Bài giảng suy giáp 2015

SUY GIAÏP
BS Lã Vàn Chi

1


2


AI CặNG






Suy giaùp: hỏỷu quaớ giaớm SX hay giaớm taùc duỷng
hormon giaùp.
SG tión phaùt: thổồỡng gỷp (99%).
Tng theo tuọứi (1,4/1.000 ồớ tuọứi 20-25, 14/1.000 ồớ
tuọứi 75-80). Tuọứi trung bỗnh: 60 tuọứi.
Nổợ > nam (10/1).
SG cỏỷn lỏm saỡng > SG roợ.

3


NGUYN NHN
1. SUY GIAẽP TIN PHAẽT. 99 %
Vióm TG Hashimoto: hay gỷp nhỏỳt. TG coù thóứ
lồùn hoỷc teo

Vióm tuyóỳn giaùp baùn cỏỳp Quervain: coù NG õi
trổồùc, suy giaùp taỷm thồỡi.
Vióm tuyóỳn giaùp sau sinh.
Giaớm hoaỷt TG nguyón phaùt tổỷ mióựn.
Vióm teo tuyóỳn giaùp maỷn tờnh

4


NGUYN NHN (tt)


Do õióửu trở:



Ph. thuỏỷt cừt TG.



ióửu trở iode phoùng xaỷ.



ióửu trở xaỷ vuỡng cọứ (Hodgkin, K voỡm, K vuù)



Khaùng giaùp tọứng hồỹp, Lithium

Cung cỏỳp iode khọng hồỹp lyù (thổỡa, thióỳu iode)



Interferon
5


NGUYÃN NHÁN (tt)

Amiodarone (Cordarone 200mg):
Viãn 200 mg  6 mg iode vä cå
Nhu cáöu haìng ngaìy: 150 µg/ngaìy.
T1/2: 100 ngaìy.
Wolff Chaikoff effect.
6


NGUYN NHN (tt)





Nguyón nhỏn khaùc: (hióỳm).
Thióỳu men tọứng hồỹp hormon giaùp bỏứm sinh.
Caùc chỏỳt khaùng giaùp trong thổùc n (bừp caới, cuớ
caới, su haỡo, muỡ taỷc).

7


NGUYN NHN (tt)
2. SUY GIAẽP THặẽ PHAẽT


Suy tuyóỳn yón:

U

laỡnh tuyóỳn yón (adenoma)

Bóỷnh

rọựng tuyóỳn yón, Simonds

Sheehan
Phỏựu

thuỏỷt hay tia xaỷ.

8


NGUYN NHN (tt)
3. SUY GIAẽP TAM CP (tertiary)

Do rọỳi loaỷn chổùc nng vuỡng dổồùi õọửi.



U saỡn soỹ hỏửu.

4. SUY GIAẽP DO ệ KHAẽNG NGOAI BIN
VẽI HORMON GIAẽP

9


LM SAèNG

ngổồỡi lồùn, SG thổồỡng xaớy ra chỏỷm:
mỏỳt nhióửu thaùng hay nhióửu nm TCLS mồùi roợ
khọng õổồỹc ngổồỡi nhaỡ, ngổồỡi quen phaùt hióỷn.
Tr.chổùng SG xaớy ra nhanh nóỳu ngổỡng õióửu trở ồớ
SG tión phaùt hoỷc cừt boớ TG ồớ ngổồỡi bỗnh
thổồỡng sau 6 tuỏửn.
Bióứu hióỷn LS cuớa SG hióỷn taỷi ờt roợ hồn caùch õỏy
50 nm. Ng.nhỏn: nhồỡ caùc test õỷc hióỷu vaỡ
nhaỷy.


10


LM SAèNG SUY GIAẽP
1. Da, nióm maỷc:

- Phuỡ nióm:
da, n.maỷc thỏm nhióựm chỏỳt daỷng nhỏửy chổùa
polysaccarid acid huùt nổồùc, gỏy phuỡ cổùng ỏỳn khọng
loợm.
lồùp bỗ da bở thỏm nhióựm bồới glycosaminoglycans
trong nọỹi baỡo, vaỡ acide hyaluronic trong mọ keợ.

11


LM SAèNG SUY GIAẽP (tt)







Da mỷt daỡy ờt bióứu lọỹ tỗnh
caớm, traùn nhióửu nóỳp nhn
Mỷt troỡn
Veớ mỷt vọ caớm.
Mi mừt phuỡ, roợ ồớ mi dổồùi
Goỡ maù tờm, nhióửu mao maỷch
bở daợn; mọi dỏửy vaỡ tờm.
Da ồớ vuỡng mỷt vaỡ baỡn tay coù
maỡu vaỡng (thỏm nhióựm
caroten), kóỳt maỷc khọng
vaỡng.
12

LÁM SNG SUY GIẠP (tt)









Bn tay dy, cạc ngọn
tay khọ gáúp,
Lỉåỵi to, ging khn
tráưm
tai, nghe kẹm
Ng ngạy to
Tọc khä, dãù rủng; âi
chán my thỉa hồûc
rủng (dáúu Queen Anne)
läng nạch, läng mu
rủng. Ráu cháûm mc.
13


1. Da nióm maỷc (tt)
Da khọ, bong vaớy, do tuyóỳn baợ vaỡ tuyóỳn
mọử họi teo,

Da laỷnh,



Da baỷc do thióỳu maùu,



Rọỳi loaỷn sừc tọỳ



Moùng tay, chỏn coù vaỷch, dóự gaợy.

Vóỳt

thổồng lỏu laỡnh.
14


2. Thióỳu maùu
ất nhỏỳt coù 4 cồ chóỳ gỏy thióỳu maùu:
Giaớm tọứng hồỹp Hb do thióỳu thyroxin, giaớm SX
erythropoietin.
Thióỳu Fe (rong kinh, giaớm hỏỳp thu ồớ ruọỹt).
Thióỳu folate (giaớm hỏỳp thu a. folic ồớ ruọỹt).
Thióỳu maùu aùc tờnh vồùi thióỳu B12 (tổỷ KT khaùng TB

thaỡnh).

15


3. Giaớm chuyóứn hoùa
Laỡ dỏỳu soi gổồng cuớa nhióựm õọỹc giaùp.
Sồỹ laỷnh, thỏn nhióỷt giaớm, tay chỏn laỷnh.
Uọỳng ờt, tióứu ờt, baỡi tióỳt nổồùc tióứu chỏỷm sau uọỳng.
Tng cỏn duỡ n keùm, do phuỡ nióm.
Tióu hoùa: taùo boùn dai dúng, keỡm giaớm nhu õọỹng
ruọỹt.
Yóỳu cồ, chuọỹt ruùt, õau cồ.
Giaớm tióỳt mọử họi.

16


4. Tim maỷch








Tim chỏỷm <60l/phuùt, HA max thỏỳp
Giaớm cung lổồỹng tim, tióỳng tim yóỳu
Thỏm nhióựm mucoid ồớ cồ tim

Traỡn dởch maỡng ngoaỡi tim
Tim to mọỹt phỏửn do phuỡ khoaớng keợ, phọửng sồỹi cồ
khọng õỷc hióỷu vaỡ daợn thỏỳt traùi
au thừt ngổỷc, khoù thồớ khi gừng sổùc.
ECG: õióỷn thóỳ thỏỳp, coù thóứ coù thióỳu maùu cồ tim nhỏỳt
laỡ SG ồớ ngổồỡi giaỡ.

17


18


5. Thỏửn kinh
Nhổùc õỏửu,
Buọửn nguớ, nguớ li bỗ,
Moới móỷt,
Hoaỷt õọỹng thỏửn kinh chỏỷm chaỷp, trỗ tróỷ, kóứ caớ vỏỷn
õọỹng vaỡ tinh thỏửn: giaớm trờ nhồù, sa suùt trờ tuóỷ, coù
thóứ rọỳi loaỷn tỏm thỏửn, vọ caớm, họn mó.
Muỡ ban õóm do giaớm tọứng hồỹp sừc tọỳ.
Tó õỏửu chi, tó caùc ngoùn (HC ọỳng cọứ tay).
PXGX chỏỷm.

19


6. Sinh duỷc

Giaớm chuyóứn õọứi tióửn chỏỳt estrogen thaỡnh
estrogen, RL tióỳt FSH vaỡ LH.
Bỏỳt thổồỡng chu kyỡ KNg (rong kinh, kinh ờt, mỏỳt
kinh) vaỡ sỏứy thai, vọ sinh.
Ruỷng lọng mu
Lióỷt dổồng, tinh truỡng ờt.
Laợnh caớm.
Caùc RL nọỹi tióỳt khaùc nhổ chaớy sổợa.

20


7. Họ hỏỳp
Thồớ yóỳu, chỏỷm, thọng khờ keùm, õaùp ổùng họ hỏỳp
keùm õọỳi vồùi sổỷ tng CO2 maùu hoỷc giaớm O2 maùu.
Coù thóứ coù traỡn dởch maỡng phọứi.
Khoù thồớ khi nguớ do từc ngheợn.
Suy họ hỏỳp cỏỳp laỡ mọỹt trióỷu chổùng chuớ yóỳu cuớa
họn mó phuỡ nióm.


21


8. Chổùc nng thỏỷn

Giaớm lổu lổồỹng maùu õóỳn thỏỷn.
Giaớm mổùc loỹc vi cỏửu thỏỷn.
Giaớm khaớ nng taùi hỏỳp thu cuớa ọỳng thỏỷn.
Giaớm khaớ nng thaới nổồùc khi quaù taới.


dóự dỏựn õóỳn ngọỹ õọỹc nổồùc nóỳu nổồùc õổồỹc õổa vaỡo
cồ thóứ quaù nhióửu

22


9. Cồ xổồng khồùp

Chỏỷm tng trổồớng vaỡ phaùt trióứn cồ thóứ: gỷp ồớ
SG sồ sinh hay thióỳu nión
Sổỷ phaùt trióứn vaỡ bióỷt hoaù cuớa naợo xaớy ra phỏửn lồùn
(2/3) trong voỡng 2 nm õỏửu tión thay thóỳ sồùm
bũng hormon giaùp ngay sau sinh seợ laỡm haỷn chóỳ
tọỳi õa thổồng tọứn naợo vộnh vióựn.
Thióỳu hor. giaùp sau 3 tuọứi khọng gỏy chỏỷm p.trióứn
tinh thỏửn, nhổng laỷi gỏy chỏỷm p.trióứn cồ thóứ:
xổồng daỡi, chỏỷm moỹc rng vộnh vióựn.
Khồùp bở thoaùi hoùa
au cồ, yóỳu cồ,
Co ruùt cồ, tó bỗ


23

10. Tuyãún giaïp



Tuyãún giaïp: låïn hay teo tuyì nguyãn nhán.

24


Tọm tàõt cạc triãûu chỉïng thỉåìng gàûp trong SG

Dáúu chỉïng
Mãût mi
Såü rẹt
Tàng cán
NT cháûm
Häưi häüp
Âau trỉåïc tim
Da khä
Gim tiãút mäư häi
Xanh tại
Rủng läng

%

Dáúu chỉïng

%

99
89
59
95
31
25
97
89
67
76

Rủng tọc
Ph ngoải vi
Lỉåỵi låïn v dy
Ging khn
Âiãúc
Tạo bọn dai dàóng
Chüt rụt
Lỉì âỉì
Nọi cháûm
Hay qn

57
55
82
52
32
23
70
91

91
66

25