Bài 36:
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA
I. Phát triển là gì?
Hình 36.1
I. Phát triển là gì?
- Phát triển của cơ thể thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra
theo chu trình sống, bao gồm ba quá trình liên quan với nhau:
sinh trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái tạo nên các cơ
quan của cơ thể (rễ, thân, lá, hoa, quả).
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
1. Tuổi của cây
Hình 36.1
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
1. Tuổi của cây
Tùy vào giống và loài, đến độ tuổi xác định thì cây ra hoa.
Cây lúa sau ba tháng sẽ
làm đòng, trổ bông
Cây xoài, bưởi 3 – 5 năm
thì ra hoa kết quả
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
a. Nhiệt độ thấp
Tại sao một số loài hoa khi mang từ Đà Lạt hay từ miền Bắc về trồng ở miền Nam thì cây vẫn sống nhưng
không ra hoa?
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
a. Nhiệt độ thấp
- Nhiều loài thực vật ra hoa khi qua mùa đông hoặc được xử lí bởi nhiệt độ thấp (xuân hóa)
- Ví dụ: lúa mì, bắp cải, lúa mạch.
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
b. Quang chu kì
- Sự ra hoa của thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày và đêm gọi là quang chu kì.
- Phân loại:
Cây ngày ngắn
Cây ngày dài
Hình 36.4
- Cây ngày ngắn: ra hoa trong điều kiện ngày
ngắn có độ chiếu sáng ít hơn 12 giờ.
Cây mía
Hoa cúc
Cà phê
Thược dược
- Cây ngày dài:
Chỉ ra hoa trong điều kiện
ngày dài có độ chiếu sáng cao hơn 12 giờ.
Dâu tây
Thanh long
Sen cạn
- Cây trung tính: Đến độ tuổi là ra hoa,
không phụ thuộc vào ngoại cảnh.
Cây ngô
Cà chua
Hoa hướng dương
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
c. Phitôcrôm
-
Là sắc tố cảm nhận quang chu kì và cũng là sắc tố trong các loại hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
Tồn tại ở 2 dạng:
+ Pđ: hấp thụ ánh sáng đỏ (bước sóng là 660 nm)
+ Pđx: hấp thụ ánh sáng đỏ xa (bước sóng là 730 nm), P đx làm cho hạt nảy mầm, nở hoa, khí khổng
mở
Hai dạng này chuyển hóa thuận nghịch dước tác động của ánh sáng tham gia vào phản ứng
quang chu kì của thực vật
Pđ
Pđx
Ánh sáng đỏ
Ánh sáng đỏ xa
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
3. Hoocmôn ra hoa
Em hãy dự đoán hoocmôn ra hoa được sinh ra từ đâu ?
II. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
3. Hoocmôn ra hoa
- Ở điều kiện quang chu kì thích hợp, trong lá hình thành hoocmon ra hoa ( florigen) rồi di chyển vào
đỉnh sinh trưởng của thân làm cây ra hoa.
III. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Hình 36.1
III. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
- Sinh trưởng gắn với phát triển và phát triển trên cơ sở của sinh trưởng
- Sinh trưởng và phát triển là 2 quá trình liên quan với nhau, đó là 2 mặt của chu trình sống của cây.
IV. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển
1. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng
-
Trong trồng trọt: thúc hạt hay củ nảy mầm sớm, điều tiết sinh trưởng của cây gỗ trong rừng.
Trong công nghiệp rượu bia: dùng gibêrelin để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha.
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển
Chọn cây trồng theo vùng địa lí, theo mùa, xen canh, chuyển gối vụ cây nông nghiệp và trồng rừng hỗn
loài.
CỦNG CỐ
•
Câu 1: Thời điểm ra hoa ở thực vật 1 năm có phản ứng quang chu kỳ
trung tính được xác định theo:
A.Chiều cao của thân.
B.Đường kính gốc.
C.Số lượng lá trên thân.
D.Lượng hooc môn ra hoa.
CỦNG CỐ
Câu 2: Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kỳ của
thực vật là
A.Diệp lục b.
B.Phitocrom.
C.Carotenoid.
D.Diệp lục a, b và phitocrom.
CỦNG CỐ
Câu 3: Nhóm cây nào sau đây là cây ngày dài?
A.Lúa mì, đại mạch, thanh long.
B.Thanh long, lúa, cà phê.
C.Hoa cúc, cà chua, khoai tây.
D.Hướng dương, thanh long, hoa cúc.
Chỉ tiêu
Cây ngày dài (cuối mùa
Cây ngày ngắn
Cây trung tính (quanh
so sánh
xuân, đầu mùa hè)
( mùa thu, mùa đông)
năm)
Điều kiện ánh
sáng để cây ra
hoa
Câu 4: Hãy hoàn thành bảng sau
Ví dụ
Chỉ tiêu
Cây ngày dài (cuối mùa
Cây ngày ngắn
Cây trung tính (quanh
so sánh
xuân, đầu mùa hè)
( mùa thu, mùa đông)
năm)
Điều kiện ánh
sáng để cây ra
Chiếu sáng
Chiếu sáng
hoa
> 12h
< 12h
Ví dụ
Thanh long,
dâu tây,…
Ngày ngắn và
ngày dài
Cà phê, mía,
thược dược,
Cà chua, ngô,
cúc,…
hướng dương,