LƯU BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG

1.Tác giả Phan Bội Châu
a. Cuộc đời: sgk
b.Sự nghiệp thơ văn:
-Những tác phẩm chính:
+Bái thạch vi huynh phú (1897),
+Việt Nam vong quốc sử (1905),
+Hải ngoại huyết thư (1906),
+Ngục trung thư (1914),
+Trùng Quang tâm sử (1913 - 1917)
+Phan Bội Châu niên biểu (1937 - 1940)...
-Thơ văn ông sôi sục, nóng bỏng tinh thần yêu nướcgiàu
nhiệt huyết, có ảnh hưởng sâu rộng trong nhân dân
→ thành công trong việc tuyên truyền, cổ vũ tinh
thần, ý chí dân tộc và hành động cứu nước
(1867-1940)

2. Bài thơ:
- Hoàn cảnh riêng: khi chia tay các đồng chí lên đường
sang Nhật tổ chức và chỉ đạo phong trào Đông Du - 1905
b/ Thể loại: thất ngôn bát cú-chữ Hán
a/ Hoàn cảnh sáng tác:
- Hoàn cảnh chung: Phong trào Cần vương chống Pháp
thất bại, báo hiệu sự bế tắc của con đường cứu nước
theo tư tưởng phong kiến do các sĩ phu lãnh đạo. Tình
hình chính trị hết sức đen tối. Thời cuộc thay đổi đòi hỏi
phong trào giải phóng dân tộc phải có một hướng đi
mới, một số nhà Nho – trong đó có Phan Bội Châu đã
nuôi ý tưởng đi tìm một con đường cứu nước mới theo

lối dân chủ Tư sản đầu tiên ở nước ta. Muốn thế, phải
tìm đến những đất nước đã duy tân để học tập và quốc
gia mà họ hướng đến là Nhật Bản.

1/ Hai câu đề: Chí làm trai
1. “Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngược
Có nhân, có chí, có anh hùng”
(Nguyễn Trãi- Bảo kính cảnh giới số 5)
2. “Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu”
(Phạm Ngũ lão- Tỏ lòng)


3. “Làm trai sống ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sông”
(Nguyễn Công Trứ- Chí làm trai)
- Chí làm trai thời phong kiến: lập công danh có lợi cho
bản thân, gia đình, đất nước
- Với PBC : làm trai phải lạ- phải xoay chuyển đất trời
→làm chủ cuộc đời mình, anh hùng tạo thời thế, xoay
chuyển vận mệnh dân tộc
→ý tưởng lớn lao, mạnh mẽ của người trai trong sự nghiệp
cứu nước
Phát huy quan niệm nhân sinh mới mẻ, PBC
đã tự khẳng định một lý tưởng, quan niệm
mới mẻ mang tư tưởng nhân văn tích cực