ẩn dụ

Chào mừng thầy cô
về dự giờ


KIỂM TRA BÀI CŨ:


3 nhân hóa để miêu tả các bức tranh sau:
Quan sát và đặt câu có sử dụng phép

.

1
Chú Mèo đang an ủi chú Vịt con .

2
Hai “Cầu thủ” Mèo đang giao bóng.


3 nhân hóa để miêu tả các bức tranh sau:
Quan sát và đặt câu có sử dụng phép

.

1
Chú Mèo đang an ủi chú Vịt con .

2
Hai “Cầu thủ” Mèo đang giao bóng.

TIẾT 95: ẨN DỤ


Tiết 95: ẨN DỤ
*Ngữ liệu và PT ngữ liệu.

I. BÀI HỌC
1.Ẩn dụ là gì?


Tiết 95: ẨN DỤ
*Ngữ liệu và PT ngữ liệu.
Ngữ liệu 1
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Nhận xét:
Cụm từ “Người cha” chỉ Bác Hồ
Vì Bác với người cha có
những phẩm chất giống nhau:
tuổi tác, tình yêu thương, sự
chăm sóc chu đáo…

I. BÀI HỌC:
1.Ẩn dụ là gì?
- Là gọi tên sự vật hiện tượng
này bằng tên sự vật hiện
tượng khác có nét tương
đồng

Tiết 95: ẨN DỤ
*Ngữ liệu và PT ngữ liệu.
Ngữ liệu 1
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Nhận xét:
Cụm từ “Người cha” chỉ Bác Hồ
Vì Bác với người cha có
những phẩm chất giống nhau:
tuổi tác, tình yêu thương, sự
chăm sóc chu đáo…

I. BÀI HỌC:
1.Ẩn dụ là gì?
- Là gọi tên sự vật hiện tượng
này bằng tên sự vật hiện
tượng khác có nét tương
đồng


Phân biệt giữa Ẩn dụ và So sánh:
SO SÁNH

ẨN DỤ
Giống nhau:

- Dựa trên cơ sở nét tương đồng giữa hai sự vật, sự việc, hiện tượng.
- Tác dụng: làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt…

Khác nhau:
- Có cấu trúc đầy đủ hai vế A và B. -Cấu trúc chỉ có 1vế B(sự vật dùng
- Làm nổi bật đặc điểm của sự vật, để so sánh ngầm), ẩn đi vế A
sự việc, tăng sức gợi hình.
- Làm cho câu văn, câu thơ có tính
hàm súc, có giá tri biểu cảm cao


Tiết 95: ẨN DỤ
*Ngữ liệu và PT ngữ liệu.

I. BÀI HỌC:

Ngữ liệu 2:
1.Ẩn dụ là gì?
a.Về thăm nhà Bác làng Sen
2. Tác dụng của Ẩn dụ:
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng
- Làm cho câu văn, câu thơ có
b. Người cha mái tóc bạc
tính hàm súc, tăng sức gợi
Đốt lửa cho anh nằm
hình, gợi cảm cho sự diễn
c. Chao ôi, trông con sông , vui
đạt.
như thấy nắng giòn tan sau kì * Ghi nhớ 1(SGK tr 68)
mưa dầm, vui như nối lại

chiêm bao ngắt quãng
3. Các kiểu Ẩn dụ:


a.Về thăm nhà Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng
Lửa hồng

chỉ “màu đỏ”

Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về hình thức giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ hình thức).
Thắp chỉ sự “nở hoa”

Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cách thức thực hiện
hành động (ẩn dụ cách thức).


a.Về thăm nhà Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng
Lửa hồng

chỉ “màu đỏ”

Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về hình thức giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ hình thức).
Thắp chỉ sự “nở hoa”

Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cách thức thực hiện
hành động (ẩn dụ cách thức).

b. Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm

Người cha chỉ Bác Hồ
Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa các sự vật,
hiện tượng (ẩn dụ phẩm chất).
c. Chao ôi, trông con sông , vui như thấy nắng giòn tan sau kì
mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao ngắt quãng

(nắng) giòn tan

chỉ (nắng) “to, rực rỡ”.

Ẩn dụ dựa vào sự chuyển đổi về cảm giác (ẩn dụ chuyển đổi
cảm giác).


Lửa hồng

chỉ “màu đỏ”

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về hình thức giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ hình thức).
Thắp chỉ sự “nở hoa”

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cách thức thực
hiện hành động (ẩn dụ cách thức).
Người Cha chỉ Bác Hồ

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ phẩm chất).
(nắng) giòn tan

chỉ (nắng) “to, rực rỡ”.

- Ẩn dụ dựa vào sự chuyển đổi về cảm giác (ẩn dụ
chuyển đổi cảm giác).


Lửa hồng

chỉ “màu đỏ”

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về hình thức giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ hình thức).
Thắp chỉ sự “nở hoa”

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cách thức thực
hiện hành động (ẩn dụ cách thức).
Người Cha chỉ Bác Hồ

- Ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa
các sự vật, hiện tượng (ẩn dụ phẩm chất).
(nắng) giòn tan

chỉ (nắng) “to, rực rỡ”.

- Ẩn dụ dựa vào sự chuyển đổi về cảm giác (ẩn dụ

chuyển đổi cảm giác).


Tiết 95: ẨN DỤ
*Ngữ liệu và PT ngữ liệu.

I. BÀI HỌC:

Ngữ liệu 2:
a.Về thăm nhà Bác làng Sen
Cĩ hàng râm bụt thắp lên lửa hồng
b. Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
c. Chao ôi, trông con sông , vui
như thấy nắng giòn tan sau kì
mưa dầm, vui như nối lại
chiêm bao ngắt quãng

1.Ẩn dụ là gì?
2. Tác dụng của Ẩn dụ:
3. Các kiểu Ẩn dụ:
Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặp:
Ẩn dụ hình thức ;
Ẩn dụ cách thức ;
Ẩn dụ phẩm chất ;
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác .
Ghi nhớ: SGK tr 69


II. LUYỆN TẬP:

Bài 1: So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách diễn đạt
sau đây:
Cách 1:
Bác Hồ mái tóc bạc
 Diễn đạt bình thường.
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 2:
Bác Hồ như Người Cha
 Sử dụng so sánh.
Đốt lửa cho anh nằm
Cách 3:
Người Cha mái tóc bạc
 Sử dụng ẩn dụ
Đốt lửa cho anh nằm
- So sánh và ẩn dụ tạo cho câu nói có tính hình tượng,
biểu cảm hơn so với cách nói bình thường.
- Ẩn dụ làm cho câu nói có tính hàm súc cao hơn.


Ăn quả nhớ kẻ
trồng cây
1

Gần mực thì đen,
gần đèn thì sáng
2

Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
3

Bài 3. Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và nêu
tác dụng?

a)

Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh chảy
nắng chảy đầy vai.
b)Thông)Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.
c)

(Hoàng Trung

(Trần Đăng Khoa)

Em thấy cả trời sao

Xuyên qua
từng kẽ lá
Ướt

Em thấy cơn mưa rào
Ướt tiếng cười của bố.


THẢO LUẬN NHÓM:

Tìm các so sánh, nhân hóa và ẩn dụ được sử dụng trong các
ví dụ sau:
a. Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng
b. Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
c. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân


Hoạt động tiếp nối
1. Lµm tiếp bµi tËp (SGK trang 70)
2. HiÓu vµ nhí ®­îc:
- Ẩn dụ lµ gì? Tác dụng?
- Các kiểu ẩn dụ?
3.ChuÈn bÞ bµi:Luyện nói văn miêu
tả