Bài Giảng Chức Năng Điều Tiết Vận Động Của Hệ Thần Kinh Trung Ương

chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vËn ®éng
cña hÖ tktw


I- tuỷ sống
1- Cấu tạo
TS nằm trong ống sống (có 3 màng và dịch
não tuỷ bao quanh), dài # 40 cm.
TS cấu tạo fân đốt (30-31 đốt). Từ mỗi đốt
xuất fát cặp rễ trước, sau tạo dây TK tuỷ
chui qua lỗ gian đốt sống.
Mỗi rễ sau liên hệ với 3 đốt kế tiếp...


2- Chức năng của tuỷ sống.
TS có CN: fản xạ, đ/hoà trương lực cơ, fối
hợp động tác và d/truyền.

2.1- Thực hiện fx vận động: có 2 loại.
* FX gân- xương:
- FX cơ nhị đầu.
- FX cơ tam đầu.
- FX trâm quay.
- FX đầu gối.
- FX gân gót (gân Achille)


* Các FX da:
- FX da bụng (trên, giữa, dưới).
- FX da bừu...
- FX gan bàn chân (Babinsky).

Bình thường các FX này bị kìm chế bởi
các TK fía trên (cả vỏ não) nếu t/thương
TK fía trên FX TS được tăng cường.


2.2- Điều hoà trương lực cơ của TS
Đ/H trương lực cơ ở mức TS có sự tham
gia của NR vận động sừng trước, của TCT
thoi cơ và TCT ở gân (Golgi).
NR v/đ của TS đ/h T/L cơ có 2 loại: NR
và (mô tả tranh).
* Cơ chế điều tiết T/L cơ (mô tả tranh)



§iÒu hoµ tr­¬ng lùc c¬ cña TS



2.3- Phối hợp động tác vận động.
Vận động các chi và đi lại...thực hiện được là
nhờ cơ chế fân fối TK đối lập- thông qua TB ức
chế Renshaw (mô tả)



2.4-


2.4- C¸c ®­êng dÉn truyÒn qua TS.

+ C¸c ®­êng ®i lªn theo cét sau:
- Bã Goll
- Bã Burdach.
+ C¸c ®­êng ®i lªn theo cét bªn:
- Bã Gower.batcheo qua tuy songtoi co trang ben qua
hanh nao xuong tieu nao TCTla tu chi
- Bã Flechsig.truyen theo cotrang ben len hanhnaoroi
tu do nentieunao.tu hanhnao lai co 1 so soibat cheo
sang phia tieu nao doi dienTCTla than
- Bã cung sau (truyÒn c/gi¸c ®au, nhiÖt).
- Bã cung tr­íc (truyÒn c/gi¸c xóc gi¸c, ¸p lùc)


+ C¸c ®­êng ®i xuèng gåm bã th¸p vµ
ngo¹i th¸p:

- Bã th¸p th¼ng vµ th¸p chÐo.
- C¸c bã ngo¹i th¸p:
. Bã hång- gai.
. Bã tiÒn ®×nh- gai.
. Bã m¸i- gai.
. Bã l­íi - gai.


2.5- Hiện tượng choáng tuỷ
TN: cắt ngang TS dưới đốt cổ V con vật
vẫn sống nhưng hiện tượng choáng tuỷ:
Con vật mất hết cg, v/đ, thực vật fía dưới chỗ
cắt.
Sau 1 thời gian CN trên fục hồi, thời gian

dài , ngắn tuỳ đ/v.
Đ/v càng tiến hoá, fục hồi càng chậm.
Nguyên nhân: do TS mất điều tiết từ TKhu
bên trên.


Bài 2

chức năng
các cấu trúc
thuộc hệ thần kinh
trung ương


Hệ TKTW gồm tuỷ sống và não bộ, được bảo vệ
chắc chắn trong cột sống và hộp sọ.
TKTW là nơi tập trung các TB TK (chất
xám) và xuất fát sợi trục tạo bó (chất
trắng)dẫn truyền thông tin.
TKTW có 3 CN chính: cg (đã n/c), v/đ, TV.


II- Hành -cầu não
Liên tiếp với TS, thực hiện 2 CN: fx và d/t

2.1- Các nhân của các dây TK sọ não ở
hành - cầu não tham gia đ/h tuần hoàn hô hấp,
t/vật:
- Dây V: dây fa (v/đ cơ nhai, cg da mặt, mũi ,
miệng, mắt, lưỡi...).

- Dây VI: v/đ cơ thẳng ngoài.
- Dây VII: dây fa (v/đ các cơ mặt, cơ bàn đạp,
móng lưỡi, hầu; cg vị giác...)


- Dây VIII: cảm giác ốc tai và tiền đình
duy trì tư thế.
- Dây IX: dây fa (v/đ cơ móng-lưỡi, cơ
cổ họng...tuyến nước bọt, mang tai. Cg từ
TCT xoang cảnh, vị giác...).
- Dây X: dây fa...
- Dây XI: v/đ cơ ức đòn chũm, cơ hình
thang.
- Dây XII: v/đ toàn bộ cơ lưỡi


- Các
Trung
khu
hô
hấp.não
2.22.2Các
fx
fx
của
của
hành
hành
não
2.22.22.2Các

Các
fxfxkhu
của
fxcủa
của
hành
hành
hành
não
não
não
- Các
Trung
vận
mạch
duy trì trương lực

Điều
Điềuhoà
hoàCN
CNthực
thựcvật
vậtquan
quantrọng:
trọng:
Điều
Điều
Điều
hoà
hoà

hoà
CN
CN
CN
thực
thực
thực
vật
vật
vật
quan
quan
quan
trọng:
trọng:
trọng:
mạch
máu.
- -Trung
Trungkhu
khuhô
hôhấp.
hấp.
- -Trung
Trung
- -Trung
khu
khu
khu
hôhôhấp.

hô
hấp.
hấp.
Nhân
dây
X:
ức chế tim.
- -Trung
Trungkhu
khuvận
vậnmạch
mạchduy
duytrì
trìtrương
trươnglực
lực
- -Trung
Trung
- -Trung
khu
khu
khu
vận
vận
vận
mạch
mạch
mạch
duy
duy

duy
trìtrìtrương
trìtrương
trương
lực
lực
lực
Trung
khu
dinh
dưỡng:
VII,
IXtiết
bọt;
mạch
mạchmáu.
máu.
mạch
mạch
mạch
máu.
máu.
máu.gây fx mút đường hướng tâm theo
VII,
XII:
- -Nhân
Nhân
dây
dây
X:

X:ức
ứcchế
chế
tim.
tim.
dây
V;
X
tiết
dịch
vị,
tuỵ;
- -Nhân
Nhân
- Nhân
dây
dây
dây
X:X:ức
X:ứcchế
ứcchế
chế
tim.
tim.
tim.V, VII, XII: gây fx
- -Trung
Trung
khu
khu
dinh

dinh
dưỡng:
dưỡng:
VII,
VII,
IXtiết
IXtiết
bọt;
bọt; (h/t
nhai
(h/t
theo
dây
V);
VII,
X,
XII:
fx
nuốt
- -Trung
Trung
- Trung
khu
khu
khu
dinh
dinh
dinh
dưỡng:
dưỡng:

dưỡng:
VII,
VII,
VII,
IXtiết
IXtiết
IXtiết
bọt;
bọt;
bọt;
VII,
VII,theo
XII:
XII:V,
gây
gây
fxfxX).
mút
mút
đường
đườnghướng
hướngtâm
tâmtheo
theo
IX,
VII,
VII,
VII,
XII:
XII:

XII:
gây
gây
gây
fxfxmút
fx
mút
mút

đường
đường
đường
hướng
hướng
hướng
tâm
tâm
tâm
theo
theo
theo
dây
dâyV;
V;XXtiết
tiếtdịch
dịchvị,
vị,tuỵ;
tuỵ;V,
V,VII,
VII,XII:

XII:gây
gâyfxfx
dây
dây
dây
V;V;X
V;Xtiết
X
tiết
tiết
dịch
dịch
dịch
vị,vị,tuỵ;
vị,
tuỵ;
tuỵ;
V,V,VII,
V,VII,
VII,
XII:
XII:
XII:
gây
gây
gây
fxfxfx
nhai
nhai(h/t
(h/ttheo

theodây
dâyV);
V);VII,
VII,X,
X,XII:
XII:fxfxnuốt
nuốt(h/t
(h/t
nhai
nhai
nhai
(h/t
(h/t
(h/t
theo
theo
theo
dây
dây
dây
V);
V);
V);
VII,
VII,
VII,
X,X,XII:
X,XII:
XII:
fxfxnuốt

fxnuốt
nuốt
(h/t
(h/t
(h/t
theo
theoV,
V,IX,
IX,X).
X).
theo
theo
theo
V,V,IX,
V,IX,
IX,
X).
X).
X).


- Trung khu nôn.
KT cơ học vào họng, d/dày, ruột, tử
cung, CQ nội tạng... nôn. Nôn là fx fức
tạp...Tăng cường hô hấp có thể ƯC nôn.
- Trung khu bài tiết mồ hôi (thông qua
TK ở TS).
- Trung khu tiết nước bọt.
- Trung khu ho, hắt hơi.

2.3- Các đường d/t qua hành não:
Gồm các đường từ TS đi lên các cấu trúc của
não bộ.
Và các đường d/t từ hành não đi gồm:
- Tiền đình- TS.
- Nhân trám - TS.
- Đường nối liền hành não- cầu não với tiểu
não.
Trong hành não có các nhân qt là: nhân
Bechterev, Deitrers và nhân trám tham gia fx
trương lực.


Nh©n Deiters vµ Bechterev cßn liªn hÖ
víi nh©n ®á, tiÓu n·o.
Nh©n tr¸m liªn hÖ víi TS vµ nh©n d©y
VI → ®¸p øng víi ©m thanh.


Bµi 3


III- Não giữa
Gồm củ não sinh tư, nhân đỏ, chất đen nhân
dây III, IV, và thể lưới quanh ống Sylvius.
CN: thực hiện fx định hướng, điều hoà v/đ và
trương lực cơ.

3.1- Phản xạ định hướng:

- Củ não trước là TK thị giác sơ cấp: thực
hiện fx khi có KT ánh sáng (quay đầu).
- Củ não sau là TK thính giác sơ cấp: thực
hiện fx khi có KT âm thanh (quay đầu).


3.2- CN của chất đen và nhân đỏ
* Chất đen: điều fối các v/động fức tạp
như nuốt, nhai...
Nó còn tham gia đ/hoà trương lực cơ và
v/đ ngón tay chính xác, tinh vi.
Chúng tiết Dopamin hoạt hoá cựu thể
vân...
* Nhân đỏ: cùng RF đ/hoà trương lực
cơ...