CÔNG NGHỆ NUÔI TRỒNG nấm sò

CÔNG NGHỆ NUÔI TRỒNG
NẤM SÒ

Hà Nội, 9/2015


Mở đầu
Hiện nay phế phẩm nông
nghiệp là một vấn đề cấp bách

Sử dụng phế phẩm nông nghiệp
để nuôi trồng nấm là một giải
pháp hữu hiệu


SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ
Nuôi trồng bằng nguyên liệu
ủ lên men tự nhiên

Nuôi trồng bằng cơ chất
tổng hợp

Xử lý nguyên liệu

Xử lý nguyên liệu

Đóng bịch, cấy giống

Bổ sung dinh dưỡng,
đóng bịch

Ươm sợi

Hấp bịch

Chăm sóc, thu hái

Ươm sợi
Chăm sóc, thu hái


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

A, Xử lý nguyên liệu

Làm ướt rơm
rạ.

• Làm ướt bằng nước vôi có pH=13.
• Rơm rạ phải ngấm no nước, sợi rơm có màu vàng
óng.
• Ủ thành đống tạm thời trước khi ủ chính thức.

Ủ trong thời
gian 6-7 ngày.

• Khối lượng rơm tối thiểu để ủ đạt yêu cầu về chất
lượng là 500kg.
• Đống ủ có cấu trúc hình hộp 1.2*1.5*cd, được ủ trên
kệ cách mặt đất 15cm. Cứ 1.5m dài thì cắm một cọc.
• Sau 3 ngày đảo đống ủ.

Băm rơm
chỉnh ẩm, ủ lại

• Băm rơm, giũ tơi để giảm bớt lương nước về độ ẩm
67-70%.
• Ủ thêm 2-3 ngày thì tiến hành đóng bịch.


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

B, Đóng bịch, cấy giống
Lựa chọn vị trí sạch kín gió.
Đối với vụ xuân hè hoặc mùa thu dùng túi PE 30*40, mùa đông
dùng túi 35*45 hoặc túi 30*45.
Cấy giống cấp 3. Dùng tay bẻ tơi giống vào chậu sạch
Cấy giống thành 3 lớp theo theo thứ tự một lớp rơm 5-7 cm một
lớp giống. Lớp giống cuối rắc đều cả bề mặt.
Làm nút bông( bông không chạm vào giống).


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

C, Ươm sợi
Khu vực nuôi sạch, thoáng, ánh sáng yếu( 50-200 lux), nhiệt độ
<32 độ.
Bịch nấm được đặt trên giàn hoặc treo

Hạn chế tối đa vận chuyển va đập vào bịch, tuyệt đối không tưới nước
trực tếp vào bịch.

Kiểm tra phát hiện nhiễm trong 6-10 ngày ươm sợi.

Sau 17-20 ngày khi hệ sợi đã ăn kín đến đáy bịch, ươm thêm 2-3
ngày thì chuyển sang khu vực chăm sóc quả thể.


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

Một số loại mốc trong giai đoạn ươm sợi
• Mốc xanh: do phần giống bị tổn thương, khu vực đóng bịch bị ô
nhiễm, hoặc phần giống cấy bị mất ẩm.
• Mốc trắng: Sau 3-5 ngày ươm sợi hệ sợi màu trắng đục bao phủ
khắp bịch. Nguyên nhân: do môi trường nhà nuôi bị ô nhiễm khi
nuôi trồng lặp lại nhiều lần mà thanh trùng không triệt để, nuôi
trong thời gian nắng nóng, nhà nuôi bị yếm khí.
• Hiện tượng co sợi: Sau 3-5 ngày sợi nấm bung ra nhưng không bám
vào nguyên liệu. Nguyên nhân: do nguyên liệu có độ ẩm quá cao,
nguyên liệu chưa chín


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

D, Chăm sóc và thu hái
Chuẩn bị nhà chăm sóc: sạch, kín gió, thông thoáng, độ ẩm 8595%, ánh sáng >500 lux
Treo bịch: tiến hành tháo nút bông buộc lại và treo trên dây. Yêu
cầu treo 6 bịch/dây, bịch dưới cùng cách mặt đất 15cm.
Sau 2-3 ngày treo ta tiến hành rạch bịch. Yêu cầu mỗi bịch rạch 6
vết dài khoảng 3-5 cm sâu 0.5cm, vết rạch chếch một góc 45 độ.
3 ngày đầu chỉ xả nước xuống nền nhà để tạo ẩm không khí. Sau

khi thấy nấm bắt đầu xuất hiện thì tưới sương mù tuyệt đối không
được tưới trực tiếp vào bịch. Số lần tưới phụ thuộc vào độ ẩm
trong ngày.


1, Nuôi trồng bằng nguyên liệu ủ lên men tự nhiên

D, Chăm sóc và thu hái
Nấm được hái trước khi phát tán bào tử: đường kính mũ < 4cm, tâm
mũ nấm trũng xuống, viền xung quanh còn bờ cong
Hái nấm: Trước khi hái 3-4 giờ không được tưới nước. Yêu cầu khi hái
phải bóc sạch chân, hái cả cụm không được hái tỉa, khi hái xong phải vệ
sinh sạch nền nhà sau đố tiếp tục tưới nước trở lại để quả thể nhỏ phát
triển
Sau khi thu hái một thời gian khi thấy cơ chất không còn rắn chắc ta phải
nén bịch theo phương thẳng đứng và rạch thêm vài vết rạch để nấm
tiếp tục ra đợt 2
Thời gian thu hái kéo dài 3-3.5 tháng, năng suất trung bình đạt 600-700
kg nấm tươi/1 tấn rơm khô


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

A, Xử lý nguyên liệu
Mùn cưa
• Mùn cưa sử dụng là mùn được ủ dài ngày.
• Mùn được tạo ẩm bằng nước vôi( 3-5kg/1 tấn mùn đủ
ẩm 62-65%).
• Sau 3 ngày mùn được thẩm thấu đều thì bổ sung thêm
3-5 kg đạm ure, 5-7 kg supe lân, 12-15 kg bột nhẹ/1

tấn nguyên liệu.
• Sau khi ủ 10-15 ngày ta đảo đống ủ và bổ sung thêm
1-1.2 kg MgSO4/ tấn nguyên liệu rồi tiếp tục ủ thêm
15-20 ngày nữa. Dùng nilong quây xung quanh đống ủ,
để hở bề mặt.
• Trước khi đóng bịch ít nhất 1 ngày ta phải chỉnh ẩm lại.


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

A, Xử lý nguyên liệu
Bông phế loại
•
•
•
•

Bông phế loại được làm ướt bằng nước vôi có pH=13.
Quá trình ủ bông tương tự như ủ rơm.
Sau 3 ngày ủ ta tiến hành chỉnh ẩm và đảo ủ lại.
Trước khi đóng bịch 1 ngày ta tiến hành phay bông.


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

B, Bổ sung dinh dưỡng, đóng bịch
• Công thức bổ sung: 7% cám gạo+ 1% bột nhẹ+ 46%
bông phế loại+ 46% mùn cưa.
• Cám gạo, bột nhẹ được trộn đều với mùn cưa trước khi
trộn với bông. Nguyên liệu được trộn đều, cám gạo

không được vón cục.
• Đóng bịch sử dụng túi 25*35. Khối lượng bịch đạt 1.41.5 kg. yêu cầu bịch đóng căng tròn không bị thủng túi.
• Chuẩn bị bông sạch để hấp cùng bịch phục vụ cho cấy
giống.


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

C, Hấp bịch
• Nguyên tắc: sử dụng nhiệt độ của hơi nước bão hòa để
thanh trùng nguyên liệu.
• Thời gian hấp bịch tùy từng mức nhiệt độ: Hấp ở 100
độ trong thời gian 6-7h, ở 105-109 độ thời gian 4-5h, ở
109-115 độ thời gian 3-4h. Không nên hấp ở nhiệt độ
trên 115 độ.
• Mỗi lần hấp bịch phải thay nước trong chảo.
• Hấp thêm bông sạch để làm nút bông khi cấy.
• Kết thúc thời gian hấp mở cửa lò để nhiệt độ giảm về
ngưỡng 70-80 độ ta tiến hành ra lò.


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

D, Để nguội, cấy giống
Lựa chọn giống nấm
• Sử dụng giống nấm cấp 3 trên cơ chất hạt.
• Yêu cầu giống đúng độ tuổi, hệ sợi ăn kín đáy
bịch, không nhiễm mốc có mùi chua.
• Lượng cấy trung bình 10g/bịch.
Chuẩn bị phòng cấy, dụng cụ (Giống với linh chi).

2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

D, Để nguội, cấy giống
Kỹ thuật cấy.
• Khử trùng box cấy, dụng cụ cấy, tay, bề mặt ngoài túi giống.
• Bẻ giống. Giống được bẻ theo nguyên tắc bẻ đôi không được bóp làm
giống bị tổn thương.
• Trong quá trình bẻ giống nếu phát hiện túi giống bị nhiễm mốc thì phải
loại bỏ và khử trùng lại box cấy trước khi làm túi giống khác.
• Giống được dàn đều trên bề mặt bịch.
• Làm nút bông cách bề mặt giống 2-3 cm.
• Lưu ý trong quá trình cấy luôn bật đèn cồn và luôn để bịch cách đèn
cồn trong bán kính 20 cm.


2, Nuôi trồng bằng cơ chất tổng hợp

E, Nuôi sợi, chăm sóc và thu hái

Tương tự quy trình nuôi trồng bằng nguyên
liệu ủ lên men tự nhiên


3, Nuôi trồng trên bã phế phế loại của linh chi mộc nhĩ

Quy trình tương tự như nuôi trồng trên cơ
chất tổng hợp nhưng lưu ý một số điểm
A,Xử lý nguyên liệu

• Bịch linh chi, mộc nhĩ được đập tơi, sàng lọc vỏ
túi nilong, màng dai…
• Tạo ẩm bằng nước vôi với định lượng 5-7 kg
vôi/ tấn bã phế loại.
• Ủ trong thời gian 6-7 ngày, đảo ủ ở ngày thứ 3.


3, Nuôi trồng trên bã phế phế loại của linh chi mộc nhĩ

B, Bổ sung dinh dưỡng, đóng bịch

• Chỉ bổ sung từ 3-5% cám gạo, không bổ
sung bột nhẹ.
• Đối với mùa nóng dễ bị nhiễm mốc nên
không cần bổ sung dinh dưỡng.
C, Hấp bịch

• Thời gian hấp bịch giảm xuống còn 2-4 giờ.


Tài liệu tham khảo
• Đinh Xuân Linh, Thân Đức Nhã, Nguyễn Hữu
Đống, Nguyễn Duy Trình, Ngô Xuân Nghiễn,
2012, Kỹ thuật trồng chế biến nấm ăn và nấm
dược liệu, Nhà xuất bản Nông nghiệp


Trân trọng cảm ơn sự chú ý lắng
nghe của thầy,cô và các bạn