Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết ngữ văn 10

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY
CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM
LỚP


ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ
NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT


I. KHÁI NIỆM
1 .Ngôn ngữ nói là ngôn ngữ âm
thanh, là lời nói trong giao tiếp
hàng ngày.

2. Ngôn ngữ viết được thể hiện
bằng chữ viết trong văn bản và
được tiếp nhận bằng thị giác.


II. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI
VÀ NGÔN NGỮ VIẾT
Xét 4 mặt :

- Tình huống giao tiếp.
- Phương tiện ngôn ngữ
- Phương tiện hỗ trợ
- Hệ thống các yếu tố ngôn ngữ : Từ ngữ,
câu, văn bản


Phương

diện
Tình
huống
giao tiếp.
Phương
tiện ngôn
ngữ
Phương
tiện hỗ
trợ

Hệ thống
các yếu
tố ngôn
ngữ

NGÔN NGỮ NÓI

NGÔN NGỮ VIẾT


NGÔN NGỮ VIẾT
Bước qua ngôi trường THCS- ngôi nhà thứ hai gắn bó với tôi
bốn mùa mưa nắng, giờ đây tôi đã đặt chân đến một ngôi
trường xa lạ mang tên “trường THPT Chuyên Nguyễn Thiện
Thành” với vô vàn cảm xúc…Dừng xe trước cổng trường tôi
bỗng run lên vì hồi hộp, biết bao cảm xúc trong tôi. Hàng vạn
câu hỏi đặt ra như thách thức tôi: “Đây là thật hay mơ?”, Mình
sẽ phải làm gì?”… Tất cả làm tôi choáng ngộp, bỗng một làn
gió nhẹ thổi xua đi mọi nghi vấn và nhẹ nhàng đưa tôi vào

trường…Tôi nhìn ngôi trường một cách say mê hẳn là tôi đã
nhìn thấy sự lao động học tập của mình trong chín năm qua và
đã gởi gắm vào cái nhìn ấy tương lai và hy vọng .…Cô chủ
nhiệm mới của tôi là người cô thật dịu dàng, chu đáo lại xinh
đẹp Điều làm tôi vững tâm hơn là cô rất hiểu và lo lắng cho học
sinh của mình. Cô thật hiền dịu như chính cái tên thật dễ
thương của cô- Thu Cúc.


II. ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT
Phương
diện

Tình
huống
giao
tiếp.

NGÔN NGỮ NÓI

Trực diện và tức
thời

NGÔN NGỮ VIẾT

Không trực diện, có
điều kiện thời gian


Phương

diện

Phương
tiện ngôn
ngữ
Phương
tiện hỗ
trợ

NGÔN NGỮ NÓI
- Âm thanh

- Ngữ điệu
- Nét mặt, ánh mắt
- Cử chỉ, điệu bộ

NGÔN NGỮ VIẾT
- Chữ viết

- Dấu câu
- Hình ảnh minh họa
- Sơ đồ, bảng biểu


Phương
diện

NGÔN NGỮ NÓI
-Từ ngữ :
Khẩu ngữ, từ ngữ địa

phương, tiếng lóng,
biệt ngữ.

Hệ
thống
các
yếu tố
ngôn - Câu: Kết cấu linh hoạt
ngữ
(câu tỉnh lược, câu có
yếu tố dư thừa…)
-Văn bản: không chặt
chẽ, không mạch lạc.

NGÔN NGỮ VIẾT
- Từ ngữ :
+ Được chọn lọc, gọt
giũa
+ Sử dụng từ ngữ phổ
thông.
- Câu : Câu chặt chẽ,
mạch lạc.
- Văn bản : có kết cấu
chặt chẽ, mạch lạc ở
mức độ cao.


Phương
diện
Tình

huống
giao tiếp.

NGÔN NGỮ NÓI
Trực diện, tức thời

Phương
tiện ngôn - Âm thanh
ngữ

NGÔN NGỮ VIẾT
Không trực diện, có điều kiện
thời gian

- Chữ viết

Phương
tiện hỗ
trợ

- Ngữ điệu
- Nét mặt, ánh mắt
- Cử chỉ, điệu bộ….

- Dấu câu
- Hình ảnh minh họa
- Sơ đồ, bảng biểu…

Hệ thống
các yếu

tố ngôn
ngữ

- Từ ngữ :
+ Khẩu ngữ, từ ngữ địa
phương, tiếng lóng, biệt ngữ
- Câu : Kết cấu linh hoạt (câu
tỉnh lược, câu có yếu tố dư
thừa…)
- Văn bản : không chặt chẽ,
không mạch lạc.

- Từ ngữ :
+ Được chọn lọc, gọt giũa
+ Sử dụng từ ngữ phổ thông.
- Câu : Câu chặt chẽ
- Văn bản : có kết cấu chặt
chẽ, mạch lạc ở mức độ cao.


MẤT RỒI!
Một người sắp đi chơi xa, dặn con:
Ở nhà có ai hỏi thì nói bố đi chơi vắng nhé!
Sợ con mải chơi quên mất, nên cẩn thận lấy bút viết vào
giấy, rồi bảo:
Có ai hỏi thì con đưa cái giấy này.
Con cầm giấy bỏ vào túi áo cả ngày chẳng thấy ai đến
hỏi. Tối đến, sẵn có ngọn đèn nó lấy giấy ra coi, chẳng
may vô ý giấy cháy mất.
Hôm sau có người đến hỏi: “Thầy cháu có nhà không?”.

Nó ngẩn ngơ hồi lâu sờ vào túi không thấy liền nói:
- Mất rồi! Khách giật mình hỏi: “Mất bao giờ?”.
- Tối hôm qua! - Sao mà mất?
- Cháy... cháy.


BÀI TẬP: Phân tích lỗi và chữa lỗi những câu sau đây:
1. Trong thơ ca Việt Nam thì đã có nhiều bức tranh mùa thu đẹp hết ý.
2. Còn như máy móc, thiết bị do nước ngoài đưa vào góp vốn thì không
được kiểm soát, họ sẵn sàng khai vống lên đến mức vô tội vạ.
3. Cá, rùa, ba ba, ếch nhái, chim ở gần nước thì như cò, vạc, vịt,
ngỗng,...thì cả ốc, tôm, cua...chúng chẳng chừa ai sất.
4. Bằng lời văn mượt mà, cốt truyện hấp dẫn. Tác phẩm truyện dài “Bình
yên tạm bợ” của nữ tác giả Trần Lãng Diệp đã thu hút tôi từ trang đầu
tiên.
5. ...Tôi cũng vây, đã từng học nhiều quyển sách. Nào là truyện ngắn, truyện
dài, tiểu thuyết. Nhưng trong đó cuốn sách tôi ưng ý nhứt chính là quyển
“Cửa sổ tâm hồn”.
6. Tác giả quyển sách “Ngồi khóc trên cây” là Nguyễn Nhật Ánh. Được xuất
bản năm 2012.
7. Trong tình cảm con người, tình bạn là thiên liên nhất.
8. Tôi là một cô gái tuổi mười sáu luôn yêu sự diệu dàng và bay bỏng của
thơ văn.


BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi
Trong thơ ca Việt Nam thì - -NhầmTN
NhầmTNvới
vớiCN
CN:“trong…

đã có nhiều bức tranh mùa - -Dùng
Dùngtừ
từthừa
thừa: thì đã
thu đẹp hết ý.
- -Dùng
Dùngkhẩu
khẩungữ
ngữ: hết ý
 Thơ ca Việt Nam có nhiều bức tranh mùa thu rất đẹp


BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi
Còn như máy móc, thiết bị do
nước ngoài đưa vào góp vốn thì
không được kiểm soát, họ sẵn
sàng khai vống lên đến mức vô
tội vạ

- Dùng khẩu ngữ :
vô tội vạ
- Thừa từ : còn
như, thì
- Dùng từ địa
phương : vống

 Máy móc, thiết bị do nước ngoài đưa vào góp vốn
không được kiểm soát, họ sẵn sàng khai tăng lên một
cách tùy tiện

BÀI TẬP 3: Phân tích lỗi - Chữa lại

c). Cá, rùa, ba ba, ếch, nhái,
chim ở gần nước thì như cò,
vạc, vịt, ngỗng, ...thì cả ốc,
tôm, cua,... chúng chẳng
chừa ai sất

- Dùng khẩu ngữ :
thì như, thì cả
- Dùng từ địa
phương : sất

 Cá, rùa, ba ba, tôm, cua, ốc, ếch, nhái, sống ở
dưới nước đến các loài chim cò, vạc, gia cầm như
vịt, ngỗng,,... chúng cũng chẳng chừa một loài nào


BÀI TẬP: Phân tích lỗi - Chữa lỗi
Bằng lời văn mượt
mà, cốt truyện hấp
dẫn. Tác phẩm truyện
dài “Bình yên tạm bợ”
của nữ tác giả Trần
Lãng Diệp đã thu hút
tôi từ trang đầu tiên.

Thiếu chủ ngữ
Thừa từ

Bằng lời văn mượt mà, cốt truyện hấp dẫn, truyện
dài “Bình yên tạm bợ” của nữ tác giả Trần Lãng
Diệp đã thu hút tôi từ trang đầu tiên.


BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi
...Tôi cũng vây, đã
từng học nhiều quyển
sách. Nào là truyện
ngắn, truyện dài, tiểu
thuyết. Nhưng trong
đó cuốn sách tôi ưng
ý nhứt chính là quyển
“Cửa sổ tâm hồn”.

- Thiếu chủ ngữ
- Sử dụng văn nói: “nào là”,
“ưng ý”
- Sai chính tả: “nhứt”, sử
dụng dấu câu chưa hợp lí

Tôi cũng vây, tôi đã từng học nhiều quyển sách:
truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết... Nhưng trong đó,
cuốn sách tôi tâm đắc nhất chính là quyển “Cửa sổ
tâm hồn”.


BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi
Tác giả quyển

sách “Ngồi khóc
trên
cây”
là
Nguyễn
Nhật
Ánh. Được xuất
bản năm 2012.

Câu không rõ nghĩa vì thiếu
thành phần chủ ngữ

Tác giả quyển sách “Ngồi khóc trên cây” là
Nguyễn Nhật Ánh. Tác phẩm được xuất bản năm
2012.


BÀI TẬP: Phân tích lỗi – Chữa lỗi
7. Trong tình cảm
con ngừoi, tình bạn
là thiên liên nhất.
8. Tôi là một cô gái
tuổi mười sáu luôn
yêu sự diệu dàng
và bay bỏng của
thơ văn.
. 7.

Sai chính tả: “thiên
liên”, “diệu dàng”, “bay

bỏng”

Trong tình cảm con ngừơi, tình bạn là thiêng liêng

nhất.
8. Tôi là một cô gái tuổi mười sáu luôn yêu sự dịu
dàng và bay bổng của thơ văn.