BIẾN ĐỘNG số LƯỢNG cá THỂ của QUẦN THỂ

Cá thể

Quần thể

Quần
xã

Hệ sinh thái

SINH VẬT
QUYẾT
ĐỊNH

TÁC
ĐỘNG
TRỞ LẠI

MÔI TRƯỜNG

Sinh quyển


1.Kích thước quần thể là gì ? Cho VD ?
2.Kích thước quần thể phụ thuộc vào các yếu tố
nào ?
3.Kích thước về số lượng của quần thể sinh vật có
phải là một hằng số theo thời gian không ?
Số lượng

0
Thời gian (năm)

Kích thước quần thể có phải là một hằng
số theo thời gian không ? Vì sao ?
Vì sao nông dân thường trồng 2 vụ lúa
xen 1 vụ màu ? Cơ sở sinh thái học là
gì ?


I.KHÁI NIỆM
1.VD:
-Số lượng cây dương xỉ giảm
mạnh do cháy rừng.
-Số lượng muỗi tăng vào mùa
hè.
Nêuthỏ,
một
vítăng
dụ về biến động số lượng
-Số lượng
mèosố
rừng
giảm theo
kỳ trong
9-10 năm.
cáchu
thể
quần thể mà em biết ?
2.Định nghĩa:
Là sự tăng hoặc giảm số lượng

cá thể trong quần thể.
3.Phân loại:

Có các dạng biến động số lượng nào ?
Hoàn thành PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 ?


PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3
CƠ CHẾ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
(Thời gian: 3 phút)

Điền vào chỗ các dấu chấm (…) bỏ lửng đã được đánh số:
Quần thể
ban đầu với
số lượng cá
thể nhất
định

Số lượng cá
thể quần thể
tăng quá cao

Môi trường thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)

-Sinh sản …..(1)
-Tử vong …...(2)
-Nhập cư …...(3)

-Cạnh tranh (cùng loài) → ….(5)

-Nguồn thức ăn (có hạn)
-Kẻ thù …(6)

… (4)

… (7)


III.CƠ CHẾ
Biến động cá thể của quần thể theo chu kỳ
-Cơ chế điều chỉnh tăng:
Quần thể
ban đầu với
số lượng cá
thể nhất
định

Môi trường thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)

Tăng
-Sinh sản …..(1)
Giảm
-Tử vong …...(2)
Tăng
-Nhập cư …...(3)

Số lượng cá
(4) thể
thể quần

tăng

…

-Cơ chế điều chỉnh
giảm: -Cạnh tranh (cùng loài) → xuất
….(5)cư, tử vong
-Nguồn thức ăn (có hạn)

Số lượng cá
-Kẻ thù …(6)
nhiều
thể quần thể
tăng quá
caođịnh tên cơ chế
Xác

cho mỗi sơ

Số lượng cá
thể (7)
của
quần thể
đồ ?
giảm

…

Tóm lại: Cơ chế điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể
là sự thống nhất giữa tỉ lệ sinh sản, nhập cư với tỉ lệ tử vong và phát tán của

các cá thể trong quần thể.


Nghiên cứu sơ
đồ 39.3QUẢ
cho biết, việc điều
IV.KẾT
chỉnh số lượng cá thể ở n giai đoạn khác
-Quần thể đạt trạng thái cân bằng động
nhau
của
quần
thể thể
hiện
Tức số lượng
cá thể
biến
động quanh
một mức
cânđiều
bằng. gì ?
n

Si + Ni
T i + Xi

1

i=1

Tại sao số V.
lượng
cá thể không tăng mãi
Ý NGHĨA
lên ?
Số lượng cá thể luôn biến biến động phù hợp với
nguồn sống trong quần thể
→Đảm bảo sự phát triển tồn tại của quần thể.


Kích thước quần thể có phải là một hằng
số theo thời gian không ? Vì sao ?
Vì sao nông dân thường trồng 2 vụ lúa
xen 1 vụ màu ? Cơ sở sinh thái học là
gì ?


TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Trạng thái cân bằng của quần thể đạt được khi
A.có hiện tượng ăn lẫn nhau.
B.số lượng cá thể nhiều thì tự chết.
C.số lượng cá thể ổn định và cân bằng với nguồn sống của
môi trường.
D.tự điều chỉnh.
Câu 2: Sự biến động số lượng cá thể của quần thể do:
A.tác động của con người.
B.sự phát triển quần xã.
C.sự tác động nhân tố sinh thái vô sinh và hữu sinh.
D.khả năng cạnh tranh cao.

TRẮC NGHIỆM
Câu 3: Biến động nào sau đây là biến động theo chu kỳ
A.số lượng bò sát giảm vào những năm có mùa đông giá rét
B.số lượng chim, bò sát giảm mạnh sau những trận lũ lụt
C.nhiều sinh vật rừng bị chết do cháy rừng
D.ếch nhái có nhiều vào mùa mưa
Câu 4: Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật biến động
không theo chu kỳ
A.chim di trú mùa đông
B.động vật biến nhiệt ngủ đông
C.số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng xuân hè
D.số lượng thỏ ở Australia giảm vì bệnh u nhầy


TRẮC NGHIỆM
Câu 5: Nhân tố sinh thái hữu sinh
A.khí hậu, thổ nhưỡng
B.nhiệt độ,ánh sáng, số lượng kẻ thù ăn thịt
C.là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể
D. là nhóm nhân tố phụ thuộc mật độ quần thể


BÀI TẬP VỀ NHÀ
-Trả lời câu hỏi cuối bài.
-Tìm điều kiện nghiệm đúng cho công thức:

-Soạn bài mới 40, Quần xã sinh vật và một số đặc trưng cơ bản
của quần xã.