Dương tự minh và địa danh đuổm thái nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUỸ LAWRENCE S.TING

Cuộc thi bài giảng e-learning
với chủ đề “Dư địa chí Việt Nam"

-------Tiêu đề:

DƯƠNG TỰ MINH VÀ VÙNG ĐẤT ĐUỔM
THÁI NGUYÊN
Giáo viên: Ma Thị Hồng Hạnh
Email:
Điện thoại di động: 0915532669
Trường THPT Trại Cau
Huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên
Tháng 8/2014


ĐẤT VÀ NGƯỜI THÁI NGUYÊN
DƯƠNG TỰ MINH VÀ VÙNG ĐẤT ĐUỔM - THÁI NGUYÊN


1. Tiểu sử Dương Tự Minh
- Dương Tự Minh là người
dân tộc Tày, quê ở Quan
Triều, phủ Phú Lương (nay là
vùng đất Quan Triều, thành
phố Thái Nguyên).
- Do có tài năng, đức độ, uy
tín lớn nên ông đã trở thành

thủ lĩnh phủ Phú Lương xưa,
phụng sự trong suốt ba đời
vua nhà Lý, hai lần được
phong làm phò mã.

Trường THPT Trại Cau


2. Sự ngiệp và công lao
Dương Tự Minh mồ côi cha
từ nhỏ, ở với mẹ, là người
thông minh, chăm chỉ và hiếu
nghĩa. Năm ông ngoài 20 tuổi,
trong vùng bọn phỉ tặc hoành
hành cướp phá, dân tình vô
cùng khốn khổ. Dương Tự
Minh thành lập đội dân binh
và đã ngăn chặn được sự hung
hãn của bọn phỉ tặc, làng bản
trở lại bình yên.

Trường THPT Trại Cau


2. Sự ngiệp và công lao
Do có sức khoẻ, trí thông
minh và phẩm cách hơn
người nên ông được các thổ
quan, tù trưởng vùng sơn
cước suy tôn làm thủ lĩnh

phủ Phú Lương xưa. Năm
1127, vua Lý Nhân Tông gả
con gái của mình là công
chúa Diên Bình cho Dương
Tự Minh và phong cho ông
chức Châu mục vùng thượng
nguyên, trấn trị cả vùng trong
suốt ba đời vua nhà Lý: Lý
Nhân Tông, Lý Thần Tông,
Lý Anh Tông.
Trường THPT Trại Cau


2. Sự ngiệp và công lao
Phủ Phú Lương xưa bao
gồm đất đai tỉnh Thái
Nguyên, Bắc Cạn, Cao
Bằng, một phần tỉnh Lạng
Sơn, Vĩnh Phúc, Hà Nội
ngày nay. Dương Tự Minh
đã làm thủ lĩnh cai quản
một vùng rộng lớn, nơi sinh
sống của nhiều dân tộc thiểu
số, một vị trí chiến lược
quan trọng trong công cuộc
bảo vệ biên cương đất nước.

Trường THPT Trại Cau

2. Sự ngiệp và công lao
Dương Tự Minh đã chăm
lo xây dựng phủ Phú
Lương ngày càng phồn
thịnh và có công lớn giữ
yên bờ cõi phía bắc Đại
Việt. Ông được nhân dân
khắp vùng biên cương yêu
mến, triều đình tin cậy.

Trường THPT Trại Cau


2. Sự nghiệp và công lao
Năm 1144, có kẻ yêu thuật
người nước Tống là Đàm Hữu
Lượng trốn sang châu Tư
Lang, tự xưng là Triệu tiên
sinh nói là vâng mệnh đi sứ để
dụ dỗ nước An Nam. Các khe
động dọc biên giới có nhiều
người theo, Đàm Hữu Lượng
đem đồ đảng đến cướp châu
Quảng Nguyên. Dương Tự
Minh xin nhà vua được ra
chiến trường diệt giặc. Ông
chia quân thành hai đạo, tiến
công như vũ bão và giết chết
Đàm Hữu Lượng.
Trường THPT Trại Cau

2. Sự nghiệp và công lao
Sau khi dẹp yên giặc, Dương
Tự Minh cho củng cố lại các
vùng biên ải, ổn định tinh thần
nhân dân, rồi dẫn đoàn quân
chiến thắng về kinh đô. Vua
Lý sai các quan đại thần ra
khỏi thành đô 10 dặm để đón.
Vua Lý Anh Tông thiết triều
ban yến và tác thành Dương
Tự Minh cùng công chúa
Thiều Dung tài sắc vẹn toàn,
phong ông làm Phò mã lang

Trường THPT Trại Cau


2. Sự nghiệp và công lao
Năm 1150, các tướng lĩnh chỉ
huy các đội quân cấm vệ, một
số thân vương và Phò mã
Dương Tự Minh thấy Đỗ Anh
Vũ lộng quyền quá độ, lo trừ
đi, nhưng sự không thành.
Dương Tự Minh bị bắt đi lưu
đày, ông sống những năm
tháng cuối đời ở chân núi
Đuổm và mất ở đây.

Trường THPT Trại Cau


2. Sự nghiệp và công lao
Nhà Lý sau này truy phong
Dương Tự Minh làm “Uy
viễn Đôn tĩnh Cao Sơn quảng
độ chi thần”. Các triều đại
phong kiến sau đều có sắc
phong cho ông là “Cao Sơn
Quý minh” hoặc “Thượng
đẳng thần”, còn nhân dân thì
tôn ông làm Đức Thánh, xây
đền thờ ông ở nhiều nơi mà
đền Đuổm là ngôi đền chính

Trường THPT Trại Cau


3. Núi Đuổm và đền Đuổmdi tích lịch sử gắn với nhân
vật Dương Tự Minh
Điểm Sơn - ngày nay nhân
dân địa phương quen gọi là
núi Đuổm-thuộc xã Động Đạt,
huyện Phú Lương, tỉnh Thái
Nguyên, cạnh quốc lộ 3 (Thái
Nguyên - Cao Bằng), cách
thành phố Thái Nguyên 25 km
về phía tây bắc, từ xưa đã có

tiếng là đất địa linh. Nơi đây
gắn liền với tên tuổi vị anh
hùng Dương Tự Minh

Trường THPT Trại Cau


3. Núi Đuổm và đền Đuổmdi tích lịch sử gắn với nhân
vật Dương Tự Minh
Đền Đuổm được xây dựng
năm 1180 vào thời Lý Cao
Tông, nằm ẩn mình dưới vách
núi Đuổm, là ngôi đền chính
thờ thánh Đuổm Dương Tự
Minh.
Vào ngày mùng 6 tháng
giêng âm lịch hàng năm, đồng
bào trong vùng lại mở lễ hội
đền Đuổm để tưởng nhớ công
ơn người anh hùng. Đây là
một lễ hội lớn, nhiều mầu sắc
văn hóa ở tỉnh Thái Nguyên
Trường THPT Trại Cau


Tưng bừng lễ hội đền Đuổm-Phú Lương-Thái Nguyên


Dương Tự Minh-vị thủ lĩnh
người Tày của phủ Phú Lương

nửa đầu thế kỉ XII-là người có
nhiều công lao cai quản, bảo vệ
miền biên cương phía bắc quốc
gia Đại Việt, là biểu trưng của
tấm lòng tận trung với nước,
đoàn kết các dân tộc. Tên tuổi
và sự nghiệp của ông đã và sẽ
sống mãi trong lòng của đồng
bào các dân tộc Thái Nguyên.
Trường THPT Trại Cau


Học liệu tham khảo
• Các tài liệu tham khảo chính:
- Lịch sử địa phương tỉnh Thái Nguyên - Chủ biên Lục
Văn Vận
- Thái Nguyên đất và người - Sở Văn hóa thông tin tỉnh
Thái Nguyên

• Các website tham khảo được sử dụng:
- Thư viện bài giảng điện tử.violet
- www.thi-baigiang.moet.gov.vn
-
Trường THPT Trại Cau