Bài giảng say nắng và say nóng

BỘ GIÁO DỤC VÀO ĐÀO TẠO
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ VÀ THƯƠNG MẠI HÀ NỘI

XỬ TRÍ & CHĂM SÓC
NGƯỜI BỊ SAY NẮNG – SAY NÓNG


MỤC TIÊU
1.

Trình bày được nguyên nhân, triệu chứng, xử trý người bị
say nắng, say nóng

2.

Thực hiện chăm sóc người bệnh bệnh say nắng, say
nóng đúng quy trình điều dưỡng


ĐẠI CƯƠNG
• Sự ổn định của thân nhiệt có được là nhờ sự cân bằng giữa hai
quá trình sinh nhiệt và thải nhiệt, dưới sự điều khiển của trung
tâm điều nhiệt sao cho thân nhiệt chỉ giao động trong khoảng
37độ .
• Thân nhiệt ổn định là điều kiện quan trọng cho sự hoạt động
bình thường của các enzyme tham gia vào các quá trình chuyển
hóa.
• Say nắng, say nóng là hiện tượng rất thường gặp trong mùa hè


ĐẠI CƯƠNG

• Không chỉ có biểu hiện: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức
đầu,... mà còn có thể gây đột quỵ, nếu không xử trí kịp thời
có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử
vong.
• Do đó chúng ta cần hiểu được trong điều kiện, hoàn cảnh
nào con người dễ bị say nắng, say nóng để phòng tránh và
cách xử trí khi có người bị say nắng, say nóng, nhất là
trong điều kiện thời thời tiết hiện nay


NGUYÊN NHÂN
• Khí hậu nhiệt đới ẩm ướt
• Không có gió .
• Trời oi bức , trước khi có cơn giông .
• Trời nắng hạ ngả về chiều , trời nhiều mây , ít tia tử
ngoại và nhiều tia hồng ngoại.
• Làm việc ở cánh đồng trũng , nước đã bị mặt trời hun
nóng cả ngày .
•

Không đủ nước uống và muối pha vào nước uống .


ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ CAO


PHÂN BIỆT
• Say nóng thường nhẹ còn say nắng thường nặng, có thể tử vong.
• Say nóng thường xảy ra vào buổi xế chiều có nhiều tia hồng ngoại,
còn say nắng xuất hiện lúc giữa trưa, khi trời nắng gay gắt có nhiều

tia tử ngoại.
• Trong say nóng, trung tâm điều hoà thân nhiệt không thích ứng với
điều kiện thời tiết xung quanh. Còn trong say nắng, bản thân trung
tâm điều hoà thân nhiệt bị chấn động đả kích bởi ngay tia nắng
chiếu thẳng vào đầu, cổ, gáy.


TRIỆU CHỨNG SAY NẮNG
• Bệnh nặng ngay từ đầu
• Sốt rất cao , 40 - 420 C ngay từ đầu
• Có nhiều dấu hiệu thần kinh ngay từ đầu , rất rõ , tổn thương có
thể không hồi phục . Có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong
não . các tổn thương thần kinh hay xảy ra ở người có xơ vữa động
mạch


TRIỆU CHỨNG SAY NÓNG
• Lúc đầu : vã mồ hôi , nhức đầu , khó chịu , mặt đỏ dừ , cảm
giác nghẹt thở , có khi đau bụng , nôn mửa .
• Sau đó : chóng mặt , hoa mắt , mặt tái nhợt , mạch nhanh ,
ngất lịm , chuột rút , đái ít .
• Sốt cao có khi tới 420C da , niêm mạc khô , trụy mạch .


XỬ TRÍ
• Đưa ngay bệnh nhân vào nơi có
bóng mát,
• Cởi bỏ bớt quần áo và quạt mát
cho người bị say nắng,
• Lau mát

• Nếu người bệnh tỉnh cho uống
nước từng ngụm nhỏ, nước có
pha một chút đường và muối
càng tốt, sau đó cho uống nước
ép trái cây, nước khoáng là tốt
nhất,
• Trường hợp xử trí ban đầu
không có kết quả và có các biểu
hiện nặng hơn cần đưa ngay
đến cơ sở y tế gần nhất


PHÒNG BỆNH
• Không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường
nóng bức cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức.
• Uống đầy đủ nước khi trời nóng hoặc lao động nặng.
• Luôn trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc
ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính
•

Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công
xưởng, hầm lò rất có ý nghĩa trong việc phòng chống say nắng,
say nóng.