10
´
GIAI ÐAP
ˆ
CAU
HOI
´
GI I TRE THAC MAC
10
´
GIAI ÐAP
ˆ
CAU HOI
´
GI I TRE THAC MAC
MUC LUC
1
`
`
Mınh la ai?
2
ˆ
ˆ
´
`
Tai sao khong nen qua lo lang ve ve be ngoai?
3
`
´
´
ˆ
´
Lam sao co the noi chuyen vUi cha me?
4
`
`
˜
Lam the nao e sVa chVa loi lam?
5
`
`
Phai lam sao neu bi bat nat U trVUng?
6
`
´
´
`
Lam sao khang cV ap lVc ban be?
7
`
´ ´
ˆ `
Lam sao VUng au vUi ap lVc quan he tınh duc?
8
`
ˆ
`
ˆ
`
Mınh nen biet gı ve nan xam hai tınh duc?
9
`
´ ˆ
´
ˆ
Mınh co nen tin thuyet tien hoa khong?
10
´
´
´
`
`
Kinh Thanh co the giup mınh the nao?
ˆ
ˆ
´
`
Ten cua mot so ban tre trong sach mong nay
˜
a VUc thay oi.
`
ˆ
`
´
An pham nay khong dung e ban, nhVng VUc
´
`
ˆ
ˆ
phat hanh nham ay manh cong viec day do
´
ˆ
´
ˆ
ˆ
`
Kinh Thanh tren khap the giUi. Cong viec nay
`
´
´
`
ˆ
VUc tai trU do sV ong gop tınh nguyen.
´
´
ˆ
Ðe ong gop, xin truy cap www.jw.org/vi.
`
˜ ´
ˆ
´
TrV khi VUc ghi ro, cac cau Kinh Thanh trong
`
´
`
an pham nay VUc trıch dan tV Ban Truyen
ˆ
ˆ
´
ˆ
´
thong cua Lien hiep Thanh kinh hoi (Sang-the
´
`
´
Ky en Ma-la-chi) va Kinh Thanh—Ban dich The
´
´
`
˜
GiUi MUi (Ma-thi-U en Khai huyen). NW la chV
viet tat cua New World Translation of the Holy
´
´
´
Scriptures (Kinh Thanh—Ban dich The GiUi MUi)
ˆ
˜
ˆ
trong ngon ngV hien ai.
Answers to 10 Questions Young People Ask
´
˘
In thang 1 nam 2016
Vietnamese (ypq-VT)
5 2016
Watch Tower Bible and Tract
Society of Pennsylvania
`
Nha xuat ban
Watchtower Bible and Tract Society of
New York, Inc., Wallkill, New York, U.S.A.
Made in the United States of America
`
In tai Hoa Ky
1
`
`
Mınh la ai?
TAI SAO QUAN TRONG?
`
`
` `
` ˜
´
Biet mınh la ai va mınh tin gı se giup ban
ˆ
˘ ´
Va ra quyet inh khon ngoan khi gap ap lVc.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
`
˘
Hay hınh dung tınh huong sau: Karen vVa en buoi hop mat VUc
`
´
`
`
ˆ
´
ˆ
mVUi phut thı nghe tV sau lVng mot giong noi quen thuoc.
`
` ` ´
`
ˆ
“Lam gı ma Vng nhV trUi trong vay?”.
`
Karen quay lai thı thay Jessica ang cam hai chai bia. Jessica
ˆ
` ´
´
`
´
˜
ˆ
Va mot chai cho Karen va noi: “Chung mınh lUn roi, hay tan
ˆ
´
hVUng mot chut i”.
`
`
`
ˆ
Karen muon tV choi nhVng sU mat long ban va Karen khong
`
´
`
˜
muon bi xem la “chan pheo”. HUn nVa, neu Jessica ngoan hien
ˆ
` `
`
ˆ
`
´ `
´
en vay ma con uong VUc thı chuyen nay co gı to tat? Karen
`
ˆ
` ´
´
´
` ˆ
tV nhu: “Chı la bia thoi ma, co phai hut chıch gı au”.
`
˜ `
`
Neu U trong tınh huong cua Karen, ban se lam gı?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
ˆ
`
`
Ðe Va ra quyet inh khon ngoan trong tınh huong nay, ban can
`
`
` `
`
` ´
˜ ´ ´
biet mınh la ai va mınh tin gı. NhU o, ban se co sVc manh e kiem
´
`
`
`
`
´ `
ˆ
ˆ
soat Ui mınh thay vı e ngVUi khac lam the.—1 Co-rinh-to 9:26, 27.
`
´
˘
´
´
˜
`
Lam sao ban co the gia tang sVc manh o? Ðe bat au, hay tra lUi
˜
ˆ
nhVng cau hoi U trang sau.
3
ÐIEM M` ANH ` `
CUA MINH L A GI?
1
G
´
NG TRONG KINH THANH:
´
ˆ
`
SV o Phao-lo viet: “Du cho
ˆ
´ ` ˘
´
khong co tai an noi, nhVng
ˆ
ˆ
chac chan toi khong thieu hieu
ˆ
ˆ
`
biet” (2 Co-rinh-to 11:6). NhU
´
ˆ ´
am hieu Kinh Thanh, Phao-lo co
´
˜
´
´
the Vng
ˆ vVngˆ trVUc sV˜ thach
´
thVc. Ong khong e nhVng
ˆ
´
ˆ
`
nhan xet tieu cVc cua ho lam
`
`
suy yeu long tin chac cua mınh.
ˆ
ˆ
—2 Co-rinh-to 10:10; 11:5.
ÐIEM Y`EU ` `
CUA MINH L A GI?
2
G
´
NG TRONG KINH THANH:
ˆ
`
Phao-l
o biet iem yeu cua mınh.
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
Ong viet: “Trong tham tam, toi
ˆ
´
ˆ
´
that sV ham thıch luat phap cua
´
´
`
ˆ
ÐVc Chua TrUi, nhVng toi thay
ˆ
`
´
ˆ
ˆ
trong than the mınh co mot luat
´
´
ˆ
´
khac tranh au vUi luat trong trı
`
`
ˆ
`
ˆ
mınh, va bat toi phuc tung luat
ˆ
ˆ
cua toi loi trong chi the toi”.
ˆ
—Ro-ma 7:22, 23.
˘
`
`
Biet kha nang va Vu iem cua mınh,
˜
ban se tV tin hUn.
´
ˆ
XEM XET BAN THAN.
˜
ˆ
˘
ˆ
˜ ˘
Hay viet ra mot nang khieu hay mot ky nang cua ban.
ˆ
`
˜
ˆ
ˆ
´ ´
ˆ
´
Bay giU, hay mieu ta mot Vc tınh noi bat cua ban, vı du nhV
ˆ
ˆ
˜
´
ˆ
´
`
quan tam, rong rai, ang tin cay, ung giU...
ˆ
´
´
´
ˆ
´
˜
ˆ
´
Day xıch de Vt khi co mot mat xıch yeu. Cung vay, ban co the
`
mat tV tin neu e iem yeu che ngV mınh.
´
ˆ
XEM XET BAN THAN.
´
˜
`
´
Ban co nhVng iem yeu nao can kiem soat?
´
´
˜
ˆ
`
Khi y thVc ro ve ban than va song
´
´
`
ung vUi niem tin cua mınh, ban
ˆ
ˆ
´
ˆ
giong nhV mot cay bam re sau,
˜
˜
` ˘
ˆ
˜
vVng chai du gap giong bao
4
´
GI I TR E TH AC M AC
3
ˆ
MUC TIEU
`
` `
CUA MINH L A GI?
G
´
NG TRONG KINH THANH:
ˆ
´
ˆ
Phao-lo viet: “Cach toi chay
ˆ
`
ˆ
´
khong phai la khong co muc
´
ˆ
ˆ
ıch” (1 Co-rinh-to 9:26).
`
ˆ
`
ˆ ˆ
Thay vı e cuoc Ui troi lenh
ˆ
ˆ
enh nhV thuyen khong ben,
ˆ ˜ ˘
ˆ
`
Phao-lo a at muc tieu va
˜
ˆ
theo uoi nhVng muc tieu
´
´
o.—Phi-lıp 3:12-14.
4
NIEM TIN
`
` `
CUA MINH L A GI?
G
´
NG TRONG KINH THANH:
´ ˜
` `
ˆ
Co le khi con la mot thanh
ˆ
` ˆ
thieu nien, nha tien tri Ðaˆ
˜
ni-en a “quyet- inh trong
`
ˆ
˜ `
long” rang ong se lam theo
ˆ
´
´
´
`
`
luat phap ÐVc Chua TrUi, du
´
`
bi tach khoi gia ınh (Ða-niˆ
`
ˆ
en 1:8). NhU the, Ða-ni-en
˜
´
´
ˆ
a song ung vUi ban than,
´
´
`
ung vUi niem tin cua mınh.
´ ´
`
`
`
`
˘
Ban co on taxi va bao tai xe chU i vong vong en khi het xang
ˆ
´
ˆ
´
`
´
khong? Ðieu o that ngU ngan va phı tien!
`
` `
´
ˆ
´
ˆ
´
´
Bai hoc la gı? Cac muc tieu giup cuoc song cua ban co inh hVUng.
´
´
´ ` ´
ˆ
Ban co nUi e hVUng tUi va co ke hoach e thVc hien.
´
ˆ
XEM XET BAN THAN.
˜
ˆ
˘
´
Hay viet ra ba muc tieu ban muon at VUc trong nam tUi.
ˆ
´
˜
ˆ
ˆ
`
Neu khong co niem tin, ban se khong kien inh. NhV con tac ke
˜
`
`
ˆ
ˆ
˜ `
hoa, ban se “ oi mau” e giong ban be, mot dau hieu ro rang cho
ˆ
`
`
thay ban chVa that sV biet mınh la ai.
´
`
ˆ
ˆ
`
`
Trai lai, khi ban hanh ong dVa tren niem tin cua mınh, ieu nay
`
´ `
`
˜
´
´
ˆ
se cho thay ban song ung vUi ban than, bat ke ngVUi khac lam gı.
´
ˆ
XEM XET BAN THAN.
` `
´
´
´
´
`
ˆ
Niem tin cua ban la gı? Vı du: Ban co tin nUi ÐVc Chua TrUi khong?
´ `
´
`
`
`
ˆ
˜
Neu co thı tai sao? Bang chVng nao khien ban tin la ngai hien hVu?
´
´
ˆ
´
´
`
´
Ban co tin cac tieu chuan cua ÐVc Chua TrUi mang lai lUi ıch cho
`
ˆ
´ `
mınh khong? Neu co thı tai sao?
`
´
ˆ
´
`
´
Suy cho cung, ban thıch giong nhV mot chiec la rUi bi lan gio thoi
ˆ
´
ˆ
ˆ
˜
˜
` ˘
ˆ
˜
´
´
˜
i ay o hay mot cay vVng chai du gap giong bao? Khi y thVc ro
ˆ
`
´
´
`
˜
ve ban than va song ung vUi niem tin cua mınh, ban se giong nhV
ˆ
´ ˜
´
` ˆ
`
`
cay ay. Ðieu o se giup ban tra lUi cau hoi: “Mınh la ai?”.
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
˜
ˆ
˜
´ ˆ
Hay xem ba muc tieu ban a viet dVUi cau hoi 3.
ˆ
`
˜
ˆ
´
´
ˆ
Bay giU, hay ghi ra mot bVUc ban co the thVc hien
´
`
`
`
ˆ
trong thang nay e dan hoan thanh moi muc tieu.
ˆ
Muc tieu 1
ˆ
Muc tieu 2
ˆ
Muc tieu 3
5
2
ˆ
ˆ
Tai sao khong nen
´
qua lo lang ve
`
ve be ngoai?
TAI SAO QUAN TRONG?
`
˜
`
Vı nhVng gı ban thay trong gVUng
ˆ
`
khong phai la ieu quan trong nhat.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
`
`
´
`
Hay hınh dung tınh huong sau: Khi nhın vao gVUng, Truc thay mınh
´
´
´
`
ˆ
`
`
beo qua. Truc tV nhu: “Mınh can phai giam can”, du cha me va ban
` ´
ˆ
˘
be noi rang ban ay “gay nhV cay tam”.
ˆ
´
˜
ˆ
ˆ
˜
ˆ
Gan ay, Truc nghı en viec phai thVc hien nhVng che o khac
ˆ
´
´
´
`
`
nghiet e giam hai ky, bang cach nhin oi trong vai ngay...
`
´
˜ `
`
Neu la Truc, ban se lam gı?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
6
´
GI I TR E TH AC M AC
ˆ
´ `
ˆ
`
`
ˆ
Khong co gı sai neu ban quan tam en ve ngoai cua mınh. That ra, Kinh
´
˜
ˆ
ˆ
`
` ˜
Thanh cung khen dien mao cua mot so ngVUi nam va nV nhV Sa-ra,
ˆ
ˆ ´
`
´
´
´ ´
ˆ
Ra-chen, A-bi-ga-in, Gio-sep va Ða-vıt. Trong Kinh Thanh co noi ve mot
ˆ ´ ˆ
´
ˆ `
´
co gai ten A-bi-sac vo cung xinh ep.—1 Cac Vua 1:4.
`
`
ˆ
´
´
Tuy nhien, nhieu ban tre bi am anh ve dang ve be ngoai cua mınh.
`
´
˜
ˆ
˜
˜
Ðieu nay co the dan en nhVng van e nghiem trong. Hay xem nhVng
ˆ
thong tin sau:
ˆ
ˆ
´
˘
˜
`
`
˙ Mot nghien cVu cho biet 58 phan tram ban nV cho rang mınh thVa
ˆ
´
˘
`
ˆ
can, nhVng thVc te chı co 17 phan tram bi thVa can.
ˆ
ˆ
ˆ
´
´
˘
˜
ˆ
˙ Theo mot cuoc nghien cVu khac, 45 phan tram phu nV that sV thieu
ˆ
`
˜ ` `
`
ˆ
can thı nghı la mınh thVa can!
`
ˆ
ˆ
˜
´
˘
ˆ
˙ Vı muon giam can, mot so ban tre a mac phai chVng bieng an. Ðay
`
´
˘
ˆ
´
ˆ
´
la chVng roi loan an uong gay nguy hiem en tınh mang khong khac
` ˆ
´
gı viec tV bo oi.
´
ˆ
´
˘
˘
´
˘
`
´
Neu co dau hieu cua chVng bieng an hoac bat cV sV roi loan an uong nao khac, ban can
´
˜
˜
´
ˆ
´
˘
ˆ
` ´
´
ˆ
´
´
VUc giup U. Hay noi chuyen vUi cha me hoac mot ngVUi lUn ang tin cay. Kinh Thanh noi:
˜
ˆ
ˆ
`
´
˜
´
“Bang-hVu thVUng-men nhau luon luon; va anh em sanh ra e giup- U trong luc hoan-nan”.
ˆ
ˆ
—Cham-ngon 17:17.
S
ˆ
CAI THIEN TOT NHAT!
´
ˆ
´
`
´
´
ˆ
´
`
`
ac chV khong phai dang ve be ngoai.
Con ngVUi be trong mUi that sV thu hut ngVUi kh
˜
`
´ ` ´
ˆ
´
´
Hay xem trVUng hUp cua con trai vua Ða-vıt la Ap-sa-lom. Kinh Thanh noi:
´
´
ˆ
`
`
ˆ
`
ˆ
“Chang co mot ngVUi nao VUc khen-chuong ve nhan-sac mınh nhV Ap-sa-lom;
`
`
´ ` ´ `
ˆ
nUi mınh ngVUi... chang co tı-vıt gı het”.—2 Sa-mu-en 14:25.
` ˆ ˆ
`
ˆ
`
`
ˆ
`
´ `
´
Du vay, ong la m´ ot ngVUi ay long kieu ngao, tham vong va xao tra! Vı the, Kinh Thanh
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
`
ˆ
´
`
khong ca ngUi Ap-sa-lom nhVng mieu ta ong la mot ke bat trung ang xau ho va
`
˘
´
ay long cam ghet.
´
´ ´
´
´
ˆ
Kinh Thanh co ly do chınh ang khi khuyen:
˘
ˆ
´
´
ˆ ˆ
“Mac lay nhan cach mUi”.—Co-lo-se 3:10.
`
´
´
`
ˆ
ˆ
`
˜
ˆ
`
`
“ÐVng qua chu trong vao viec chVng dien be ngoai... nhVng hay to iem long mınh,
´
`
tVc con ngVUi be trong”.—1 Phi-e-rU 3:3, 4.
`
ˆ
´ `
`
´
`
`
ˆ
´
´
Du khong co gı sai khi muon mınh co ve be ngoai de nhın, nhVng nhan cach cua ban mUi
`
ˆ
`
˜
´
´
˜
´
`
la ieu quan trong nhat. Ve lau ve dai, nhVng pham chat ang quy cua ban se thu hut ngVUi
´
`
ˆ
`
`
´
´
ˆ
˜ ˆ
´
khac hUn la than hınh cVUng trang hay dang ve xinh ep! Mot ban nV ten Phylicia noi:
´
´
`
´
`
`
˜
´
“Nhan sac co the nhanh chong thu hut ngVUi khac. NhVng con ngVUi be trong va nhVng
´ ´
`
`
`
˜
´
Vc tınh tot cua ban la ieu ma ngVUi ta se nhU nhat ve ban”.
´
ˆ
XEM XET DIEN MAO CUA BAN
´
`
ˆ
`
ˆ
Ban co thVUng that vong ve dien mao cua mınh khong?
´
CO
ˆ
KHONG
´ `
˜
` `
ˆ
˜
˘
Ban co tVng nghı phai nhU vao phau thuat tham my hoac
ˆ ˘
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
che o an kieng khac nghiet e sVa lai mot khuyet iem tren cU the khong?
´
CO
ˆ
KHONG
´
˜
`
˜
`
Neu co the, ban se thay oi iem nao? (Hay khoanh tron).
CHIEU CAO
´
`
DANG NG I
ˆ
˘
CAN NANG
ˆ
˘
KHUON MAT
´
KIEU TOC
`
MAU DA
`
´
ˆ
`
`
ˆ
´
Neu ban tra lUi “co” cho hai cau hoi au va khoanh tron hUn ba iem trong cau hoi thV ba
` ˜
´
´
´
`
´
`
ˆ
ˆ
˜
thı hay nhU rang: Rat co the cach ngVUi khac nhın ban khong tieu cVc nhV ban nghı.
´
`
´
´
`
`
ˆ
Chung ta thVUng de lo lang thai qua ve ve be ngoai cua mınh.—1 Sa-mu-en 16:7.
7
ˆ
´
Nhan xet cua ban ve
´
`
´
chınh mınh co the giong nhV
`
`
hınh anh phan chieu tV
´
´
chiec gVUng meo mo
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
`
´
˘
´
´
´
Mınh co the cham soc sVc khoe tot hUn bang cach:
´
`
`
´
Ðoi vUi mınh, chVUng trınh the duc hUp ly bao gom:
ˆ
`
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
Neu mot ngVUi ban tam sV rang ban ay ang theo che o giam can khac nghiet,
`
˜
mınh se
´
´
ˆ
KHAM PHA THEM!
Xem video
´
`
Y kien ban tre—Ngoai hınh
`
tai www.jw.org/vi. (Vao muc
´
´
ˆ
KINH THANH GIUP BAN THANH THIEU NIEN)
8
´
GI I TR E TH AC M AC
w
3
`
´
Lam sao co the
´
ˆ
noi chuyen
´
vUi cha me?
TAI SAO QUAN TRONG?
`
´
ˆ
´
`
Cang co moi quan he tot vUi cha me thı
`
`
`
Ui song ban cang de dang hUn.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
´ `
´
`
ˆ
Hay hınh dung tınh huong sau: Ðo la toi thV tV. Sau khi lam viec
`
`
`
˜
ˆ
nha xong thı cuoi cung Geoff cung VUc nghı ngUi! Ban ay bat ti-vi
`
ˆ
´
roi tha ngVUi xuong chiec ghe yeu thıch.
´
´
ˆ
´
˘
Luc o, cha cua Geoff xuat hien vUi ve mat ham ham.
` `
` `
´
˜
´
“Geoff! GiU nay ma con ngoi xem ti-vi sao? Ðang le con phai giup
`
` ˆ
´
`
`
em lam bai tap chV. Con chang bao giU nghe lUi ca!”.
˜
“Lai nVa roi”, Geoff lam bam.
ˆ
´ ` ´
Cha nghiem giong: “Noi gı o?”.
´ ´ ` ˆ
`
` ˆ
´
“Con co noi gı au”, Geoff thU dai, mat nhın len ngao ngan.
`
`
ˆ
ˆ
`
´ ´
´ ´
GiU thı cha that sV noi gian: “ÐVng co noi giong o vUi ba!”.
`
˜ ´
´
`
`
Neu la Geoff, ban a co the tranh tınh huong nay
´
`
bang cach nao?
`
NG` NG L AI ˜
VA SUY NGHI!
´
´ ˆ
´
ˆ
´
´
˘
Co the vı viec noi chuyen vUi cha me giong nhV lai xe. Neu gap
´
ˆ
´
`
`
´
chVUng ngai vat, ban co the tım VUng khac.
9
´
VI DU:
ˆ
˜ ˆ
ˆ
´
`
´ ´
ˆ
´
ˆ
`
´
ˆ
`
Mot ban nV ten Lien noi: “Mınh thay kho noi chuyen vUi ba. Ðoi khi mınh noi VUc mot hoi thı ba
´ ´
quay sang hoi: ‘Ua, con ang noi vUi ba ha?’ ”.
ˆ
´
LI
´ EN CO
IT NHAT
BA L A CHON.
A
´
Gat gong vUi cha.
ˆ
ˆ
Lien gat len: “Sao ba
ˆ
ˆ
khong nghe con? Ðay
`
ˆ
la chuyen quan trong
`
ma!”.
B
ˆ
´
ˆ
Khong noi chuyen
´
˜
vUi cha nVa.
ˆ
ˆ
Lien bo cuoc, chang
´
muon noi cho cha biet
van e.
C
`
´
ChU en luc
ˆ
´
´
tien hUn mUi noi.
ˆ
´ ´
Lien noi vUi cha sau
˘
hoac viet thV cho cha
hieu van e.
`
ˆ
Ban e nghi lVa chon nao cho Lien?
ˆ
`
˜
`
´
Lien con nhVng lVa chon nao khac?
˜
´
ˆ
˜
ˆ
HAY XEM XET: Cha cua Lien ang nghı ve chuyen
˜
˜ `
ˆ
ˆ
Ban hay thV suy nghı va ghi mot lVa chon ben
´
`
´
dVUi. Hınh dung xem lVa chon ay co the dan
ˆ
en au roi viet ra.
´
ˆ
ˆ
` ˆ
`
khac nen khong thay ban ay bVc. Vı vay, neu lam
`
˜
theo LVa chon A thı cha cung chang hieu tai sao
ˆ
ˆ
`
Lien lai gat len nhV the. LVa chon nay chang
˜
ˆ
´ ´
`
ˆ
nhVng khong khien cha ch
ˆ u yˆ enˆ lUi cua Lienˆ
` ´ ` ` ˆ
hUn ma o con la vo le (E-phe-so 6:2). The nen,
`
lVa chon nay chı dan en be tac.
´
ˆ
LVa chon B co ve de nhat nhVng khong phai
ˆ
khon ngoan nhat. Tai sao? Neu muon giai quyet
`
ˆ
´
ˆ
´
`
van e cua mınh, Lien can noi chuyen vUi cha, va
´
´
´
ˆ
`
cha chı co the giup khi biet ang co chuyen gı
ˆ
´
´
´
ˆ
´
xay ra vUi con gai. Cham dVt cuoc noi chuyen
ˆ
´ ´
`
khong giup ıch VUc gı.
ˆ
`
ˆ
ˆ
Tuy nhien, khi lam theo LVa chon C, Lien khong
`
´
`
` ˆ
ˆ
`
dVng lai trVUc rao can. Thay vı vay, Lien co tım
´
´
´
ˆ
`
´
luc khac e noi chuyen. Va neu chon cach viet thV
` ˆ
˜
´
˜
cho cha thı Lien cung co the cam thay nhe nhom
´
´
hUn ngay luc o.
`
˜ `
˜
´
´
ˆ
`
Viet thV co the giup Lien trınh bay ro rang nhVng
`
´
˜
ˆ
gı muon noi. Khi oc thV, cha se biet Lien muon
´ ` `
`
noi gı va hieu van e cua ban ay hUn. Vı the, lVa
´ ´
` ´
chon C giup ıch cho ca hai cha con. Du noi trVc
`
` `
`
tiep hay viet thV thı lVa chon nay lam theo lUi
ˆ
´
`
˜
´
`
ˆ
khuyen Kinh Thanh la “hay gang sVc hoa thuan”.
ˆ
—Ro-ma 14:19.
LVa chon:
Ket qua:
˘
´
ˆ
ˆ
´
˜
Gap chVUng ngai vat khong co nghıa
`
`
´
`
la het VUng. TVUng tV, ban co the tım
´
´
´
ˆ
´
hVUng khac e noi chuyen vUi cha me
10
´
GI I TR E TH AC M AC
`
ˆ
L I KHUYEN
ˆ
KHON NGOAN
`
´
T KINH THANH
ˆ
˜
´
ˆ ˆ
“Hay hieu kınh cha me ngVUi”.—E-phe-so 6:2.
`
´
ˆ
ˆ ˆ
“LUi noi anh em phai luon tV te”.—Co-lo-se 4:6.
ˆ
´
ˆ
´
ˆ
“Mau nghe, cham noi, cham nong gian”.
—Gia-cU 1:19.
´
´
˜
`
ˆ
TRANH NOI NH NG L I GAY HIEU LAM
˜
´
´
´
ˆ
ˆ
Hay nhU rang co khi ban noi mot ang nhVng cha me lai hieu mot neo.
´
VI DU:
ˆ
´
Cha me hoi tai sao trong ban co ve
ˆ
`
ˆ
khong vui. Ban tra lUi: “Con khong
´
muon noi”.
´
NhVng cha me hieu nham y cua ban
`
ˆ
la: “Con khong tin tVUng ba me cho
` ˆ
´
` `
lam. Con tha tam sV vUi ban be con
´ ´
hUn phai noi vUi ba me”.
˜
˘
ˆ
`
Hay tVUng tVUng ban ang gap mot van e va cha me
´
´
`
muon giup. Neu ban noi: “Ba me Vng lo. Con tV xoay xU
VUc”.
´
´
`
Cha me co the hieu nham y cua ban la:
ˆ
`
´
Cau tra lUi khac tot hUn:
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
´
ˆ
´
ˆ
´
`
˜
Lan tUi, neu cam thay khong muon noi chuyen vUi cha me, mınh se
`
´
ˆ
`
´
`
˜
Neu cha me bat mınh noi ve chuyen mınh chVa muon nhac tUi, mınh se
11
4
`
`
Lam the nao e
˜
sVa chVa loi lam?
TAI SAO QUAN TRONG?
`
ˆ
˜
´
`
ThVa nhan loi lam se giup ban trU thanh
`
´ ´
ˆ
` ´
ˆ
ngVUi co trach nhiem va ang tin cay hUn.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
´ ´
´
Hay hınh dung tınh huong sau: Khi ang chUi vUi cac ban, Tim nem
´
´
`
˜
` `
´
trai bong lam vU cVa so nha hang xom.
`
˜ `
`
Neu la Tim, ban se lam gı?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
12
´
GI I TR E TH AC M AC
´
BAN CO BA L A CHON:
A
Bo chay.
B
`
´
Ðo loi cho ngVUi khac.
C
´
`
`
´
Noi cho ngVUi hang xom
`
`
biet va xin boi thVUng
cho ho.
´ ˜
`
Co le ban muon lam theo lVa
´
˜
´
chon A. NhVng co nhVng ly
´
´
´
do chınh ang e ban thu
ˆ
`
ˆ
ˆ
nhan loi lam, du sV viec lien
ˆ `
˜
quan en chuyen lam vU cVa
´
ˆ
`
so hay bat cV chuyen gı
´
khac.
´
BAˆ LY DOˆ
NEN NHAN LOI
`
´
`
´
ı o la ieu ung.
´
´
´
ˆ
`
´
ˆ
1 VKinh
Thanh noi: “Chung toi tin mınh co lVUng tam
2
3
ˆ
` `
ˆ
ˆ
that tha va muon song lVUng thien trong moi viec”.
ˆ
—He-bU-rU 13:18.
`
`
´
`
´
`
Vı ngVUi khac thVUng de tha thV hUn cho ngVUi
ˆ
nhan loi.
´
´
`
`
ˆ
`
˜
ˆ
Kinh Thanh noi: “NgVUi nao giau toi-loi mınh se khong
´
` `
´ ˜
VUc may-man; nhVng ai xVng no ra va lıa-bo no se VUc
´
ˆ
ˆ
thVUng-xot”.—Cham-ngon 28:13.
`
´ `
´
´
`
Quan trong nhat, vı ieu o lam ÐVc Chua TrUi
`
ep long.
´
´
´
ˆ ˆ
´
`
Kinh Thanh noi: “ÐVc Gie-ho-va gUm-ghiec ke gian-ta;
`
ˆ
`
`
nhVng ket tınh bau-ban cung ngVUi ngay-thang”.
ˆ
ˆ
—Cham-ngon 3:32.
`
´
ˆ
`
Karina, 20 tuoi, co tım cach giau cha me chuyen bi phat vı
´
ˆ
ˆ
`
˜
`
chay xe qua toc o. NhVng ‘kim trong boc lau ngay cung loi
ˆ
˘
´
ˆ
ra’. Karina ke: “Khoang mot nam sau, ba phat hien ra giay
`
`
˘
phat cua mınh. Mınh gap rac roi to!”.
`
` `
´
ˆ
Bai hoc la gı? Karina noi: “Giau toi chı khien cho van e tram
ˆ
ˆ
´
`
ˆ
´
trong them. Khong sUm thı muon ban van phai tra gia”.
´
´
CACH
R
UT
RA
`
`
BAI HOC T
LOI LAM
´
´
´
˜
Kinh Thanh noi: “Het thay chung ta eu vap nga nhieu lan”
˜
´
´
ˆ
`
(Gia-cU 3:2). NhV a xem xet, mau chong nhan loi la dau
ˆ
´
ˆ
`
`
´
hieu cua tınh khiem nhVUng va sV chın chan.
´
` ´
`
`
ˆ
˜ ˆ
BVUc tiep theo la rut ra bai hoc tV loi lam. Mot ban nV ten
´
`
`
ˆ
`
Vera noi: “Mınh co gang xem moi loi lam la mot bai hoc e
`
ˆ
ˆ
`
´
´ `
hoan thien ban than va biet cach xV ly tınh huong tot hUn
´
˜
´
´
`
trong lan tUi”. Hay xem cach ban co the lam the.
`
Ban mVUn xe cua ba va
`
´
˜
lam hong. Sau o ban se
`
`
lam gı?
´
`
˜
ˆ
* Nın thinh va hy vong ba se khong biet.
´
ˆ
` ˜
* Noi het cho ba biet chuyen gı a xay ra.
´
`
´
* Noi cho ba biet nhVng o loi cho ngVUi khac.
´
`
ˆ
Ban thi rUt vı khong hoc
`
´
˜ `
`
bai. Sau o ban se lam gı?
`
`
* Ðo thVa cho bai thi.
ˆ
´
ˆ
* Nhan trach nhiem.
`
´
ˆ
ˆ
´
`
* Ðo thVa do giao vien khong thıch mınh.
13
ˆ
`
˜
`
˜
`
ˆ
`
`
Bay giU, hay nhın lai nhVng tınh huong tren va thV hınh
`
`
´
ˆ
`
´
ˆ
dung ban la (1) cha va (2) giao vien. Cha va giao vien cua
˜
˜ `
`
ˆ
˜
ban se nghı gı ve ban neu ban san sang nhan loi? Ho se
˜ `
nghı gı ve ban neu ban che giau loi lam?
˜
˜
ˆ
˜
˘
`
Hay nghı ve mot loi ban a mac phai trong nam qua va
`
˜
ˆ
tra lUi nhVng cau hoi sau.
´ ` `
Loi o la gı?
`
˜ `
`
Mınh a lam gı
sau khi pham
loi?
* Che giau.
˜
ˆ
Neu a khong
ˆ
nhan loi, ban
cam thay the
`
´
nao sau o?
`
˜
´
* Vui—Mınh a thoat nan!
˘
ˆ
´
˜ `
* Mac cam toi loi—Ðang le mınh phai
´
ˆ
noi ra sV that.
`
´
* Ðo loi cho ngVUi khac.
`
ˆ
* San sang nhan loi.
˜ ´
´ `
`
Ban a co the xV ly tınh huong tot hUn nhV the nao?
˜ ´
`
` `
`
Ban a rut ra bai hoc gı tV loi lam cua mınh?
˜
BAN NGHI SAO?
ˆ
`
`
ˆ
Tai sao mot so ngVUi chan chV nhan loi?
`
˜
˜
ˆ
Moi ngVUi se nghı sao ve ban neu ban luon co che giau loi lam?
˜
˜
ˆ
NhVng ho se nghı sao ve ban neu ban nhan loi?—Lu-ca 16:10.
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
´
´
ˆ
`
`
Trong 12 thang tUi, ban quyet tam lam gı neu pham loi?
14
´
GI I TR E TH AC M AC
´
´
˜
CV nhU en nhVng loi lam trong
´
´
`
˘
qua khV giong nhV nhın cham
˘
`
ˆ
cham vao gVUng chieu hau
´
khi lai xe
5
`
Phai lam sao
neu bi bat nat
`
U trVUng?
TAI SAO QUAN TRONG?
´
´
´
`
`
Cach ban phan Vng co the khien tınh hınh
˘
ˆ
tot hUn hoac te i.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
ˆ
ˆ
Hay hınh dung tınh huong sau: Hom nay Thomas khong muon i
`
˜
ˆ
ˆ
ˆ
hoc. Ngay mai cung vay. That ra Thomas muon nghı hoc luon. Moi
ˆ
´
ˆ
´
´
`
´
chuyen bat au cach ay ba thang khi cac ban cung lUp loan tin
´ ´
` ´
ˆ
ˆ
on ac y ve Thomas. Tiep en la cac biet danh. Thınh thoang mot
´
`
ˆ
˘
ˆ
`
Va ban co tınh hat quyen vU tren tay Thomas, hoac xo Thomas tV
`
`
ˆ
` `
`
`
ˆ
˜
ang sau va gia vU nhV khong biet gı. Tınh hınh cang toi te hUn nVa
ˆ
`
ˆ
ˆ `
ˆ
khi hom qua Thomas vVa nhan mot lUi e doa tren mang.
`
˜
´
`
Neu la Thomas, ban se phan Vng the nao?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
`
˜
ˆ
´
´
Hoan canh cua ban chVa han a be tac. That ra, ban co the oi pho
´
`
ˆ
`
`
vUi ke bat nat ma khong dung nam am. NhV the nao?
15
`
´
´
´
ˆ
´
ˆ
`
˘ Ð NG PHAN NG. Kinh Thanh noi: “Ke ngu-muoi to ra sV nong-gian mınh; nhVng
`
ˆ
˜ ´
˜ `
˜
ˆ
ˆ
ˆ
ngVUi khon-ngoan... cam-giV no lai [“giV bınh tınh”, Ban Pho thong]” (Cham-ngon
˜
`
˜
`
`
`
` ´
˜
29:11). Neu ban giV VUc bınh tınh, du chı la be ngoai, thı co the nhVng ke bat nat
˜
´
`
ˆ
se cut hVng va bo cuoc.
`
˜
´
´
`
´
´
ˆ
˘ Ð NG TRA ÐUA. Kinh Thanh noi: “ÐVng lay ac tra ac cho ai” (Ro-ma 12:17).
`
´
˜
`
`
ˆ
Tım cach tra ua chı khien tınh hınh te i.
´
´
´
`
ˆ
`
`
˘ TRANH ÐI. Kinh Thanh noi: “NgVUi khon-ngoan thay ieu tai-va, va an mınh”
ˆ
ˆ
˜
´
˜
`
´
ˆ
˘
˜
(Cham-ngon 22:3). Neu VUc, hay tranh nhVng ngVUi co the gay sV hoac nhVng
`
`
hoan canh khien mınh de bi bat nat.
`
`
´
`
´
´
`
´ ˆ
`
ˆ
ˆ
˘ DUNG L I ÐAP BAT NG . Kinh Thanh noi: “LUi ap em-nhe lam nguoi cUn-gian”
ˆ
ˆ
´
ˆ
`
ˆ
(Cham-ngon 15:1). Ban co the to ra khoi hai. Chang han, neu ke bat nat che ban
ˆ
´
` ` ´
ˆ
˜
˜
`
map, ban co the mım cVUi va ap: “Map map mum mım thı de thVUng”.
`
´
ˆ
ˆ
´
˘
´
˘ R I KHOI ÐO. Mot ban 19 tuoi ten Nora noi: “SV im lang cho thay ban chın chan
`
´
´ ´
`
va manh hUn ke bat nat. No cho thay ban co tınh tV chu, ieu ma ke bat nat
ˆ
´
ˆ
ˆ
khong co”.—2 Ti-mo-the 2:24.
`
´
ˆ
`
`
ˆ
´
˘ T TIN. Ke bat nat thVUng co the nhan ra ban nao tV ti va khong the khang cV.
˜ ´
ˆ
`
`
NgVUc lai, nhieu ke bat nat se rut lui neu thay khong the lam gı VUc ban.
´
`
´
ˆ
´
ˆ
ˆ
´
´
˘ NOI CHO NG I KHAC. Mot cVu giao vien cho biet: “Toi khuyen khıch cac em
˜ ˆ
´ `
´
`
` ´
´
´
´
ang bi bat nat hay len tieng. Ðo la ieu ung phai lam va co the giup cac ban khac
ˆ
khong bi bat nat”.
´
BAN CO BIET?
ˆ
` `
´ `
Bat nat khong chı la hanh hung. No con bao gom:
ˆ
`
´
`
ˆ
ˆ
´
ˆ
´
Tan cong bang lUi noi. “Mınh khong quen VUc cac biet danh ho gan cho
`
˘
˜
`
`
´
`
`
`
˜ ` ˆ
mınh hoac nhVng lUi ma ho noi. Ho lam mınh cam thay thVa thai va vo
´
`
´
`
ˆ
tıch sV. Tha bi anh bam mat con hUn bi oi xV nhV vay”.—Celine,
20 tuoi.
ˆ ˆ
`
`
´
´ `
`
Co lap. “Ban cung trVUng bat au tranh ne mınh. Ho lam nhV het cho
ˆ
` ˘
`
`
˘
´
˘
`
˘
tren ban an e mınh Vng ngoi an trVa vUi ho. Suot ca nam, mınh chı an
ˆ
`
`
´
ˆ
mot mınh va khoc tui than”.—Haley, 18 tuoi.
˜ `
˜
ˆ
´
´
`
´
Bat nat qua mang. “Chı can go vai chV tren may vi tınh la ban co the
ˆ
`
´
˘
ˆ
´
ˆ
`
huy hoai danh tieng hoac tham chı cuoc Ui cua mot ngVUi. Nghe co ve
´
´ `
ˆ
´
ˆ
phong ai, nhVng o la chuyen co that”.—Daniel, 14 tuoi.
16
´
GI I TR E TH AC M AC
ˆ
TRAC NGHIEM VE S
BAT NAT
´
ÐUNG HAY SAI
´ ´
ÐAP AN
˜ ´ ` `
`
1 Nan bat nat a co tV hang ngan
˘
nam nay.
´
´
´
`
ˆ
ˆ
1 Ðung. Chang han, Kinh Thanh noi ve ngVUi Ne-phi-lim, ten cua
´
˜ `
`
`
´
˜
´
´
ho co nghıa la “ke lam cho ngVUi khac nga”.—Sang-the Ky 6:4.
` `
2 Bat nat chı la tro choc gheo
ˆ
ˆ
ˆ
vo hai, khong nghiem trong.
`
ˆ
˜
ˆ
ˆ
´
2 Sai. Nan bat nat la mot trong nhVng nguyen nhan chınh dan
´
´
en cac vu tV tV trong giUi tre.
´
3 Cach tot nhat e khoi bi bat nat
` ´
la anh lai.
`
`
´
ˆ
3 Sai. NgVUi bi bat nat thVUng yeu sVc hUn ke bat nat, nen moi
ˆ ´
no lVc chong tra eu vo ıch.
4 Neu thay canh bat nat, tot nhat
ˆ `
nen lam ngU.
´
ˆ
`
´ ˆ
`
ˆ
ˆ
4 Sai. Ðieu o khong lam ban thoat toi. Neu thay ma khong len
`
´
`
`
´
tieng thı ban co the trU thanh ke tiep tay thay vı tiep cVu.
˜
ˆ
5 NhVng ke bat nat ra ve ta ay,
`
`
`
nhVng thVUng trong long thı tV ti.
´
`
ˆ
ˆ
`
5 Ðung. Du mot so ke bat nat rat huenh hoang va tV tin, nhVng
ˆ
`
ˆ
˜
`
´
nhieu ke cung tV ti va co ha thap ban khac e nang mınh len.
˜
´
6 NhVng ke bat nat co the thay oi.
´
´
˜
˜
´
6 Ðung. Neu VUc giup U, nhVng ke bat nat co the thay oi loi
˜ ` `
suy nghı va hanh vi.
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
˘
´
`
˜ `
˘
´
Neu oi mat vUi ke bat nat, mınh se lam hoac noi nhV sau:
´
´
ˆ
KHAM PHA THEM!
`
ˆ
Xem hoat hınh tren bang trang
´
`
ˆ
Ðanh bai ke bat nat ma khong
`
dung nam am tai www.jw.org/vi.
´
´
`
(Vao muc KINH THANH GIUP BAN
ˆ
THANH THIEU NIEN)
w
˜
´
SV tV tin se cho ban sVc manh
`
ˆ
´
ma ke bat nat khong co
6
`
´
Lam sao khang cV
`
´
ap lVc ban be?
TAI SAO QUAN TRONG?
ˆ
´
`
˜
Khi benh vVc cho chınh mınh, ban se kiem
´
`
`
`
´
soat VUc Ui song thay vı e ngVUi khac
`
lam the.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
´
´
Hay hınh dung tınh huong sau: Khi thay hai Va ban tien ve phıa
`
˜
`
´
´
mınh, Brian rat lo sU. Ða hai lan trong tuan nay, tui no co ep ban ay
´
` ˆ `
´
hut thuoc. Va ay la lan thV ba.
´
´
´
ÐVa thV nhat noi:
˜
`
´
ˆ
´ ˆ
`
`
“Lai le loi nVa sao? Ðe mınh giUi thieu vUi cau ngVUi ban nay”.
´
`
`
ˆ
´
´
` ´
´
No nhan giong tV “ngVUi ban” bang mot cai nhay mat va rut ra thV
` ´
´
gı o trong tui Va cho Brian.
`
´
` `
Brian nhın thay ieu thuoc kep trong tay Va ban thı cang lo hUn.
´
`
˜ ´ ` `
ˆ
Brian noi: “Xin loi, mınh a noi la mınh khong...”.
´
´
`
´
ˆ
ÐVa thV hai ngat lUi: “Sao nhat nhV tho e vay!”.
`
ˆ
´
´
´
“Mınh khong co nhat!”, Brian thu het can am e noi.
´
`
ˆ
`
`
´
´
`
No choang tay len vai Brian va nhe nhang noi: “Hut i ma”.
´
´
´
˘
` ´
˜
ÐVa thV nhat Va ieu thuoc trVUc mat Brian va noi khe:
`
ˆ
´ ´
ˆ
´ ˆ
“Tui nay khong noi vUi ai au. Bı mat!”.
`
˜
´
`
Neu la Brian, ban se phan Vng the nao?
18
´
GI I TR E TH AC M AC
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
´
´
ˆ
˜
`
May Va ban cua Brian co that sV nghı ve ieu ang lam
ˆ
´
ˆ
ˆ
`
khong? Ho co tV Va ra quyet inh khong? Khong han. Nhın
˜
´
`
´
`
chung, ho a chieu theo ap lVc cua ngVUi khac. Vı muon VUc
ˆ
ˆ
`
´
´
ˆ
˜
chap nhan nen ho e ngVUi khac tac ong en nhVng ieu
`
`
mınh lam.
˘ `
`
`
´
Neu gap tınh huong tVUng tV, lam the nao ban co the chon
´
´
`
´
´
`
cach khac va khang cV ap lVc ban be?
1
`
´
L NG TR C
´
´
`
ˆ
`
`
Kinh Thanh noi: “NgVUi khon-ngoan thay ieu tai-va, va an mınh;
ˆ
´
ˆ
`
ˆ
ˆ
nhVng ke ngu-muoi cV i luon, va mac phai va”.—Cham-ngon 22:3.
`
´
´
´
´
ˆ
´
ThVUng ban co the oan trVUc van e. Vı du, ban thay mot nhom ban U
´
´
´
`
´
˜
`
ang trVUc ang hut thuoc. Bang cach lVUng trVUc van e, ban se san sang
´
e oi pho.
2
˜
SUY NGHI
´
´
˜
`
˜
ˆ
ˆ
Kinh Thanh noi: “Hay gın giV mot lVUng tam tot”.—1 Phi-e-rU 3:16.
˜
ˆ
`
`
˜
`
´
Hay tV hoi: “Ve lau ve dai mınh se cam thay the nao neu i theo am ban
`
´
`
`
´
ˆ
´
˜
nay?”. Ðung la tam thUi ban co the VUc ho chap nhan. NhVng sau o ban se
´
´
`
`
` `
cam thay ra sao? Ban co muon hy sinh pham gia cua mınh chı e lam hai long
ˆ ´
`
´
ˆ
ˆ ´
ban cung lUp khong?—Xuat E-dıp-to Ky 23:2.
3
QUYET ÐINH
´
´
`
ˆ
ˆ
Kinh Thanh noi: “NgVUi khon ngoan sU [“biet than trong”, NW]”.
ˆ
ˆ
—Cham-ngon 14:16.
ˆ
´
`
ˆ
´
`
ˆ
Khong sUm thı muon, chung ta phai lVa chon va chap nhan ket qua. Kinh
´
ˆ ´
´
`
´
ˆ
˜
`
˜ ´
Thanh ke ve Gio-sep, Giop va Chua Gie-su, tat ca nhVng ngVUi ay a co lVa
ˆ
´
`
`
` ˜
`
´
chon ung an. Con Ca-in, E-sau va Giu- a thı a chon lam ieu sai trai. Ban
˜ `
`
se lam gı?
´
´
˜
´
ˆ
˜
Kinh Thanh noi: ‘Hay song trung tın’ (Thi-thien 37:3, NW). Neu ban a suy
˜
ˆ
`
`
ˆ
´
´ ˆ ˆ
`
nghı ve hau qua va quyet inh roi thı khong kho e noi len lap trVUng cua
`
`
´ ´
mınh, va ieu o co the mang lai ket qua tot ep.
`
ˆ
`
´
ÐVng lo lang, ban khong can phai thuyet giang cho ban be. Chı can noi:
ˆ
ˆ
´
´
´ `
˘
´
ˆ
`
ˆ
“KHONG” mot cach dVt khoat la u. Hoac e chVng to lap trVUng khong lay
`
´
´
chuyen cua mınh, ban co the noi:
`
`
“ChVa mınh ra!”.
`
ˆ
`
ˆ
´
“Mınh khong lam may chuyen o!”.
ˆ
`
`
`
“Thoi i, ban thVa biet mınh roi ma!”.
´
`
`
ˆ
´
ˆ
´
`
´
˜
Bı quyet la tra lUi ngay lap tVc mot cach tV tin. Neu lam the, co the ban se
ˆ
´
´
´
ngac nhien khi thay am ban rut lui nhanh chong!
19
´ ´
ÐOI PHO V I
S CHE GIEU
´
ˆ
´
`
Noi sao neu ban bi che nhao, chang han nhV: “Sao vay? Ðung la o
´
˜
`
` ´
` ˆ ´
chet nhat!”. NhVng lUi nhV the chı la cach ban be gay ap lVc cho
´
`
´ ´
ban. Ban co the tra lUi ra sao? Co ıt nhat hai lVa chon:
`
ˆ
`
´
´
´
`
ThVa nhan lUi che gieu (vı du: “Ban noi ung, mınh sU lam!”.
´ ´
´
´
Sau o noi ra ly do cua ban cach ngan gon).
ˆ
`
˜
´ ˆ
´
`
`
´
Lat ngVUc tınh the. Hay noi len ly do ban tV choi va sau o
˜
´
´
`
´
gUi suy nghı cua cac ban (vı du: “Mınh tVUng ban biet tac hai
ˆ
´
´
cua viec hut thuoc chV!”).
´
˜
`
´
˜
´
Neu am ban tiep tuc che gieu, hay rUi khoi o! Hay nhU rang ban
`
´
´
˜ `
` ´
cang nan lai, ap lVc se cang manh hUn. Bo i la cach cho thay ban
ˆ
`
´
`
khong e ngVUi khac thay oi mınh.
ˆ
ˆ
´
´
`
´
That ra, ban khong the tranh khoi ap lVc ban be. NhVng ban co the
ˆ
`
`
´ `
`
`
´
quyet inh ieu mınh muon lam, noi ra lap trVUng va kiem soat tınh
`
`
´
ˆ
ˆ
the. Suy cho cung, sV lVa chon la cua chınh ban!—Gio-sue 24:15.
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
`
´
´
´
`
´
Mınh co the chuan bi e khang cV lai ap lVc ban be bang cach:
`
ˆ ´
`
`
´
`
˜
Neu ban be co gay ap lVc e mınh lam ieu sai trai, mınh se
´
`
Neu chieu theo ap lVc cua ban be,
˜
`
ˆ
ˆ
ban se trU thanh mot con ro-bot
´
bi am ban ieu khien
´
´
ˆ
KHAM PHA THEM! w
`
ˆ
Xem hoat hınh tren bang trang
´
´
`
`
Khang cV ap lVc tV ban be!
`
tai www.jw.org/vi. (Vao muc
´
´
KINH THANH GIUP BAN
ˆ
THANH THIEU NIEN)
20
´
GI I TR E TH AC M AC
7
`
Lam sao VUng
´ ´
au vUi ap lVc
ˆ `
quan he tınh duc?
TAI SAO QUAN TRONG?
ˆ
˜
Quyet inh cua ban ve “chuyen ay” se
`
anh hVUng en tVUng lai sau nay cua ban.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
˜
`
`
´
´
Hay hınh dung tınh huong sau: MUi quen Mike chı von ven hai thang
`
˜
˜
`
`
`
ma Heather ngU nhV ho a biet nhau tV thuU nao. Hai ngVUi nhan
ˆ
´
´
ˆ
`
`
` ˆ
tin cho nhau khong dVt, “nau chao” ien thoai hang giU lien va vo
`
ˆ
´
` ˆ
˜
cung tam au y hUp! NhVng giU ay Mike muon tien xa hUn nVa.
´
˜
`
˜
´
`
ˆ
Trong hai thang qua, giVa ho chı la nhVng cai nam tay va chiec hon
´
ˆ
ˆ
´
ˆ
phUt nhe. Heather khong muon moi chuyen i qua xa, nhVng co
˜
ˆ
´
`
´
´ `
ˆ
cung khong muon mat Mike. TrVUc giU chı co anh mUi lam co cam
`
` ˘
ˆ
ˆ
`
thay mınh xinh ep va ac biet en the. Co tV nhu: “Va lai, tui mınh
ˆ
yeu nhau...”.
˜
` `
`
Neu a u tuoi hen ho va U trong tınh huong cua Heather,
˜ `
`
ban se lam gı?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
˜
Neu chong lai mot luat trong thien nhien, nhV luat ve trong lVc, ban se
˜
ˆ
˜
ˆ
lanh hau qua. Ðieu tVUng tV cung xay ra khi ban vi pham luat ve ao
´
´
ˆ
ˆ
ˆ
Vc, chang han nhV: “Tranh khoi sV gian dam”.—1 Te-sa-lo-ni-ca 4:3.
ˆ
` `
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
´
´
Hau qua la gı neu khong vang theo menh lenh ay? Kinh Thanh noi:
`
ˆ
ˆ
ˆ
` ´
´
ˆ
“Ai gian dam thı xuc pham en chınh than the mınh” (1 Co-rinh-to
`
´
˜
`
6:18). Ðieu nay co nghıa gı?
21
´
`
ˆ
´
`
Cac nha nghien cVu thay rang nhieu ngVUi tre
˜ `
`
ˆ
˘
´
˜
a tVng lam “chuyen ay” phai oi mat vUi nhVng
ˆ
˜
`
sV that phu phang sau:
ˆ
`
ˆ
´
ˆ
LO AU. Ða so ban tre tVng quan he trVUc hon
ˆ
´
˜ `
nhan noi rang ho hoi tiec khi a lam the.
`
ˆ
MAT LONG TIN. Sau khi quan he, ca hai eu ho
ˆ
`
`
´
´
nghi: “Lieu ngVUi ay con ngu vUi ai khac?”.
˜
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ ´
´
V MONG. Trong tham tam, nhieu co gai thıch
ˆ
`
´
ˆ
mot ngVUi che chU chV khong phai lUi dung ho.
`
´
`
˜
ˆ
´
ˆ
ˆ ´
Con cac chang trai se khong thıch mot co gai
´
˜
qua de dai.
ˆ `
´
ˆ
Chot lai van e: Neu quan he tınh duc trVUc hon
ˆ
˜
´
ˆ
nhan, ban se tV ha thap pham gia ban than khi
´ ´
`
ˆ
ˆ
cho i ieu quy bau cua mınh (Ro-ma 1:24). Than
ˆ `
´
´
ˆ
`
the cua ban vo cung quy gia, the nen Vng de
˜
dai!
˜
´ ´
´
´
´
Hay cho thay ban co sVc manh y chı e “tranh
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
khoi sV gian dam” (1 Te-sa-lo-ni-ca 4:3). Roi mot
`
`
´
ˆ
˜
ngay nao o, neu ket hon, ban se hVUng niem vui
˘
˜
˜ ˆ
chan goi giVa vU chong. Ban se tan hVUng tron
´
ˆ
ven niem vui ay, chV khong phai lo lang, hoi tiec
`
`
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
va bat an, la mot phan hau qua cua viec quan he
´
ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
trVUc hon nhan.—Cham-ngon 7:22, 23;
ˆ
ˆ
1 Co-rinh-to 7:3.
`
DANH CHO
˜
BAN N
22
´
GI I TR E TH AC M AC
ˆ
˘
`
´
`
Chuyen chan goi la mon qua
` ´
´
`
`
ma ÐVc Chua TrUi chı danh
˜
˜
ˆ
cho nhVng ai a ket hon.
ˆ `
´
ˆ
Quan he tınh duc trVUc hon
ˆ
`
`
´
nhan la khinh thVUng mon
` ´
´
ˆ
qua o. No giong nhV viec
´
`
ban lay chiec ao ep ma
`
´
˘
`
ngVUi khac tang e lam
gie lau
ˆ
´
`
´
˜
ˆ
`
´ ˆ ´
˜
Khong ıt chang trai noi rang se khong bao giU cVUi co gai a trao
ˆ
`
´
`
than cho ho. Tai sao? Vı ho thıch ngVUi trinh trang!
´
ˆ
´ ´
ˆ
ˆ
ˆ
˜
Ban co kinh ngac, tham chı tVc gian khi nghe the khong? Vay hay
´
`
`
˜
ˆ
nhU rang: Phim anh va truyen hınh a bien “chuyen ay” U tuoi hoc
`
`
˜
ˆ
ˆ
´ ` ` `
ˆ
´
tro thanh nhVng ieu vo hai, tham chı con la tınh yeu ıch thVc.
`
ˆ
˜
´ `
`
ˆ
NhVng Vng voi tin! NhVng ai noi lUi VUng mat e ban “hien
ˆ
ˆ
`
˜
´
ˆ
ˆ
dang” that ra chı la nhVng ke ıch ky.—1 Co-rinh-to 13:4, 5.
`
DANH CHO
BAN NAM
`
˜
`
´
ˆ
ˆ
Neu ang hen ho, ban hay tV hoi: “Mınh co that sV quan tam en
ˆ
ˆ
ˆ
` `
´
´
co ay khong?”. Neu cau tra lUi la: “Co”, cach tot nhat e ban the
ˆ ` `
´ `
´
`
´ ´
´
´
ˆ
hien la gı? Ðo la chVng to mınh co sVc manh y chı e vang theo
ˆ
´
´
´
`
ˆ
´
˜
`
luat phap cua ÐVc Chua TrUi, sV khon ngoan e tranh nhVng tınh
´
` `
ˆ
˜
´
huong dan en cam do va tınh yeu thVUng e nghı en lUi ıch cua
ˆ
co ay.
´
˜
´
´
˜
Neu ban co nhVng pham chat o, chac han ban gai cua ban se
`
´
`
˜
ˆ
cam thay nhV nang Su-la-mıt oan trang, ngVUi a thot len:
` ˆ
ˆ
ˆ
ˆ
` ˆ
ˆ
`
˜
“NgVUi yeu toi thuoc ve toi, va toi thuoc ve chang” (Nha-ca 2:16,
´
ˆ
ˆ
˜ ˆ
˜
Ban Dich MUi). That the, co ay se yeu ban nhieu hUn nVa!
˜
BAN NGHI SAO?
ˆ
ˆ
`
´
ˆ
* Neu that sV yeu ban, ngVUi ay co muon gay thVUng ton cho ban
ˆ
ca ve the chat lan tinh than khong?
ˆ
ˆ
`
´
´
* Neu that sV quan tam en ban, ngVUi ay co du do ban anh oi
ˆ ´
´
´
`
ˆ
ˆ
moi quan he vUi ÐVc Chua TrUi khong?—He-bU-rU 13:4.
`
ˆ
KE HOACH HANH ÐONG
˜ `
`
ˆ
`
`
ˆ
´
Ban se lam gı neu mot ngVUi muon lam “chuyen ay” vUi ban?
M EO
ˆ
`
`
Khi mot ngVUi dung
ˆ
˜
mieng lVUi ngon ngot
ˆ
du do ban: “Neu yeu anh
`
˜
thı em se trao het cho
˜
ˆ
anh”, hay kien quyet
´
ˆ
ˆ
`
ap: “Neu yeu toi thı anh
˜
ˆ
`
ˆ
se khong oi hoi chuyen
´
o!”.
M EO
`
`
´ `
Tınh huong nao khien ban thay kho tV choi hUn?
ˆ
ˆ
Khi khong biet chac nen
`
´
`
cV xV the nao vUi ngVUi
´
´
˜
khac phai, hay tV hoi:
´
˘
“Neu co mat cha me U
ˆ
` `
´ ´
ay thı mınh co dam
`
`
ˆ
lam ieu nay khong?”.
`
`
´
´
˜
`
Lam the nao ban co the tranh nhVng tınh huong ay?
23
8
`
ˆ
`
Mınh nen biet gı
ˆ
ve nan xam hai
`
tınh duc?
TAI SAO QUAN TRONG?
˘
`
ˆ
`
˜
Moi nam, hang trieu ngVUi bi cVUng hiep
˘
`
` ´
hoac lam dung tınh duc, va cac ban tre
`
`
`
thVUng la oi tVUng ma thu pham nham en.
˜ `
`
BAN SE LAM GI?
ˆ
ˆ
´
ˆ
Ke tan cong vat Annette xuong at trVUc khi ban ay kip biet chuyen
`
´
`
`
´
`
gı xay ra. Annette noi: “Mınh tım moi cach chong tra han. Mınh co
´
ˆ
ˆ
`
`
´ `
´
het that to nhVng khong sao thanh tieng. Mınh am a, cao cau tui
` ˆ
ˆ
˜
ˆ
`
bui va xo han ra. NhVng roi mot lVUi dao xuyen qua da thit, mınh
`
`
`
hoan toan rung rUi”.
`
˜
´
Neu trong tınh huong nhV the, ban se phan Vng ra sao?
`
NG` NG LAI ˜
VA SUY NGHI!
24
´
GI I TR E TH AC M AC
` ´ ˜
˜
`
´
`
`
`
Du co le ban a e phong, nhV canh giac khi i ngoai VUng vao
´
´
´
`
buoi toi, nhVng ieu xau van co the xay ra. Kinh Thanh noi: “Ke le lang
ˆ
`
ˆ
´
`
chang VUc cuoc chay ua,... ngVUi khon-kheo chang VUc Un; vı
`
`
ˆ
ˆ
`
thUi-the va cU-hoi [“chuyen bat trac”, NW] xay en cho moi ngVUi”.
—Truyen- ao 9:11.
˘
ˆ
´
`
ˆ
Mot so ban tre, nhV Annette, bi ke la mat tan cong. So khac thı bi
`
ˆ
´
`
`
´
`
ngVUi quen hay tham chı ngVUi nha lam dung. Khi chı mUi mVUi tuoi,
ˆ
˜
ˆ
`
`
´
Natalie bi mot ga thanh nien gan nha giU tro oi bai. Ban ay ke: “MUi
`
˜ `
´
ˆ
´
´
` ´
au, mınh sU hai va xau ho en mVc khong dam he nVa lUi vUi ai”.
ˆ
BAN
KH
ONG
´
`
CO LOI GI CA
ˆ
THO LO ˆ
MOI CHUYEN
ˆ
`
Noi au bi xam hai dVUng
´ ´
´
nhV qua sVc oi vUi ban.
˜
´
`
´
Hay chia se vUi ngVUi khac
´
˜
e VUc giup U
˘
ˆ
˜
ˆ
`
Annette van bi dan vat ve chuyen a qua. Ban ay tam sV: “Hınh anh ve
ˆ
´ ´ ´
´ `
`
˜
`
em o cV tai dien trong trı mınh. Mınh cam thay le ra mınh phai phan
´
ˆ
ˆ `
ˆ
`
˜ ˆ ˆ `
khang quyet liet hUn. SV that la sau khi bi am, mınh a te liet vı sU
´
˜
˜
`
ˆ
`
`
´
hai. Mınh khong the lam gı khac nhVng van cam thay ang le phai co
˜
hUn nVa”.
˜
´
ˆ
´
˜
`
ˆ
ˆ
´
Natalie cung tV trach ban than. Ban ay noi: “Le ra mınh khong nen qua
˜ ˘
ˆ
ˆ
`
chu quan. Ba me a dan hai chi em phai luon U ben nhau khi ra ngoai
ˆ
` `
ˆ
`
`
´
`
˜
chUi, vay ma mınh khong nghe lUi. Mınh cam thay chınh mınh a mU
`
˜ `
´
˜
ˆ
`
VUng cho ga hang xom ham hai. SV viec ay anh hVUng en ca nha,
`
`
´
ˆ
` ˜
´ `
mınh thay mınh phai chiu trach nhiem vı a khien ho kho sU. Ðo la cam
´
` `
´
giac ma mınh thay kho VUng au nhat”.
´
´
`
˜
ˆ
´
`
Neu ban co cam giac nhV Annette va Natalie, hay luon nhU rang ngVUi
˜
ˆ
ˆ
ˆ
`
˜
´
bi cVUng hiep khong he tV nguyen. Mot so ngVUi suy nghı qua Un
` ˆ
`
`
ˆ
´
´
gian khi cho rang: “Ðan ong nao chang the” va “Khong co lVa sao co
´
ˆ
´
˜
`
ˆ
ˆ ´
khoi”. NhVng khong ai ang bi cVUng hiep. Neu la nan nhan cua toi ac
´
ˆ
´
`
o, ban khong co loi gı ca!
˜
ˆ
ˆ
ˆ
´
`
`
Dı nhien, chı oc cau: “Ban khong co loi gı ca” thı de, nhVng e tin
` ´ ˜
´
ˆ
`
˜
ˆ
˘
VUc thı co le kho hUn nhieu. Mot so ngVUi a chon chat noi au trong
`
`
˘
ˆ
˜
˜
´
ˆ
´
`
long va bi mac cam toi loi cung nhV nhVng cam xuc tieu cVc khac hanh
˘
`
`
`
´
ha. NhVng khi ban im lang thı ai la ngVUi co lUi nhat, ban hay ke xau xa
´
`
´
ˆ
´
˜
´
o? Neu lam theo chı dan dVUi ay, chınh ban se VUc ıch.
`
`
`
´
´
´
ˆ
ˆ `
Kinh Thanh noi rang trong luc tam trang vo cung roi bUi, ngVUi an
ˆ
ˆ
´
´
˜
ˆ
ˆ ˜ ´ `
`
ong cong chınh Giop a thot len: “Toi se noi vı cUn cay- ang cua long
ˆ
´
`
˜
˜
´ ´
ˆ ´
ˆ
toi” (Giop 10:1). Lam the cung se giup ıch cho ban. Neu tho lo vUi mot
`
´
ˆ
`
´
`
´ ˜
`
ngVUi ang tin cay thı noi am anh kinh hoang o se dan lang xuong va
˜
ban se lay lai VUc tinh than.
˜
ˆ
´
`
ˆ
Annette a cam nhan ieu o. Ban ay ke: “Sau khi nghe mınh tam sV
` ˆ
ˆ
˜
`
´
ˆ
´
ˆ
`
˜
thı co ban than a giuc mınh noi chuyen vUi mot vai anh trVUng lao
ˆ
´
`
` `
˜ `
ˆ
´
trong hoi thanh. MVng la mınh a lam vay. Nhieu lan cac anh lang nghe
` ´
˜
`
ˆ
ˆ
ˆ
va noi nhVng lUi that sV an ui, rang chuyen xay ra khong phai do loi
`
`
`
ˆ
cua mınh. Hoan toan khong phai”.
˜
ˆ
ˆ
´
Natalie a thuat lai moi chuyen vUi cha me. Ban ay hoi tVUng: “Ba me
˜
ˆ
ˆ
˜ `
ˆ
ˆ
`
´ ´
` ˆ
a U ben canh e nang U mınh. Ho ong vien mınh cV noi ra, nhU vay
` `
ˆ
´
´
ˆ
˜
ma mınh khong qua au buon hay tVc gian nVa”.
˜
ˆ
ˆ
Natalie cung cam thay VUc an ui qua viec cau nguyen. Ban ay cho
´
ˆ
´
´
´
`
˜
´
`
` `
biet: “Noi chuyen vUi ÐVc Chua TrUi a giup mınh rat nhieu, nhat la vao
˜
´
`
ˆ
`
´
´
ˆ
`
nhVng luc mınh khong the mU long vUi ai khac. Khi cau nguyen, mınh
´
`
`
´
ˆ
`
ˆ
thoai mai doc o noi long cho ngai. Ðieu o khien tam hon mınh that
thanh than”.
˜
`
˜
˜
ˆ
`
´ `
Ban cung se cam nghiem VUc la “co ky chVa lanh” (Truyen- ao 3:3).
˜
˘
´
´
`
ˆ
Hay cham soc sVc khoe tinh than va the chat cua ban than. Nghı ngUi
ˆ
˜
´
´
`
ˆ
ay u. Tren het, hay nVUng tVa nUi ÐVc Chua TrUi cua moi sV yen ui,
´
ˆ ˆ
ˆ
ˆ
ÐVc Gie-ho-va.—2 Co-rinh-to 1:3, 4.
25