cơ cấu dân số

I- Cơ cấu sinh học
1. Cơ cấu dân số theo giới.
-Biểu thị tương quan giữa giới nam so với giới nữ
hoặc so với tổng số dân (%).

TNN =

Dnam
Dnữ

TNN : Tỉ số giới tính
Dnam: Dân số nam
Dnữ : Dân số nữ

- Biến động theo thời gian và có khác nhau ở
từng nước, từng khu vực.


2. Cơ cấu dân số theo tuổi.
- Là tập hợp của những nhóm người sắp xếp theo
những nhóm tuổi nhất định.
- Chia 3 nhóm tuổi chính:
+ Nhóm dưới tuổi lao động: 0-14 tuổi.
+ Nhóm tuổi lao động: 15-59 (hoặc 64) tuổi.
+ Nhóm trên tuổi lao động: 60 (hoặc 65) tuổi trở lên.


- Cơ cấu dân số già hay trẻ tuỳ thuộc vào tỉ lệ của
từng nhóm tuổi trong cơ cấu dân số.
+ Nước đang phát triển: dân số trẻ.

+ Nước phát triển: dân số già.
* Tháp dân số: Là biểu đồ thể hiện cơ cấu dân số
theo tuổi và theo giới.
- Có 3 kiểu tháp dân số cơ bản: Mở rộng, thu hẹp,
ổn định.


II- Cơ cấu xã hội
1. Cơ cấu dân số theo lao động
a. Nguồn lao động.
Nguồn lao động
Từ 15-59(hoặc 64 tuổi) có khả năng tham gia lao động
Dân số hoạt động kinh tế

Dân số
oạt động
inh tế
hường
uyên

Dân số
hoạt động
kinh tế
không
thường
xuyên

Dân số không hoạt động kinh tế

Nội

trợ

Học sinh
sinh viên

Tình
trạng
khác


b. D©n sè ho¹t ®éng theo khu vùc kinh tÕ.
- Ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi.
C¸c khu vùc ho¹t ®éng kinh tÕ
(3 khu vùc)
KV I :
N«ng-L©m
Ng­ nghiÖp

KV II :
C«ng nghiÖp
X©y dùng

KV III :
DÞch vô




- D©n sè ho¹t ®éng theo khu vùc kinh tÕ cã sù
kh¸c nhau gi÷a c¸c n­íc.

+ C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn: KVI cao nhÊt.
+ C¸c n­íc ph¸t triÓn: KVIII cao nhÊt.


2. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hoá.
- Phản ánh trình độ dân trí và học vấn của dân cư.
- Đánh giá chất lượng cuộc sống.
- Căn cứ: +Tỉ lệ người biết chữ (từ 15 tuổi trở lên)
+Số năm đi học ( từ 25 tuổi trở lên )


tỉ lệ biết chữ (từ 15 tuổi trở lên) và số năm đến trường
(từ 25 tuổi trở lên) trên thế giới, năm 2000

Các nhóm nước Tỉ lệ người biết chữ(%) Số năm đi học
Các nước phát triển
>90
10,0
Các nước đang phát
triển

69

3,9

Các nước kém phát
triển

46

1,6


- Các nước phát triển: tỉ lệ người biết chữ và số
năm đi học cao nhất.
- Các nước kém phát triển: tỉ lệ người biết chữ và
số năm đi học thấp nhất.


I- Cơ cấu sinh học
1. Cơ cấu dân số theo giới.
2. Cơ cấu dân số theo tuổi.
II- Cơ cấu xã hội
1. Cơ cấu dân số theo lao động
2. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hoá.


Bµi häc h«m nay ®Õn ®©y kÕt thóc .


TÝnh tØ sè giíi tÝnh biÕt: D©n sè ViÖt Nam n¨m
2004 lµ 82,07 triÖu ng­êi, trong ®ã sè nam 40,33
triÖu ng­êi, n÷ 41,74 triÖu ng­êi.
40,33 .100 %
TNN =
= 96,6 %
41,74
HoÆc: TØ lÖ nam trong tæng sè d©n b»ng:
40,33 .100 %
= 82,07

= 49,14 %
BTVN: TÝnh TNN biÕt: DSè VNam n¨m 2001 lµ
78,7 triÖu ng­êi, trong ®ã nam lµ 38,7 triÖu vµ
n÷ lµ 40 triÖu.


Më réng

Thu hÑp

æn ®Þnh

(bèt-xoa-na)

(trung quèc)

(nhËt b¶n)


Nhãm tuæi
0-14
15-59
60 trë lªn

D©n sè giµ (%)
<25
60
>15

D©n sè trÎ (%)

>35
55
<10

C©u hái:
- Cã mÊy nhãm tuæi chÝnh ? §ã lµ nh÷ng nhãm nµo ?
- Cho biÕt ®Æc tr­ng cña d©n sè giµ vµ d©n sè trÎ ?
(dùa b¶ng sè liÖu)
- D©n sè giµ vµ d©n sè trÎ th­êng ë nh÷ng nhãm n­
íc nµo ?