HÖ tuçn hoµn

HÖ tuÇn hoµn


HÖ tuÇn hoµn


Mục tiêu học tập:
1. Mô t được cấu tạo các lớp của thành động mạch.
Nêu được nhng đặc điểm khác nhau gia động mạch
cơ và động mạch chun.
2. So sánh được sự giống nhau và khác nhau về cấu
tạo của động mạch và tĩnh mạch. Liên hệ với chức
nng của chúng.
3.Mô t được cấu tạo chung của mao mạch máu.
4. Nêu được đặc điểm cấu tạo và vị trí trong cơ thể của
ba loại mao mạch máu.
5. Mô t được nhng đặc điểm cấu tạo của hệ tuần
hoàn bạch huyết.


§¹i c­¬ng

HÖ tuÇn hoµn b¹ch huyÕt gåm c¸c mao m¹ch b¹ch huyÕt vµ tÜnh m¹ch b¹ch huyÕt


1. HÖ tuÇn hoµn m¸u
1.1. Đéng m¹ch
CÊu t¹o chung:
Tõ trong ra ngoµi: 3 líp ¸o
1. ¸o trong
2. ¸o gi÷a

3. ¸o ngoµi


1.áo trong :Từ trong ra
ngoài gồm ba lớp:
1.1- Lớp nội mô. Là lớp
mỏng nhất, hợp thành bởi
những tế bào nội mô, nhân
lồi vào lòng mạch, bào tư
ơng mỏng.
1.2- Lớp dưới nội mô. Là
mô liên kết thưa, rai rác có
nhng sợi cơ trơn.
1.3- Màng ngn chun
trong. Là một màng chun,
ngn cách áo trong với áo

1

2

5

4

3

Sơ đồ cấu tạo của động mạch .
1. áo trong; 2. áo giữa; 3. áo ngoài; 4. Lớp
nội mô; 5. Màng ngăn chun trong.

. áo gia
Là lớp dày nhất của động mạch. áo gia bao gồm nhiều lớp
sợi cơ trơn chạy theo hướng vòng quanh lòng mạch, xen kẽ
là những lá chun và sợi chun, nhng sợi collagen và chất
gian bào proteoglycan v màng ngn chun ngoài
. áo ngoài

Là mô liên kết có nhiều sợi collagen và sợi chun chạy dọc
theo động mạch. ở những động mạch cỡ lớn, áo ngoài còn
có những mạch của mạch, những mạch bạch huyết và dây
thần kinh.



Phân loại:
* Căn cứ vào thành phần cấu tạo của lớp áo giữa
ĐM chun :
- Vị trí
: ĐM chủ, ĐM
phổi, ĐM cảnh, ĐM dưới
đòn...
- Cấu tạo :
+ áo trong: màng ngăn chun
trong không rõ
+ áo giữa: rất nhiều sợi
chun, ít cơ trơn
+ áo ngoài: mỏng

ĐM cơ :
- Vị trí: ĐM cỡ trung bình, cỡ
nhỏ.
- Cấu tạo:
+ áo trong: màng ngăn chun
trong rõ
+ áo giữa: rất nhiều sợi cơ trơn,
có thể thấy cả màng ngăn chun
ngoài (ĐM cơ cỡ lớn)


1
2
3
6

4
5

. S¬ ®å cÊu t¹o cña ®éng
m¹ch c¬ [1].
1. Líp néi m«; 2. Líp d­íi
néi m«; 3. Mµng ng¨n
chun trong; 4. ¸o gi÷a; 5.
¸o ngoµi; 6. M¹ch cña
m¹ch.

Đéng m¹ch chun

Ph©n lo¹i:
• TiÓu §M :

- VÞ trÝ : §M c¬ lo¹i
nhá...
- CÊu t¹o :
+ ¸o trong : líp
d­íi néi m« rÊt máng
+ ¸o gi÷a
: 1-5
líp TB c¬ tr¬n
+ ¸o ngoµi :
kÐm ph¸t triÓn


1.3. Tĩnh mạch
Tĩnh mạch dẫn máu từ các mao mạch về tim. Thông thường,
tĩnh mạc đi kèm với động mạch tương ứng. Trên đường trở về
tim, đường kính của tĩnh mạch lớn dần và thành cũng dày dần
lên.
1.3.1. Cấu tạo chung
So với động mạch, thành tĩnh mạch có những điểm khác sau
- Thành tĩnh mạch mỏng hơn thành động mạch cùng cỡ.
- Không thấy màng ngăn chun trong, các lá chun hướng vòng kém phát
triển.
- Thành phần cơ ít hơn ở động mạch.
-Thành phần collagen hướng dọc phát triển mạnh.
-Tĩnh mạch cũng có ba lớp áo nhưng không rõ ràng như ở động mạch

tĩnh mạch
So sánh ĐM và TM cùng cỡ:
đặc điểm

Tĩnh mạch

động mạch

Hinh dạng

Thành mỏng, lòng rộng

Thành dày, lòng hẹp

áo trong

Màng ngn chun trong không rõ

Màng ngn chun trong
rõ

áo gia

Lớp cơ mỏng

Lớp cơ phát triển

áo ngoài

Dày hơn ( do sợi tạo keo phát triển ) Mỏng hơn

Có nhiều mạch của mạch

ặc biệt

Có van trong lòng

Không có van


Thành động mạch cơ (A) và tĩnh mạch cơ
(B) [1].
1. áo trong; 2. áo giữa; 3. áo ngoài;
a. Lớp nội mô; b. Màng ngăn chun trong.


tĩnh mạch
Phân loại:
Căn cứ vào thành phần cấu tạo của lớp áo giữa Chia:
TM xơ (tĩnh mạch
não và màng não).
TM xơ chun

TM hỗn hợp:

TM xơ cơ
TM cơ chun

TM cơ (tĩnh mạch chi).
Tiểu TM

mao mạch
Cấu tạo :
Từ trong ra ngoài: 3 lớp
Lớp nội mô
Màng đáy
Lớp tế bào quanh
mao mạch

6
4

77
2

7

8

3
1

5
9
A

B

. Mao mạch kín (A) và tế bào
quanh mạch (B)

1. Tế bào nội mô; 2. Dải bịt; 3,4. Vết lõm
siêu vi và không bào vi ẩm; 5. Tế bào
quanh mạch; 6. Nhánh bào tương tế bào
quanh mạch; 7. Màng đáy; 8. Nhánh bào
tương bậc một; 9. Nhánh bào tương bậc
hai.


- Cn cứ vào đường kính của tĩnh mạch, có thể chia
thành ba loại: Tiểu tĩnh mạch, tĩnh mạch cỡ trung binh
và tĩnh mạch cỡ lớn
1.4. Nhng hệ thống cửa
Hệ thống cửa tĩnh mạch (hệ thống gánh) hinh thành bởi
một tĩnh mạch nằm xen ga hai lưới mao mạch.
Hệ thống cửa động mạch hinh thành bởi một động mạch
nằm xen gia hai lưới mao mạch.


1.2.1. Cấu tạo
1.2.1.1. Lớp nội mô
Là một hàng tế bào đa giác dẹt
lợp mặt trong thành mao mạch..
Các tế bào nội mô liên kết với
nhau bởi nhng di bịt hoặc mối
liên kết khe, cũng có nơi bào tương
của hai tế bào chỉ chờm lên nhau.

Dưới kính hiển vi điện tử có thể
thấy ở lá bào tương tế bào nội mô
có nhng cửa sổ (hay lỗ nội mô),

màng bào tương ở ca hai mặt tế
bào có nhng vết lõm siêu vi




1.2.1.2. Màng đáy
Dày khong 50nm bọc ngoài lớp
nội mô. Một số mao mạch màng
đáy cũng có cửa sổ. ở một số nơi
mao mạch không có màng đáy.

6
4

77
7

8

3
2

1

5
9
A

Tế bào quanh

(pericyte)
.

mạch

Tế bào này có nhng nhánh
bào tương dài bao quanh
thành mạch và màng đáy bao
lấy chúng ca phía trong và
phía ngoài.

B

. Mao mạch kín (A) và tế bào
quanh mạch (B)


mao mạch
Phân loại:
Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo
Chia 3 loại MM:
4

MM kín
MM có lỗ thủng
MM kiểu xoang

1 2

3

Mao mạch có cửa sổ
(lỗ nội mô) [1].
1. Tế bào nội mô; 2. Cửa
sổ (lỗ nội mô); 3. Màng
đáy; 4. Hồng cầu.


2. TuÇn hoµn b¹ch huyÕt
Mao m¹ch BH
TÜnh m¹ch BH ( m¹ch BH )
èng ngùc ( BH qu¶n gèc)