutrắng.Trongnhiềutrườnghợp,vảynếntậptrungởkhuỷu
tayvàđầugốicủabệnhnhân,mộtsốkhácbịởdađầu.Nhưngởcậubénày,vảynếnlanratoànthânvà
dàylênnhiềulớp.
Lầnđầutiêncậuđểýthấytriệuchứngcủabệnhlàvàomộtbuổisáng,cáchđâymớihaitháng,từng
cụmlốmđốmđỏxuấthiệnhaibênbụngcậu.Nhưngvàituầntrởlạiđây,cácđốmđỏtrởnêntohơnvàlan
khắpngườicậubé.
Rồicậuđếngặpbácsĩtrongtrường,khôngphảiđểxinthuốcmenbởibácsĩriêngcủagiađìnhcậuđã
nóirõrằngbệnhnàykhôngcóthuốcchữa.Điềumàcậumuốnnhờ,đúnghơnlàvanxinvịbácsĩcủa
trườngấylàmảnhgiấyxácnhậnmiễnthểdụcđểcậukhỏiphảithamdựgiờhọcbơi.
Khiđidọchànhlangđểrờikhỏitòanhà,cậubékhôngcầmđượcnướcmắt.Cậuchẳngcònđểýtớiai

haybấtcứđiềugìchungquanh,điềuduynhấttrongđầucậulúcnàylàcáchọcsinhkhácsẽphảnứngra
saokhicậuxuấthiệnởlớphọcbơitrônggiốngmộtkẻbịbệnhhủi.Rồinhữngcâuhỏiquenthuộccứquay
cuồngtrongđầucậuđếnmứccậuthấybuồnnôn.“Tạisaolạilàtôi?Tạisaochuyệnnàylạiphảixảyđến
vớitôi?Tạisaocuộcsốnglạibấtcôngđếnthế?”
Độtnhiên,cậucảmthấymộtbàntayđặtlênvaimình.Khiquaylại,thầychủnhiệmGreensteinđãđứng
kếcậutựbaogiờ.ThầyGreensteincóvócngườinhỏbé,chỉcaohơncậuhọctròvàiphân.Thầymặcbộ
vétxámvớiáosơmitrắng,thắtcàvạtmàuxanhbiển.Thầylàngườiđiềmtĩnh,giọngnóinhỏnhẹ,vàrất
đượccáchọcsinhtronglớpyêumến.


“Saovậyem?”,thầyGreensteinhỏi.
“Khôngcógìạ”,cậubéthởdàivàquẹtnướcmắt.
“Lạiđâyngồivớithầy.Chỉmộtchútthôi”,thầyGreensteincốnài.
ThầyGreensteinvàcậubéngồixuốngbăngghếđádướimộttáncâysồilớnbênngoàikhuônviên
trường.
“Bâygiờhãynóichothầybiếtđiềugìkhiếnembuồn?Biếtđâuthầygiúpđược.”
“Khôngaigiúpemđượcđâu”,cậubélàubàu.
“Ừ,thìítnhấtemcũngnóichothầynghexemsao”,thầyGreensteinnói.
Cậubéxắntayáolên,đểlộranhữngđốmvảylớnđỏửngvàkểsựtình.Khicậunóixong,thầy
Greensteinđặttaylênvaicậuvàbảo:
“Aiđứnglớpbơilộicủaem?”
“ThầyCunninghamạ.”
“Embiếtkhông,nếuemmuốn,chúngtacóthểđếngặpthầyCunninghamvàchắcchắnchúngtacóthể
thuyếtphụcthầyấymiễnchoemmônđó.”
“Thậtkhôngạ?”
“Chắcchắn.Nhưngtrướckhichúngtalàmviệcđó,đểthầykểchoemnghechuyệnnày.Khithầyđược
bảytuổi,bốcủathầyquađờivàthầybắtđầumắcchứngnóilắp.Cũngnhưchứngbệnhngoàidacủaem,
bệnhcủathầyxảyđếnrấtnhanh,gầnnhưchỉsaumộtđêm.Tìnhhìnhtồitệđếnnỗi,cũnggiốngnhưem,
thầykhôngmuốnđếntrườngnữa.Thầysợnhữnghọcsinhkhácsẽlấymìnhralàmtròcười.Thếlàthầyvà
mẹthầysuốtngàytranhcãivềchuyệnđihaykhôngđi,nhưngcuốicùngthầybiếtmìnhphảitiếptụcđến

lớp.Vàthầymừnglàmìnhđãđếntrường.Bởinếukhông,thầyđãlàđứathấthọc.Thầykhôngthểtrởthành
thầygiáovàchắcchắnlàkhôngngồicạnhemđây.”
ThầyGreensteinnhìnvàomắtcậuhọctrònhỏ,“Mọikhókhănmàchúngtađốimặttrongcuộcsốngnày
đềucómặtphảicủanó.”
“Mặtphảilàgìcơchứ?”,cậubélầmbầm.
“Mọikhókhănhaytrởngạiđềuchứađựngbêntrongnómộtcơhộilớn,đôikhicònlớnhơncảbản
chấtcủavấnđề.Mặtphảichínhlàcơhộiấy.”
Cậubékéotayáolên,“Làmgìcómặtphảinàotrongcáithứnàyhởthầy?Cơhộinàochomộtkẻtrông
nhưcùihủitrướcmặttấtcảhọcsinhkhác?”
ThầyGreensteintrảlời,“Xemnào,chúngtahãysuynghĩmộtphút...Xemliệuchúngtacóthểtìmđược
mặtphảicủavấnđềhaykhông.”


GIỚITHIỆU
“Trongmỗikhókhănđềutiềmẩnmộtcơhộitolớnđủđểquétsạchkhókhănđó.Nhữngcâuchuyện
thànhcôngvangdộiđềuđượcviếtnênbởinhữngngườibiếtchấpnhậnkhókhănvàbiếnnóthànhcơ
hội.”
JosephSugarman

L

ẦNĐẦUTIÊNtôigặpngườiđãtìmramặtphảicủacuộcsốnglàvàothánghainăm1981,mộtbuổi
tốimùađônglạnhlẽo.Thậtra,tốihômđótôiđượcgặpnhữnghaichứkhôngphảichỉmộtconngười
đặcbiệt,cảhaiđềukểvềnhữngsựkiệnquantrọngđãlàmthayđổicuộcđờihọ.Dùkhôngnhớtên
haiconngườiđónhưngnhữnggìxảyratốihômấyvẫnđọnglạitrongtôi,chẳngthểnàoquênđược.
LúcđótôivừaxemxongmộtvởkịchấntượngdođộikịchsinhviêncủatrườngĐạihọcSouthampton
trìnhdiễncótựađềWhoseLifeIsItAnyway?(VậyĐâyLàCuộcSốngCủaAi?).Nộidungvởkịchkểvề
mộtngườiđànôngtỉnhdậytrongbệnhviện,saumộttainạnxehơithảmkhốc,vàbànghoàngnhậnramình
bịliệtcảtaychân.Từcổtrởxuốngônghoàntoànkhôngcócảmgiácvàkhôngthểnhúcnhíchđượcgì.
Nộidungvởkịchcựckỳcuốnhút.Trướckhitainạnxảyra,ngườiđànôngấylàmộtnghệsĩsuốtngày

chỉbiếtcócôngviệc.Khibiếtmìnhbịliệtvàkhôngcamlòngvớiviễncảnhkhôngcònđiềukhiểnđược
bấtcứthứgì,ngườiđànôngđãthỉnhcầunhữngngườicóchứctráchtrongbệnhviệnvềmộtcáichếtnhân
đạo.Khibệnhviệntừchốilờiđềnghịcủaông,ôngđãkhởikiệnđểđòiquyềnđượcchết.
Đóquảlàmộtkịchbảnhay,lộttảđượccuộcđấutranhđầycảmđộngcủamộtngườiđànôngvớiđầu
ócminhmẫn,hómhỉnh,trànđầysứcsốngbịmắckẹttrongmộtcơthểvôdụng.Đồngthờinócũngnêubật
lênnhữngtranhcãixoayquanhcáichếtnhânđạotrênphươngdiệnpháplývàđạođức.Trongquátrình
theođuổiđấutranhpháplý,ngườiđànôngbỗngcảmnhậnnhữngkhácbiệtrõrệttrongcuộcđờimình.Ông
bắtđầuthiếtlậpmốiquanhệvớimọingườixungquanh,vàchínhnhữngthửtháchtrongvụkiệnđãkhiến
cuộcsốngthườngnhậtcủaôngtrởnêncóýnghĩa.Tôisẽkhôngnóichobạnnghevềkếtcụccủavởkịch;
tôichỉnóirằngnếubạncódịpxemvởkịchđó(hoặcbộphimđượcchuyểnthểdoRichardDreyfuss
đóng),tôicamđoanbạnsẽcómộtbuổitốiđángnhớvànhiềusuyngẫm.
LàmộtsinhviêntheohọcngànhLuật,tôiđặcbiệtthíchvởkịchnàybởingaytạithờiđiểmđóchúngtôi
đangtìmhiểunhữngtranhcãivềmặtpháplývàđạođứcxoayquanhcáichếtnhânđạotrongkhóahọccủa
mình.Mộttrongnhữngvấnđềchínhmàvởkịchnêulênlàliệungườitacóđủtỉnhtáovàtinhthầnổnđịnh
đểđưaramộtquyếtđịnhsángsuốtngaysaukhiphảichịumộttổnthươngsâusắccảvềthểxáclẫntinh
thầnhaykhông.Nếukhông,thìcầnmộtkhoảngthờigianbaolâu,hoặccầnkiểmtranhữnggìnhằmxác
địnhngườiđócóđủkhảnăngđưaramộtquyếtđịnhdựatrênlýtrí?
Buổidiễnkịchnăm1981nàyđặcbiệtđángnhớbởisaukhivởkịchkếtthúcđãdiễnramộtcuộcthảo
luậncởimởvềnhữngvấnđềmàcốttruyệnnêura.Đạodiễncủavởkịchđượcmờilênsânkhấucùngvới
mộtgiáosưLuật,mộtgiáosưTâmlýhọcvàhaingườiđànôngkhác,cảhaiđềungồixelăn.
VịgiáosưLuậtnóivềnhữngvấnđềcầnđượccânnhắckhixemxétviệchợppháphóacáichếtnhân
đạo.ỞVươngquốcAnh,tựtửkhôngbịxemlàtộihìnhsự,dođóngườitacóthểlậpluậnrằngviệcgiúp
mộtngườimongmuốntìmđếncáichếtnhưnglạikhôngđủnănglựcđểtựsátthìkhôngthểbịcoilàphạm
tộihìnhsự.Nếumộtngườimàbạnyêuthươngđangphảichịuđauđớnvàyêucầubạngiúphọchấmdứt


nỗiđauđớnđóbằngcáchđưachohọnguyênmộtlọthuốc,thìbạncóđưakhông?Vớiviệclàmđó,liệu
bạncóbịbuộctộigiếtngườihayngộsátkhông?
Nếumộtngườilànhlặnđượcphépnốchếtmộtlọthuốcđểkếtliễuđờimìnhthìtạisaomộtngườitàn
tậtlạibịphủnhậncáiquyềntươngtự,chỉvìngườiđókhôngthểtựmìnhcầmlọthuốclên?

Luậtphápđánhgiámứcđộcấuthànhtộiphạmnhưthếnàođốivớihànhđộnggiúpđỡngườikhácchấm
dứtcuộcsống?Rõràng,hầuhếtmọingườisẽkhôngngầnngạichấmdứtsựđauđớnchomộtconvật,vậy
tạisaochúngtakhôngdànhlòngthươngcảmđóchoconngười?Càngsuynghĩvềvấnđềnàythìtalại
càngnhậnrarằngđiềuđóthậthiểnnhiên.Mộttrongnhữngcâuhỏilớnchưacólờiđáplàphảimấtbaolâu
sautổnthươngthìmộtngườicónguyệnvọngtựtửmớiđượctuyênbốlàđủtỉnhtáođểcóthểđưaramột
quyếtđịnhhợplý.
Nhàtâmlýhọctiếptụccuộcthảoluậnvàgiảithíchrằngbấtcứtổnthươngnàocũngđềugâyraảnh
hưởngđếnnhậnthứcvàlốicưxửcủaconngười.Điềunàyđượcbiếtđếnnhưlàtriệuchứngrốiloạncăng
thẳngsautổnthươngvàthườngxảyratrongvòngbathángđầutiênsaumộtchấnthươngtâmlý.Tuynhiên,
cókhicảnămsaucáctriệuchứngrõrệtcủacănbệnhmớixuấthiệnnhưtrầmcảm,cóxuhướngtựvẫn,
gặpácmộng,haynổigiậnvàhồitưởngvềnhữngviệcđãqua.
Đốivớicánhânphảichịuđựngmộttrongnhữngdạngtổnthươngtồitệnhấtvềthểxáclẫntinhthầnlà
việcmấtkhảnăngđiềukhiểngầnnhưtoànbộcơthểcùngvớitấtcảcácdichứngmàtổnthươngđểlại,thì
khôngcócáchnàođểbiếtngườiđócókhảnăngđưaraquyếtđịnhmangtínhlýtríhaykhông.Vớitấtcả
nhữnglýdođó,nhàtâmlýhọcđãlậpluậnrằngngườibệnhkhôngcókhảnăngđưaramộtquyếtđịnhdứt
khoátnhưvậytrongvòngbathángđầutiênsauchấnthương.
Đếnlúcnày,haingườiđànôngngồixelănbắtđầunóichuyệnvớikhángiả.Nhữnggìhọnóirađãđể
lạitrongtôimộtấntượngsâusắcvàkhóphaiđếnnỗihaimươilămnămsautôivẫnnhớnhưin.Họgiải
thíchrằngtrongnhữngtuầnlễđầusauvụtainạn,họchỉmuốnchết.Nhưngtrongnhữngthángtiếptheo,
cuộcsốngvànhânsinhquancủahọbắtđầuthayđổi.Họphảiđốimặtvớicácthửtháchmớimỗingày;
nhữngthửtháchmàtrướckhixảyratainạnchẳnggâyrachohọchútkhókhănnào,nhưviệctắmrửavà
thayđồmỗibuổisáng,giờđâylạiquảlàtháchthức.Vụtainạnbuộchọphảiđánhgiálạicuộcsốngcủa
mình,cảnhữnghyvọng,ướcmơvàkhátkhao.Cảhaiđềunóirằngchínhđiềunàyđãđemđếnmộtthứmà
họchưatừngmongđợi.Cảhaingườiđànông,theocáchcủariêngmình,đãtìmđượcnghịlựcsống.
Điềumàtôikinhngạcnhấtlàcảhaingườiđànôngnàyđềunóirằngsovớithờigiantrướckhigặptai
nạn,cuộcsốngcủahọgiờđâylạitrởnênphongphúvàhọmãnnguyệnhơnnhiều.Họtuyênbốrằngbây
giờhọcảmthấyhạnhphúchơnvàthậmchícảhaicònkhẳngđịnhvụtainạnlà“điềutốtnhấttừngxảyđến
vớihọ”.Tôicảmthấychoángvángvìnhữnglờinóiđó.Làmsaomộtngườicóthểnóivềtainạnđãbiến
họthànhphếnhânsuốtđờigắnliềnvớichiếcxelănlàđiềutốtnhấtđãxảyđếnvớihọ?

TẤMNGÂNPHIẾUANSINHXÃHỘITRỊGIÁ105ĐÔMỸVÀ
CÔNGTHỨCNẤUMÓNGÀRÁN
KhiHarlandSandersmấtđicôngviệckinhdoanhchínhtayônggầydựngsuốtmộtthờituổitrẻ,ôngđã
65tuổi,dùchuyệnxảyrakhôngphảidolỗicủaông.Vàothờiđiểmmànhiềungườitrạctuổiônghoặcnghỉ
hưuhoặcđangchờngàynghỉhưuthìHarlandlạiphảiđươngđầuvớinguycơphásản.Ôngnhậnramình
chỉcòntấmngânphiếuansinhxãhộitrịgiá105đôMỹđểsốnghếtquãngđờicònlại.Tìnhcảnhnàyhóa


ralạilàmộttrongnhữngđiềutốtnhấtxảyđếnvớiHarland,bởichínhviệckinhdoanhthấtbạiđãtrởthành
xúctácchomộtđiềuđángkinhngạc.Harlandđãkhôngngừnglàmviệcđểđitìmmặtphảicủanghịch
cảnh.
ViệcHarlandcóthểtìmthấymặtphảicủanghịchcảnhkhông
phảidongẫunhiên.Ôngkhônglạgìnhữngthờiđiểmkhókhăn.Sinh
ravàongày9tháng9năm1890tạitiểubangIndianacủanướcMỹ,
tuổithơcủaHarlandhoàntoànkhôngêmđẹp.Trướcsinhnhậtlần
thứsáucủamình,bốôngquađờivàmẹôngbuộcphảirangoài
kiếmviệcnuôisốnggiađình.
Thayvìđượcđếntrường,Harlandchịutráchnhiệmchămsóc
cậuemtraibatuổivàcôemgáicònẵmngửa.Harlandphảinấuăn
vàlaudọnchocácem.Bằngtấtcảkhảnăngcủamình,Harlandlàm
xuấtsắccảhaiviệcđó.Theolờimẹông,chưatrònbảytuổi,
Harlandđãnổitiếngtrongvùnglàngườibiếtnấunhiềumónăn
ngon.
Lên10tuổi,Harlandcóđượcviệclàmđầutiênởmộtnôngtrại
gầnđóvớimứclương2đôMỹmộttháng.Vàkhiông12tuổi,mẹ
ôngđibướcnữavàôngrờicănnhàđangsống,gầnHenryville,
IndianađểđếnlàmviệcchomộttrangtrạiởGreenwood.Trong
nhữngnămtiếptheo,ôngtrảiquarấtnhiềunghề,đầutiênlànhânviênbánvétàuđiệntạiNewAlbanyở
tuổi15.Sauđóvàonăm16tuổi,ôngtrởthànhbinhnhìphụcvụsáuthángtrongquânđộiởCuba.
Vàinămsau,Harlandlàmnhânviêncứuhỏachongànhđườngsắt,theohọcLuậtbằngloạihìnhđào

tạotừxa,thựchànhtrongphòngTưphápcủatòaánHòaBình,bánbảohiểm,láiphàchạybằnghơinước
trênsôngOhio,bánlốpxe,vàcuốicùnglàđiềuhànhmộttrạmdừngdànhchoxetảiđườngdàiởCorbin,
bangKentucky.
Năm40tuổi,Harlandnảyramộtsángkiếnmới.Ôngbánthứcănchocáchànhkháchdừngchântại
trạmcủaông.Lúcđóôngchưacónhàhàng,nhưngôngvẫncóthểphụcvụkháchvớicácmónănđịa
phươngđơngiảnngaytrênchiếcbànăncủachínhmìnhtrongkhunhàởcủatrạm.
Chỉsaumộtthờigianngắn,Harlandnhậnrađâylàcơhộithậtsựđểmởrộngviệckinhdoanhngoài
ga-rasửaxehiệntại.Thếlàôngquyếtđịnhmởmộtnhàhàngởbênkiađường,đủchỗcho142người.
Chẳngbaolâusau,nhữngmónănngonnấutạinhàđãkhiếndanhtiếngHarlandngàymộtlanxa.Nhàhàng
củaôngđượcđưavàocẩmnangNhữngMónĂnNgontrongvùng.Năm1935,HarlandđượcThốngđốc
bang–RubyLaffoon–traobằngkhennhằmghinhậnsựđónggópcủaôngchovănhóaẩmthựccủabang.
Rồicuộcđờithayđổi,vàogiữathậpniên50,chínhphủquyhoạchmởmộtconđườngcaotốcliên
bangđivòngquathịtrấnCorbin,đổihướnghoàntoànhệthốnggiaothônghiệntại,vàcảlượngkhách
hàngcủaHarlandnữa.Harlandđã65tuổi.Chỉmớivàithángtrước,ôngcòntrongtaymộtcôngviệckinh
doanhphátđạtvànhữngtưởngrằngôngcóthểthoảimáinghỉhưubấtcứkhinàomìnhmuốn.Vậymàgiờ
đâyôngđangđốimặtvớinguycơphásản.Ga-rasửaxevànhàhàngcủaôngbịmangrabánđấugiá.Sau
khitrảxongmónnợcuốicùng,Harlandcònlạitấmngânphiếuphúclợixãhộitrịgiá105đôMỹđểsinh
sống.
Tuynhiên,chỉtrongvòngvàinăm,Harlandnhìnlạibiếncốđãxảyđếnvớimình,khiconđườngcao


tốcmớimởkhiếnôngmấthếtcôngviệckinhdoanh.Ôngkhôngxemnólàmộtthảmhọa,màngượclại,
chínhlàcơhộiđểôngcóđượctiếngtămvàthànhcônghơncảnhữnggìôngtừngmơước,thậmchíkhông
thểcóđượcnếuga-rasửaxevànhàhàngcũcủaôngvẫncòntồntại.
Lẽravớiviệckinhdoanhphásản,mấtkếsinhnhaimànguyênnhânkhôngphảidomình,Harlandsẽdễ
dàngbỏcuộc.Đặcbiệtởđộtuổiđócủacuộcđời,aicóthểtráchôngnếuôngtỏracaycúvàbựcbội?
MaymắnthaychoHarland,ởthờiđóchuyệnkiệntụngvàđòibồithườngtừchínhphủcủabangkhôngdễ
dàngnhưbâygiờ.
Thayvìphànnànhaytìmngườiđểtráchcứ,Harlandlênđườngtìmkiếmmặtphảicủanghịchcảnhvà
ôngtìmđượcnótrongmộtthứkhôngaingờ–côngthứcrángà!

Harlandthừabiếtcôngthứcrángàcủaôngđặcbiệtvàđãđượcnhiềukháchhàngưachuộng.Vìthế,
chỉcótrongtayduynhấtbíquyếtchếbiếnmóngà–sựphatrộncủamườimộtloạithảomộcvàgiavị–
ôngđãđikhắpđấtnước,vàohếtnhàhàngnàyđếnnhàhàngkhácvớihyvọngmộtvàichủnhàhàngnàođó
sẽthíchvàsẵnsàngtrảtiềnđểcóđượccôngthứccủaông.Harlandđãránrấtnhiềugàchocácchủnhà
hàngvànhânviêncủahọănthử.Nếuhọcóvẻthích,ôngsẽbắtđầuthươnglượngrằngnhàhàngphảitrả
choông5xutrênmỗicongàhọbánra,thỏathuậnnàykhôngcógiấytờ,chỉbằngmộtcáibắttay.
Phầncònlạicủacâuchuyện,theocáchngườitavẫnnói,ôngđãđivàolịchsử.Năm1964,Harland,
vớibiệtdanh“Đạitá”,đãmởđược600cửahàngnhượngquyềnthươnghiệuchomóngàráncủamìnhtrên
toànnướcMỹvàCanada.Cũngtrongnămđó,ôngđãbáncổphầncủamìnhtrongmộtcôngtyởMỹvới
giá2triệuđôchomộtnhómcácnhàđầutư.TuyvậyĐạitávẫnlàgươngmặtđạidiệnvàlàngườiphát
ngônchocôngty.Năm1976,saumộtcuộckhảosátđộclập,Đạitáđãđượcbầuchọnlànhânvậtcótên
tuổithứhaitrênthếgiới.

Ngàynay,chuỗinhàhàngKFC(viếttắtcủaGàRánKentucky)củaĐạitáSanderscómặttạihơn82
quốcgiatrênthếgiớivàphụcvụkhoảng2tỷbữaănmỗinăm.
Chođếnkhiôngkhôngmaymắcbệnhbạchcầuvàquađờinăm1980ởtuổi90,Đạitáđãđihơn


400.000kmmỗinămđểthămhếtvươngquốcKFCmàôngsánglập.Vàtấtcảnhữngthànhcôngnàyđược
bắtnguồntừmộtngườiđànôngmấthếtmọithứởtuổi65nhưngquyếtkhôngđầuhàngsốphận.Khôngcòn
gìhơnngoàimộttấmngânphiếuphúclợixãhội105đôMỹvàcôngthứcrángà,ôngđãtìmramặtphải
củanghịchcảnh.

MỈMCƯỜITỪHÀMRĂNGGÃY
SimonPurchallgặptainạnkhiđangđixeđạp,nótặnganhmộtmồmđầyrănggãy,vàcòncóthểkhiến
anhsạtnghiệp.Trênđườngđạpxevềnhàsaugiờlàm,anhrẽvàomộtkhúccuavàbịlạctaylái,văngra
khỏixe.Anhtésấpmặt,quaihàmđậpvàovỉahè.Banđầu,anhtưởngchỉvàicáirăngbịmẻnhưngthậtra
cótớibốncáibịtổnthươngnghiêmtrọng.Saukhithămkhámkỹlưỡng,nhasĩcủaSimonchobiếtbốncái
răngcủaanhđãbịgãynátnênbuộcphảitrồngrăngmới.Tổngchiphíđểtrámnhữngcáirăngmẻvàtrồng
răngmớibằngkỹthuậtcấyghépchânrăngkhoảnghơn20.000bảngAnh.

Lúcđầu,dườngnhưSimonkhôngcólựachọnnàokhácngoàichuyệnvaymượntiềnđểđiềutrị.Tuy
vậy,vợcủaSimon–Veronika–vốnlàphụtánhakhoatốtnghiệptạiHungary,đãđềnghịanhsang
Budapestlàmrăng.
“Nhưđasốngườikhác,tôicũngcóchútđịnhkiếntrongviệcsangmộtnướccộngsảncũđểchữarăng,
nhưngthậtđángngạcnhiên”,Simonnói,“Mứcđộphụcvụvàtrìnhđộchuyênmôncủahọthậttuyệtvời.
Tôiđãquyếtđịnhđiềutrịtạiđóvàtiếtkiệmđượckhoảng16.000bảng.”
KhitrởlạiAnh,Simonđãtìmđượcmặtphảitrongvụtainạncủamình.Nóhémởmộtcơhộikinh
doanhchoanhvàVeronikanhằmgiúpngườikháctiếtkiệmtiền,đồngthờiquảngbávàtiếpthịvềdịchvụ
điềutrịnhakhoatạiHungary.
ChínhbởiVeronikalàngườiHungaryvàlàmộtphụtánhakhoacótrìnhđộcànglàmchoquyếtđịnh
khởinghiệpkinhdoanhcủahọtrởnêndễdànghơnrấtnhiều.Chỉtrongvòngvàitháng,côngty
SmileSaverscủahọđãkhaitrương.
Ngàynay,SmileSaversđãtrởthànhmộtdoanhnghiệpthànhcôngrựcrỡ,chophépSimonbỏcôngviệc
cũ–mộttưvấnviêntrongngànhcôngnghệthôngtin.AnhvàVeronikacùnglàmtrongcôngtyriêngcủa
họ,cùngnhauxâydựngtươnglai.
DùđólàsốphậnhaychỉlàđiềungẫunhiênxảyratrongcuộcsốngthìviệcSimonbịtainạnxeđạp
vẫnchưađủchoanh,lẫnchúngta,trongcôngcuộctìmkiếmmặtphảicủanghịchcảnh.Mộtchấnthương
nhưthếđủđểđưanhiềungườiítkhókhănhơnSimonvàotrạngtháitrầmcảm,chưakểđếnviệckiếmđâu
ra20.000bảngđểchữarăng.Nhưngđiềuđángnóiởđây,tainạncủaSimonPurchalllạilàbằngchứng
chomộtcơhộitolớn;nólàchấtxúctáccókhảnăngthayđổicuộcđờianh.Simonđãbiếtnắmbắtcơhội
vàchuyểntainạnthànhlợithếchomình.Giờđâyanhnhìnlạitoànbộquátrìnhvụtainạncủamìnhcùng
mộtnụcười;nụcườivớihàmrăngđềuđặn,vàbiếtrằngnếukhôngcóvụtainạnđó,chắcanhđãkhôngtận
hưởngcuộcsốngnhưngàyhômnay.SimonPurchallđãtìmđượcmặtphảitronghoàncảnhcủachínhmình.

ĐITÌMMẶTPHẢI
Liệucóphảichỉnhờmaymắnmàhaingườiđànôngtàntậtsuốtđờigắnliềnvớichiếcxelănlạitìm
thấytrongsựkhiếmkhuyếtvềthểxácmộtđiềugìđókhiếncuộcđờihọtrởnênýnghĩavàhạnhphúchơn?


LiệucóphảidobàntayđịnhmệnhđãgiúpHarlandSandersgặtháithànhcôngtrênkhắpthếgiới,điềumà

cóthểôngkhôngbaogiờđạtđượcnếungaytừđầuôngkhôngmấttấtcả?Vàphảichăngmộtchútvậnđỏ
đãgiúpSimonPurchallxâydựngthànhcôngmộtdoanhnghiệpvềnhakhoangaysautainạnxeđạpcủa
chínhmình?
Haybêncạnhđócòncómộtđiềugìkhác?Liệucótồntạimộtsợichỉđỏxuyênsuốtnhữngcâuchuyện
trênvàtrongnhiềucâuchuyệntươngtự?Mộtđiềugìđóđãgiúpnhữngconngườibìnhthườngthậtsự“lật
ngược”tìnhthếhayhoàncảnhbấtlợiđểtìmranhữngcơhộivốncóthểmãimãitiềmẩn.
TácphẩmMặtPhảilàmộtnỗlựcđểtrảlờinhữngcâuhỏitrênchỉbằngmộttriếtlýtuyđơngiảnnhưng
cókhảnăngthayđổicuộcsống,dùvẫncònnhiềutranhcãi.Điềucốtlõicủatriếtlýnàylàniềmtinrằng
mỗivấnđề,trởngạidùtolớnhaynhỏnhoimàcuộcsốngsắpđặtsẵnchota,đềutiềmẩnmộtcơhội,một
lợiíchtươngđươnghaythậmchílớnhơncảtrởngạiđó.Lợiíchhaycơhộiấyđượcgọilà“mặtphải”.
Đểhiểuđượcbímậtcủamặtphải,tôisẽđưabạnđếnNamPhiđểgặpmộtngườiđànôngkhôngcóbàn
chânnhưnglạigiữcáckỷlụcthếgiớitrênđườngchạy100mét,200mét,và400mét.Anhđãtrởthành
mộthiệntượngthểthaotrêntoànthếgiới.ChúngtasẽđếnTâyBanNhađểhọchỏitừmộttrongnhững
danhthủbóngđátriểnvọngmộtthời,ngườiđãmấtđisựnghiệpvàướcmơthờiniênthiếutrongmộttai
nạnxehơibithảmnhưngvẫntiếptụcvươnlênđểđạtđượcnhữngướcmơkhác,nhữngướcmơtolớnhơn
đãđưaanhđếnsựgiàucóvànổitiếngtoàncầu.
Tôisẽgiớithiệuvớibạnmộtảothuậtgiamùlòa,ngườisẽgiảithíchvìsaocănbệnhđãlấyđi90%thị
lựccủaanhtừkhichíntuổilạilàmột“mónquà”.Chúngtasẽnghetừmộtngườiđànôngbịmấtviệc,
nhưngnhờvậy,ônglạivươnlêntrởthànhngườithayđổibộmặtngànhgiảitrínướcMỹ,rồichúngtasẽ
gặpmộtngườisốngsóttừtrạitậptrungAuschwitzcủaĐứcquốcxãvàlàmthayđổihoàntoànthếgiới
tâmlýhọc.
Chúngtasẽđingượcdòngthờigianđểchứngkiếnnhữngbikịchxảyratrongquákhứvànỗibấthạnh
củatừngcánhân,tấtcảđềuđượcbiếnthànhminhchứngchosựsinhtồn.Tôisẽgiớithiệuvớibạnnhiều
nhânvậtxuấtsắcvàcùngnhauchúngtasẽhọchỏitừhọ,từnhữngkhókhăn,trởngạimàhọbuộcphảiđối
mặt.Banđầu,mọithứchẳngdễdànggì.Chúngtasẽphảichứngkiếnnhiềukhổhạnhvàđớnđau.Chúngta
sẽkhámphánhiềubikịchhơnchúngtanghĩ,nhưngmộtkhiđãđihếtcuộchànhtrình,biếtđâutasẽhiểu
đượcmộtđiều,màtheonhiềungười,thìchỉcóduynhấtmộtbíquyếtquantrọngnhằmđạtđượcthànhcông
vàhạnhphúclâudàitrongcuộcsống.
Chàomừngbạnđếnvớimặtphải…
AdamJJackson

Javea,TâyBanNha–Tháng11,2008.


PHẦN1
SỰKHÁMPHÁ–ĐITÌMMẶTPHẢI
“Cáchđâymộtnăm,cuộcsốnghoàntoànsụpđổdướichântôi.Tôilàmviệcđếnkiệtsức.Chatôi
quađời,còncácmốiquanhệcủatôirơivàohỗnloạn.Vàolúcấy,tôikhônghềbiếtrằngngoàinỗi
thấtvọngtràntrề,tôiđãnhậnđượcmộtmónquàtolớnnhất.”
RhondaByrne–TheSecret(BíMật)

CHƯƠNG1
ĐƯỜNGĐẾNMADRID
HÀNHTRÌNHĐẾNVỚIMẶTPHẢICỦAMỘTNGƯỜIĐÀNÔNG
“Khicánhcửanàyđónglại,mộtcánhcửakhácsẽmởra.Nhưngtathườngquátiếcnuốicánhcửa
đãđóngsậpkiađếnnỗikhôngđểýcánhcửamớimởrachờđónmình.”
HellenKeller

V

ÀOBUỔITỐIngày22tháng9năm1963,bốnchàngtraitrẻlênôtôđitừthànhphốMajadahonda
đếnthànhphốMadrid,TâyBanNha.Cảbốnngườilàbạntốtcủanhauvàcùngtậnhưởngmột
chuyếnđichơiđêm,đócũnglàchuyếnđihọkhôngbaogiờquênđược.

Juliolàmộttrongbốnngườingồitrênxetốihômđó.Mơướccủaanhlàtrởthànhcầuthủbóngđá
chuyênnghiệp,đểđượcchơichođộibóngmàanhyêuthíchtừkhicònbé–RealMadrid.Anhđãnuôi
dưỡngướcmơ,theođuổinókhimớilênvàituổivàướcmơđóvừachớmthànhhiệnthực.Anhcótiềm
năngdồidàovànổilênnhưmộtthầnđồng.RealMadridvừakýhợpđồngvớiJuliovàovịtríthủmônvà
anhđượckỳvọngsẽtrởthànhthủmônsốmộttrongđộituyểnquốcgiaTâyBanNha.Cuộcđờikhôngthể
tuyệthơnđượcnữađốivớiJulio,anhlàmộtngôisaođanglên,chođếnbuổitốihômấy,khianhbướclên
chiếcxecùngcácbạncủamình.Nhưthểđịnhmệnhđãanbài,ướcmơcủaanhkếtthúcvàocáiđêmđịnh

mệnhđó.
Tầm2giờsáng,chiếcxechởJuliovàmấyngườibạngặptainạngiaothôngnghiêmtrọng.Juliotỉnh
lạitrongbệnhviệnEloyGonzaloởMadridvàpháthiệnramìnhbịliệtnửangười.Cácbácsĩnóirằnganh
sẽphảinằmtrêngiườngmườitámthángvớihyvọngphầnxươngsốngbịtổnthươngcócơmaylànhlại.
Ngaycảthế,chẩnđoánbệnhtìnhcủaanhcũngkhôngcógìsángsủa.KhôngcógìchứngtỏviệcJuliocó
thểđilạiđược.Nhưngcómộtđiềuchắcchắn,sựnghiệpbóngđácủaanhđãchấmdứt.
Hằngđêm,suốtmườitámthángtrongbệnhviện,Juliochỉbiếtngheđàivàlàmthơ–nhữngdòngthơ
buồn,trầmngâm,trữtình,tựvấnvềthânphậnconngườivàýnghĩacuộcsống.Khiđọcnhữngdòngthơ
Julioviết,mộttrongnhữngytánamphụtráchchămsócanhtênlàEladioMagdalenođãđưachoJuliomột
câyghi-tavàkhuyếnkhíchanhphổthơthànhnhạc.


CaháttrởthànhthúvuicủaJulio,mộtcáchđểquênnhữngngày
thánghạnhphúckhicònlàvậnđộngviên.Nhưng,mỗingàytrôi
qua,cahátđãtrởthànhmộtniềmđammêhơnlàmộttròtiêukhiển.
Anhvẽnguệchngoạclêncâyghi-tađểhọccáchợpâmcơbản.Sau
mỗituần,càngnhiềuchữsốxuấthiệnhơnvàchỉsaumộtkhoảng
thờigianngắn,anhđãphổnhạcđượccácbàithơcủamình.
18thángtrôiquavàJuliođãhồiphụcsauchấnthương,anh
quyếtđịnhquaylạiĐạihọcMurciađểtiếptụcviệchọccủamình.
Vềsau,JuliosangAnhđểnângcaokhảnăngAnhngữ,đầutiênanh
họcởtrườngRamsgate,KentrồiđếntrườngdạyngônngữBellở
thànhphốCambridge.Thỉnhthoảngvàocuốituần,anhbiểudiễnở
quánAirport,chuyênhátlạinhữngbảnnhạcnổitiếngthờibấygiờ
củaTomJones,EngelbertHumperdinckvàTheBeatles.
KhiJuliotrởvềquênhàởTâyBanNha,anhtìmmộtcasĩđể
biểudiễncácbảnnhạcdoanhsángtác.Anhđembảnnhạcđầutiên
củamìnhđếnmộtphòngthuởMadridvànhờhọgiớithiệumộtca
sĩ.NgườiquảnlýsaukhingheJuliotrìnhbàytácphẩmđãtỏrabối
rối.TạisaongườinhưJuliolạicầnmộtngườikháchátnhạccủa

mình?Juliolàmộtngườiđànôngđẹptraiđầyhấpdẫnvớimáitócđentuyền,đôimắttomàunâu,nướcda
rámnắngmịnmàngvàmộtnụcườicóthểkhiếnbaophụnữtimđậpchânrun.Anhcònsởhữumộtchất
giọngđặctrưng,caođộhoànhảo.“Tạisaoanhkhôngtựhátnhạccủamình?”,ngườiquảnlýhỏi.Julio
đáp,“Bởitôikhôngphảilàmộtcasĩ!”.
Nhưngsaucùng,Juliocũnglàmtheolờikhuyêncủavịquảnlývàbiểudiễnmộttrongnhữngbàihát
củamìnhtrongmộtcuộcthiâmnhạctạiTâyBanNha.Vàongày17tháng7năm1968,hơn5nămsauvụ
tainạngầnnhưhủyhoạicuộcđờianh,JuliogiànhđượcgiảinhấttạiLiênhoancanhạcBenidormvớibài
hátLaVidaSigueIgual(CuộcSốngVẫnTiếpDiễn)vàngaysauđó,anhđượcmờikýhợpđồngthuâmvới
hãngColumbiaRecords.
BạncóthểđãngheJuliohát.Bạnthậmchícóthểđangsởhữumộttrongnhữngalbumcủaanhấy.Mặc
dùngườiđànôngnàyđãmấtđiướcmơthờiniênthiếutrongmộttainạnkhủngkhiếp,anhvẫntiếptục
vươnlênđểtrởthànhnghệsĩcósốđĩabánchạynhấttronglịchsửâmnhạcMỹLa-tinhvàlàmộtcáitên
nổitiếngtoànthếgiới.Ngườiđànôngmấtđinhữngướcmơđãtìmthấymặtphảithôngquamộtướcmơ
mới,lớnhơncảđiềumàanhbịtướcmất.TênanhấylàJulioIglesias.

HOÀNCẢNHTIÊUCỰC,HỆQUẢTÍCHCỰC
“Mỗikhókhănlàmộtmónquàtrongtaybạn.”
RichardBach
Mặtphảilàmặtkháccủakhókhănhoặctrởngại,vàtrongnótiềmẩnmộtcơhộicóthểthayđổicuộc
đờitatheohướngtốtđẹphơn.MặcdùnghenhưmộtđiềugìđóchỉcótrongphimảnhHollywoodhay
trongtiểuthuyết,nhưngngàycàngcónhiềubằngchứngkhoahọcchứngminhrằng,mặtphảilàmộthiện
tượngrấtthậtmànhữnggìhuyềnbíbêntrongnóthậtsựcókhảnăngbiếnđổicuộcđờiconngười.


CâuchuyệncủaJulioIglesiastuyđặcbiệtnhưngdĩnhiênkhôngphảilàduynhất.Nhiềungườicóhoàn
cảnhvànguồngốckhácnhautừmọinẻođườngcủacuộcsốngđãchịuđựngnhữnglúcthấtbạivàđốimặt
vớinhiềukhókhăn,trởngạitưởngnhưkhôngthểvượtquanhưngvẫntiếptụcvươnlênđểbiếnchúng
thànhđiềugìđótíchcực.Thôngthườngchínhnhữngvấnđềvàtrởngạiđócònchâmngòichonhữngđổi
thay,nhữnghướngđimới.Hơnnữa,conngườicũngcóthóiquennhìnlạimọiviệc,vàcáihaycủanhận
thứcnàylàgiúpngườitanhìnnhậnnhữngtrảinghiệmcủamìnhbằngconmắtkhác.Mộtsốngườicảm

nhậnrằnghọthậtsựcólợitheomộtcáchnàođó.Họkhẳngđịnhrằngcuộcsốngcủamìnhđãđượccải
thiệnhơnlàbịtổnthương.
Nhữngđauthươngvànghịchcảnhnhưthếrõràngđãbịđảongượcthànhnhữnghệquảtíchcực,và
thườngthìmặtphảimàtatìmđượcchínhlàmộtđiềugìđócựckỳmạnhmẽvàđầyýnghĩa,hoàntoàncó
thểkhỏalấpnhữngtrảinghiệmtiêucực.Đángkểhơn,trongnhữngnămgầnđây,cácnhàkhoahọclàmviệc
tạiphòngkhám,bệnhviệnvàtrườngđạihọctrêntoànthếgiớiđãbắtđầukhámphábảnchấtcủamặtphải
vàmởkhóabímậtcủanó.Cácnhànghiêncứutâmlý,hànhvivàkinhtếđãđưaranhữngchứngcứrõràng
rằngnhữngvấnđề,trởngại,vànghịchcảnhlớnnhấtmàtađốimặttrongđờiđồngthờisẽđemđếnnhững
cơhộitolớnkhôngkém,nhiềuhơntatưởng.


PHẦN2
CONĐƯỜNG-NHỮNGBƯỚCTÌMKIẾM
MẶTPHẢI
“Tấtcảnhữnggìchúngtacóthểlàmlànghiêncứucuộcđờicủanhữngngườidườngnhưđãtìm
thấylờiđápchocâuhỏivềýnghĩacuộcsống,sovớinhữngngườichưatìmra.”
CharlotteBuhler

CHƯƠNG7
ĐITÌMMẶTPHẢI
“Khámphátuyệtvờinhấtởthờiđạicủatôilàmộtngườicóthểthayđổicuộcđờimìnhbằngcách
thayđổitháiđộsống.”
WilliamJames,1842–1910

T

RONGPHẦNMỘT,chúngtađãbiếtđếnnhữngbằngchứngvềmặtphải.Quảthật,nhữngvấnđềvà
trởngại,vềbảnchất,luônđikèmvớicơhội.Vấnđềcàngkhókhănbaonhiêuthìcơhộicànglớn
bấynhiêu.Tacũngtừngđượcnghevềnhữngkhoảnhkhắcquyếtđịnhtrongcuộcđời,đóthườnglà
nhữngthờiđiểmtămtối,khimàmọiviệcdườngnhưđingượclạinhữnggìchúngtamuốn.Tatừngchứng

kiếnnhữngkhủnghoảngmangđếnnhữngthayđổitíchcựcvàthànhcônglâudài.Tacũngtừngthấyrằng
nghịchcảnh–thậmchílàsựtổnthươngtrầmtrọng–cóthểbiếnthànhchấtxúctácchonhữngđiềukỳdiệu
hơnvàdẫndắtcuộcđờitavềnhữnghướngmới,màđôikhitakhôngngờđến.
Nhưngrõràngkhôngphảiaigặpkhókhăncũngđềutìmrachomìnhcơhội.Khôngphảiaitừngđối
mặtvớinghịchcảnhhoặchứngchịutổnthươngcũngđềutìmramặtphải.Đólàvì,chiếcchìakhóađến
vớimặtphảikhôngnằmởbảnchấtcủasựviệcxảyđếnvớichúngta;nótiềmẩntrongtừngcánhânvà
trongcáchngườiđóphảnứngvớinhữngthửtháchcủacuộcsống.
Trongphầnhai,chúngtasẽtìmhiểunhữngđặcđiểmvàphươngphápcụthểmànhữngngườithành
côngđãdùngđểtìmramặtphải.Trongquátrìnhđó,chúngtasẽkhámphábằngcáchnàomàmộtngười
phụnữbịrụngtócđếnhóiđầu,bằngchínhnhữngtrảinghiệmcủamình,đãxâydựngnênmộtcuộcsống
mớicóýnghĩahơn,chưakểbàcòngiúpđỡvàtruyềncảmứngchohàngngànphụnữkháctrênkhắpthế
giới.Chúngtasẽđượcnghevềtriếtlýcánhâncủamộtngườiđànôngđãlàmthayđổithếgiới,vàđược
tạpchíLifebầuchọnlàngườiquantrọngnhấtcủathiênniênkỷvừaqua.Chúngtasẽtìmrabímậtcủamột
vàidoanhnhânthànhcôngnhất,vàtìmhiểuxemlàmthếnàomàmộtngườiđànôngbịnằmphòngcáchly
trongbệnhviện,vàchỉcó50%cơhộisốngsót,lạigâydựngđượcmộtcơnghiệpkinhdoanhtrêntoàn
cầu,vàquantrọnghơn,ôngđãkhámpháđượcýnghĩathậtsựcủathànhcông.Chúngtasẽtròchuyệnvới
nhữngngườithậtsựnổibậtmànhữngthànhtựucủahọđãlàmthayđổinhậnthứccủachúngtavềnhữnggì
conngườicókhảnăngthựchiện,vàchúngtasẽhỏihọđãlàmgìđểbiếnkhủnghoảngthànhlợithếcho
mình.Câutrảlờicủahọcóthểsẽlàmbạnngạcnhiên.



PHẦN3
SUYNGẪMVỀMẶTPHẢI
“Chẳngđángngạcnhiênlắmsaokhinghịchcảnhkhiếntanhậnrachínhmình!Nếutahọcđược
bàihọcquýgiákhiđốimặtvớinghịchcảnh,nỗiđaucuốicùngrồicũngtanđivàtasẽtrởnênthông
minhhơn,tháováthơn.”
W.Mitchell

CÓPHẢIMỌITHỨLUÔNTỐTĐẸPỞMẶTPHẢI?

“Khôngcósailầm,cũngkhôngphảingẫunhiên,mọisựtrongđờiđềulànhữngphướclànhban
xuốngđểchúngtahọchỏi.”
TiếnsĩElisabethKubler-Ross

T

RONGQUÁTRÌNHnghiêncứuchoquyểnsáchnày,tôicóđôichútngạcnhiênkhikhámphárằng
đasốnhữngngườimàtôitiếpxúcđềucómộtcâuchuyệnhoặcbiếtchuyệnvềmộtaiđóliênquan
đếnkháiniệmmặtphải.Từnhữngngườibịmấtviệclàm,đếnnhữngngườibịchẩnđoánmắcbệnh
mãntínhhayphảihứngchịubikịchcánhân,hầunhưtấtcảđềunhấttrírằngkhinhìnlại,thậtsựtồntạimột
mặtphải.Hầuhếtnhữngngườinàyđềuhàohứngchiasẻnhữngtrảinghiệmcủamình,vềviệclàmthếnào
mànhữngtrắctrởvàthấtbạicủahọlạitrởthànhchấtxúctáchướngcuộcđờihọsangmộtngãrẽtốtđẹp
hơn.Trongnhữngcuộcthảoluậnđó,mộtvàithắcmắcvàvấnđềđượcnêulênđángđểchúngtasuyxétvà
làmrõhơntrongphầncuốicủaquyểnsáchnày.
Khitôibắttayvàotìmhiểumặtphải,tôibắtgặpmộtbàiblogtrênmạngkhiếntôibậnlòng.Ngườiviết
bloglàmộtngườiđànôngbịchẩnđoánmắcbệnhđaxơcứng(multiplesclerosis)vàanhviết,“Tôicực
kỳphẫnnộtrướcnhữngngườichorằngbệnhđaxơcứngsẽmangtớimộtđiềugìđótíchcựctrongcuộc
sống,vídụnhưnókhiếnbạntrởthànhmộtngườitốthơnhaynókhiếnbạnphảidừngchânngửihương
thơmhoahồnghaynhữngđiềusáorỗngđạiloạinhưthế.”Dĩnhiên,anhtanóiđúng.Hoặctôiđãtừngnghĩ
nhưvậy.Liệucómặtphảinàochomộtngườibịchẩnđoánmắcbệnhthoáihóamãntính?Liệutrênđờicó
điềuđaubuồnvàkhiếntatannátnàokhônghềđikèmvớimộtmặtphải,thứmàtheocáchngườiđànông
đóviếttrêntrangbloglà“hoàntoànvônghĩa”?Làmsaomàmộtcănbệnhnhưchứngđaxơcứngcóthể
mangđếnđiềugìtíchcựcchocuộcsốngcủamộtaiđó?
Tôitiếptụcđọctrangblogvàvôcùngkinhngạckhithấyởcuốitrang,cũngchínhngườiđànôngđóđã
thừanhậnrằngbệnhđaxơcứng“cóthểmangtớivàiđiềutíchcực”vàocuộcđờianh.“Khitôiđidạonửa
tiếngtrongcáimátlạnhcủatrờichiều,conbé(đứacongáimườituổicủaanh)đicùngvớitôi,haichacon
vừađivừatròchuyện,mộtđiềulâurồichưaxảyra.”Tuynhiên,xétvềmọimặt,anhấynóirằngnhững
điềutíchcựcấy“khôngđángkểsovớinhữngcáitiêucực”.
Nhữnggìmặtphảihứahẹnmanglạichochúngtakhôngphảilàmộtcuộcsốngnhưxưa,sauthấtbại
hoặctổnthương,bởichắcchắnđiềuđókhôngthểxảyra.Cũngkhôngthểnóitrướcliệucuộcsốngcótốt

đẹphơnhaykhông.Nhưngmặtphảihứahẹncuộcsốngsẽthayđổi,vàtrongquátrìnhthayđổiđó,sẽphát


sinhnhiềucơhộilẫnthửtháchmớimànếuđượcchấpnhận,thìchúngsẽmanglạiýnghĩavàhyvọngcho
tươnglai.Sauđó,tôilạiđọcđượcmộtnghiêncứuthúvị,nghiêncứunàykiểmnghiệmtínhlạcquanvà
việc“tìmkiếmlợiích”củanhữngbệnhnhânmắcbệnhđaxơcứng.Cácnhànghiêncứuđãkhảosát127
ngườimắcchứngđaxơcứngvềtínhlạcquanvàýthức“tìmkiếmlợiích”,sauđótheodõitiếntriểnbệnh
tậtcủahọtrongkhoảngmộtnăm.Khiđốichiếudữliệu,họđưaranhữngkếtluậnhấpdẫn.Cácnhànghiên
cứupháthiệnrằngnhữngbệnhnhâncóýthứctìmkiếmlợiíchtrongbệnhtậtítcảmthấychánnảnhơn,và
vớinhữngngườilạcquanthìkếtquảcòntốthơnnhiều.Bảnbáocáođưarakếtluận:việccócáinhìntích
cựcvàlạcquan,cóýthứctìmkiếmlợiíchsẽtạonênsựkhácbiệtđángkểtrongchấtlượngsốngcủa
nhữngngườiphảigánhchịucănbệnhđaxơcứng.
Sáuthángsaukhighéthămtrangblogđó,tôiđọcđượcmộtcâuchuyệngópphầnkhẳngđịnhkếtquả
tìmđượccủacácnhànghiêncứuvàmangđếnnhữnghiểubiếtsâusắcvềsứcmạnhcủamặtphải,thậmchí
đốivớingườimắcbệnhthoáihóamãntínhnhưchứngđaxơcứng.
NancyDavissốngcùngchồngvànămngườicontạithànhphốLosAngeles.Bàđiềuhànhkinhdoanh
cửahàngtrangsứcriêngkháthànhcông,vàtrongthờigianrảnhrỗi,bàtrượttuyết,chơiquầnvợt,tậpthể
dục,đidulịchvàbàcònlàvõsĩka-ra-têđaiđen.Nhưngvàonăm33tuổi,Nancyphảiđốimặtvớimộttai
hoạkhủngkhiếp.Bàbịchẩnđoánmắcbệnhđaxơcứng.
Nancynói,“Khitôibịchẩnđoánlầnđầutiênvàonăm1991,bệnhđaxơcứnglúcbấygiờlàmộtcăn
bệnhhuyềnbí,ngườitakhôngbiếtnguyênnhângâybệnhcũngnhưkhôngcócáchchữatrị.Vàothờigian
này,trênthịtrườngkhôngcóloạithuốcnàocóthểkìmhãmsựtiếntriểncủacănbệnhvàbàchỉtríchđội
ngũbácsĩkhôngthểđápứngthôngtinmàbệnhnhâncầnbiết.HọkhôngchoNancybấtcứlờikhuyênhữu
íchnào,cũngkhôngcảnhbáobàvềnhữngkhókhănmàcănbệnhgâyrachocuộcsốngcủabàvàgiađình,
vàtấtnhiênhọcũngkhôngđưarabấtkỳkếhoạchđiềutrịnàonhằmgiảmsựtiếntriểncủabệnhhoặcgiúp
bàkhỏemạnhhơn.
Nhữnggìxảyratiếptheolàcâutrảlờichocâuhỏitrêntrangblogcủangườiđànôngmắcbệnhđaxơ
cứng.Vẫncómộtmặtphảingaycảtrongtrườnghợpbệnhnhânbịchẩnđoánmắcbệnhthoáihóamãntính
nhưđaxơcứng.Nhưngmặtphảikhôngtồntạitrongcănbệnhđó,nóđượctìmthấytrongcáchngườiđó
phảnứngvớicănbệnh.NancyDaviskhônglãngphínhiềuthờigianvàsứclựcngồinghĩvềnhữnggìbà

đãmất.Thayvàođó,bàlậptứcbắttayvàotìmhiểubệnhđaxơcứng.Đâylàmộtđặcđiểmchungcủa
nhữngngườilạcquan,cũnglànhữngngườisaunàytìmramặtphải.Khôngnhưnhữngaikhăngkhăngtin
vàovậnmệnhhoặctinrằngmìnhbấtlựcvàchấpnhậntươnglaianbài,ngườilạcquantinrằnghọcósức
mạnhthayđổitươnglaichochínhmình.Thayvìkhuấtphụcvàchấpnhậnhoàncảnh,họsẽlàmbấtcứđiều
gìcóthể,vớitấtcảnhữnggìhọcóđểtạonênsựthayđổi.
Càngđọc,Nancycàngquyếttâmtìmragiảipháp.Vàonăm1993,bàlậpQuỹNancyDavisvềbệnhđa
xơcứng,vớisứmệnhgâyquỹphụcvụchonhữngnghiêncứumớinhất,tíchcựcvàtriểnvọngnhấtnhằm
tìmraphươngphápchữatrịbệnhđaxơcứng.
Cùngnămđó,Nancytổchứcmộtsựkiệngâyquỹcótêngọi“Cuộcchiếnloạitrừbệnhđaxơcứng”.
SựkiệnđượctổchứcchungvớichươngtrìnhtrượttuyếtcuốituầntạiAspen,bangColorado,vàquyên
gópđược1,3triệuđôvàoquỹcủabà.Từđó,“Cuộcchiếnloạitrừbệnhđaxơcứng”trởthànhmộtsựkiện
hàngnămvàpháttriểnthànhquỹphúclợilớnthuhútsựchúývàđãnhậnđượchàngchụctriệuđôtàitrợ
chocôngcuộcnghiêncứuvôcùngcầnthiếtnày.
MộttrongnhữngđiềuNancypháthiệnralànhiềunhànghiêncứuthựchiệncácchươngtrìnhtươngtự


nhaunhưnghiếmkhitraođổi,chiasẻnhữngkếtquảtìmđượcvớinhau.Vìvậy,Nancyquyếtđịnhthành
lậptrungtâmcótêngọi“TheCenterWithoutWalls”,chuyêntàitrợchocáccôngtrìnhcủabảyviệnnghiên
cứuhàngđầuvềbệnhđaxơcứng,nơiđãcónhữngchươngtrìnhnghiêncứusángtạođượccôngnhận.Nhờ
sángkiếncủaNancy,tấtcảcáctrungtâmđãcộngtácvớinhau,chiasẻnhữngkếtquảhọtìmđượcvà
khôngbaogiờxảyraviệctrùnglặpnghiêncứunữa.Nhờthếhọlàmviệcnhanhhơnnhiềuđểđạtđược
mụctiêuchunglàtìmraphươngphápchữatrịbệnhđaxơcứng.
Theocácbáocáo,bệnhđaxơcứnggâyảnhhưởngchokhoảng250.000đến350.000ngườitạiMỹvà
gần100.000ngườitạiAnh.Trên75%bệnhnhânlàphụnữ,vàhầuhếtởđộtuổi20đến40.Đólàmộtcăn
bệnhngặtnghèo,dầndầngâythoáihóahệthầnkinh.Thậtđángkinhngạc,16nămtừngàytổchứccủa
Nancyđượcthànhlập,tổchứcnàyđãgiúpđemlạinhiềubiếnđổisâusắctrongviệcđiềutrịbệnhđaxơ
cứng.Mườilămnămtrước,khôngcómộtloạidượcphẩmnàocóthểlàmngưngsựtiếntriểncủacănbệnh,
nhưngngàynayđãcósáuloạithuốcđượcCơquanQuảnlýThựcphẩmvàDượcphẩmHoaKỳ(FDA)
chuẩny,cùngcácloạithuốckhácđangđượcpháttriển.Nancynói,“Dùchưatìmraphươngphápchữatrị
chobệnhđaxơcứngnhưngchúngtôiđãđạtnhiềuthànhquảtrongmộtthờigianngắn,vàchúngtôisẽ

khôngbỏcuộcchođếnkhinàođếnđíchvàtìmđượcphươngphápchữabệnhđaxơcứng.”
Ngoàicôngviệchỗtrợnghiêncứucủamình,Nancycònviếtmộtquyểnsáchtruyềncảmhứng,LeanOn
Me(HãyDựaVàoTôi),nhằmgiúpnhữngngườimớiphátbệnhđaxơcứngvàbấtcứbệnhthoáihóanào
khác.TiêuđềphụcủaquyểnsáchTenPowerfulStepsToMovingBeyondYourDiagnosisAndTaking
YourLifeBack(MườiBướcHiệuQuảĐểVượtQuaCănBệnhVàTìmLạiCuộcSống)nhấnmạnhniềm
đammêvàkỳvọngcủatácgiả.Nancyviết,“Vàomộtthờiđiểmnàođótrongđời,bạnhoặcngườibạnyêu
thươngcóthểbịchẩnđoánmắcmộtcănbệnhđedọađếntínhmạng.Cónhiềungườigiỏigiang,họcthức
caogọiđiệnchotôi,họđãrụngrờitaychânkhinghechẩnđoánbệnhtìnhcủamình.Họkhôngbiếtmìnhsẽ
rasao,cónơinàokhácđểđiềutrịkhông,hoặclàmthếnàođểsắpxếpbảohiểmxãhộihaybảohiểmytế.”
Bàbảorằngquyểnsáchnàysẽ“làngườilãnhđạochosứckhỏecủabạn”.
Ngoàitấtcảnhữngthànhtựunày,NancyDaviscònchoramắtchươngtrìnhThẻYtếCáNhânKhẩn
Cấp,trongđónhữngngườithamgiamangtrênmìnhmộtthẻnhậndiệncánhânđượchỗtrợbởimộthệ
thốngdễsửdụngvàhoạtđộngcảngàylẫnđêm.Đâylàloạithẻđầutiênliênkếtvớimộthệthốngdữliệu
trungtâmlưutrữhồsơbệnháncủangườimangthẻ,vàtrongtrườnghợpkhẩncấpcóthểđượctruycập
vàobấtcứlúcnào,từbấtcứnơiđâutrênthếgiới.
NancyDavisthừanhậnmìnhchưađánhbạiđượcbệnhđaxơcứngnhưngbàđangtiếnnhữngbướcdài.
Quacănbệnhcủamình,bàđãtácđộngđếncuộcsốngcủahàngngànngườivàđóngvaitròquantrọng
trongquátrìnhnghiêncứutìmraphươngphápchữatrịbệnhđaxơcứngvà,bằngcáchnày,bàđãchứng
minhrằngngaycảkhiphảiđốimặtvớimộtcănbệnhkhôngchữađược,chúngtavẫncóthểtìmthấymặt
phải.

MẶTPHẢIỞĐÂUTRONGTHỜIKỲKINHTẾSUYTHOÁI?
“Cácbạnhãydũngcảmlên.Tôiđãchứngkiếnnhiềusựsuythoáitrongkinhdoanh.NướcMỹluôn
đứngdậysaukhủnghoảngvàngàycànggiàumạnhhơn.Hãykiêncườngnhưchaôngbạnngày
trước.Hãyvữngtinvàtiếnlên!”
ThomasA.Edison


Khitôiviếtnhữngtrangcuốicủaquyểnsáchnày,thếgiớiđangtrênbờvựcsuythoáikinhtế.Nhiều
ngườichorằngđâycóthểlàgiaiđoạnsuythoáinặngnềnhấttừsaucuộcĐạikhủnghoảngvàonhữngnăm

1930.Theogiớitruyềnthôngvàcácnhàdựbáokinhtế,chúngtađangbướcvàothờiđiểmvôcùngkhó
khăn;ngânhàngthếgiớiphásản,doanhnghiệpđóngcửa,ngườidânmấtviệcvàmấtkếsinhnhai,nhiều
ngườicònmấtcảnhàcửa.Tấtcảnhữngđiềunàyđưađếnmộtcâuhỏi:mặtphảiởnơiđâu?
Tôihyvọngcácchươngtrướcđãnóirõrằng:sựthayđổisẽmangtớicơhội,vàsuythoáikinhtếcũng
khôngngoạilệ.Bíquyếtđểtìmramặtphảitrongthờiđiểmkinhtếđixuốnglàchuẩnbịchomìnhtưduy
củamộtdoanhnhânvàchủđộngcóýthứctìmkiếmcơhội.
Mộtsốdoanhnghiệplạiđặcbiệtphátđạttrongthờikỳsuythoáikinhtế.Vídụnhư,nhữnggiaiđoạn
kinhtếkhókhăncóvẻnhưlàngàyhộicủacácluậtsưvềthủtụcthanhlýcùngcácviênchứcphápluật;
nhữngkhithịtrườngmuabánbấtđộngsảntuộtdốcthìthịtrườngthuêmướnmặtbằnglạităngnhanh.Các
doanhnghiệptậptrungvàonhucầuthayđổicủakháchhàngcũnghoạtđộngrấttốt.Cáccửahànggiảmgiá
nhưLidl,AldivàchuỗicửahàngđồnggiáOnePound(MộtBảng)tăngtrưởngmạnhtrongthờikỳsuy
thoáikhingườitiêudùngsănlùngnhữngsảnphẩmgiárẻnhất,cógiátrịnhất.Theocácbảntin,tạithời
điểmcửahàngM&S(mộtcửahàngchuyênkinhdoanhhànghóacaocấp)giảm44%lợinhuậnthìcửa
hàngLidllạităng22%vàAldităng10%lợinhuận.
Cáccôngtycungcấpdịchvụthuêngoàicũngcóvẻdễkiếmăntrongnềnkinhtếsuythoái.Barnaby
Lashbrooke,giámđốcđiềuhànhCôngtyTNHHTimeEtc,mộtcôngtycungcấpcácdịchvụhỗtrợvăn
phòngbaogồmthưkývàhànhchính,tậnhưởngconsố400%tăngtrưởngkinhdoanhtrong7thángđầu
năm2008.Côngtynàyđãtăngtừ6lên11nhânviên,vàtrongkhinhiềucôngtykháccắtgiảmnhânsựthì
TimeEctvẫntiếptụctuyểndụngchonhucầumởrộngkinhdoanhcủamình.Lashbrooketinrằngcôngty
mìnhđangkhởisắcbởimộtsốlýdo:
“Thứnhất,chúngtôigiúpcácchủdoanhnghiệpnhỏvựcdậycôngtyvớichiphíhợplýhơnlàkhi
khôngcódịchvụcủachúngtôi.Chúngtôitạođiềukiệnchokháchhàngkhaitháckỹnăngcủanhữngcon
ngườitàinăngnhưngchỉcầntrảởmứchọcầnthayvìphảithuênhânviênlàmviệctoànthờigian.Khách
hàngcóđượclợiíchkhilàmviệcvớicảmộtđộingũnhưngvớichiphíthấphơnnhiềusovớiviệcthuê
mướnnhâncông,vàhọcũngkhôngphảiđauđầuvềchiphíhoạtđộnghoặcmởrộngvănphòng.”
“Mặtkhác,chúngtôicũnggiúpđỡcácdoanhnghiệpcóquymôlớnhơnhoặccácdoanhnghiệpkháổn
địnhvừamấtđimộtnhânviênvàđangtìmcáchcắtgiảmvịtríđóthayvìtáituyểndụng.Bằngcáchđảm
nhiệmvaitròđóhiệuquảhơn,ứngdụngcôngnghệvàoviệcsắpxếpcôngviệc,chúngtôithườnghoàn
thànhnhiệmvụtrongkhoảngthờigianngắnhơnnhiều,vàkếtquảlàtiếtkiệmđượcmộtkhoảnchiphílớn.”
Chothuêxehơitheogiờcũnglàmộtloạihìnhkinhdoanhtươngđốimớiđangbùngnổ.Vớimộtkhoản

tiềnnhỏ,5bảngmộtgiờ,ngườitacóthểthuêmộtchiếcxehơitạiAnh,rẻhơnsovớichiphíđitaxi,và
vớinhữngngườihọahoằnlắmmớisửdụngxehơithìrõrànglàtiếtkiệmhơnrấtnhiềusovớiviệcmua
mộtchiếcxehơi.WhizzGolàmộtcôngtychuyênchothuêcácloạixehơithânthiệnvớimôitrườngtheo
giờ,vớinhiềutrụsởđặttạicácbãiđậuxelớnởcáctỉnhthànhtrênkhắpnướcAnh.Cácbáocáotrong
nămvừaquachothấyviệckinhdoanhcủacôngtynàyđãtăngtrưởnghơn30%.
Ngànhcungcấphạtgiốngđểkháchhàngmuavềtựtrồngcâyăntrái,rauquảvàthảomộccũngphát
triểndongườitiêudùngmuốntiếtkiệmchitiêu.Tươngtự,doanhthucủamặthàngdụngcụphachếbia
rượutạinhàcũngtăngmạnhtrongsáuthángvừaqua.
Trongsuốtthờikỳsuythoái,hầunhưtấtcảmọingườiđềucốgắnggiảmchitiêuhoặctăngthunhập.Vì


vậy,bấtkỳdoanhnghiệpnàocókhảnăngcungcấpnhữnggiảipháptiếtkiệmchiphíchocácsảnphẩmvà
dịchvụthiếtyếusẽhoạtđộngtốt.Đồngthời,cáccôngtycungcấpcơhộilàmviệctạinhàhaybánthời
giancũngthànhcôngkhôngkém.
Nhữngcơhộikhổnglồcũngđếnvớibấtkỳaicóvốnmạnhnhờvàoviệcđầutưvàobấtđộngsảnvàcổ
phiếuvớigiábèobọt.
KhôngphảiaicũngcókiếnthứcvềcổphầnvàcổphiếunhưWarrenBuffet,ngườiđượcxemlàmột
trongnhữngnhàđầutưthànhcôngnhấtthếgiới.Ônglàgiámđốcđiềuhànhvàcũnglàcổđônglớncủa
BerkshireHathaway,mộtcôngtyđầutưhàngđầu,vàôngđượcForbesxếphạnglàngườigiàunhấtthế
giớitrongnửanămđầu2008vớigiátrịtàisảnướctínhlà62tỷđô.Gầnđây,Buffetcóviếtvềnhữngcơ
hộidànhchonhàđầutưtrongthờisuythoái.Tạithờiđiểmđasốcácnhàđầutưhoảngloạnbántốngbán
tháocổphiếucủamình,thìBuffetchorằngđâylàlúcmuavào.Ôngnói,“Nhữngtinxấulàngườibạntốt
nhấtcủanhàđầutư.NóchophépbạnmuamộtphầntươnglaicủanướcMỹởmứcđạihạgiá.”
Buffetđưaralờikhuyên,“Vềlâuvềdài,thịtrườngchứngkhoánsẽkhởisắc.Trongthếkỷ20,nước
Mỹđãgánhchịuhàngloạtkhókhăn.Họtrảiquahaicuộcthếchiến,thêmnhiềuxungđộtpháhoạivàgian
khổ,Đạikhủnghoảng,hàngtálầnsuythoáivàkhủnghoảngtàichính,nhữnglầngiádầuleothang,dịch
cúm,vàmộtvịtổngthốngphảitừchứcdokhôngđượctínnhiệm.TuynhiênchỉsốDowJonesvẫntăngtừ
66lên11.497.”
Ngườitacóthểlậpluậnrằngdùcólợinhưthếnhưngnhiềunhàđầutưvẫnchịuthiệtthòi.Buffetgiải
thíchrằng,“Nhữngngườikhôngmaymắnđómuacổphiếuchỉkhihọcảmthấyyêntâmvàvộivàngbánra

ngaykhicótingìđókhôngtốt.”Ôngnóirằngđểtìmthấycơhộitrongkinhdoanh,chúngtaphảiápdụng
phươngpháptiếpcậncủaWayneGretsky(đượcxemlàcầuthủkhúccôncầuquốcgiaxuấtsắcnhấtmọi
thờiđại),WayneGretskytừngnói,“Tôitrượtđếnchỗnàotráibóngsẽchạytới,chứkhôngphảinơitrái
bóngđãnằm.”Đócólẽlàvấnđềthenchốtđểhướngđếnmặtphảithànhcôngtrongthờikỳsuythoái.
Ngườithắngcuộclàngườibiếttìmkiếmcơhội,dựđoánđượcthayđổivàthíchnghivớinó.
Cónhữngmặtphảitolớnđượctìmthấytrongthờikỳsuythoái.Thờiđiểmkhókhănbuộctaphảiđánh
giálạicáchmìnhsốngvàlàmviệc.Cóthểchúngtakhôngđượcthoảimáinhưxưanhưng,vớinhữngai
chủđộngtìmkiếmmặtphải,thìvẫncònrấtnhiềucơhộimớimẻchờđợihọ.Kếtquảlà,tìnhtrạngsuy
thoáicókhuynhhướngđẩynhiềudoanhnghiệprakhỏithịtrường,đểlạithịphầnlớnhơnchonhữngkẻ
sốngsót.

NGHỊCHCẢNHCÓPHẢILÀĐIỀUTỐTHAYCẦNTHIẾT
KHÔNG?
“Tronglịchsửnhânloại,chẳngaibuồnnhớtênnhữngngườiđãtừngtrảiquamộtcuộcđờinhạt
nhẽo.”
TheodoreRoosevelt
Cứchorằngnghịchcảnhlàtiềnthâncủanhữngkếtquảtíchcựcvàtổnthươngcóthểgiúpbảnthânvà
tâmhồnchúngtapháttriển,ngườitavẫntựhỏiliệusựđauđớnvàthốngkhổcóthậtsựcầnthiếthaylà
mộtđiềutốthaykhông.Chắcchắn,nhưchúngtađãthấy,nỗiđaugiúpconngườitrưởngthànhhơnvànhiều
cơhộisẽkhôngđượctìmthấynếuhoàncảnhkhácđi.Nhưngsựđaukhổcó“cầnthiết”choviệcpháttriển