ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH ANDROGEN VÀ TÁC DỤNG LÊN HÀNH VI TÌNH DỤC CỦA RỄ CÂY BÁ DỤNG LÊN HÀNH VI TÌNH DỤC (BỆNH EURYCOMA LONGIFOLIAEURYCOMA LONGIFOLIA J) TRÊN CHUỘT THỰC NGHIỆM

Đề tài

ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH ANDROGEN VÀ TÁC
DỤNG LÊN HÀNH VI TÌNH DỤC CỦA RỄ CÂY BÁ
BỆNH (EURYCOMA LONGIFOLIA J.) TRÊN
CHUỘT THỰC NGHIỆM
Luận án
NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA RỄ BÁ
BỆNH (EURYCOMA LONGIFOLIA J.) LÊN HÌNH THÁI VÀ
CHỨC NĂNG SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT THỰC NGHIỆM
Nghiên cứu sinh: Dương Thị Ly Hương
Chuyên ngành: Dược lý
Khóa: XXVII


ĐẶT VẤN ĐỀ
• Bá bệnh (Eurycoma longifolia J.): mọc
nhiều ở Malayxia, Thái Lan, Lào,Việt
Nam,….
• Chữa được nhiều bệnh: ăn không tiêu,
nôn mửa, đầy bụng, tiêu chảy, sốt rét,
giải độc rượu, đau lưng, mỏi gối…
• Gần đây: tăng cường sinh dục nam.


ĐẶT VẤN ĐỀ
Bá bệnh ở Việt Nam (bách bệnh, mật nhân):
• Chữa rối loạn tiêu hóa, ăn không
tiêu, đầy bụng, tiêu chảy…
• Có các nghiên cứu về thành
phần hóa học và tác dụng gây

độc tế bào.
• Chưa có các nghiên cứu về tác
dụng tăng cường chức năng sinh
dục nam.
• Chảy máu dược liệu


MỤC TIÊU
• Đánh giá hoạt tính androgen của rễ cây bá bệnh
trên chuột cống non thiến và không thiến
 Dựa vào sự thay đổi trọng lượng của các cơ quan sinh
dục phụ như túi tinh, tuyến tiền liệt, tuyến cowper và cơ
nâng hậu môn.

• Đánh giá tác dụng lên hành vi tình dục ở chuột
cống trưởng thành
 Dựa vào các hoạt động giao cấu của chuột như hành vi
nhảy, đút dương vật vào âm đạo chuột cái, xuất tinh,
thời gian nghỉ sau xuất tinh, hiệu quả giao cấu và
khoảng cách đút dương vật.


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Chuột cống đực non
6-8 tuần, 70-90g

Chuột cống trưởng thành
20-25 tuần, 200-300g

 Phương pháp đánh giá tác dụng androgen
• Trên chuột
chuộtnon
không
thiến
thiến
Sử dụng phương pháp Hershberger: chuột cống đực non 6- 8 tuần tuổi, 70- 90g

-10
-3 -7
Lấy
chuột
Thiến

0

Cân chuột
chia lô

1

2

3

4

5

6

Uống thuốc

7

8

9

10

11

Giết chuột,
tách & cân
các cơ quan
SD phụ

Chia lô nghiên cứu
Lô 1 (chứng trắng): uống nước cất 10mL/kg
Lô 2 (chứng dương): tdd TES 0,4mg/kg
Lô 3,4,5,6,7
(thuốc
thử):
uống
dịch
rễ liều
BB với
3 (thuốc thử):

uống
dịch
chiết
rễ chiết
BB với
có hiệu
quả nhất
các liều tương
ứng là 3 - 5 - 7 - 10 - 15g/kg


 Đánh giá tác dụng trên hành vi tình dục ở chuột
trưởng thành

Con đực tiến đến con cái

Con đực đẩy vùng khung chậu
trước khi đút dương vật vào

Con đực nhảy lên 1/3 lưng dưới chuột cái
(mounting: MF, ML)

Đút dương vật vào, con cái
cong lưng chịu đực (intromission: IF, IL)
Con đực xuất tinh (ejaculation: EL)
Lưu lại trênRời
lưngkhỏi
concon
cái cái,
một thời gian

Kéo khung
chậu
vềcái, nghỉ
ngắn rồi trượt
khỏi lưng
con
Con đực
liếm(PEI)
cơ quan
khoảng
5 phút
trướcsinh
mộtdục
loạt
Con đực
xuất tinh
giaokhông
cấu mới


 Phương pháp đánh giá tác dụng trên hành vi tình dục
ở chuột trưởng thành
Theo phương pháp của Dewsbury (1972) và Giuliani (2001)
Chuột
cái

Cắt buồng trứng, nghỉ 14 ngày
Gây động dục nhân tạo = hormon

Nhập

chuột
Chuột
đực

Đợt
1,2,3,4:
Tập
luyện

Lô 1: uống nước cất 10mL/kg
Lô 2: uống Viagra 10mg/kg
Lô 3: uống DC BB với liều tối ưu

Chia lô

Đợt 5:
Chính
thức
(trước)

Ghép đôi

Đợt
6,7:
Uống
thuốc
theo lô
(sau)

Phân tích các chỉ số

MF, ML, IF, IL, EL, PEI
CE = IF/(MF+IF)
III = EL/IF


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
1. Tác dụng androgen của rễ bá bệnh Việt Nam:
Trên chuột non thiến

p<

0,0
001

–

p <0,0001

Hình 1. Sự thay đổi trọng lượng các cơ quan sinh dục phụ dưới tác dụng
của dịch chiết rễ bá bệnh với các mức liều khác nhau


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Tác dụng androgen của rễ bá bệnh Việt Nam:
–

Trên chuột không thiến

p=0,03

Hình 2. Sự thay đổi trọng lượng các cơ quan sinh dục phụ
trên chuột không thiến


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Tác dụng androgen của rễ bá bệnh Việt Nam:
Bảng 1. So sánh mức tăng trọng lượng các cơ quan sinh dục phụ
ở chuột cống đực non thiến và không thiến
Túi tinh
Chuột
thiến

Chuột
không
thiến

Tuyến tiền liệt
Chuột
thiến

Chuột
không
thiến

Tuyến cowper
Chuột
thiến

Chuột
không

thiến

Cơ nâng hậu
môn
Chuột
thiến

Chuột
không
thiến

Testosteron
1050,30 428,74 760,70 163,12 569,41 222,68 215,35 278,17
0,4
mg/kg
Rễ BB
10g/kg

47,26
47,26

20,44

-

-

35,88

7,26

24,88

32,89


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
2. Tác dụng trên hành vi tình dục của rễ bá bệnh trên chuột trưởng thành

EL

IF
p=0,002

p=0,048

PEI
MF

IL

ML

Ảnh hưởng của dịch chiết rễ bá bệnh lên chỉ số MF, IF,
ML, IL, EL và PEI của chuột thực nghiệm


BB

Tác

dụng
trên
hành
vi
tình
dục
IF
IL
của sildenafil (VIAGRA)
Sildenafil

Nước cất
BB

Nước cất

Sildenafil

D.Giuliani (2001): Sildenafil 1mg/kg và 10mg/kg

ML
Trên chuột xuất
BB tinh bình thường: ↓ EL và III

Nước cất

Sildenafil

Sildenafil
Trên chuột xuất tinh chậm: ↓ EL, PEI, III và ↑ CE

MF

BB

Nước cất

Nước cất
Nước cất
BB

EL

p=0.017

Sildenafil

p=0.021

PEI

BB
Sildenafil

p=0.048
p=0.025
p=0.042

p>0.05
p=0.032

Sự thay đổi hiệu quả giao cấu (CE) và khoảng cách đút
dương vật (III) giữa các lô dùng thuốc
Chỉ
tiêu

Các lô chuột

Đợt 5

Đợt 6

Đợt 7

Lô 1. Uống nước cất

0,72 ± 0,03

0,82 ± 0,04

0,79 ± 0,06

Lô 2. Uống sildenafil

0,71 ± 0.06

0,75 ± 0,06

0,74 ± 0,04

Lô
Lô3.
3.Uống
UốngDC
DCBB
BB

0.74
0.74± ±0.04
0.04

0,79
0,79±±0,03
0,03

0,82
0,82±±0,05
0,05

Lô 1. Uống nước cất

46,85 ± 8,74

34,82 ± 4,53

39,69 ± 6,69

Lô 2. Uống sildenafil

33,13 ± 5,08

26,76 ± 6,00

30,63 ± 3,05

Lô
Lô3.
3.Uống
UốngDC
DCBB
BB

42,95±±9,03
9,03
42,95

25,03 ±± 2,20
2,20
32,18 ±± 3,43
3,43 25,03
32,18

CE

III

CE =

IF

MF + IF

James R. Wilson (1965):

III =

↑ IF → ↑ thụ thai cho chuột cái

EL
IF


KẾT LUẬN
1. Về hoạt tính androgen:
•

Trên chuột non thiến: dịch chiết rễ bá bệnh thể hiện hoạt tính
androgen rõ ở liều 10g/kg thể trọng chuột.

•

Trên chuột non không thiến, dịch chiết rễ bá bệnh chỉ thể
hiện rõ hoạt tính đồng hóa.

•

Trọng lượng tuyến tiền liệt không tăng ở các lô chuột uống
dịch chiết bá bệnh.

2. Về tác dụng trên hành vi tình dục:

•

Bá bệnh thể hiện tác dụng làm tăng ham muốn tình dục, tăng
sự thức tỉnh tình dục thông qua việc làm giảm chỉ số PEI một
cách có ý nghĩa thống kê ở cả 2 thời điểm sau uống thuốc 5
và 10 ngày.


HƯỚNG NGHIÊN CỨU
TIẾP THEO
• Nghiên cứu tác dụng của bá bệnh trên
chuột gây suy giảm sinh dục bằng acid
valproic