Bài giảng sinh học 8 thao giảng trao đổi chất (3)

M«n: sinh häc 8

GV : NGUYỄN THỊ THU HÀ
TiÕt 29:

tiªu ho¸ ë ruét non


Ch¬ng VI

Trao ®æi chÊt vµ n¨ng lîng

TIẾT 32 TRAO ĐỔI CHẤT


T it32 - B i 31 . TRAO ẹOI CHAT

I. TRAO I CHT GIA C TH V MễI TRNG NGOI :
Môi trờng
ngoài

Môi trờng
ngoài

Cơ thể
O2
Thức ăn,
nớc,
muối khoáng

Hệ hô hấp

Hệ tiêu hoá

CO2
Phân

Hệ bài tiết

Nớc tiểu

S trao i cht gia c th vi mụi trng ngoi


Tiết 32– bài 31: TRAO ĐỔI CHẤT
I - TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG NGOÀI:
Tiếp tục nghiên cứu thông tin SGK – 100, thực hiện cá nhân hoàn thành nội
dung bảng sau: Em hãy cho biết vai trò của một số hệ cơ quan trong sự trao
đổi
VAIchất?
TRÒ CỦA MỘT SỐ HỆ CƠ QUAN TRONG SỰ TRAO ĐỔI CHẤT

Hệ cơ quan

Vai trò trong sự trao đổi chất

Tiêu hoá

Biến đổi thức ăn cung cấp chất dinh dưỡng
cho cơ thể và thải các chất cặn bã ra ngoài.
Lấy ôxi từ môi trường cung cấp cho cơ thể và
thải cacbonic từ cơ thể ra ngoài môi trường.

Lọc máu, thu gom chất thải để bài tiết ra
ngoài dưới dạng nước tiểu và mồ hôi.

Hô hấp
Bài tiết
Tuần hoàn

Vận chuyển ôxi, chất dinh dưỡng tới tế bào và
cacbonnic, các chất thải từ tế bào tới cơ quan


Tiết 32– bài 31: TRAO ĐỔI CHẤT
I - TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG NGOÀI:

Theo em, vật vô cơ có sự trao đổi chất không? Ví dụ?
Trả lời: Có

Ví dụ: CaO + H2O → Ca(OH)2

=> Sự trao đổi chất dẫn tới sự biến tính và hủy hoại.
Cơ thể sống (sinh vật) muốn tồn tại và phát triển được cần
có điều kiện gì?
Cần có sự trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường ngoài.
 - Trao đổi chất là đặc tính cơ bản của sự sống.


T it32 - B i 31. TRAO ẹOI CHAT
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng NGOI:

Nu ta sng trong mụi trng b ụ nhim thỡ s nh

hng nh th no n s sng ca c th ?


 - Sự trao đổ i chất giữa cơ thể với môi
trườ ng ngoài là sự trao đổ i chất ở cấp độ
cơ thể :
• + Môi trườ ng ngoài cung cấp thức ăn, nướ c,
muối khoáng và ôxi cho cơ thể qua hệ tiêu
hoá, hệ hô hấp,bài tiết...
• + Đồ ng thời tiếp nhận chất bã, sản phẩm
phân huỷ và cacbonic từ cơ thể thải ra.


I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng NGOI:
II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi trờng trong

1. Máu và nớc mô cung
cấp những gì cho tế bào?
( Nhúm 1,2, 3)
2. Hoạt động sống của tế
bào tạo ra những sản
phẩm gì ? (Nhúm 1,2,3)
3. Những sản phẩm đó đ
ợc đa tới đâu? (Nhúm
4,5,6)
4. Sự trao đổi chất giữa
tế bào với môi trờng
trong biểu hiện nh thế
nào? (Nhúm 4, 5,6)

THO LUN 5 phỳt

Mao mch bch huyt

NC Mễ
(huyt tng,
bch cu, v
tiu cu)

O2 v cỏc cht
dinh dng
T BO

Mao mch mỏu

CO2 v cỏc
cht thi
Nng lng
cho hot
ng sng
ca c th

S MI QUAN H GIA MU, NC
Mễ V BCH HUYT.


1. M¸u vµ níc m« cung cÊp nh÷ng g× cho tÕ
bµo ?
M¸u mang O2 vµ
chÊt dinh dưỡng

qua níc m« --> tÕ
bµo.

Mao mạch bạch huyết
O2 và các chất
dinh dưỡng
NƯỚC MÔ
(huyết tương,
bạch cầu, và
tiểu cầu)

Mao mạch máu

TẾ BÀO
CO2 và các
chất thải
Năng lượng
cho hoạt
động sống
của cơ thể

SƠ ĐỒ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÁU, NƯỚC
MÔ VÀ BẠCH HUYẾT.


2. Ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo t¹o ra nh÷ng s¶n
phÈm g× ?
Mao mạch bạch huyết

=> N¨ng lîng, CO2 vµ

chÊt th¶i.

O2 và các chất
dinh dưỡng
Nước mô
(huyết tương,
bạch cầu, và
tiểu cầu)

Mao mạch máu

Tế bào
CO2 và các
chất thải
Năng lượng
cho hoạt
động sống
của cơ thể

SƠ ĐỒ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÁU, NƯỚC
MÔ VÀ BẠCH HUYẾT.


3.Nh÷ng s¶n phÈm ®ã ®îc ®a tíi ®©u?
Chóng ®îc ®a tíi n
íc m« --> m¸u
--> hÖ h« hÊp, bµi
tiÕt --> ra ngoµi.

Mao mạch bạch huyết

O2 và các chất
dinh dưỡng
NƯỚC MÔ
(huyết tương,
bạch cầu, và
tiểu cầu)

Mao mạch máu

TẾ BÀO
CO2 và các
chất thải
Năng lượng
cho hoạt
động sống
của cơ thể

SƠ ĐỒ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÁU, NƯỚC
MÔ VÀ BẠCH HUYẾT.


4. Sù trao ®æi chÊt gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong
biÓu hiÖn nh thÕ nµo?
Cơ thể

Phổi

Chất dinh dưỡng
Chất dinh dưỡng

Máu Nước mô

Tế bào

Năng lượng

O2
O2
CO2
CO2

Chất thải

Môi trường
trong

Chất thải
Chất thải

Phân

Môi trường ngoài

Cơ quan bài
tiết


Sự trao đổ i chất giữa tế bào và môi
trườ ng trong là sự trao đổ i chất ở cấp
độ tế bào:

• - Chất dinh dưỡ ng và ôxi từ máu chuyển
qua nướ c mô để cung cấp cho tế bào giúp
tế bào thực hiện các chức năng sinh lí.
• - Khí cacbonic, các sản phẩm bài tiết do
tế bào thải ra chuyển qua nướ c mô vào
máu, nhờ máu chuyển tới cơ quan bài tiết
để thải ra ngoài



Tiết 33 - Bài 31. TRAO ẹOI CHAT
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng NGOI:

II. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trờng TRONG
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở
cấp độ tế bào:

+ Trao i cht cp c th to
iu kin trao i cht t bo.
+ Khụng cú s trao i cht cp
=>
Phõn tớch mối quan hệ giữa TĐC ở
c th thỡ khụng cú s trao i
cấp độ cơ thể và cấp độ tế bào?
cht cp t bo v ngc li.

Hoạt động trao đổi chất ở hai cấp
độ M BO CHO C TH TN TI V
PHT TRIN

Thức ăn, nước
,muối khoáng

Oxi trong
không khí

CO2

CC¬
ơ thÓ
thể
Chất
dinh
dưỡng

Máu

h dưỡn
n
i
d
t
ấ
Ch

Nước mô

Phæi

g

TÕ bµo
TẾ
BÀO
Chất dinh
dưỡng
Năng lượng

O2

Chất thải

Chất thải

Môi trường ngoài
Phân

CO2

O2
CO2

Môi trường
trong

Cơ quan bài
tiết
Nước
tiểu

TỔNG KẾT
Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:

1. M¸u vµ níc m« vËn chuyÓn ®Õn tÕ bµo nh÷ng chÊt g×?
a. Pr«tªin.
b. KhÝ CO2 vµ muèi kho¸ng.
c. C¸c chÊt dinh dìng vµ O2.
d. C¶ a vµ b.


* TỔNG KẾT
Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
2. Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào được thể hiện như thế
nào ?
a) Tế bào nhận chất dinh dưỡng và O2 từ máu.
b)Tế bào tổng hợp chất hữu cơ đặc trưng từ những
chất đơn giản và tích lũy năng lượng.
c) Tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng
và thải những chất không cần thiết ra môi trường.
d)Cả a, b và c.


* Tổng kết
Bµi tËp 1: Khoanh trßn c©u ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:

3. Những chất nào được máu và nước mơ
vận chuyển đến tế bào ?
a) Các chất dinh dưỡng và ôxi.

b) Khí cacbônic và muối khoáng.
c) Prôtêin, gluxit và các chất thải.
d) Cả a và b.


Bài tập 2: Dựa vào
hình vẽ hãy ghi tên
các chất mà cơ thể
lấy vào và thải ra
môi trờng, thay cho
các số 1, 2, 3.?

02
C02

- Thức ăn.
- Nớc.
- Muối khoáng


Trao ®æi chÊt gi÷a c¬ thÓ vµ
m«i trêng NGOÀI

MỐI QUAN HỆ GIỮA 2 CẤP
ĐỘ TRAO ĐỔI CHẤT

TRAO ĐỔI CHẤT

TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA TẾ BÀO
VÀ MÔI TRƯỜNG TRONG

* Híng dÉn học tập
•
•
•
•
•

Trả lời câu hỏi 3 vào vở bài tập.
Đọc trước bài 32: CHUYỂN HỐ và trả lời các câu
hỏi sau:
Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng gồm những
quá trình nào?
Phân biệt trao đổi chất với chuyển hóa vật chất và
năng lượng?
Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào
những hoạt động nào?
Chuyển hóa cơ bản là gì? ý nghóa của chuyển hóa cơ
bản?