Chương 8 viễn cảnh chi phí (môn kinh tế môi trường)

4/8/2013

Chương 8

Viễn cảnh chi phí
• Mức đơn giản nhất: chương trình môi trường đối
với một cộng đồng hoặc một công ty đơn lẻ, dự án
môi trường đơn lẻ như nhà máy xử lý nước thải,…
• Mức kế tiếp: chi phí đối với một ngành công nghiệp
hoặc một vùng để đáp ứng các qui định môi trường.
• Mức cao hơn nữa: chi phí cho toàn nền kinh tế để
đạt tới những mục tiêu môi trường đã định.

Chi phí cơ hội
• Chi phí cơ hội của việc sử dụng tài nguyên theo một
cách nào đó là cách sử dụng khác được định giá cao
nhất mà những tài nguyên này đã có thể được sử
dụng theo cách khác đó và xã hội phải từ bỏ nó khi
những tài nguyên này được sử dụng theo cái cách đã
được qui định.
• Thường thì chi phí tiền tệ của một cái gì đó là một
cách đánh giá tốt chi phí cơ hội của nó nhưng cũng
thường khi lại là không.

1


4/8/2013

Chi phí môi trường
• Các chương trình kiểm soát để bảo vệ môi trường

cũng phát sinh chi phí môi trường.
– Khi ta giảm chất thải đi vào một thành phần môi trường,
chúng có thể gia tăng trong một thành phần môi trường
khác.
– Những tác động khác:
• chảy tràn chất thải từ những địa điểm xây dựng nhà máy xử lý,…
• Tác động không dự kiến được khi các công ty hoặc người tiêu
thụ điều chỉnh theo những chương trình mới.

• Chi phí giảm thiểu
– Là chi phí của những biện pháp để làm giảm hoặc tránh
tác động môi trường.

Những cải thiện chất lượng môi
trường không tốn chi phí
• Bằng cách sửa đổi những chính sách trợ cấp hoặc
những qui định ưu đãi một nhóm người nào đó, ta
có thể đạt được những cải thiện môi trường không
tốn chi phí (trừ chi phí chính trị để sửa luật)
– Ví dụ chính sách trợ cấp nông nghiệp ở các quốc gia đã
phát triển làm tăng số lượng hoá chất sử dụng trong nông
nghiệp gây ô nhiễm không khí và nước không có điểm
nguồn.

2


4/8/2013

Chi phí thực thi

• Là nguồn lực dành cho việc giám sát hành vi
của các đối tượng bị chi phối bởi qui định
môi trường và dành cho việc trừng phạt
những người vi phạm.

Chi phí của các tiện ích đơn lẻ
• Ví dụ: nhà máy xử lý nước thải công cộng, dự án
kiểm soát lụt, cơ sở xử lý chất thải rắn, lò đốt chất
thải độc hại, dự án phục hồi bãi biển, công viên
công cộng…
• Để ước tính chi phí của chúng:
– dựa vào những qui cách xây dựng và kỹ thuật của các loại
tiện ích tương tự (xem ví dụ trong Bảng 8.1)
– Lưu ý chi phí cơ hội.

3


4/8/2013

Chi phí của một qui định địa phương
• Ví dụ một cộng đồng áp dụng một qui định về IPM
cho một cơ sở sản xuất táo trong vùng để giảm thiệt
hại về môi trường do sử dụng hoá chất. Chi phí của
qui định này là gì?

- Chi phí sản xuất tăng thêm
(giả định) (chi phí cơ hội
xã hội) mà một phần do người tiêu thụ chịu hoặc chủ
vườn hay công nhân chịu giảm thu nhập.

- Nếu vườn cây bị phá sản, sẽ có các chi phí địa
phương: tiền lương bị mất của công nhân, thu nhập bị
mất của chủ vườn táo và thu nhập bị mất của thương
gia địa phương do thị trường của họ bị thu hẹp.

• Nhưng chưa chắc những thu nhập bị mất này là chi
phí cơ hội xã hội trọn vẹn trừ phi công nhân thất
nghiệp vĩnh viễn.
• Về những quả táo bị mất, nếu giả định chúng được
bù lại bởi sản lượng ở nơi khác và giả định chi phí
sản xuất không tăng về cơ bản thì chi phí cơ hội xã
hội của chúng bằng 0.
• Tóm lại,với một qui định đơn lẻ ở địa phương và
nền kinh tế đang ở mức toàn dụng nhân công, chi
phí cơ hội xã hội thì nhỏ. Nhưng theo quan điểm
của cộng đồng bị ảnh hưởng thì các chi phí có vẻ
cao vì thu nhập địa phương bị mất.

4


4/8/2013

Các chi phí của việc điều chỉnh
một ngành
• Chi phí sản xuất cao hơn cho ngành này là chi phí
cơ hội thật sự của xã hội, vì chúng đòi hỏi thêm
những tài nguyên mà đã có thể được sử dụng ở nơi
khác.
• Việc ước tính chi phí đòi hỏi nhà phân tích phải dự

đoán sự đáp ứng của những người gây ô nhiễm đối
với một qui định môi trường và ước tính chi phí của
sự đáp ứng này.
• Nếu qui định là đặc thù, như bắt lắp đặt thiết bị
kiếm soát ô nhiễm, thì việc ước tính chi phí khá rõ
ràng.

• Nếu qui định để cho những người gây ô nhiễm tự do
ứng xử trong việc đáp ứng thì khó dự đoán họ sẽ
làm gì nên việc ước tính chi phí là khó.
• Ví dụ giả sử một nhóm các nhà máy giấy được yêu
cầu phải làm giảm chất thải của họ xuống một phần
trăm nào đó, và cơ quan kiếm soát muốn ước tính
tác động của việc này trên chi phí sản xuất của các
nhà máy trong ngành.
• Trên thực tế chúng ta muốn ước tính hàm chi phí
giảm thải biên tổng hợp cho nhóm nhà máy này. Ta
phải hiểu rõ công việc làm giấy để dự đoán những
thay đổi có thể xảy ra.

5


4/8/2013

• Một ví dụ khác: chúng ta muốn ước tính chi
phí của một lệnh cấm một loại hoá chất kiểm
soát dịch hại nào đó đối với các nông dân.
- Ta phải biết nông dân có những giải pháp nào
để thay thế hoá chất này, việc này sẽ có

những tác động nào trên năng suất, họ sẽ sử
dụng thêm bao nhiêu lao động và các nhập
lượng khác, v.v…

Chi phí kiểm soát ô nhiễm thực tế và
chi phí kiểm soát ô nhiễm tối thiểu
• Điều quan trọng là chi phí ước tính có phải là những
chi phí tối thiểu để kiểm soát ô nhiễm không vì nếu
không thì mức thải có hiệu quả được xác định bởi
sự cân bằng giữa chi phí giảm thải và thiệt hại môi
trường chỉ có hiệu quả giả tạo.
• Một xí nghiệp duy nhất: dựa vào đánh giá kỹ thuật.
• Toàn ngành: không chắc, vì có liên quan đến
nguyên tắc chi phí biên bằng nhau và các qui định
môi trường thường không phù hợp với nguyên tắc
này.

6


4/8/2013

Nguyên tắc có/không có để ước
tính chi phí của một qui định
• Ước tính những khác biệt về chi phí của những
người gây ô nhiễm trong tương lai có qui định mới
và trong tương lai không có qui định mới.
• Ví dụ: chi phí sản xuất ước tính
–
–

–
–

Trước khi có qui định: $100
Trong tương lai không có qui định: $120
Trong tương lai có qui định: $150.
Vậy chi phí thật của qui định là : $30

Chi phí cấp quốc gia
• Khi có một qui định môi trường mới ở cấp quốc gia
thì chi phí kinh tế vĩ mô của nó là bao nhiêu? Ví dụ
một chương trình giảm khí thải CO2.
• Sản lượng thị trường giảm xuống bao nhiêu?
• Trong ngắn hạn sản lượng thị trường phải giảm
xuống vì một phần của toàn bộ tài nguyên được
dành cho việc kiểm soát ô nhiễm thay cho việc sản
xuất sản lượng thị trường.
• Một điều chỉnh khác cho toàn bộ nền kinh tế là
thông qua giá cả.

7


4/8/2013

• Trong dài hạn những tác động qua lại về kinh tế vĩ
mô phức tạp hơn. Người ta phải tìm hiểu các luật
môi trường sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tích lũy
tư bản và tốc độ đổi mới kỹ thuật.
• Cách giải quyết là tạo mô hình kinh tế vĩ mô theo

những giả định.
• Một số kết quả nghiên cứu của tổ chức OECD có
liên quan đến các chi phí kinh tế vĩ mô về những chi
tiêu môi trường trong một số các nước phát triển đã
cho thấy những qui định môi trường đã làm giảm
các tốc độ tăng trưởng của những quốc gia áp dụng
chúng nhưng với số lượng tương đối nhỏ.

8