Chức năng vận động của hệ thần kinh trung ương pdf

Ch
Ch
ø
ø
c
c
n
n
¨
¨
ng
ng
v
v
Ë
Ë
n
n
®
®
é
é
ng
ng
c
c
ñ
ñ
a
a
h

h
Ö
Ö
tk
tk
trung
trung
−¬
−¬
ng
ng
Bμi 1
C¬ chÕ vËn ®éng ngo¹i vi
(sinh lý c¬)
- C¬ v©n (c¬ v©n x−¬ng): h« hÊp vμ cö ®éng c¬
thÓ.
- C¬ tr¬n: vËn ®éng c¸c c¬ quan néi t¹ng.
- C¬ tim: lμ lo¹i c¬ ®Æc biÖt
C¬ thÓ cã ba lo¹i c¬:
1.CÊu tróc c¬ v©n.
- ChiÕm # 50% k/l−îngc¬thÓ.
- 1 b¾p c¬: nhiÒu bã sîi c¬
- 1 sîi c¬ (fiber) lμ mét TB c¬,
dμi # 50-60mm, ∅10-100μm.
-TrongtÕbμo: nhiÒu nh©n n»m
s¸t mμng sîi c¬ (sarcolemma),
nhiÒu t¬ c¬ (myofibril) vμ c¸c
b/quan.
sinh lý c¬ v©n
1.1-§¬n vÞ co c¬

(Sarcomer).
B¨ng I
D¶i Z
B¨ng A
D¶i H
Myosin
Actin
Tơ cơ (myofibril).

Mỗi tơ cơ gồm: tơ mập
(myosin) v tơ mảnh
(actin),
- 1 Tơ mập myosin: có #
300-500 phân tử
myosin.
Pt myosin có hai phần:
phần đuôi (hay tiểu
phần nặng) gồm 2
chuỗi polypeptid.
®Çu myosin (hay
tiÓu phÇn nhÑ) cã
phÇn nh« ra gäi lμ
cÇu ngang (cross-
bridge) cã h/tÝnh
ATPase.
- CÇu ngang h−íng
vÒ®Çutùdo cña
sîi, c¸ch ®Òu nhau
14,3nm vμ lÖch
nhau 120

0
.
* Tơ mảnh actin có:
- Dạng cầu (G-actin) dạng sợi (F-
actin).
- Mỗi sợi F-actin # 300-400 p/tử G-
actin, gồm 2 chuỗi xoắn = chu kỳ
gồm 7 phân tử G-actin.
- Trên p/tử G-actin có điểm hoạt
động (active site) có chứa ADP.
Tropomyosin:
Ngăn chặn sự tơng tác của
actin v myosin.
Hai đầu của mỗi vòng xoắn của
F-actin l Troponin, có 3 đơn vị:
Troponin I,
Troponin T
Troponin C
* Lới nội cơ tơng.
(sarcoplasmic reticulum
)
Có Hệ thống ống ngang (hệ thống T).
Hệ thống ống dọc (hệ thống L) không thông
trực tiếp với ngoại bo, phần tận cùng phình to
gọi l các bể tận cùng (terminal cisternae), tiếp
xúc với ống ngang tạo nên bộ ba (triad), ở đó có
hệ thống bơm calci
1.2. Sự chi phối thần kinh của cơ.
Mỗi cơ đợc một
nhánh của sợi TK.

.Các cúc tận
. khe synap # 20-30nm
. túi synap chứa
acetylcholin v nhiều ty
lạp thể
.mật độ receptor
20.000-25.000/1m
2
.
. cholinesterase .
2.
2.
Đ
Đ
ặ
ặ
c
c
tính
tính
c
c
ủ
ủ
a
a
c
c
ơ
ơ

v
v
â
â
n.
n.
Tính đn hồi v tính hng phấn.
2.1. Tính đn hồi.
Khi cơ chịu tác động của một lực, cơ sẽ thay
đổi hình dáng; khi lực đó thôi tác động, cơ sẽ
trở về hình dáng ban đầu.
Giới hạn đó khả năng đn hồi # 40% so với
chiều di sợi cơ.
Nếu kích thích lên cơ hoặc sợi thần kinh vận
động chi phối cơ cơ sẽ co .
2.2.1. Các kiểu co cơ.
zCơ co đẳng trơng (isotonic): cơ co rút ngắn
chiều di m không tăng trơng lực. Loại co cơ
ny sẽ tạo ra công, di chuyển
Co cơ đẳng trờng (isometric): co cơ không
rút ngắn chiều di, nhng trơng lực cơ tăng
lên. Loại co cơ để giữ cố định một vật, hay để
xách một vật.
2.2. Tính hng phấn (co cơ).
2.2 2. C¸c d¹ng co c¬.
*Co c¬ ®¬n gi¶n.
Khi kÝch ®¬n lÎ →
mét co c¬ nhanh vμ
ng¾n.
Dμi 100msec vμ

®−êng ghi co c¬ gåm
3 giai ®o¹n .
Thêi gian co cña c¬ m¾t: 7,5msec, cña c¬ l−ng dμi:
100msec, cña c¬ ®ïi Õch: 100msec.
* Cơ co cứng.
Khi tác động lên cơ nhiều KT liên tiếp cờng độ
nh nhau thì tập cộng.
Nếu khoảng cách giữa hai kích thích nhỏ hơn thời
gian của một co cơ đơn giản co cứng.
Có hai hình thức cơ co cứng :
- Cơ co cứng không hon ton (hay cơ co cứng răng
ca).
-co cứng hon ton (hay cơ co cứng phẳng, co tetanos).
z ở trạng thái yên nghỉ, các sợi actin v myosin tách rời
nhau, tropomyosin chặn lên các vị trí hoạt động của
actin còn ion Ca
++
đợc chứa trong các bể tận cùng
của lới nội cơ tơng .
z Khi sợi cơ bị kích thích: điện thế hoạt động đến vùng
triad, lm giải phóng Ca
++
từ các bể tận cùng.
z Ion Ca
++
khuếch tán vo giữa các tơ cơ v gắn với
phần troponin C,
3. Cơ chế co cơ.
4.1. HÖ n¨ng l−îng phosphogen

HÖ n¨ng l−îng phosphogen gåm ATP vμ
creatinphosphat.
+H2O
+H2O
ATP ADP + H
ATP ADP + H
3
3
PO
PO
4
4
+
+
12.000
12.000
calo
calo
.
.
ATPase
ATPase
ho¸.
4. Nguån n¨ng l−îng cho co c¬.
Gåm 3 hÖ: hÖ n¨ng l−îng phosphogen,
hÖ n¨ng l−îng lactic vμ hÖ n¨ng l−îng oxy
ATP bảo đảm cho 3 quá trình:
- Hoạt động bơm natri-kali .
- Đảm bảo quá trình "trợt" của các sợi actin v
sợi myosin,

- Hoạt động "bơm calci" cần thiết cho quá trình
giãn cơ.
Song ATP ở cơ # 5mmol/gam cơ, đủ cho cơ
h/đ # 1/2 giây đến 1 giây.
Phosphocreatin transferase
Creatinphosphat + ADP ATP + creatin
4.2. Hệ năng lợng lactic.
Hệ năng lợng do con đờng đờng phân yếm
khí (anaerobic - không có oxy).
LDH
Acid pyruvic + NADH
2
acid lactic + NAD
+
enzym lactat dehydrogenase (LDH).
Lợng creatinphosphat gấp 4-6 lần ATP, đủ
cho cơ co tối đa trong 5-7 giây, sau đó cơ phải
sử dụng năng lợng do oxy hoá glucid
(glucogen v glucose) v lipid .
1 glucose 2 acid lactic, gf: từ glucose đợc 2 ATP,
từ glycogen sẽ đợc 3 ATP.
Con đờng ny rất quan trọng, vì tốc độ nhanh gấp
2,5 lần con đờng oxy hoá có oxy.
Thực tế sự phân ly glycogen yếm khí xảy ra ngay khi
bắt đầu hoạt động cơ v đạt mức độ tối đa sau 30-40
giây
H/động cơ kéo di
thiếu oxy CH yếm khí tăng
tăng acid lactic máu v bị ứ lại ở cơ đau mỏi cơ v
sẽ lm ức chế các enzym của quá trình đờng phân.

- Khi cơ hoạt động kéo di
-Đờng phân ái khí (aerobic-có oxy):
C
6
H
12
O
6
+ 6 O
2
6 CO
2
+ 6 H
2
O + 38 ATP
Nếu p/tử glucose đợc tách từ glycogen, sẽ
cho 39 ATP.
- 1g glucid: 4,1 Kcal - hiệu quả/1đ.vị oxy l 6,34
- 1g lipid: 9,3Kcal - hiệu quả/1đ.vị oxy l 5,61.
4.3. Hệ năng lợng oxy hoá.
5. Đơn vị vận động .
Tất cả các sợi cơ
đợc điều khiển bởi
một sợi TK
- ĐVVĐ chậm: Các neuron VĐ có kích
thớc nhỏ, tốc độ DT chậm,
co c
co c
ơ
ơ

bền
bền
b
b
ỉ
ỉ
kéo
kéo
d
d


i,
i,
l
l
ự
ự
c
c
kh
kh
ô
ô
ng
ng
l
l
ớ
ớ

n
n
.
.
- ĐVVĐ nhanh: Các neuron VĐ lớn, tốc độ
DT nhanh, sức co cơ mạnh
t
t
ố
ố
c
c
độ
độ
nhanh
nhanh
,
,
nh
nh


ng
ng
thời
thời
gian
gian
co c
co c

ơ
ơ
ng
ng
ắ
ắ
n,
n,
s
s
ứ
ứ
c
c
bền
bền
kh
kh
ô
ô
ng
ng
cao
cao
.
.
5.1- ĐVVĐ nhanh v ĐVVĐ chậm:
sinh
sinh
lý

lý
c
c
ơ
ơ
tr
tr
ơ
ơ
n
n
1. Đặc điểm cấu trúc của cơ trơn.
TB cơ trơn thờng có hình thoi, đờng
kính nhỏ 8-15m, di 200-500m v chỉ có
một nhân .
- Mặt ngoi TB cơ trơn bao phủ bởi mng
đáy mỏng, l hỗn hợp các sợi collagen v
elastin.
- Trong TB có ít cơ tơng, có tơ actin v
myosin, lới nội cơ tơng không phát triển
-Mng TB cơ nhiều kênh Na
+
v kênh Ca
++
.