Bài 8 ngôi kể trong văn tự sự

CHÀO CÁC EM HỌC SINH


KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy tự giới thiệu về bản thân ?


Tiết 33

I. Tìm hiểu chung:
- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi
kể chuyện.


Đoạn 1:
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi
lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua
hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán,
bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh
bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha
lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái kim này về tâu đức vua rèn cho tôi
thành một con dao để tôi xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
( Em bé thông minh )

- Kể theo ngôi thứ ba.
- Dấu hiệu: người kể dấu mình gọi các nhân vật bằng
tên tên gọi của chúng (vua, em bé), không biết ai kể
nhưng người kể có mặt khắp nơi.

Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực
nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành
một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi
mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng
dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại
của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh
phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như
có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn
hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm
đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch
giòn giã.
( Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí )
- Kể theo ngôi thứ nhất.
- Dấu hiệu: người kể xưng tôi.


Tiết 33

I. Tìm hiểu chung:
- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi
kể chuyện.
- Dấu hiệu nhận biết hai ngôi kể:
+ Ngôi thứ nhất: Người kể hiện diện xưng tôi.
+ Ngôi thứ ba: người kể giấu mình đi, gọi sự vật bằng tên của chúng.


Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi

chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế
thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái
vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng,
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp
phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có
nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn,
bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi
vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.
( Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí )
Ở đoạn (2), người xưng “Tôi” là Dế Mèn hay tác giả (Tô Hoài )?
-> Người xưng “tôi” là Dế Mèn.
Thay " tôi " bằng " Dế Mèn "
⇒ Làm cho người kể dấu mình đi→nội dung không thay đổi
nhưng lời văn mang tính khách quan.


Đoạn 1:
Vua và đình thần chịu thằng bé là thơng minh lỗi lạc.
Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hơm
sau, khi hai cha con đang ăn cơm ở cơng qn, bỗng
có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt
họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy
cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ơng cầm lấy cái kim này về tâu đức vua rèn cho tơi
thành một con dao để tơi xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
( Em bé thơng minh )
Có thể thay ngơi kể thứ ba thành ngơi kể thứ nhất xưng tơi được
khơng? Vì sao?
=> khó, vì khó tìm một người có thể có mặt ở mọi nơi như vậy.

→phải thay đổi một số từ ngữ mới phù hợp→lời văn mang tính
chủ quan .


Tiết 33
I. TÌM HIỂU CHUNG:

- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi
kể chuyện.
- Dấu hiệu nhận biết hai ngôi kể:
- Đặc điểm của ngôi kể:
+ Kể theo ngôi thứ ba: có tính khách quan, có thể kể linh hoạt,
tự do những gì diễn ra với nhân vật.
+ Kể theo ngôi thứ nhất: có tính chủ quan, có thể trực tiếp kể
những gì mình nghe thấy, nhìn thấy, mình trải qua, có thể
trực tiếp nói ra tình cảm, suy nghĩ của mình.

*Ghi nhớ:


Tiết 33: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

I. TÌM HIỂU CHUNG:

II. LUYỆN TẬP

Bài 1: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn thành ngôi thứ ba và
nhận xét.
Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong cùng
hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành

một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các
cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả
làm những con đường tắt, những cửa sau, những ngách
thượng, phòng khi gặp việc nguy hiểm, có thể thoát thân
ra lối khác.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí )

- Thay “tôi” bằng “Dế Mèn”
- Nhận xét: Đoạn văn kể theo ngôi thứ ba có sắc thái
khách quan.


Tiết 33: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
II. LUYỆN TẬP

Bài 2: Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn thành ngôi thứ
nhất và nhận xét.
Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt
bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già của bà chàng,
con mèo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật
nép chân vào mình khẽ phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt
ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mỉm cười
lại gần vuốt ve con mèo.
(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)

- Thay “tôi” vào các từ “Thanh”, “chàng”
- Nhận xét: Ngôi kể thứ nhất, xưng “tôi” tô đậm thêm
sắc thái tình cảm.

BÀI 9
Tiết 33: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
II. LUYỆN TẬP

Bài 3:

Truyện Cây bút thần kể theo ngôi nào? Vì sao
như vậy ?
Trả lời:
- Truyện “Cây bút thần” kể theo ngôi thứ ba.
- Vì: Người kể gọi bằng tên của nhân vật “Mã Lương”.


CÂU HỎI CỦNG CỐ
Thế nào là ngôi kể ? Có mấy ngôi kể ? Nêu đặc
điểm ngôi kể trong văn tự sự ?

Ngôi kể
Ngôi thứ nhất

Ngôi thứ ba

( xưng: tôi )

(gọi tên: Thanh, chàng, Dế Mèn)


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
- Học ghi nhớ ( SGK/ 89 ).
- Làm bài tập còn lại ( SGK trang 90 ).

- Soạn tiết 34: “Ông lão đánh cá và con cá
vàng” ( SGK tr 91 ).


Monday, August 28th 2006

Presented by Tran Quynh Chi