lập luận trong văn nghị luận

TRƯỜNG PTTH QUANG
TRUNG
NGỮ VĂN LỚP 10
NĂM HỌC 2008 – 2009


Lập luận trong
văn nghị luận
Tuần 32, tiết 94


I- Khái niệm về lập luận trong bài văn nghị luận
Câu hỏi: Thế nào là lập luận trong bài văn nghị luận?
Ví Dụ: Đoạn văn của Nguyễn Trãi trong “ Thư Lại dụ Vương
Thông”- SGK trang 109
-Mục đích của lập luận này của Nguyễn Trãi: Nhác nhở Vương
Thông nhìn rõ tình thế thất bại của quân Minh trước sức mạnh
của quân ta.
- Để dẫn tới kết luận đó, tác giả đưa ra những lí lẽ:
+ Người dùng binh giỏi phải biết xét thời thế
+ Thời thế có thể xoay chuyể tình thế cuộc chiến
+ Quân của Vương Thông vừa không rõ thời thế, vừa dối trá nên
thuộcloại thất phu hèn kém, không thể đủ sức dùng binh


Lập luận là: Đưa ra các lí lẽ bằng
chứng nhằn dẫn dắt người nghe(đọc)
đến một kết luận nào đó mà người nói
(viết) muốn đạt tới

II- Cách xây dựng lập luận
Văn nghị luận nhằm xác lập cho người đọc
người nghe một tư tưởng quan điểm nào đó.
Muốn vậy người viết phải biết cách trình bày
ý kiến của mình, và đưa ra những lí lẽ dẫn
chứng thuyết phục, nghĩa là phải biết lập luận
Câu hỏi:Muốn xây dựng lập luận,người viết
phải tiến hành theo những bước nào?


Muốn xây dựng một lập luận ta phải tiến hành theo 3
bước:
1- Bước 1: Xác định luận điểm
-Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm trong
bài văn nghị luận.
- Đọc văn bản “ Chữ ta” trong SGK trang 110
-Trả lời câu hỏi của SGK:
+ Bài văn trên bàn về sự coi trọng chữ viết của dân tộc.
Quan điểm của tác giả là trong quá trình mở cửa giao lưu
với bên ngoài việc coi trọng chữ viết của dân tọc rất quan
trọng.
+ Bài văn có 2 luận điểm chính
Luận điểm 1: Cách viết biển quảng cáo ở Hàn Quốc và ở
nước ta
Luận điểm 2: Cách viết báo và tạp chí ở nước ta


2- Bước 2: Tìm luận cứ
Để làm sáng tỏ cho luận điểm, làm người đọc hiểu tin vào
tính đúng đắn của nó, người viết phải đưa ra các lí lẽ và

bằng chứng thuyết phục, tức là tìm các luận cứ cho luận
điểm
-Tìm luận cứ cho mỗi luận điểm của đoạn văn trên
Luận điểm1:
+ Hàn Quốc KTế phát triển nhanh nhưng không bao giờ
quảng cáo thương mại được đặt ở công sở, hội trường lớn,
danh lam thắng cảnh...
+ Chữ nước ngoài thường được viết nhỏ đặt phía dưới chữ
Hàn Quốc
+ Còn ở Việt Nam nhất là ở các thành phố lớn nhìn đâu
cũng thấy tiếng Anh, chữ nước ngoài lớn hơn chữ tiếng
Việt


Luận điểm 2:
+ Báo chí ở Hàn Quốc ngoài báo và
tạp chí nước ngoài, báo chí trong
nước rất ít trang viết bằng tiếng nước
ngoài.
+ Ở Việt Nam có nhiều tờ báo, kể cả
những tờ báo nghành có cái mốt là
tóm tắt một số bài chính bằng tiếng
nước ngoài ở trang cuối để cho “ Oai”
đã khiến người đọc bị thiệt mất máy
trang thông tin


3- Lựa chọn phương pháp lập luận:
Câu hỏi: Thế nào là phương pháp lập luận?
-Để lập luận thuyết phục chặt chẽ, người lập luận còn

phải biết áp dụng các phương pháp lập luận hợp lý
- Phương pháp lập luận là cách thức lựa chọn sắp
xếp luận điểm, luận cứ sao cho lập luận chắt chẽ và
thuyết phục

Câu hỏi: Em hãy cho biết các phương pháp lập
luận thường gặp?


Có nhiều phương pháp lập luận, sau đây
là ba phương pháp cơ bản:
-Phương pháp diễn dịch: Là cách lập luận
đi từ khái quát đến cụ thể
-Phương pháp qui nạp: Là cách lập luận
đi từ cụ thể đến khái quát
-Phương pháp nêu phản đề: là cách đưa
ra một ý kiến ngược lại hoàn toàn với vấn
đề đang được bàn bạc rồi từ đó khẳng
định tính đúng đắn của vấn đề đang bàn
bạc


III- Kết luận
-Lập luận rất quan trọng đối với việc làm nên tính
thuyết phục của bài văn nhgị luận
-Muốn xây dựng lập luận ta cần tiến hành theo 3
bước: Xác định luận điểm, tìm luận cứ, xác định
phương pháp lập luận.

IV- Luyện tập- củng cố

Bài tập 1: Hãy viết một đoạn văn nghị luận theo
phương pháp diễn dịch về nhân vật Từ Hải trong
đoạn trích “ Chí khí anh hùng”
Bài tập 2: Hãy cho biết cách xây dựng lập luận


CHÚC CÁC EM HỌC TỐT