TIỂU LUẬN GIÁO dục đạo đức, lối SỐNG CHO cán bộ ĐẢNG VIÊN là NHIỆM vụ cơ bản và cấp BÁCH TRONG CÔNG tác xây DỰNG, CHỈNH đốn ĐẢNG ở nước TA HIỆN NAY

TIỂU LUẬN
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN LÀ NHIỆM
VỤ CƠ BẢN VÀ CẤP BÁCH TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN
ĐẢNG HIỆN NAY

Xây dựng và chỉnh đốn Đảng là công việc thường xuyên của Đảng
cộng sản Việt Nam nhằm đảm bảo cho Đảng luôn vững mạnh về chính trị,
tư tưởng và tổ chức, có năng lực lãnh đạo ,sức chiến đấu cao, xứng đáng
là đội tiền phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành
cho lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của toàn thể dân
tộc. Từ khi ra đời đến nay,tùy theo tình hình và nhiệm vụ cách mạng từng
thời kỳ mà Đảng xác định những vấn đề cần tập trung cho công tác xây
dựng chỉnh đốn Đảng cho phù hợp,đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ chính trị
,xây dựng Đảng thêm vững mạnh.Trong tình hình hiện nay Văn kiện Đại
hội IX của Đảng nhận định: Từ Đại hội VIII đến nay Đảng đã có nhiều cố
gắng tiến hành nhiệm vụ then chốt là xây dựng,chỉnh đốn Đảng và nhiệm
vụ trung tâm là phát triển kinh tế.Hội nghị Trung ương 6(lần 2) đã ra nghị
quyết về một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng
hiện nay.
Như vậy Đảng ta khẳng định xây dựng, chỉnh đốn Đảng không chỉ là
nhiệm vụ then chốt mà còn là vấn đề cấp bách hiện nay. Văn kiện Đại hội
IX của Đảng xác định :Trong tình hình hiện nay việc xây dựng ,chỉnh đốn
Đảng chủ yếu nhằm vào khắc phục những lệch lạc về tư tưởng chính trị
,sự thoái hóa biến chất trong đạo đức,lối sống của một bộ phận cán bộ,
đảng viên ,tình trạng cồng kềnh hoạt đông kém hiệu lực,hiệu quả của bộ
1


máy tổ chức, thực hiện không nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ và các
nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng khác .
Để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại

hoá đất nước. Đảng phải có biện pháp phát huy ưu điểm, kiên quyết sửa
chữa các khuyết điểm, tiếp tục củng cố chỉnh đốn, để ngày càng vững
mạnh về mọi mặt, đặc biệt là về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, tổ
chức và cán bộ. Do đó tăng cường hiệu quả công tác giáo dục đạo đức, lối
sống cho cán bộ, đảng viên là một trong những nhiệm vụ vừa cơ bản vừa
cấp bách trong công tác xây dựng,chỉnh đốn Đảng hiện nay:
1 - Vai trò của giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên
trong công tác xây dựng,chỉnh đốn Đảng.
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác- lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về
con người phát triển toàn diện, nhưng trước hết là đạo đức, lối sống cách
mạng. Đạo đức cách mạng luôn luôn là một tiêu chuẩn quan trọng của mỗi
cán bộ, đảng viên của Đảng trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào , đạo
đức là cái gốc của người cách mạng, trên cơ sở đó trong suốt quá trình
hoạtđộng cách mạng cũng như sáng lập và giáo dục rèn luyện Đảng ta, Hồ
Chí Minh luôn nhắc nhở và nhấn mạnh "người cách mạng phải có đạo đức
cách mạng, nếu không có đạo đức cách mạng thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo được nhân dân. Người đã đánh giá rất cao vai trò của đạo
đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên, Người chỉ rõ "cũng như sông
thì phải có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có
gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng thì phải có đạo đức,
không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.
Vì muốn giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài người là một công
2


việc to tát, mà tự mình không có đạo đức, không có căn bản, tự mình đã hủ
hoá, xấu xa thì còn làm nổi việc gì."(Hồ Chí Minh Toàn tập,tập
5,Nxb,CTQG.HN1995,tr252-253). Hay ở một góc độ khác,Hồ Chủ Tịch đã
nhấn mạnh vai trò của đạo đức với nhiệm vụ cách mạng là" làm cách mạng
để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng

nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu
dài khó khăn. Sức có mạnh mới gánh được nặng đi xa. Người cách mạng
phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn thành được nhiệm vụ
vẻ vang". Trong suốt cuộc đời hoạt động Bác Hố luôn luôn chăm lo xây
dựng đội ngũ cán bộ của Đảng, nhưng trước hết là về đạo đức "Mọi công
việc thành hay bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách
mạng hay là không" và Người khẳng định:"Tuy năng lực và công việc mỗi
người có khác, người làm việc to, người làm việc nhỏ, nhưng ai giữ được
đạo đức cách mạng đều là người cao thượng".
Trong thực tế, Đảng lãnh đạo cách mạng không chỉ bằng đường lối
chính sách mà còn bằng "nêu gương", tức là từ sự gương mẫu về mọi mặt
của các tổ chức và từng cán bộ trong bộ máy Đảng, Nhà nước, đoàn thể
mà phát huy vai trò lãnh đạo. Chính vì vậy Bác Hồ từng căn dặn những
người cộng sản "Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ
"cộng sản" mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người
có tư cách đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước
cho người ta bắt trước", tức là hành động gương mẫu là "mệnh lệnh không
lời" của người cán bộ đảng viên trước quần chúng.
Trong điều kiện hiện nay khi mà hàng ngày, hàng giờ người cán bộ,
đảng viên phải đối mặt với nhiều vấn đề mới của cơ chế và tác động của

3


những điều kiện trong và ngoài nước như : Sự cám dỗ về vật chất của cơ
chế thị trường, cơ chế mở; trước sự phá hoại của kẻ thù thông qua chiến
lược "Diễn biến hoà bình" những tham vọng về địa vị, quyền lợi, những
toan tính lợi ích .Tất cả những điều đó đang đặt ra vấn đề tiêu chuẩn đạo
đức lối sống của cán bộ, đảng viên lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ
hết, trước yêu cầu như vậy Nghị quyết Trung ương 3( khoá VIII) đã khẳng

định : Người cán bộ phải có phẩm chất và năng lực, có đức và tài, trong
đó đức là gốc.
Xuất phát từ vai trò của đội ngũ đảng viên và đạo đức cách mạng của
đội ngũ đảng viên trong công tác xây dựng ,chỉnh đốn Đảng. Ta biết rằng
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng lên
bởi số lượng và chất lượng của đội ngũ đảng viên của Đảng.Theo Hồ Chí
Minh, sức mạnh của toàn Đảng là sức mạnh tổng hợp của đội ngũ đảng
viên tạo nên " Đảng mạnh là do chi bộ tốt; chi bộ tốt là do các đảng viên
đều tốt", do đó phải thường xuyên giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ,
đảng viên của Đảng về mọi mặt, trước hết về đạo đức cách mạng. Đạo đức
cách mạng theo Hồ Chí Minh là nền đạo đức mới khác về bản chất với
nền đạo đức cũ của giai cấp phong kiến, đạo đức mới xoá bỏ những chuẩn
mực của đạo đức phong kiến trói buộc nhân dân lao động vào các lễ giáo
phong kiến, tập tục hà khắc phục vụ chế độ đẳng cấp bóc lột. Đạo đức mới
đối lập với đạo đức cá nhân chủ nghĩa, ích kỷ cực đoan, hẹp hòi tư sản; nó
cũng khác xa với đạo đức tôn giáo khép kín con người vào khuôn khổ chật
hẹp khắc kỷ, cam chịu, chấp nhận số phận.Đạo đức cách mạng, theo tư
tưởng Hồ Chí Minh đó là đạo đức lối sống mang bản chất giai cấp công
nhân kết hợp với truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa đạo đức của
nhân loại. Đó là đạo đức sống vì lý tưởng cách mạng, đó là thứ đạo đức
4


luôn luôn đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Đó là đạo đức không
vì danh lợi cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của giai cấp, của dân
tộc và của nhân loại. Đó là tính cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư , quả
quyết sửa lỗi mình, không hiếu danh, không kiêu ngạo, nói thì phải làm,
phải giữ chủ nghĩa cho vững, dám hy sinh, ít lòng ham muốn về vật chất,
trung thực phục tùng đoàn thể. Chính vì vậy trong mối quan hệ giữa đức
và tài của người cán bộ, đảng viên của Đảng- đây là mối quan hệ biện

chứng gắn bó hữu cơ giữa phẩm chất đạo đức và năng lực trong mỗi con
người và tác động của nó đối với xã hội. Thực chất đó là mối quan hệ giữa
đức và tài "có đức mà không có tài thì...có tài mà không có đức thì vô
dụng. Thời nào cũng vậy đức tài đều tôn trọng, nhưng đức là gốc."
Tăng cường công tác giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng
viên hiện nay còn xuất phát từ vai trò của giáo dục đạo đức lôí sống cho
cán bộ, đảng viên trong công tác xây dựng Đảng. Ta biết rằng công tác
xây dựng Đảng tức là xây dựng tổ chức và xây dựng con người, bên cạnh
việc xây dựng về chính trị tư tưởng, cần thiết phải xây dựng một chuẩn
mực đạo đức và lối sống cho cán bộ, đảng viên. Do đó tăng cường giáo
dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng viên thường xuyên là một nội dung
cơ bản của công tác xây dựng ,chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt trong điều kiện
hiện nay khi mà sự suy thoái đạo đức, lối sống đang có xu thế phát triển
ảnh hưởng tới bản chất của Đảng, làm tổn thương đến mối quan hệ máu
thịt Đảng - Dân, hạ thấp sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo của Đảng. Hồ
Chủ tịch là Người sáng lập và giáo dục rèn luyện Đảng ta, Người luôn
luôn quan tâm đến giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên. Theo Người
"cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy, nếu dây chuyền không tốt, không
chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ, máy cũng tê liệt. Cán bộ là
5


những người đem chính sách của chính phủ, của đoàn thể thi hành trong
nhân dân, nếu cán bộ dở, thì chính sách hay cũng không thể thực hiện
được"(sđd,tr54).
Trong di chúc để lại Hồ Chí Minh căn dặn "Đảng ta là một Đảng cầm
quyền , mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách
mạng; thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta
thật sự trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật
trung thành của nhân dân"(sđ.d.tập12-tr510).

Từ những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh về vai trò của đạo đức lối sống của cán bộ, , đảng viên và vai trò của
giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng viên trong công tác xây dựng
Đảng. Từ khi ra đời đến nay, tuyệt đại cán bộ đảng viên của Đảng là
những người đầu tàu gương mẫu, dẫn dắt quần chúng, thể hiện rõ rệt đạo
đức lối sống cách mạng. Những người ít chịu rèn luyện, mắc bệnh cá nhân
chủ nghĩa,vi phạm đạo đức cách mạng không nhiều; hoặc có người chỉ
mắc một vài khuyết điểm nào đó, dù mới chỉ có thể, cũng có hại cho
Đảng, có hại đến nhân dân. Đảng ta là Đảng cầm quyền, yêu cầu tu dưỡng
đạo đức lối sống cách mạng cho cán bộ đảng viên càng cao, các bệnh cá
nhân chủ nghĩa trái với đạo đức cách mạng càng nguy hiểm. Dù những
biểu hiện tiêu cực mới phát sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm cảnh báo
thứ bệnh rất nguy hiểm này, Người nhắc nhở rằng" Một đảng, một dân tộc
và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất
định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu
lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân"(sđ.d,tập12tr551-558), cho nên ngày nay trước yêu cầu mới của sự nghiệp cách mạng,

6


trước thực trạng đạo đức lối sống của cán bộ đảng viên thì vấn đề đặt ra là
không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ
đảng viên của Đảng vừa là nhiệm vụ cơ bản, vừa là nhiệm vụ cấp bách.
2- Thực trạng đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay.
Do những biến động phức tạp của tình hình quốc tế, khu vực, những
ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường, sự tấn công của Chủ nghĩa Đế
quốc thông qua chiến lược "Diễn biến hoà bình " đã tác động không nhỏ
đến công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là xây dựng con người, xây dựng
đội ngũ cán bộ đảng viên, những tác động đó đã làm tha hoá, biến chất
một số cán bộ đảng viên, nhất là những người có chức có quyền, những

người làm việc trong các cơ quan nhà nước, trong các đơn vị kinh tế
không chịu rèn luyện tu dưỡng đạo đức cách mạng. Tại Hội nghị Trung
ương 6 (lần 2) khoáVIII, Đảng ta đã nêu bật những mặt mạnh, những tồn
tại, khuyết điểm về đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay là:"
Trong điều kiện mới, phần lớn cán bộ, đảng viên tích cực lao động, công
tác học tập, có ý thức tổ chức kỷ luật, giữ gìn đạo đức lối sống lành mạnh,
gắn bó với nhân dân.." Đó là mặt mạnh cơ bản về đạo đức lối sống của
cán bộ, đảng viên chúng ta. Chính vì vậy Đảng ta vẫn giữ được niềm tin
của nhân dân, động viên nhân dân phấn đấu vượt qua bao khó khăn thử
thách đưa công cuộc đổi mới của đất nước ta đạt được những thành tựu to
lớn, có ý nghĩa rất quan trọng, tạo được những tiền đề cho nước ta bước
vào thời kỳ phát triển mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại
hoá.
Với quan điểm "nhìn thẳng vào sự thật", nêu cao ý thức tự phê bình
và phê bình trong Đảng, cũng như mở rộng dân chủ trong toàn xã hội, bên
7


cạnh những mặt mạnh về đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên. Đảng ta
đã công khai chỉ ra những yếu kém, khuyết điểm, đặc biệt là về đạo đức lối
sống của cán bộ, đảng viên, những yếu kém đó đã thể hiện tính chất
nghiêm trọng của hiện tượng suy thoái về đạo đức, lối sống trong Đảng.
Trong báo cáo chính trị của Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương 6(lần2)
khoáVIII Đảng ta chỉ rõ: một bộ phận cán bộ đảng viên, lại là cán bộ đảng
viên có chức có quyền suy thoái về đạo đức lối sống, ảnh hưởng tới bản
chất của Đảng, làm sa xút lòng tin của nhân dân, tổn thương mối quan hệ
giữa Đảng và nhân dân, hạ thấp sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo của
Đảng. Ngay từ khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới, tại Đại hội
Đảng VI, Đảng ta đã chỉ rõ:"Trong xã hội ta đang diễn ra cuộc đấu tranh
giữa hai lối sống: lối sống có lý tưởng, lành mạnh, trung thực, sống bằng

lao động của mình, có ý thức tôn trọng và bảo vệ của công, chăm lo lợi ích
của tập thể và của đất nước, với lối sống thực dụng, dối trá, ích kỷ, ăn bám,
chạy theo đồng tiền". Đến đại hội VII, vấn đề đạo đức của cán bộ đảng
viên được nêu ra mạnh mẽ hơn:"sự suy thoái về phẩm chất đạo đức của
một bộ phận cán bộ đảng viên rất nghiêm trọng. Tình trạng mất đoàn kết
nội bộ xảy ra trong nhiều tổ chức Đảng"(Văn kiện Đại hội VII,tr48). Đến
Đại hội VIII Đảng ta đã đánh giá sự sa sút về phẩm chất đạo đức lối sống
lại diễn ra nghiêm trọng hơn, nó không chỉ ở một bộ phận mà là một bộ
phận không nhỏ cán bộ đảng viên thiếu tu dưỡng bản thân, phai nhạt lý
tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí, kém ý thức tổ chức kỷ luật, xa đoạ về
đạo đức lối sống...và điều đáng lo ngại là không ít cán bộ đảng viên phai
nhạt lý tưởng cách mạng, tha hoá về phẩm chất đạo đức ..."
Hội nghị Trung ương (6 lần 2)Khoá VIII chỉ rõ sự suy thoái về đạo
đức lối sống của một bộ phận cán bộ đảng viên thật sự đang là vấn đề bức
8


xúc nhất đối với xã hội ta. Từ thực tiễn như vậy Đảng ta đã mở cuộc vận
động xây dựng chỉnh đốn Đảng; tiến hành tự phê bình và phê bình trong
các cấp uỷ , tổ chức đảng và cán bộ chủ chốt từ Trung ương đến cơ sở.
Qua thời gian thực hiện cuộc vận động đã thu được một số kết quả và kinh
nghiệm bước đầu "song trong công tác xây dựng Đảng bên cạnh những ưu
điểm, đang nổi lên một số vấn đề yếu kém và khuyết điểm, nhất là khuyết
điểm về công tác giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, chưa ngăn
chặn và đẩy lùi được sự suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức lối
sống"(Văn kiện Đại hội IX,tr138). Tại Đại hội IX, Đảng ta đánh giá một
trong những nguy cơ thách thức của đất nước ta hiện nay là:"tình trạng
tham nhũng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên là rất nghiêm trọng. Nạn tham nhũng
kéo dài trong bộ máy của hệ thống chính trị và trong nhiều tổ chức kinh tế

là một nguy cơ lớn đe doạ sự sống còn của chế độ ta" (Văn kiện Đại hội
Đảng lần thứ IX,Nxb CTQG.HN2001,tr76). Đảng ta còn chỉ rõ "không ít
cán bộ, công chức vừa kém về đạo đức, phẩm chất vừa yếu về năng lực,
trình độ chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ"(sđ.d.tr76).
Sự suy thoái về đạo đức lối sống biểu hiện đặc trưng nhất là tệ tham
nhũng quan liêu. Những người này coi Đảng như một cái cầu thang để
thăng quan phát tài. Họ không quan tâm đến đời sống của nhân dân mà chỉ
lo đến lợi ích của riêng mình. Hiện tượng chạy chức chạy quyền, lợi dụng
chức vụ và cương vị công tác để tham ô, hà lạm công quỹ, nhận hối lộ,
làm giàu bất chính diễn ra ngày càng nghiêm trọng. Qua những vụ án lớn
về kinh tế - xã hội vừa qua càng cho ta thấy rõ thêm sự tham nhũng lộng
hành của một số cán bộ có chức có quyền đã vi phạm đến bản chất của
Đảng. Mặt khác, tình trạng quan liêu cũng là một bệnh nguy hiểm dễ mắc
9


phải ở những người có chức có quyền. Phong cách lãnh đạo thì cậy quyền,
cậy thế chỉ thích mệnh lệnh, phê phán người khác không lắng nghe ý kiến
của mọi người, không muốn nghe người khác phê bình hoặc trái với ý
mình; cố tạo ra khoảng cách trên- dưới với quần chúng, với đồng chí đồng
đội, thậm chí cả với những người từng đồng cam cộng khổ, cưu mang ủng
hộ giúp đỡ mình, vi phạm quyền dân chủ của nhân dân. Phong cách làm
việc thì chỉ thích "an bình trong phòng lạnh", ngại đi cơ sở, ngại tiếp xúc
với quần chúng, xa rời thực tế, không nắm được phong trào, báo cáo sai sự
thật....sự suy thoái về lối sống phổ biến là xa rời lối sống ""Cần kiệm"
chạy theo lối sống ích kỷ, thực dụng, đồng tiền là trên hết, đam mê nhu
cầu vật chất cùng những dục vọng thấp hèn...
Đảng ta đã nhận định trong nhiều năm qua sự suy thoái về đạo đức
lối sống, đặc biệt nạn tham nhũng và tệ quan liêu đã trở thành quốc nạn, là
một nguy cơ lớn đối với nước ta. Sở dĩ có tình trạng suy thoái về đạo đức

lối sống như vậy là do các nguyên nhân:
Một là: trong điều kiện mới, một bộ phận cán bộ, đảng viên mắc chủ
nghĩa cá nhân, sống buông thả, thiếu tự giác rèn luyện tu dưỡng, trong khi
đó sự giáo dục, quản lý, kiểm tra của các tổ chức đảng, trước hết là các chi
bộ và cấp uỷ lại lỏng lẻo; đồng thời chưa có quy chế để nhân dân tham gia
giám sát, giáo dục cán bộ đảng viên.
Hai là: chủ nghĩa thực dụng có cơ sở kinh tế sâu xa, khách quan từ
mặt trái của nền kinh tế thị trường, mở cửa đang làm thay đổi thước đo
chuẩn mực đạo đức , nhưng Đảng ta chậm dự báo tình hình và thiếu
những biện pháp phù hợp đồng bộ , có hiệu quả trong việc kiểm tra giám
sát giáo dục rèn luyện cán bộ đảng viên. Nhiều tổ chức Đảng coi nhẹ công
10


tác giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ đảng viên, trong điều kiện
thực hiện nền kinh tế thị trường và mở cửa, thiếu những hình thức biện
pháp quản lý, kiểm tra việc rèn luyện của cán bộ, đảng viên , xử lý chưa
kịp thời, thiếu nghiêm minh khi có vi phạm.
Ba là: trong điều kiện đảng cầm quyền , một số cán bộ, đảng viên "cơ
hội" không chịu rèn luyện phẩm chất của người cộng sản đã biến ""quyền
lực thành lợi ích vật chất cá nhân, sống trên dân, xa cách dân; Đồng thời
nhiều chủ trương chính sách pháp luật, trước hết là về kinh tế chưa đầy đủ
và còn nhiều sơ hở ....đã gây thêm khó khăn cho việc ngăn chặn và đẩy lùi
suy thoái của cán bộ đảng viên.
Bốn là: mặt trái của cơ chế thị trường và mở cửa đang hàng ngày
hàng giờ tác động đến tư tưởng tình cảm của cán bộ đảng viên trong khi
chế độ chính sách đãi ngộ, nhất là chính sách tiền lương bảo đảm cho cán
bộ công chức còn nhiều bất cập. Tình trạng phân hoá giàu nghèo trong xã
hội phát triển nhanh...đã tác động không nhỏ đến các tổ chức đảng và mỗi
cán bộ đảng viên.

Năm là: các thế lực thù địch ráo riết thực hiện chiến lược diễn biến
hoà bình, bằng mọi âm mưu thủ đoạn tinh vi và thâm độc: dùng tiền, gái...
làm tha hoá cán bộ đảng viên, hòng thực hiện những âm mưu, ý đồ thâm
độc của chúng.
Từ yêu cầu của công cuộc đổi mới đi lên chủ nghĩa xã hội, từ thực
trạng về sự suy thoái biến chất của một bộ phận cán bộ đảng viên hiện
nay, đặt ra vấn đề cơ bản và cấp bách về giáo dục đạo đức, lối sống cách
mạng trong các tầng lớp nhân dân mà tập trung trước hết là đối với đội

11


ngũ cán bộ đảng viên của Đảng, để xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch
và vững mạnh ngang tầm với nhiệm vụ của một đảng cầm quyền trong sự
nghiệp đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân
chủ và văn minh.
3- Một số giải pháp để tăng cường hiệu quả công tác giáo dục đạo
đức lối sống cho cán bộ đảng viên trong tình hình hiện nay.
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta xác định trong
những năm tới toàn Đảng tiếp tục thực hiện các nghị quyết về xây dựng
Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 6 ( lần 2)khoá VIII về xây dựng
,chỉnh đốn Đảng, thực hiện tự phê bình và phê bình, tập trung làm tốt
những công tác quan trọng, trong đó một vấn đề cần chú ý là giáo dục tư
tưởng chính trị, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá
nhân"(sđ.d.tr139). Trong điều kiện hiện nay để đội ngũ cán bộ đảng viên
của Đảng thật sự vững mạnh có đủ năng lực và phẩm chất ngang tầm với
bản chất cách mạng của một đảng cầm quyền trong sự nghiệp đổi mới cần
tập trung làm tốt những nội dung cơ bản sau:
Một biện pháp hàng đầu là: mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh
thần tự rèn luyện, tu dưỡng về đạo đức lối sống thực hiện tốt tư tưởng của

Hồ Chủ tịch cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Chấp hành nghiêm túc
điều lệ Đảng, pháp luật nhà nước, gương mẫu giữ gìn phẩm chất đạo đức
người đảng viên cộng sản trong điều kiện và môi trường mới. Đồng thời
các tổ chức Đảng, trước hết là mỗi chi bộ đảng phải phát huy năng lực
lãnh đạo của mình, tăng cường công tác giáo dục, kiểm tra, quản lý cán bộ
đảng viên về đạo đức lối sống với những hình thức và phương pháp phù
hợp trong điều kiện mới. Đây là biện pháp đầu tiên nhằm tăng cường sức
12


chiến đấu và vai trò lãnh đạo của Đảng, lấy lại niềm tin trong nhân dân,
củng cố mối quan hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân. Chỉ có làm tốt nội
dung này, mỗi cán bộ đảng viên của Đảng mới thấm nhuần sâu sắc tư
tưởng cuả Bác Hồ: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó
do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển củng cố. Cũng như
ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong"(Hồ Chí Minh,
TT,tập9. tr293). Cán bộ, đảng viên phải học tập toàn diện, trong đó phải
đặc biệt coi trọng học lý luận Mác - Lênin. Vì "có học tập lý luận Mác Lênin mới củng cố được đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng
cao sự hiểu biết và trình độ chính trị, mới làm tốt công tác Đảng giao phó
cho mình" (sđ.d.tr292).
Để tự rèn luyện tự tu dưỡng đạo đức lối sống một cách có kết quả,
một mặt đòi hỏi mỗi cán bộ, mỗi đảng viên phải tự giác, phải bền bỉ, phải
kiên trì và nhẫn nại ...không nao núng tinh thần, phải lấy tiêu chuẩn cán bộ
và đức tính của con người Việt Nam trong giai đoạn mới để phấn đấu rèn
luyện; mặt khác, tổ chức đảng trước hết là chi bộ phải có trách nhiệm giúp
cán bộ đảng viên rèn luyện trau rồi đaọ đức, lối sống lành mạnh thông qua
giáo dục, thông quản lý và kiểm tra đảng viên.
Hai là: Phải thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình
theo phương châm từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên, từ trong ra ngoài
và lấy ý kiến của quần chúng trong cơ quan đơn vị và ý kiến của nhân dân

trong khu dân cư nơi cán bộ đảng viên cư trú góp ý kiến phê bình cán bộ
đảng viên. Trong quá trình sáng lập, giáo dục rèn luyện Đảng ta, Bác Hồ
đã từng nói "có hoạt động thì khó mà tránh khỏi sai lầm. Chúng ta không
sợ sai lầm và khuyết điểm, và càng sợ những người lãnh đạo không biết

13


tìm cách đúng để giúp cán bộ sửa chữa sai lầm và khuyết điểm". Vì
thế,"phải biết thật thà tự phê bình và thành khẩn phê bình đồng chí khác
để cùng tiến bộ" ; ""không chịu nghe phê bình và không tự phê bình thì
nhất định lạc hậu, thoái bộ. Lạc hậu và thoái bộ thì sẽ bị quần chúng bỏ
rơi"(sđ.d.tập 9,tr290). Bác nhiều lần nhấn mạnh : tự phê bình và phê bình
là thứ vũ khí sắc bén nhất, nó giúp cho Đảng ta ngày càng thêm mạnh.
Thực hiện di huấn của Bác, Đảng ta đã và đang thực hiện cuộc vận động
phê và tự phê bình làm trong sạch Đảng, do đó để không ngừng nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ đảng viên thì mỗi cán bộ
đảng viên, mà trước hết là cán bộ chủ chốt và cán bộ lãnh đạo, quản lý các
cơ quan Đảng, nhà nước, các đoàn thể quần chúng, các tổ chức kinh tế
thực hiện phê bình và tự phê bình với tinh thần trong sáng, tôn trọng và
hiểu biết lẫn nhau, nghiêm túc, tự giác, tự nguyện và trung thực, có phê
phán có đấu tranh để xây dựng, để đoàn kết. Không được lợi dụng tự phê
bình và phê bình để đả kích, chia rẽ bè phái, để vu cáo, hãm hại đồng chí
đồng đội.
Tự phê bình và phê bình là một thứ vũ khí sắc bén, nó giúp cho Đảng
ta ngày càng mạnh thêm . Vì thế phê bình và tự phê bình phải được tiến
hành thường xuyên, thiết thực, dân chủ, từ trên xuống dưới và từ dưới lên.
Sau hết là Đảng phải kiểm tra chặt chẽ "Làm được như thế khuyết điểm sẽ
bớt đi, và tiến bộ sẽ mau lên" như lời dạy của Bác Hồ.
Do đó đẩy mạnh tự phê bình và phê bình là một nội dung biện pháp

hữu hiệu để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và lối
sống cho cán bộ, đảng viên trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.

14


Ba là: Không ngừng hoàn thiện các cơ chế, chính sách, pháp luật,
trước hết là về mặt kinh tế nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu
cực của cơ chế thị trường và mở cửa. Giải quyết tốt mối quan hệ lợi ích
giữa các giai cấp, các bộ phận, các tầng lớp, các ngành nghề trên cơ sở
những thu nhập hợp pháp, không để khoảng cách giàu - nghèo diễn ra quá
lớn, quá nhanh, quá bất hợp lý giữa các vùng, miền, các ngành nghề, các
lĩnh vực công tác, giữa các loại cán bộ. Để làm được điều đó phải quán
triệt tốt quan điểm của Đảng là "thi hành kỷ luật nghiêm khắc mọi vi
phạm về nguyên tắc, nhất là đối với những vấn đề về quan điểm đường
lối, chủ trương chính sách của Đảng. Trong các hoạt động kinh tế, đảng
viên phải chấp hành đúng pháp luật của nhà nước và các quy định của
Đảng"(Văn kiện Đại hội IX,tr140)
Bốn là: Tập trung chỉ đạo đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống tham
nhũng, quan liêu, tiêu cực làm trong sạch đội ngũ đảng viên. Muốn làm
được điều này phải có cơ chế chính sách đồng bộ, phát huy dân chủ rộng
rãi trong Đảng và toàn xã hội, đồng thời phải xử lý nghiêm minh những
cán bộ đảng viên khi được phát hiện, chỉ có như vậy thì mới trong sạch
được đội ngũ, sức mạnh của Đảng mới được nâng lên. Phát huy một cách
tích cực dư luận xã hội, đặc biệt là các phương tiện thông tin đại chúng
trong việc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực của cán bộ đảng viên
trong bộ máy công quyền. Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng
tích cực tuyên truyền những chuẩn giá trị đạo đức của cán bộ đảng viên và
con người Việt Nam trong thời đại mới, coi trọng giáo dục đạo đức, lối
sống, nhân cách lành mạnh giản dị, hướng con người vào những chuẩn

chân- thiện- mỹ; đồng thời kiên quyết đấu tranh với những thói hư tật xấu

15


ra khỏi đời sống của xã hội, đặc biệt là cán bộ đảng viên phải là người
gương mẫu về đạo đức lối sống.
Năm là: Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn và nhân rộng các điển hình tiên
tiến, tuyên truyền kịp thời những gương người tốt, việc tốt, lên án cái xấu
cái ác, tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí quan liêu và các tệ
nạn xã hội khác. Cán bộ đảng viên phải gương mẫu rèn luyện, giữ gìn
phẩm chất đạo đức của người cộng sản. Đảng viên cán bộ nói đi đôi với
làm, chỉ có như vậy mới xứng đáng là người đầy tớ, người lãnh đạo của
nhân dân.
Bảy là: các cấp uỷ đảng và chi bộ phải nắm chắc tình hình mọi mặt
của đảng viên cán bộ được quản lý, thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân
chủ trong lãnh đạo và quản lý rèn luyện cán bộ đảng viên, phát huy dân
chủ trong quản lý và giám sát, kiểm tra. Thực hiện mọi hoạt động của cán
bộ đảng viên phải đặt dưới sự lãnh đạo và quản lý của cấp uỷ cùng cấp.
Đồng thời thông qua dư luận của quần chúng và sự giám sát của quần
chúng để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng
viên.
Trên đây là một số nội dung cơ bản nhằm không ngừng nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức lối sống cho đội ngũ cán bộ đảng viên của
Đảng, chỉ có thực hiện tốt cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng theo
tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 lần hai ( khoáVIII), và những nội dung
cơ bản được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX
về xây dựng, chỉnh đốn Đảng thì Đảng ta mới không ngừng nâng cao năng
lực lãnh đạo và sức chiến đấu ngang tầm với nhiệm vụ của một đảng cầm

16


quyền trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đi lên chủ nghĩa xã
hội.
Quân đội nhân dân Việt Nam là một tổ chức chính trị xã hội đặt dưới
sự lãnh đạo của Đảng, là công cụ bạo lực của nhà nước chuyên chính vô
sản thực hiện chức năng nhiệm vụ là sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu
thắng lợi để bảo vệ Đảng, nhà nước, bảo vệ chế độ, bảo vệ độc lập dân tộc
và toàn vẹn lãnh thổ... Mỗi cán bộ đảng viên trong Quân đội cũng là một
"tế bào"của Đảng cộng sản Việt Nam. Mọi hoạt động của Quân đội đều
chịu sự tác động và vận động chung của xã hội trên các lĩnh vực. Đặc biệt
trong điều kiện thời bình, quân đội đã và đang thực hiện là "đội quân công
tác, đội quân sản xuất và đội quân chiến đấu", sự vận động và phát triển
của quân đội cũng nằm trong sự vận động và phát triển chung của đất
nước trong nền kinh tế thị truờng và mở cửa.Cán bộ, đảng viên, chiến sỹ
trong quân đội lại là đối tượng chủ yếu trong chiến lược "Diễn biến hoà
bình" và âm mưu phi chính trị hoá quân đội của kẻ thù. Do đó, trong đánh
giá những ưu, khuyết điểm của cán bộ đảng viên của Đảng về đạo đức lối
sống, thì cán bộ đảng viên trong quân đội không thể không nằm ngoài
những đặc điểm chung đó.
Vì vậy, vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống cho
cán bộ, đảng viên của Đảng trong Quân đôị cũng là một đòi hỏi tất yếu
trong điều kiện hiện nay của sự nghiệp xây dựng Quân đội cách mạng,
chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Do đó mỗi cán bộ, đảng viên ,
cũng như từng cấp uỷ đảng trong Quân đội phải thật sự quán triệt sâu sắc
những tư tưởng cơ bản về đổi mới chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị
quyết Trung ương 6 (lần 2)khoá VIII, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quân

17

lần thứ VII, và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, đặc biệt là
về giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng viên vừa là vấn đề cơ bản,
vừa là vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng ,chỉnh đốn Đảng hiện nay.
Tăng cường nâng cao chất lượng ,hiệu quả công tác giáo dục đạo
đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trong công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng xuất phát từ vai trò vị trí của đạo đức , lối sống của người cán bộ
đảng viên của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng là một vấn đề tất yếu
khách quan. Trong tình hình hiện nay trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới
và mở cửa, trước những tác động của tình hình trong nước và thế giới, đặc
biệt là trước âm mưu chiến lược "Diễn biến hoà bình" của Chủ nghĩa Đế
quốc và các thế lực phản động quốc tế. Vấn đề chế độ xã hội chủ nghĩa và
độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta phụ thuộc vào nhiều yếu tố,
nhưng năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng là vấn đề cơ bản giữ
vai trò quyết định. Trước thực trạng về công tác xây dựng Đảng, đặc biệt
là chất lượng đội ngũ cán bộ đảng viên của Đảng đang có nhiều vấn đề
cần phải được củng cố và chỉnh đốn, trong đó một bộ phận không nhỏ cán
bộ đảng viên đã vi phạm phẩm chất đạo đức lối sống cách mạng làm ảnh
hưởng đến bản chất của Đảng cầm quyền. Do đó tăng cường chất lượng
,hiệu quả công tác giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên của
Đảng vưà là vấn đề tất yếu, vừa là vấn đề cơ bản,cấp bách trong điều kiện
hiện nay.
Mỗi cán bộ đảng viên của Đảng trong quân đội, cũng là tế bào của
Đảng, vì vậy cần phải quán triệt và thực hiện tốt cuộc vận động xây dựng,
chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6( lần 2) khoá VIII
và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, Nghị quyết Đảng bộ

18

Quân đội lần thứ VII. Từng cán bộ đảng viên cũng như từng cấp uỷ, chi
bộ đảng trong Quân đội phải cụ thể hoá những nội dung của Đảng vào
điều kiện công tác, nhiệm vụ cụ thể của cơ quan, đơn vị và lĩnh vực hoạt
động của mình, để có nội dung biện pháp thích hợp trong công tác giáo
dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng viên trong đơn vị mình, chỉ có như
vậy, mới góp phần thiết thực vào cuộc vận động chung của toàn Đảng là
xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưỏng và tổ chức. Đáp ứng với
yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn cách mạng mới .

19