Lịch sử 10 tuần 21 đọc thêm hiền tài là nguyên khí của quốc gia

• NHẤN NÚT START ĐỂ BẮT ĐẦU TÌM HIỂU


(Trích Đại Việt sử kí toàn thư)

I/ Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
- Lê Văn Hưu (1230 – 1322), người làng Phủ Lí, Đông Sơn (nay

là thôn Phủ Lí Trung, xã Thiệu Trung, huyện Đông Sơn), tỉnh
Thanh Hóa, đỗ Bảng nhãn năm 1247, là nhà sử học nổi tiếng thời
Trần.
- Lê Văn Hưu hoàn thành Đại Việt sử kí toàn thư năm 1272 gồm
72 quyển. Tác phẩm của Lê Văn Hưu hiện đang thất lạc, chỉ còn
lại 31 đoạn dưới dạng bình sử do nhóm Ngô Sĩ Liên ghi lại trong
Đại Việt sử kí toàn thư
- Các đoạn văn bình sử của ông đều đặt sau những sự kiện hoặc
nhân vật được bình, không có đầu đề và được ghi “ Lê Văn Hưu
viết:…”.


2. Bình sử:
-Bình sử là một mục trong tác phẩm thời xưa, bắt đầu có từ
đời Tống (Trung Quốc) ghi lại lời bình luận, đánh giá của sử
gia đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
-Văn bình sử mang tính chất nghị luận, bộc lộ trực tiếp quan
điểm của tác giả. Ngôn ngữ trong văn bình sử ngắn gọn, sắc
sảo và đòi hỏi người cầm bút phải có dũng khí.

II/ Đọc – hiểu văn bản:
1. Về Trưng Vương:
-Trưng Trắc, Trưng Nhị tuy là đàn bà nhưng khi dựng cờ khởi nghĩa thì
-Nối sau họ Triệu cho đến trước họ Ngô là những người đàn ông
lại được nhân dân khắp nơi hưởng ứng.
nhưng chỉ cúi đầu bó tay, làm tôi tớ cho người phương Bắc.
Hìnhđuối,
thế đất
Việt xấu
có thể
được cơ nghiệp bá vương.
Yếu
đáng
hổdựng
.
• Nghệ thuật:
-So sánh: “ việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay”.
-Hoán dụ: “ bọn đàn ông chỉ cúi đầu bó tay”.
Khẳng định tài năng và khí phách phi thường của các anh hùng
liệt nữ, khen ngợi đồng thời mang đến bài học và lời nhắn nhủ
đối với các bậc nam nhi, quân tử


2. Về Tiền Ngô Vương:
-Đem quân mới của đất Việt mà phá được trăm vạn quân của Lưu
Hoành Thao, mở nước xưng vương, làm cho người phương Bắc không
dám lại sang, chính thống của nước Việt ta gần như nối lại được.
“Một cơn giận mà yên được dân”, mưu giỏi, đánh giỏi.
• Nghệ thuật:
Hoán dụ: “một cơn giận mà yên

được dân”.
Trong lời bàn của Lê Văn
Hưu, vai trò của Tiền Ngô
Vương là người có công rất
lớn, nối lại chính thống của
nước Việt sau nghìn năm Bắc
thuộc.

Trận thủy chiến lịch sử


3. Về Đinh Tiên Hoàng:
-Tiên Hoàng tài năng, sáng suốt hơn người, dũng lược bậc nhất đời.
-Dẹp loạn 12 sứ quân, mở nước, đóng đô, xưng hoàng đế, đặt trăm
quan, dựng sáu quân.
Nhấn mạnh vai trò nổi bật của Đinh Tiên Hoàng: dẹp loạn, yên ổn
xã tắc, xưng hoàng đế, khẳng định nền độc lập chính thống của
dân tộc.

Tượng Đinh Tiên Hoàng

Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 sứ quân


4. Về việc ban thưởng:
-Điềm lành: là dùng được người hiền và chỉ được mùa
-“Chim quý thú lạ không nuôi ở nước”, người không công – không
được nhận thưởng.
Việc ban thưởng phải được xem xét kĩ càng, không tùy tiện khen
thưởng cho kẻ không công. Không những vậy, chúng ta còn thấy một

tấm lòng ngay thẳng, cương trực, một quan điểm lịch sử chân thực và
có cả phê phán của tác giả. Điềm lành không có nghĩa là đem những
thứ quý giá để làm vừa lòng người trên, tác giả đã phê phán những thói
hư tật xấu của con người trong xã hội mọi thời.


•Bình luận về tư tưởng, nhân cách của nhà bình sử: Cái nhìn chân
thực, xuất phát từ tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, ý thức gìn giữ, trân trọng
truyền thống được thể hiện qua các lời bình sử của Lê Văn Hưu

•Nhận xét về bút pháp: Trong các lời bình, tác giả đã kết hợp giữa bút
pháp chính xác của sử học với nghệ thuật bình luận, nghị luận sắc sảo, cô
đúc mà tái hiện được nổi bật chân dung lịch sử cũng như thể hiện được
quan điểm đánh giá của mình trước các sự kiện.


TRƯỜNG THPT HUỲNH MẪN ĐẠT
LỚP 10 VĂN