Vào phủ chúa trịnh

Tóm tắt
những
A. Đọc hiểu tiểu dẫn
nét
chính về
1. Tác giả:
Lê Hữu
Trác?
- ( 1724- 1791), hiệu là Hải
Thượng Lãn ông( ông già lười ở
đất Thượng Hồng)
- Quê: Liệu xá- Đường Hào Thượng Hồng Hải Dương.
- Xuất thân: Gia đình có truyền thống
học hành thi cử, đỗ đạt làm quan.
- Bản thân:
+ Phần lớn cuộc đời hoạt động y học và trước tác
của ông gắn với quê ngoại.


Khu tưởng niệm trên núi Cánh Diều (Hương
Sơn – Hà Tónh) - nhìn từ đường Trường Sơn


Tửụùng thụứ Leõ Hửừu Traực


Quang caỷnh ngoaứi ủen thụứ


+ Lê Hữu Trác không chỉ

chữa bệnh giỏi mà còn
soạn sách, mở trường
truyền bá y học.
+ Sự nghiệp của ông
được tập hợp trong bộ “
Hải thượng y tông tâm
lĩnh” -> gồm 66 quyển,
biên soạn trong gần 40
năm -> Là công trình
nghiên cứu y học xuất
sắc nhất trong thời đại
trung đại Việt Nam.


2. Tác phẩm “Thượng kinh kí sự”
- Viết bằng chữ Hán,
được xếp ở cuối bộ “ Hải
thượng y tông tâm lĩnh”,
hoàn thành năm 1783.

Trình bày những
hiểu biết của em
về “ Thượng kinh
kí sự” ?


- Kí sự: Ghi chép sự việc, câu
chuyện có thật và tương đối hoàn
chỉnh.

Trình bày hiểu
biết của em về
kí sự ?

Nội dung cơ
bản của “
Thượng kinh
kí sự” ?
- Nội dung: ( SGK). Tác giả bộc lộ
thái độ coi thường danh lợi và tình
yêu tự do của mình


- Đoạn trích: Nói về việc lên tới kinh
đô được dẫn vào phủ chúa để bắt
mach, kê đơn cho Trịnh Cán.
B. Đọc hiểu văn bản.
I. Đọc văn bản.

II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảnh trong phủ chúa.

Vị trí đoạn
trích?

GV hướng dẫn HS
đọc.


Quang cảnh khn viên

phủ chúa đ ư ợc miêu tả
qua những chi tiết nào?

“qua mấy lần cửa”
“cây cối um tùm”

“cột và bao lơn
lượn vòng”


“Cột sơn son
thếp vàng”

“Lính nghìn cửa vác
đòng nghiêm nhặt”


Qua “năm sáu lần trướng gấm”, “sập thếp
vàng, “nệm gấm”, “màn là”…


Quang cảnh khuôn
viên phủ chúa
có nhiều
cửa, những
dãy hành
lang quanh
co nối tiếp
nhau, ra vào
phải có thẻ

-> thâm
nghiêm,
kiểm soát
chặt chẽ.

Đâu đâu
cũng là cây
cối um tùm,
chim kêu ríu
rít, danh hoa
đua thắm gió
đưa thoang
thoảng mùi
hương
-> Vườn rất
đẹp.

đi vài trăm
bước đến
điếm có “hậu
quân mã túc
trực”. Điếm
có cộtt bao
lơn, lượn
vòng
-> đẹp

Qua hành
lang phía tây
đến đại

đường gác
tía với bàn
ghế đồ đạc
nhân gian
chưa từng
thấy, cột đều
sơn son thếp
vàng.


Cảnh ở phủ chúa cực kì tráng lệ, lộng lẫy,
không đâu sánh bằng -> Được T/G ghi lại
theo trình tự không gian, thời gian.
* Cung cách sinh hoạt phủ chúa.
- Tiếp đón người được mời vào
cung.
+ Ăn uống:
. Vật dùng: Mâm vàng chén bạc
. Thức ăn: Toàn của ngôn vật lạ
-> phong vị của nhà đại gia.
- Sinh hoạt của chúa và thế tử

Tìm những chi tiết
nói về cung cách sinh
hoạt nơi phủ chúa?


.

+ Uống trà: Có 6 cung, 2 viện hầu trà ngày đêm túc

trực ở đấy.
Nhận xét gì cung
+ Vật dụng:
vàng chén bạc, trướng màn gấm, ghế
cách Mâm
sinh hoạt
Nhận xét gì
rồng sơnphủ
sonchúa?
thếp vàng, trên ghế bày nệm gấm, đèn sáp
về ngòi bút
chiếu sáng, hương hoa ngào ngạt.
của tác giả?
+ Khi ngự: Có phi tần chầu chực, quan lại, người hầu
chúa trước khi làm gì phải xin phép chúa, làm xong
phải cúi lạy mới được đi ra ; khi được triệu vào hầu
phải nín thở, khúm núm...
nghi lễ, khuôn phép -> đầy quyền uy; lối sống hưởng
thụ, xa hoa lộng quyền.
Tác giả ghi lại một cách khách quan, trung thực
những gì mình thấy.



Thế tử Trònh
Cán và những
người hầu

Bên chúa luôn có “phi
tần chầu chực”

Cảnh hội chầu ở phủ chúa Trònh


2. Thái độ phẩm chất của Lê Hữu Trác.

Thái độ của tác giả như thế
nào trước cuộc sống nơi phủ
chúa?


2. Thái độ phẩm chất của Lê Hữu Trác.

Cả trời nam sang nhất là
đây
Cuộc
sống
nơi
phủ
chúa:

Mâm vàng chén bạc, đồ ăn
toàn cảu ngon vật lạ
Trong chốn màn che ăn quá no
mặc quá ấm nên phủ tạng yếu
đi.

Tác giả
dửng

dưng
trước
những
quyến rũ
vật chất
nơi phủ
chúa.
Không
đồng tình
cuộc sống
nơi đây.


Cách chuẩn đoán và chữa bệnh của tác
giả cùng những diễn biến tâm tư của ông
khi kê đơn cho ta hiểu gì về phẩm chất
của người thầy thuốc?


- Khi chuẩn đoán khám bệnh cho thế tử.
+ Phương pháp chữa bệnh: có bệnh -> đuổi bệnh
-> bồi bổ -> đúng đắn nhất.
+ Lí giải bệnh: Vì ở chốn màn che trướng phủ,
ăn quá no, mặc quá ấm nên phủ tạng yếu đi,
hơn nữa bệnh đã lâu -> tinh khí khô, da mặt
khô, rốn lồi to,gân thời xanh,tay chân gầy gò,
nguyên khí hao tổn, thương tổn quá mức =>
Chỉ dùng thuốc công hiệu mạnh - > làm cho
thương tổn cơ thể, nguyên khí càng hao mòn,
người càng thêm yếu => không bổ không được

=> Hữu Trác là thầy thuốc giỏi, nhiều kinh
nghiệm


Tâm trạng Hữu Trác khi
kê đơn bốc thuốc đầy mâu
thuẫn:

Chữa khỏi bệnh ( y
đức) ->được tin
dùng -> công danh
trói buộc( không
muốn)

><

Chữa cầm
chừng( trái y
đức) ->sớm về
núi( mong
muốn)


Hai suy nghó xung đột  lương tâm
thầy thuốc đã thắng.
=> Con người Lê Hữu Trác: u thích tự do và nếp
sống giản dị thanh đạm nơi q nhà. Là thầy thuốc có
lương tâm đức độ, tài năng
3. Bút pháp kí sự.
Theo anh chị bút pháp kí sự

của tác giả có gì đặc sắc? Hãy
phân tích nét đặc sắc đó?


- Tài quan sát tỉ mỉ (Quang cảnh phủ chúa, nơi
thế tử Cán ở)
- Ghi chép trung thực, khách quan, tả cảnh sinh động
làm cho tác phẩm có giá trị hiện thực sâu sắc.
+ Từ việc ngồi chờ ở phòng trà cho đến khi
ăn bữa sáng .
+ Từ việc xem bệnh cho thế tửđến ghi đơn
thuốc.
+ Thế tử - đứa bế ngồi chễm chệ trên sập
vàng- một thầy thuốc - một cụ già quì dưới
đất lạy 4 lạy.