Phòng bệnh xơ vữa động mạch

Phòng bệnh xơ vữa động mạch
Bệnh xơ vữa động mạch là bệnh do động mạch bị xơ cứng và nhỏ hẹp hơn bình
thường. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ vùng nào trong cơ thể và là nguyên nhân
chính gây đột quỵ (rối loạn tuần hoàn não), cơn đau tim và thiểu năng tuần hoàn
ở cẳng chân. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi (NCT).

Bệnh xơ vữa động mạch là bệnh do động mạch bị xơ cứng và nhỏ hẹp hơn bình
thường. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ vùng nào trong cơ thể và là nguyên nhân
chính gây đột quỵ (rối loạn tuần hoàn não), cơn đau tim và thiểu năng tuần hoàn
ở cẳng chân. Bệnh thường gặp ở người cao tuổi (NCT).
Các chất mỡ trong máu tích tụ dần ở lớp trong của thành động mạch và do chất
mỡ làm cho thành động mạch dày hơn, kết quả là các động mạch bị hẹp dần lại
và lưu thông máu bị cản trở.

Tập thể dục đều đặn để phòng ngừa xơ vữa động mạch

Triệu chứng
Ở giai đoạn sớm của bệnh thường không thấy có triệu chứng rõ rệt. Dần dần về
sau, các triệu chứng được phát sinh rõ hơn do dòng máu cung cấp cho các tạng
trong cơ thể bị giảm dần, do động mạch bị hẹp dần gây tắc dòng máu. Nếu động
mạch vành cung cấp máu cho cơ tim bị tắc dần thì sẽ xuất hiện những triệu
chứng như đau tức ngực. Nếu động mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn thì sẽ xảy
ra cơn đau tim đột ngột gây tử vong. Nhiều cơn đột quỵ ở NCT thường do động
mạch cung cấp máu cho não bị xơ cứng và bị hẹp. Trường hợp động mạch ở
cẳng chân bị xơ vữa thường có triệu chứng đầu tiên là cơn đau cơ kiểu “chuột
rút”, do máu không được cung cấp đầy đủ ở cẳng chân.


Nếu bệnh xơ vữa động mạch kết hợp với bệnh rối loạn chất mỡ bẩm sinh di
truyền, chất mỡ có thể tích tụ ứ đọng lên các gân cơ, tạo nên những cục dưới da
nhìn thấy rất rõ.

Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Ở giai đoạn sớm, bệnh chưa có triệu chứng rõ nhưng lại cần phải chẩn đoán
sớm để chữa trị có hiệu quả. Do đó, người ta phải xét nghiệm máu để phát hiện
tỉ lệ cholesterol trong máu cao, cũng cần phát hiện bệnh tăng huyết áp và bệnh
đái tháo đường. Vì đây đều là những yếu tố gây bệnh. Ở các nước Âu - Mỹ, để
chủ động phát hiện sớm bệnh này, người ta cho xét nghiệm máu, đo tỉ lệ
cholesterol máu ít nhất 5 năm một lần sau tuổi 20 (theo tài liệu của Mỹ).
Nếu bệnh đã phát triển, người ta thường cho làm những thử nghiệm về máu để
có thể vừa phát hiện được cả tổn thương của động mạch và cả tổn thương của
các nội tạng. Như vậy, cả nguyên nhân lẫn hậu quả đều được kiểm tra.
Ở bệnh viện có điều kiện, người ta làm những kỹ thuật hình ảnh cao như:
- Siêu âm Doppler (Doppler ultrasound scanning).
- Làm điện tâm đồ (ECG).
- Chụp động mạch vành.
Các kỹ thuật này giúp chẩn đoán và đánh giá chức năng động mạch tim, tình
trạng dòng máu tuần hoàn. Điều trị bệnh theo các phương pháp hiện đại,
phương pháp điều trị tốt nhất hiện nay là phòng bệnh xơ vữa động mạch, làm
giảm bớt tốc độ phát triển của bệnh.
Các biện pháp phòng bệnh
- Chế độ ăn ít mỡ.
- Không hút thuốc lá.
- Luyện tập thể dục đều đặn hàng ngày.
- Duy trì cân nặng cho phù hợp với chiều cao của cơ thể.
Đó vẫn là những biện pháp tốt nhất để làm giảm sự phát triển của bệnh xơ vữa
động mạch. Trường hợp vẫn có tình trạng sức khỏe tốt nhưng khám thấy tỉ lệ
cholesterol máu cao thì vẫn phải ăn theo chế độ ít chất mỡ. Đồng thời có thể
dùng thuốc hạ cholesterol theo đơn của bác sĩ điều trị.


Đối với người đã bị một cơn đau tim, qua nghiên cứu người ta thấy rằng làm

thấp tỉ lệ cholesterol máu vẫn có lợi, kể cả tỉ lệ cholesterol vẫn trong giới hạn
trung bình ở người khỏe mạnh. Qua nghiên cứu thấy rằng, người ta có thể sử
dụng thuốc aspirin để làm giảm các tai biến đông máu ở lớp trong của động
mạch bị hư tổn. Trường hợp có thể bị biến chứng nặng thì người ta khuyên nên
điều trị ngoại khoa như tạo hình mạch máu, tạo hình động mạch vành.
Luôn nhớ rằng, một chế độ ăn uống và một lối sống lành mạnh có khả năng làm
giảm sự phát triển của bệnh này ở nhiều người.
GS. LÊ SỸ LIÊM