bài 11 cụ danh từ

Tiết 44

Phần Tiếng Việt

CỤM DANH TỪ


kiểm tra MiNG
Hoàn thành sơ đồ phân loại danh từ.

Danh t

Danh từ chỉ đơn vị

Danh từ chỉ sự
vật

Danh t chỉ đơn vị tự nhiên

Danh t chỉ đơn vị
quy ớc

DT chỉ đơn vị

DT chỉ đơn vị

chính xác

ớc chừng

Danh t chung

Danh t riêng


KiÓm tra bµi cò
Chỉ ra danh từ trong các cụm từ sau:

Những cánh đồng thơm mát
Những ngả đường bát ngát

Những dòng sông đỏ nặng phù sa
(Nguyễn Đình Thi)

3


Tiết 44

Phần Tiếng Việt

CỤM DANH TỪ


Tit 44 Phn Ting Vit

cụm danh từ
Ví dụ 1

I. Cụm danh từ là gì ?

Ngày xa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá
* Ví dụ : SGK116

- Danh t + mt s t ng
ph thuc => Cm danh t

DT

DT

ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển.
DT

Các từ ngữ in đậm màu đỏ trong câu trên bổ

VD: mt tỳp lu nỏt trờn
b bin

ý nghĩa
những
từ nào?
Những từ sung
đợc bổ
sung ýcho
nghĩa
: ngày,
vợ chồng,
túp lều thuộc từ loại gì?
Qua ví dụ, em hiểu thế nào là cụm danh
từ?

Tiết 44 Phần Tiếng Việt

côm danh tõ

I.Côm danh tõ lµ g×?
VD2:So sánh các cách nói sau rồi rút ra nhận xét
DT
Túp lều

Cụm DT

Bổ sung ý nghĩa cho DT

Một túp lều

Về số lượng

Một túp lều nát

Về số lượng, tính chất

Một túp lều nát trên bờ biển

Cấu tạo của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ .

Về số lượng, tính chất, địa điểm

Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh

từ .


Tiết 44 Phần Tiếng Việt

côm danh tõ

I.Côm danh tõ lµ g× ?
* Xét vÝ dô

-Danh từ + một số tư ngữ phụ thuộc
=> Cụm danh từ
- Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của danh từ.


Tiết 44 Phần Tiếng Việt

côm danh tõ

I.Côm danh tõ lµ g× ?

VÝ dô 3

* Xét vÝ dô

- Quyển sách này đọc rất hay.

- Danh từ + tư ngữ phụ thuộc =>

CN

VN

-> Côm danh tõ làm chủ ngữ

Cụm danh từ

- Lan là một học sinh giỏi.
- Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ

CN

hơn nghĩa của danh từ.

VN

-> Cụm danh từ làm vị ngữ
Cô giáo tuyên dương những học sinh lớp 6A9

- Chức vụ cụm danh từ làm chủ
ngữ hoặc vị ngữ trong câu như
danh từ.

CN
VN

-> Cụm danh từ làm phụ ngữ


Tit 44 Phn Ting Vit

cụm danh từ

I.Cụm danh từ là gì ?
* Xột ví dụ
* Ghi nh: SGk/

Qua các ví dụ vừa phân tích, em rút ra những
nhậntừxét
về khái
niệm
và đặc
điểm
*Cụm danh
là gìloại
tổ hợp
từ do
danh
từ của
với cụm
một số từ ngữ

phụ thuộc nó tạo thành.

danh từ ?

*Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp
hơn một mình danh từ, nhng hoạt động trong câu giống nh một
danh từ.

Quan sát bức tranh gọi tên cụm danh từ

Một em bé


Các bạn học sinh phát biểu


Tit 44 Phn Ting Vit

cụm danh từ
Ví dụ

I. Cm danh t l gỡ?
II. Cấu tạo của cụm danh từ

Vua sai ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực, ra lệnh phải
nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con, hẹn năm sau phải đem
nộp đủ, nếu không thì cả làng phải tội.

* Xột ví dụ: (SGK/117)

? Xỏc nh cỏc cm danh t
? Liệt kê các phụ ngữ đứng trớc và sau danh từ trong các cụm
danh từ đó


làng ấy ; ba
thúng

gạo nếp ; ba con
trâu
đực ; ba con
trâu
? Hãy cho biết cấu tạo đầy đủ của một cụm danh từ gồm mấy phần ? Đó là những phần nào ?
năm
sau
cả
làng ;
Phần trớc
t2

Phần trung tâm
t1

Bổ sung ý nghĩa về số và l
ợng

T1

đơn vị

Danh từ chỉ sự
vật

chín

con

Phần sau

T2

Danh t chỉ

ấy ;

s1

Chỉ đặc điểm của
sự vật

s2

Xác định vị trí của sự
vật


côm danh tõ

Tiết 44 Phần Tiếng Việt

I. Cụm danh từ là gì?
II.CÊu t¹o cña côm danh tõ
* Xét vÝ dô: (SGK/118)
- CÊu t¹o ®Çy ®ñ cña mét côm danh tõ gåm 3 phÇn.
Phần trước

Phần trung tâm

t2

t1

Tổng lượng

Số lượng

toàn thể
tất cả

Phần sau

T1

T2

Danh từ chỉ đơn

Danh từ chỉ sự

vị

vật

s1

s2

Đặc điểm tính chất

Vị trí

Mọi, các,

này, ấy, kia,

mỗi, hai, ba, …

nọ …

toàn bộ…

Tất cả

những

em

học sinh

chăm ngoan

ấy


Tiết 44 Phần Tiếng Việt

côm danh tõ

I.Côm danh tõ lµ g×?
II.CÊu t¹o cña côm danh tõ
1.VÝ dô
- Cấu tạo đầy đủ cụm danh từ gồm 3 phần: phụ trước (t1, t2), Trung
tâm(T1, T2), phụ sau (s1, s2)


Tiết 44 Phần Tiếng Việt

côm danh tõ

I.Côm danh tõ lµ g×?
II.CÊu t¹o cña côm danh tõ
* Xét vÝ dô: (SGK/118)
- Cấu tạo đầy đủ cụm danh từ gồm 3 phần: phụ trước (t1, t2), Trung
tâm(T1, T2), phụ sau (s1, s2)

* Ghi nhí 2 (SGK/ 118)


Phần trớc

t2

Phần trung tâm

t1

T1

Phần sau

T2

làng

s1

ấy

.

ba

thúng

gạo

nếp

ba

con

trâu

đực

ba

con

trâu

chín

con
năm

cả

ấy

sau

làng

- Cụm danh từ: Làng ấy , năm sau : chỉ có phần trung tâm và phần phụ sau.
- Cụm danh từ: Cả làng, chín con
có phần
trớc
phầndanh
trung
Em :cóchỉ
nhận
xét gìphụ
về cấu
tạovàcủa các cụm
từ tâm.
:

làng ấy, chín con, năm sau, cả làng ?

s2


Tit 44 Phn Ting Vit

I.Cụm danh từ

là gì?

II.Cấu tạo của cụm danh từ

cụm danh từ

Bài 1, 2 (SGK/) : Tìm cụm DT v in vo mụ hỡnh cu to.

Hot ng nhúm
Nhúm 1:

III.Luyện tập

a)Vua cha yêu thơng Mị Nơng hết mực và muốn kén cho con một
ngời chồng thật xứng đáng.

Nhúm 2:
b) Gia tài chỉ có một lỡi búa của cha để lại.

Nhúm 3, 4:
c) Đại bàng nguyên là một con yêu tinh ở trên núi, có nhiều phép

lạ.


Cụm danh từ gồm:

PHẦN TRƯỚC

t2

PHẦN TRUNG TÂM

t1

T1

T2

- một người chồng thật
xứng đáng

một

người

chồng

của cha để
một

lưỡi

búa

- một con yêu tinh ở

lai

ở trên núi có

trên núi, có nhiều phép
lạ

S1

thật xứng đáng

- một lưỡi búa của cha
để lại

PHẦN SAU

một

con

yêu tinh

nhiều phép lạ

S2

Tit 44 Phn Ting Vit

I.Cụm danh từ là gì ?

cụm danh từ

Bài 3 : Tìm các phụ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống trong phần trích sau:
Khi kéo lới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm đợc mẻ cá to. Nhng

II.Cấu tạo của cụm danh từ

khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh
sắt . xuống nớc, rồi lại thả lới ở một chỗ khác.

III.Luyện tập

Lần thứ hai cất lới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt
ấy thứ ba, vẫn
lại chui vào lới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần
thanh sắt .. mắc vào lới.
(Sự tích Hồ Gơm)
vừa rồi

cũ


TRỊ CHƠI Ơ CHỮ

1

B

A

P

H

Ầ

N

2

P

H

Ụ

N

G

Ữ

3

C

H

Ủ

N

G

Ữ

4

T

R

U

N

G

T

5

D

A

N

H

T

Ừ

6

S

Ố

L

Ư

Ợ

N

G

7

S

Ự

V

Ậ

T

8

T

Ự

N

H

I

Ê

N

Â

M

Cụm danh từ “quả na này” trong câu “Quả na này đang mở mắt.” được giữ chức vụ ngữ pháp gì?
Đây

là cụm
tên gọi
củatừmột
tổ hợp
từ
do danh
từ nhất?
và một số từ ngữ phụ thuộc tạo thành?
Trong
danh
phần
nào
là
quan
trọng
Phần
Các
Cấu
Phần
trước
Cụm
từ
tạo
trước
“con,
1
đầy
danh
(t1)
và

cái,
đủ
thường
từ
phần
nhất
chiếc,
do
từ
sau
của
bổ
quyển”
loại
của
sung
cụm
nào
cụm
ý
danh
thuộc
đảm
nghĩa
danh
từ
nhiệm
loại
cho
gồm

từ
danh
được
danh
cóđảm
mấy
từgọi
từchỉ
về
phần?
làđơn
mặt
gì? vị?
nào?
Phần trung tâm 2 (T2) thường do danh từ nàochính?
nhiệm?

*

CM

ỤD

MH

DỪ

AT

NỤ

H
C

T A

ỪN


Khái niệm

Cụm danh từ

Đặc điểm

Cấu tạo

Phần trước

Phần trung tâm

Phần sau


Hớng dẫn về nhà

- Học thuộc ghi nhớ .
- Hoàn thành các bài tập.
- Viết một đoạn văn (nội dung tự chọn )trong đó có sử dụng cụm danh từ.

- Làm thêm bài tập trong sách Bài tập Ngữ văn 6
- Chun b bài : S t v lng t.




TiÕt häc kÕt thóc