Bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen

TÁI TẠO GIỐNG
NHỜ
CÔNG NGHỆ GEN

By: Tổ 1


I.CÔNG NGHỆ GEN
1.Khái niệm công nghệ gen
− Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc
có thêm gen mới.

− Kĩ thuật chuyển gen là kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp để chuyển gen từ tế bào này sang
tế bào khác.

− Trong công nghệ gen thì kĩ thuật chuyển gen đóng vai trò trung tâm.


I.CÔNG NGHỆ GEN
2. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen

Là một phân tử ADN đặc biệt mà người ta thường dung để đưa một gen từ tế bào
này sang tế bào khác

Thể truyền (vector

Là một phân tử ADN có khả năng nhân đôi độc lập với hệ gen của TB cũng như có

chuyển gen)

thể gắn vào hệ gen của TB

Là các plasmit, virut hoặc là một số NST nhân tạo


I.CÔNG NGHỆ GEN
2. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen

Tạo ADN tái tổ hợp

Chuyển ADN tái tổ hợp

Phân lập dòng tế bào chứa

vào tế bào nhận

ADN tái tổ hợp


Tách chiết thể truyền và gen cần chuyển ra khỏi tế bào
Tạo ADN tái tổ hợp
Xử lý gen cần chuyển và thể truyền
Các bước

Dùng một loại enzim để gắn chúng lại thành ADN tái

cần tiến

tổ hợp

hành

Đưa ADN tái tổ hợp vào

trong kĩ

trong tế bào nhận

thuật

Xử lý bằng muối CaCl2 hoặc dùng xung điện cao áp

chuyển

( súng bắn gen hoặc siêu ly tâm )

gen
Phân lập dòng tế bào chứa
ADN tái tổ hợp

Chọn thể truyền có gen đánh dấu => Xác định dòng tế
bào nào có chứa ADN tái tổ hợp.


Quá trình tạo ADN tái
tổ hợp


* Thực vật:

Sơ đồ nguyên lý hoạt động của

Súng bắn gen

súng bắn gen


* Động vật:

Quá trình đưa ADN tái
tổ hợp vào trong tế bào
nhận


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN

1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen:

- Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho phù hợp với lợi ích
của mình

- Ví dụ:





II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN

2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:

a. Tạo động vật chuyển gen:


Quá trình chuyển gen protein người vào
cừu


Cừu được chuyển gen tổng hợp protein huyết
thanh của người vào trong sữa

=> Chống u xơ nang, trị bệnh về đường hô hấp


Dê biến đổi gen có chứa quy định protein
tơ nhện. Người ta có thể ‘‘kéo tơ’’ nhện từ
sữa dê để sản xuất áo giáp chống đạn


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN

2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:

b. Tạo giống cây trồng biến đổi gen:



Ngô biến đổi gen đang dần thay thế
giống ngô thường năng suất thấp tại
tỉnh Sơn La, có nhiều ưu thế hơn ngô
thường là có khả năng chống sâu bệnh

rất tốt, cho năng xuất cao, giảm số
ngày công chăm sóc.

Giống ngô trước đây bị sâu rất
nhiều.


II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN

2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:

c. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen:

- Tạo chủng vi khuẩn E.coli sản xuất insulin của người:

+ Insulin là hormone của tuyến tụy có chức năng điều hòa glucose trong máu


Tải nạp: là quá trình trong đó
DNA của vi khuẩn được chuyển
từ một vi khuẩn này sang vi
khuẩn khác nhờ virus của vi
khuẩn (thực khuẩn thể,
bacteriophage, thường gọi là
phage).


Sản xuất insulin tái tổ
hợp với chuỗi A và
chuỗi B riêng biệt

II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN

2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:

c. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen:

- Tạo chủng vi khuẩn E.coli sản xuất somatostatin:

+ Somatostatin là loại hormone đặc biệt được tổng hợp từ não động vật, có chức năng điều hòa hormone sinh trưởng và
insulin đi vào máu


Insulin

Somatostatin Eumedica