Bài giảng sinh học 9 thao giảng thường biến (8)

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy
cô về dự giờ thăm lớp !



Tiết: 26

THƯỜNG BIẾN


tieát 26: thöôøng bieán
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình:
III. Mức phản ứng:


tieát 26: thöôøng bieán
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:
1. Khái niệm thường biến:


Đối tượng QS
Kiểu gen

Điều kiện
môi trường

Lá cây rau mác

 Mọc trong nước
 Trên mặt nước

Kiểu hình tương ứng

Tổ 1, 2

 Trên cạn
Cây rau dừa nước

 Mọc trên bờ
 Mọc ven bờ
 Mọc trên mặt
nước

Củ su hào

Tổ 3

- Trồng đúng
kĩ thuật
- Trồng không

đúng kĩ thuật

Nhân tố ảnh
hưởng chính

Tổ 4


Cây rau mác

Đối tượng
quan sát

Điều kiện
môi trường

 Mọc
trong nước

Lá cây
rau mác  Trên
mặt nước

 Trên cạn

Kiểu hình tương ứng

Nhân tố ảnh
hưởng chính

 Lá dài, mảnh

 Lá có phiến rộng
 Lá hình mũi mác

Nước


Treõn b

Ven bụứ

Treõn maởt nửụực

i tng
quan sỏt

iu kin
mụi trng

Kiu hỡnh tng ng

Thõn, lỏ nh hn

Cõy rau
da nc

Trờn b
Mc
ven b
Trờn
mt nc

Thõn, lỏ to hn
Thõn, lỏ to hn, r
bin thnh phao

Nhõn t
nh hng
chớnh

m


Đúng kĩ thuật
Đối tượng
quan sát

Điều kiện
môi trường

♦ Trồng đúng
Củ su hào
Kĩ thuật
♦ Trồng không
đúng kĩ thuật

Không đúng kĩ thuật
Kiểu hình
tương ứng

- Củ to
- Củ nhỏ hơn

Nhân tố ảnh
hưởng chính

Qui trình
kỹ thuật

Đối tượng QS
Kiểu gen

Điều kiện
môi trường

Lá cây rau mác

 Mọc trong nước

 Lá dài, mảnh

 Trên mặt nước

 Lá có phiến rộng

Cây rau dừa nước

 Trên cạn

 Lá hình mác

 Mọc trên bờ

• Thân, lá nhỏ hơn
• Thân, lá to hơn, rễ
biến thành phao

 Trên mặt nước

 Mọc ven bờ
Củ su hào

Kiểu hình tương ứng

• Trồng đúng
kĩ thuật

• Trồng không
đúng kĩ thuật

Nhân tố ảnh
hưởng chính

Nước

Độ ẩm

• Thân, lá to hơn

• Củ to
• Củ nhỏ hơn

Quy trình
kỹ thuật
BH


Mạ gieo ngoài ánh
sáng

Mạ gieo trong bóng
râm


Cây hoa anh thảo


THƯỜNG BIẾN

Ví dụ
Thường biến thích nghi
môi trường để tự vệ và
săn mồi


Thường biến: Cáo Bắc Cực có bộ lông màu trắng vào mùa
đông (bên trái) và màu nâu xám vào mùa hè (bên phải).


Thường biến: giống như Cáo Bắc Cực, Cú Tuyết có bộ lông màu
trắng vào mùa đông (bên phải) để lẫn trong tuyết và màu đốm đen
vào mùa xuân khi tuyết tan để lẫn với cây rừng và đất đá (bên trái).


30 O C – 35 o C

20 O C – 25 O C

Hoa Liên Hoa

HOA LỤC BÌNH


Bọ ngựa trên hoa phong lan và trên cây xanh


Sự biểu hiện ra KH của một KG phụ thuộc vào
yếu tố nào ?
Môi trường
Trong các yếu tố: MT, KG, KH yếu tố nào
được xem như không biến đổi?
Kiểu gen


tieát 26 : thöôøng bieán
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến:
Thường biến là: những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong
đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
VD: sự biến đổi của lá cây rau mác


tieát 26 : thöôøng bieán
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến:
2. Tính chất thường biến:
- Biểu hiện kiểu hình đồng loạt theo hướng xác định,
tương ứng với điều kiện ngoại cảnh

- Không di truyền được
- Giúp SV thích nghi với sự thay đổi của môi trường


3. Phân biệt giữa đột biến và thường biến:
Đột biến
biến đổi ADN và NST
Làm ………………………,
từ đó dẫn đến thay đổi kiểu
hình

Thường biến
đổi kiểu hình dưới
Làm biến
…………………..,
ảnh hưởng trực tiếp của môi
trường

riêng lẻ ngẫu nhiên Biểu hiện …………
Biến đổi ……….,
đồng loạt theo
với tầng số thấp
Hướng xác định, tương ứng MT
…………..
Di truyền được

Không di truyền được
…………………..

Đa số ………….

có hại cho SV

Thường có lợi giúp SV thích
………………,
nghi với môi trường
BH


tieát 26 : thöôøng bieán
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình
Ta có sơ đồ:

Kiểu gen
Giống
cà rốt

Tác
động

Đúng kĩ thuật

Môi trường

Sai kĩ thuật

Kiểu hình


tieát 26: thöôøng bieán

I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Kiểu gen

Môi trường

Kiểu hình

Kiểu hình (Tính trạng hoặc tập hợp các tính trạng)
là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường


I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường

Giống

Kiểu gen

n
ạ
h
ản
i
h
Giới hạn năng
suấtcgiống
qui định
p
iớ
g

h (mứ
n
ị
i đ uất
u
Năng Q g s
n
ă
n
suất
Kiểu hình
g)
n
ứ

Xác định năng suất cụ thể

Kỹ thuật
sản xuất

Môi trường