giải phẫu và sinh lý sinh dục nữ ppsx

GIẢI PHẪU HỌC VÀ SINH LÝ
CƠ QUAN SINH DỤC NỮ

ThS.Bs. Lê Bá Phước
SĐT: 0966.078.079
Email:


MỤC TIÊU

•
•
•
•
•
•

1. Phân biệt cơ quan sinh dục ngoài – trong
2. Trình bày được các tổ chức của âm hộ.
3. Mô tả cấu tạo giải phẫu và tương quan của âm đạo.
4. Trình bày cấu tạo của tầng sinh môn.
5. Mô tả cấu tạo giải phẫu và tương quan của tử cung, vòi trứng và buồng trứng.
6. Trình bày khung chậu về phương diện sản khoa


Hệ sinh dục nữ gồm 2 phần:

•

Cơ quan sinh dục ngoài:

 Âm hộ

TỬ CUNG
VÒI TRỨNG

 Âm đạo

BUỒNG
TRỨNG

 Tầng sinh môn

•

Cơ quan sinh dục trong:

Tử cung
Vòi trứng
Buồng trứng

LÒNG TỬ CUNG

ÂM ĐẠO

NỘI MẠC TC

CỔ TC


CÔ QUAN SINH DUÏC NGOAØI

I. AÂM HOÄ
GÒ MU

MŨ ÂM VẬT
MŨ ÂM VẬT

2- ÂM VẬT
2- ÂM VẬT
MÔI LỚN

MÔI BÉ
TIỀN ĐÌNH

LỖ NIỆU ĐẠO
LỖ NIỆU ĐẠO
ÂM HỘ
ÂM HỘ
LỖ ÂM ĐẠO
LỖ ÂM ĐẠO
HÃM MÔI ÂM HỘ




Mạch máu:
+ ĐM thẹn trong
+ TM thẹn trong






Hạch bẹn
Thần kinh thẹn trong
Tuyến Skene 2 bên lỗ niệu đạo
Tuyến Bartholin 2 bên lỗ âm đạo


II. ÂM ĐẠO






•
•
•

Vò trí và tương quan của âm đạo
Tương quan vòm âm đạo và các túi cùng
Thành trước: 6-8 cm
sau: 7-10 cm
pH: 4,5 – 5
ĐM: 3 nguồn
+ 1/3 Trên: ĐM CTC-ÂĐ
+ 1/3 Giữa: ĐM BQ dưới

+ 1/3 Dưới: ĐM trực tràng

giữa và ĐM thẹn trong




•
•
•


TM: về TM hạ vò
Bạch huyết:
+ 1/3 T: BH quanh ĐM chậu chung
+ 1/3 G: BH quanh ĐM hạ vò
+ 1/3 D: BH vùng bẹn
Thần kinh: Âm đạo không có đầu nhánh dây
thần kinh


III. TẦNG SINH MÔN



Cấu tạo:

– Hình trám




•
•
•

Giới hạn:
2 phần: đường nối 2 ụ ngồi
+ TSM trước: Đáy chậu niệu dục
+ TSM sau:
Đáy chậu hậu môn (nam và nữ
giống nhau)


1. TẦNG NÔNG: 5 CƠ

•
•
•
•
•


Cơ ngồi hang

Cơ hành hang

+ Cơ ngang nông
+ Cơ hành hang
+ Cơ thắt âm đạo
Cơ thắt âm đạo

+ Cơ ngồi hang
+ Cơ thắt hậu môn
CẮT TSM: qua 3 cơ

Cơ ngang nông

Cơ vòng hậu môn


2. TẦNG GIỮA:

•
•

1. Cơ ngang sâu

2
1

2. Cơ thắt niệu đạo

3. TẦNG SÂU:

•
•

3. Cơ nâng HM
4. Cơ ngồi cụt
3

4


4. VAI TRÒ

 Tầng sinh môn giúp nâng đỡ các cơ quan trong tiểu khung:
Bàng quan
Tử cung
Âm đạo
Trực tràng
 Sanh con so, con to, sanh thủ thuật: chủ động cắt tầng sinh môn
 Sanh nhiều lần: nguy cơ sa sinh dục


CÔ QUAN SINH DUÏC TRONG


I. TỬ CUNG
1. LIÊN QUAN GIẢI PHẪU

Trực tràng
Tử cung

Bàng quang

Túi cùng Douglas


Â
ỤC

TR
M
O
ĐẠ

T

90

TR
ỤC

CỔ

TỬ

CU

NG

120

+ Góc: trục CTC và thân tử cung: 100-120 độ
+ Góc: trục thân tử và âm đạo: 90 độ

CT
RỤ

Ử

CU

NG


Liên quan chia làm 2 phần:
+ Trong phúc mạc: túi cùng trước, túi cùng sau, dây chằng rộng
+ Ngoài phúc mạc: 1 phần eo và cổ tử cung
Phương tiện cố đònh:
+ Cơ nâng hậu môn, nút thớ trung tâm đáy chậu
+ Độ nghiên của tử cung và trục âm đạo
+ Dây chằng: rộng, tròn, tử cung - cùng


2- DÂY CHẰNG TRÒN

1- DÂY CHẰNG RỘNG

4- DÂY CHẰNG NGANG CỔ TC
3- DÂY CHẰNG TỬ CUNG- CÙNG


2. KÍCH THƯỚC VÀ HÌNH DẠNG

•
•
•
•

•

•

+ Chiều dài:
-Trước dậy thì: 2,5 – 3,5 cm
-Chưa sanh: 6 – 8 cm
-Sanh nhiều lần: 9 – 10 cm

+P: 50 – 70 g (1100g:thai trưởng thành, V: 5 lít)
+ Thân TC/ Cổ TC=

 ½: Trước khi có kinh
 1: Chưa sanh
 2/1: Sanh nhiều lần
•

+ Mãn kinh: teo cả cơ TC và NMTC


3. THÂN TỬ CUNG

+ Đáy tử cung: vòi trứng, dây chằng tròn, dây chằng tử
cung – buồng trứng
+ Thanh mạc: dính chặc
+3 lớp cơ: dọc, đan chéo, vòng
+Lót trong lòng TC: lớp niêm mạc tuyến ( NMTC)
- Niêm mạc tuyến: 2 lớp:
+ Đáy: lớp NM căn bản
+ Nông: lớp NM tuyến ( thay đổi theo CKKN)

4. EO TỬ CUNG

+ Dài 0,5 cm
+Tiếp giáp giữa thân và cổ tử cung
+ Khi có thai eo tử cung sẽ giãn dài và trở thành
đoạn dưới tử cung
- 2 lớp cơ, không có lớp cơ đan chéo


5. CỔ TỬ CUNG

Lỗ trong CTC

+ Dài : 2 – 3 cm
+ Rộng: 2 cm
+ Thanh mạc dính chặc
+ 2 lớp cơ: dọc, vòng

KÊNH CTC
Lỗ ngoài CTC


Cổ ngoài CTC

Lỗ ngoài CTC

VÙNG CHUYỂN TIẾP

6. CÁC DÂY CHẰNG

DC TRÒN

DC RỘNG

(DẤU FROMMEL)

CD TỬ CUNG – BUỒNG TRỨNG

TÚI CÙNG DOUGLAS

DC TỬ CUNG CÙNG


7. MẠCH MÁU

+ ĐM tử cung:
- Thuộc ĐM hạ vò
- Các nhánh bên:
Nhánh Niệu quản
Nhánh BQ – ÂĐ
Nhánh Cổ TC – ÂĐ: 5,6 nhánh
+ Nhánh nối của ĐM BT