Nghiên cứu về thực phẩm hà nội trong kinh doanh và phát triển du lịch hiện nay

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
KHOA DU LỊCH


BÀI TẬP LỚN
Môn:Phương Pháp Nghiên Cứu Khoa Học
Đề Tài:
Nghiên Cứu Về Thực Phẩm Hà Nội Trong
Kinh Doanh Và Phát Triển Du Lịch Hiện Nay
Giáo viên hướng dẫn:……………
Sinh viên: Nguyễn Thị Nguyên
Mã Sinh Viên:
Hệ Đào Tạo:
Khóa:

1


Hà Nội: 06-12-2016
MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này em xin cảm ơn sâu sắc đến ThS.
Nguyễn Giang Nam người đã tận tình hướng dẫn cho em trong suốt thời
gian học tập môn Phương pháp nghiên cứu khoa học. Thầy truyền đạt cho
em những kiến thức hay và bổ ích, với vốn kiến thức được tiếp thu trong
quá trình học không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu đề tài mà
còn là hành trang quí báu để em bước vào đời một cách vững chắc và tự
tin. Và em cũng xin chân thành cảm ơn Qúy thầy cô trong khoa đã tạo
điều kiện cho chúng em có thể hoàn thành tốt đề tài của mình cho chúng
em một cơ hội để biết cần phải làm những gi đối với một đề tài khoa học

Cuối cùng em kính chúc quý Thầy, cô và đặc biệt thầy Nguyễn Giang
Nam dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp cao quý.
Em xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội: ngày 06 tháng 12 năm 2016
Sinh viên:

I: MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Kinh doanh du lịch là một trong những hoạt động đang được thủ đô
Hà Nội quan tâm đầu tư cũng như có những dự án phát triển mạnh mẽ.
Điều này, nhằm tận dụng được những tiềm năng du lịch của thủ đô. Trong
những năm gần đây, ngành du lịch tại Hà Nội đã mang lại một nguồn
2


doanh thu lớn cho thủ đô đồng thời cũng đã đưa hình ảnh thủ đô đến với
bạn bè quốc tế. Ẩm thực là một trong những nét văn hóa đặc trưng của
mảnh đất Hà Thành. Trong những năm gần đây, việc phát triển du lịch
dựa trên thế mạnh của ẩm thực đã được các công ty du lịch tận dụng và
phát triển nó thành một loại hình du lịch mới cho sự phát triển của kinh tế
du lịch thủ đô. Cũng như quảng bá các món ăn nổi tiếng của đất Hà
Thành.
Việc lựa chọn tìm hiểu về sự phát triển của du lịch ẩm thực tại Hà Nội
là một trong những cách tìm đến với văn hóa ẩm thực Hà Nội. Cũng như
tìm ra vai trò của ẩm thực trong sự phát triển chung của ngành du lịch ở
Hà Nội.
2.Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu về vai trò cũng như tiềm năng du lịch của ẩm thực trong sự phát
triển chung của du lịch Hà Nội, nhằm thấy được những nét văn hóa ẩm
thực lâu đời của người dân nơi đây. Cung cấp những thông tin hữu ích để

phát triển du lịch ẩm thực của Hà Nội.
- Phân tích một hình thức du lịch mới của thủ đô Hà Nội, đó là du lịch ẩm
thực – một hình thức đang được các công ty du lịch sử dụng như một
chiến lược kinh doanh nhằm quảng bá hình ảnh du lịch Hà Nội.
- Đưa ra một số chương trình du lịch cụ thể của những công ty lữ hành thủ đô
trong những năm gần đây sử dụng ẩm thực như một chiến lược du lịch nhằm
thu hút du khách trong nước và nước ngoài.

3.Đối tượng và khách thể nghiên cứu.
-

Đối tượng nghiên cứu: là ẩm thực hà nội trong sự phát triển kinh doanh và
du lịch ngày nay.
Khách thể nghiên cứu:
4.Nhiệm vụ nghiên cứu

-

Tìm hiểu ẩm thực tại Hà Nội, đi thực tế từng địa điểm ăn uống nổi tiếng ở
đây.
3


-

Thu thập thông tin hữu ích về các món ăn nổi tiếng để có hướng phát triển
du lịch ẩm thực tại Hà Nội.
5.Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu ẩm thực Hà Nội trong phạm vi khu vực Hà Nội (cũ) để thấy
được những nét đặc trưng của văn hóa ẩm th ực và vai trò của nó trong sự

phát triển của ngành du lịch Hà Nội, các quán ăn cổ xưa.
6.Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng những nghiên cứu khoa học về văn hóa nh ằm hiểu rõ v ề văn
hóa ẩm thực của người Hà Nội.
+ Điền dã khu vực phố cổ, với khu vực chợ Đồng Xuân, các phố ăn uống
tại phố ăn uống như: Lý Quốc Sư, Tạ Hiện, Hàng Ngang, Hàng Đào, phố
Huế…., khu vực hồ Tây. Tìm hiểu nhu cầu thị hiếu của khách khi tham
gia chương trình du lịch ẩm thực.
+ Phân tích tổng hợp, so sánh, liệt kê thông tin về hiện trạng kinh doanh
du lịch Hà Nội bao gồm các số liệu về: doanh thu du lịch.
+ Phương pháp thống kê các số liệu về thực trạng phát triển du l ịch thủ
đô nhằm thấy được sự ổn định trong phát triển du lịch tại thủ đô.
+ Phương pháp phân tích: số liệu bảng điều tra.
+ Phương pháp khảo sát thông tin: Lựa chọn các công ty du lịch và khảo
sát các chương trình du lịch thường được tổ chức tại Hà Nội trong thời
gian gần đây.

II: NỘI DUNG
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1Tổng quan về ẩm thực Hà Nội
1.1 Khái niệm ẩm thực và phân loại ẩm thực.
Ẩm thực nói cách khác là ăn và uống, đây vốn là chuyện diễn ra hàng ngày,
rất gần gũi và cũng rất đời thường. Nhưng ở mỗi thời đại khác nhau thì ăn
uống lại được quan tâm với mức độ khác nhau. Ngày trước quan niệm về ẩm
thực chỉ là “ ăn no mặc ấm”, nhưng bây giờ đất nước phát triển con người
không còn bị lo đói, lo rét nữa mà chuyển sang lối suy nghĩ hiện đại đó là “ăn
ngon mặc đẹp”.
Ẩm thực là khái niệm dùng để chỉ món ăn, thức uống và cách chế biến,
thưởng thức chúng. Ẩm thực đó có thể là các món ăn đặc sản hoặc các món
ăn bình thường khác.

4


Tại Hà Nội các món ẩm thực được nhắc đến như một nét văn hóa, một nghệ
thuật chế biến bày trí món ăn.
1.2. Khái niệm du lịch ẩm thực
Là một hình thức du lịch, dựa vào nội dung mục đích chuyến đi nhằm tạo nên
sự hứng thú cho khách du lịch cũng như đáp ứng nhu cầu về thưởng thức tìm
hiểu giá trị văn hóa món ăn của khách du lịch.
1.3. Phân loại ẩm thực
Một số nét về ẩm thực Việt Nam cũng như ẩm thực Hà Nội
Là một đất nước có khí hậu nhiệt đới ẩm và là nới có nền văn minh lúa nước
lâu đời, Việt Nam có một nền văn hóa lâu đời gắn liền với nó là văn hóa ẩm
thực truyền thống mang những nét đặc trưng rất riêng biệt. Ẩm thực không
chỉ là những món ăn đơn thuần mà nó còn mang trong mình những nét văn
hóa đặc trưng cho cả dân tộc, cho tâm hồn người Việt những con người yêu
cái đẹp. Đối với dân tộc Việt, cái ăn là cái ăn văn hóa, nó có một ý nghĩa sâu
sắc và liên quan đến mọi mặt của đời sống xã hội. Người Việt cho rằng: “Có
thực mới vực được đạo”, đây là một đặc điểm hết sức biện chứng, coi đó là
tiền đề để con người có thể bước vào các lĩnh vực hoạt động khác. Việc ăn là
việc trọng mà mỗi người, kể cả trời đất, thánh, thần đều phải tôn trọng việc
ăn. Điều đó thể hiện ở câu nói: Trời đánh còn tránh miếng ăn và người Việt
cũng đối xử với thánh thần thông qua lễ vật dâng cúng. Những đồ ăn, thức
uống dùng trong dâng cúng thì đồ ăn chiếm vị trí quan trọng số một; người
trần gian, con cháu trong nhà không được phép ăn trước nếu như chưa cúng tổ
tiên, thần thánh. Những đồ ăn, thức uống dùng trong dâng cúng đều được nấu
nướng hết sức cẩn thận, chu đáo và tươm tất, bày biện trang trọng và thái độ
thành kính trong cử chỉ, lời nói và ánh mắt.
Đối với người Việt Nam, ăn uống có ý nghĩa nội tại trong mọi hoạt động đời
sống, trong mọi sinh họat vật chất và tình cảm của con người, thể hiện trong

quan niệm về ăn đúng, ăn ngon và ăn đẹp. Cũng như nhiều nước trong khu
5


vực, ẩm thực Việt Nam thể hiện sự cân bằng, hài hòa giữa âm và dương, thiên
nhiên và con người. Do đó, đồ ăn thức uống của người Việt thường có tác
dụng bổ trợ, nâng cao sức khỏe và chữa một số bệnh thông thường như: cảm
cúm, ho, các bệnh có liên quan đến dạ dày…
Hà Nội thủ đô ngàn năm văn hiên, là kinh đô của nhiều triều đại. Nếp sống
con người Hà Thành cũng rất nề nếp, có cốt cách của một nơi có truyền thống
lịch sử lâu đời. Bên cạnh lối ẩm thực cầu kỳ mang tính cung đình, nặng về lễ
nghi lại có lối ẩm thực rất bình dân, dung dị, đơn giản. Song hành “ẩm thực
sang trọng” lại có “ẩm thực vỉa hè”; ngoài mấy bữa chính thì Hà Nội là nơi có
nhiều món quà ngon ít nơi sánh được. Các món ăn khi được chế biến ra làm
nức lòng người thưởng thức. Đây là một điểm cuốn hút khách của ẩm thực Hà
Nội. Ai ai mỗi khi đặt chân đến đất nước Việt Nam cũng như đến với thành
phố Hà Nội cũng không thể bỏ qua việc thưởng thức các món ăn Hà thành với
sự tài hoa của những người đầu bếp nơi đây. Đây cũng chính là một nét độc
đáo nhằm thu hút khách du lịch đến với Hà Nội cũng như đến với Việt Nam
nói chung. Ẩm thực đã trở thành một trong nhưng tiềm năng to lớn cho ngành
du lịch.
Ẩm thực là sự kết hợp hài hòa giữa hai yếu tố là ẩm và thực để tạo nên sự hài
hòa và tinh tế. Nhìn vào món ăn, đồ uống, cách chế biến món ăn, đồ uống có
thể thấy biểu hiện những đặc trưng của một nền văn hóa mỗi dân tộc trong đó.
Nền văn hóa mỗi dân tộc lại thể hiện những đặc điểm đậm nhạt khác nhau qua
những khía cạnh khác nhau của văn hóa, trong đó có văn hóa ẩm thực từng
vùng, miền cụ thể, những địa phương nhất định, qua những món ăn đồ uống
đặc sản từng nơi. Nó vừa mang tính chung vừa mang những đặc điểm ăn uống
cụ thể khá rõ nét và không trộn lẫn với các vùng khác. Chẳng hạn người Việt
thích ăn nước mắm và các loại mắm, nhưng người Nghệ Tĩnh ăn mắm khác

với người Hà Nội, người Huế, người Sài Gòn. Người Huế thích mắm cay hơn,
chua hơn các vùng khác khiến cho mắm tôm chua trở thành đặc sản Huế. Tuy
nhiên, văn hóa ẩm thực Hà Nội vẫn được biết đến hơn cả như một điểm nhấn
của ẩm thực đất kinh kì. Trong các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ thì Hà Nội
6


với tính chất kinh kì, vai trò đầu não văn hóa – chính trị và trung tâm đất nước
trong nhiều thời đại luôn đọng lại và kết tinh những nét đặc sắc và bản địa của
nền văn hóa cổ truyền dân tộc. Một trong những biểu hiện của sự kết tụ văn
hóa dân tộc đó chính là các món ăn truyền thồng Hà Nội.
Về ăn uống thì Hà Nội là nơi sành ăn và ăn uống sang trọng, tinh tế vào loại
bậc nhất. Nói như nhà văn Thạch Lam trong cuốn Hà Nội băm sáu phố
phường thì “Tất cả của ngon vật lạ của các nơi đều đem đến đây để hiến cho
sự thưởng thức sành sỏi của người Hà Nội.”. Một đặc điểm ăn uống của người
Hà Nội là thường trọng tinh, không trọng đa, “miếng ngon đánh ngã bát đầy”.
Các món ăn lại thường có nhiều gia vị, mỗi món ăn một loại nước chấm.
Nước chấm ấy được đựng trong các loại bát riêng, nhỏ hơn và nông hơn bát
để ăn cùng cơm một chút. Người sành ăn và lịch sự phải biết chọn gia vị,
nước chấm và bát đựng thích hợp cho từng món và phải biết gắp, chấm cho
đúng kiểu Hà Thành.
Mỗi địa phương đều có những đặc sản riêng trong ẩm thực của mình, chẳng
hạn, người Huế khéo làm các loại bánh, mứt; người Sài Gòn khéo làm các
loại mắn, nêm. Còn người Hà Nội khéo chế biến các món ăn từ gạo nếp, gạo
tẻ, đặc biệt là gạo tẻ như bún, phở, bánh cuốn, bánh tẻ, bánh đúc,…những
món bánh từ lâu đã đi vào nỗi nhớ của người Hà Nội và của những ai đã từng
được thưởng thức chúng dù chỉ một lần.
Tuy nhiên, hiện nay, hoạt động du lịch thưởng thức ẩm thức Hà Nội đang
phát triển mạnh. Ngoài những món ăn truyền thống, Hà Nội còn những món
ăn mới mang phong cách phương Tây và mới xuất hiện ở Hà Nội, tuy vậy nơi

đây vẫn là một điểm thu hút khách du lịch. Bởi vậy dưới đây, chúng tôi xin
phân loại ẩm thực Hà Nội như sau:
Phân loại theo thời gian xuất hiện.
Trong lịch sử phát triển của mình ẩm thực Hà Nội đã có rất nhiều những sự
giao lưu tiếp biến văn hóa từ các món ăn của những nơi khác nhau để tạo nên
những món ăn ngon và được nhiều người yêu thích. Chính vì thế, nó vẫn có
sức hút với tất cả mọi người cũng như khách du lịch khi đến Hà Nội. Tuy
7


nhiên, việc gìn giữ những nét văn hóa ẩm thực truyền thống vẫn được người
Hà Nội gìn giữ cũng như phát triển đến ngày nay. Trong việc phân loại ẩm
thực chúng tôi có sự phân loại ẩm thực theo thời gian xuất hiện để thấy rõ quá
trình phát triển của ẩm thực tại Hà Nội.
- Ẩm thực Hà Nội xưa
- Ẩm thực Hà Nội nay
Phân loại theo tính chất món ăn
Theo triết tự Hán Việt hai từ “ẩm thực” có nghĩa là “ẩm” là uống, “thực” là ăn
(nghĩa đầy đủ là ăn uống). Có thể chia ẩm thực Hà Nội ra thành hai loại đó là:
- Ẩm (uống): Các món đồ uống của Hà Nội
- Thực (ăn): Các món ăn của Hà Nội.
2. Một số món ăn tiêu biểu của Hà Nội
Dưới đây là một số món ăn tiêu biểu của vùng Hà Thành được khách yêu
thích, những món ăn này đã góp phần phát triển ẩm thực du lịch ở Hà Nội.
a.Món ăn xưa
Người Hà Nội vốn nổi tiếng với nền ẩm thực giản dị nhưng không kém phần
sang trọng và tinh tế. Qua thời gian, những món ăn của vùng đất kinh kỳ
không những không bị mất đi mà ngày càng khẳng định được vị thế quan
trọng của mình trong nền văn hóa ẩm thực dân tộc Việt.
Nhắc đến ẩm thực Hà Nội, đầu tiên ta phải nhắc đến phở. “Phở là một thứ quà

đặc biệt của Hà Nội, không phải chỉ riêng Hà Nội mới có, nhưng chính là vì
chỉ ở Hà Nội mới ngon", nhà văn Thạch Lam đã viết.
Phở truyền thống Hà Nội nổi tiếng với bánh phở mềm, nước dùng trong và
ngọt, thịt bò mềm, thơm ngậy. Tại Hà Nội, có rất nhiều hàng phở ngon: Phở
Sướng - phố Đinh Liệt, phở gia truyền - Bát Đàn, phở Thìn – Lò Đúc, phở
Cường – Hàng Muối, phở gánh – vỉa hè phố Hàng Trống...

8


b.Bún chả
Bún chả được mệnh danh là thứ “quà” đặc sắc mà người Hà Nội gửi đến
mọi miền đất nước. Chỉ đơn giản là sự thơm ngon của những miếng thịt
nướng đủ lửa, cùng vị mắm chua ngọt nhưng cũng đủ níu chân thực khách
bốn phương. Bún chả ngõ chợ Đồng Xuân, 14 Hàng Than, ngõ 81 Lạc
Long Quân hay vỉa hè ngã tư phố Nguyễn Du – Bà Triệu... là những địa
chỉ uy tín cho món ăn này.

9


c.Bún thang
Với gần 20 loại nguyên liệu, bún thang là thứ bún có cách thức chế biến đòi
hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận, kỳ công từ người đầu bếp, và cũng là một trong những
món ăn đặc trưng chứa đựng vô vàn nét tinh túy của ẩm thực Hà thành. Địa
chỉ: Bún thang Cầu Gỗ, 11 Hàng Hòm, 11 Hạ Hồi...

Món chả cá Lã Vọng là sự kết hợp hoàn hảo giữa các gia vị đặc trưng của
Việt Nam như: nghệ, thì là, mắm tôm, nước mắm. Tất cả hòa quyện lại
thành món ăn có một không hai, vô cùng thơm ngon và hấp dẫn. Chả cá

Lã Vọng luôn nằm trong danh sách những món ăn không thể bỏ qua của
du khách nước ngoài khi đến Hà Nội. Quán nằm ở số 14 Chả Cá.

10


d.Kem Tràng Tiền
Kem Tràng Tiền từ lâu đã nổi tiếng với hương vị đặc biệt làm say lòng không
biết bao thế hệ người Hà Nội. Những ai một lần đến Hà Nội và được thưởng
thức kem Tràng Tiền thì khó quên nét văn hóa ẩm thực đặc trưng rất riêng của
Hà Nội - vừa đứng vừa ăn kem!
Kem Tràng Tiền từ lâu nổi tiếng với các hương vị như kem đậu xanh béo
ngậy khi ăn vào tan chảy từ từ trong miệng cho đến kem sôcôla, cốm, sữa...
ngọt lịm, thơm ngon. Từ khi ra đời năm 1958 đến nay, kem Tràng Tiền luôn
giữ được sự tin yêu của khách hàng nhờ vào chất lượng và hương vị riêng của
mình. Mặc dù nổi tiếng nhưng giá kem Tràng Tiền rất rẻ, mọi người ai cũng
có thể thưởng thức.
Cửa hàng kem Tràng Tiền không bao giờ vắng khách, đông nhất là vào
chiều tối. Mỗi buổi chiều người ăn kem chen nhau xếp hàng mua kem kéo dài
từ trong ra tận ngoài đường. Người bán làm việc luôn tay nhưng vẫn không
kịp phục vụ cho các thượng đế. Có người đến sau hết kem phải tiu nghỉu ra về
mà lòng đầy tiếc nuối.
Không có bàn ghế, người ăn kem ở phố Tràng Tiền chỉ có thể đứng nhấm
nháp tận hưởng vị ngọt mát lạnh của kem tan nhanh trên đầu lưỡi. Ấy vậy
mà, tại đây lúc nào khách ra vào cũng nườm nợp không ngớt, có người
còn “nghiện” món này, ngày nào không ăn là không chịu được.
Một nữ sinh gần khu vực hồ Gươm khi đi khảo sát thực tế đã trả lời rằng:
“ Ngày nào mình cũng đến ăn kem tại đây và ngày nào bận quá không đến
ăn được sẽ cảm thấy thiếu thiếu cái gì đó ”. Vào mùa hè các quán kem ở
hồ Gươm đông kín có khi còn không có chỗ để đứng và không đủ kem để

bán. Kem Tràng Tiền không chỉ "quyến rũ" người dân Hà Nội mà khách
du lịch khi ghé thăm thủ đô cũng không thể cưỡng lại được "sức hút" của
loại thức ăn đơn giản nhưng rất hấp dẫn này
e. Chè
Không bắt mắt bằng sự cầu kì hòa trộn màu sắc, chè Hà Nội chinh phục
người thưởng thức bởi hương vị đặc biệt. Chè Hà Nội phảng phất hương

11


thơm nhẹ nhàng của hoa nhài, hoa bưởi cùng vị ngọt thanh mát của nước
đường chưng.
Chè Hà Nội mang trong mình những hương vị riêng so với các vùng miền
trong cả nước, khác về cách chọn nguyên liệu, cách nấu và cách thưởng
thức chè. Tuy cách chế biến các món chè của người Hà Nội khá đơn giản
nhưng cũng đòi hỏi sự tinh tế của người nấu, phải thật chú tâm thì chè
mới ngon. Cái tâm của người nấu cộng với sự tinh tế trong cách thưởng
thức sẽ làm nên đặc trưng riêng có của những ly chè. Chè Thái – Đội Cấn

Chè thái ở Đội Cấn
(Địa chỉ: 75 Đội Cấn – Ba Đình)
Không hổ danh là quán chè ngon nức tiếng Hà Hội quán 75 Đội Cấn là
địa điểm mà nhiều teen Hà Thành chết mê vì chè thái ở đây rất hấp dẫn.
Chè được được nấu rất đơn giản nhưng cũng hương vị thì rất ngon. Chè
có vị ngọt thanh, không quá ngọt nên phù hợp với rất nhiều người. Và đặc
12


biệt là món nước cốt dừa được chế biến rất hấp dẫn với vị thơm, bùi khó
cưỡng. Chính vì vậy mà quán chè đang trở thành địa điểm thu hút của rất

nhiều bạn trẻ yêu thích món chè thái. Ngoài hương vị ngon thì không gian
thoáng đãng của quán cũng là yếu tố chính giúp cho những bạn trẻ Hà
thành yêu thích quán chè này. Tuy nhiên là quán ở trong phố đông chỗ để
xe khá nhỏ nếu bạn muốn thưởng thức món chè thái tuyệt vời này thì bạn
nên đến sớm để tránh không có chỗ để xe.
Chè chuối Nguyễn Bỉnh Khiêm

Chè chuối ngon, độc, lạ
Địa chỉ quán: 35B Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hai Bà Trưng.
Chè chuối là một trong những quán chè ngon không nên bỏ lỡ ở Hà Nội.
Món chè được nấu rất kì công thể hiện rõ được kĩ năng và trình độ của
người nấu để nấu được món chè chuối ngon thì chuối trước tiên phải được
nướng lên rồi mới cho vào nấu chè. Chè chuối không có vị ngọt đậm như
những loại chè khác cũng không thơm ngậy mùi của nước cốt dừa mà chè
có vị thơm của chuối, vị ngọt mát của bột sắn và bột năng. Quán có rất
13


nhiều món chè khác nhau nhưng hấp dẫn nhất vẫn là món chè chuối thơm
ngon trở thành thương hiệu cho quán.
Chú ý cho các bạn quán chỉ mở cửa từ 4h chiều đến 7h tối và quán rất
đông khách nên nếu bạn nào thưởng thức thì phải nhanh chân lên.
Chè thập cẩm ở Trần Hưng Đạo

Chè thập cẩm Trần Hưng Đạo
Địa chỉ: 72 – Trần Hưng Đạo
Đây có lẽ là quán chè lâu đời nhất Hà Nội, với hơn 30 năm bán chè quán
đã làm siêu lòng không biết bao nhiêu người.
Quán bán chè thập cẩm rất đa dạng và phong phú để bạn lựa chọn. Chè
thơm, vị không quá ngọt không hề ngấy, vị mịn, ngầy ngậy của chè làm

cho bạn muốn ăn một miếng rồi ăn miếng nữa. Thành phần của chè Trần
Hưng Đạo rất khác biệt như: các loại trân châu, thạch, đậu xanh, các loại
hoa quả tươi, đậu đỏ, viên trôi nước, đôi khi có cả một miếng cốm xào
thơm ngon, bổ dưỡng. Chính vì thành phần và hương vị đặc biệt không
giống bất cứ quán nào nên dù đã bán đến tận 30 năm quán chè vẫn có rất
đông khách.
Cốc chè ở đây rất đầy đặn nếu như bạn ăn một lần là nhớ mãi, dù giá của
quán chè khá cao 40-50k/cốc nhưng ai cũng hài lòng bỏ ra số tiền để tới
14


thưởng thức hương vị chè đặc biệt này. Và không chỉ có teen Hà thành
yêu thích quán chè này mà đến cả những bác trung niên hay các em nhỏ
cũng rất yêu thích món chè nổi tiếng nhất Hà Nội này.
Mặc dù ở Hà Nội giờ đây có đến hàng chục loại chè khác nhau, du
nhập từ các vùng miền cả nước. Phổ biến nhất là các loại chè Sài Gòn, chè
cung đình Huế, chè Thái Lan… nhưng người gốc Hà Nội nay vẫn quyến
luyến hương vị riêng thủa xưa của những món chè bình dị. Người ta tìm
đến các hàng chè trong phố cổ, chợ Đồng Xuân, Hàng Da… Chỉ ở những
nơi này người ta mới vương vấn, hoài niệm về hương thơm ngan ngát của
hoa bưởi, hoa nhài trong những bát chè xưa. Chè Hà Nội tuy không bỏ đá
nhưng thực khách vẫn bị ngây ngất bởi cảm giác mát lạnh ngấm dần đầu
lưỡi. Mát vì có bột sắn dây nguyên chất, mát của hương hoa nhài thoang
thoảng… Ngoài ra, những gánh chè rong của các bà, các chị cũng vẫn giữ
được vị ngọt thanh mát của nước đường chưng quện với vị bùi bùi của đỗ,
cốm, hạt sen… Không phải cần đến thạch, trân châu xanh, đỏ cũng chẳng
cần pha trộn thêm nhiều nguyên liệu khác nhưng chính điều đó lại khiến
cho chè Hà Nội có được vẻ thanh khiết quyến rũ đến nao lòng. Nó tỏa ra
một mùi hương dung dị, mộc mạc mà vẫn tinh tế, tinh tế như người Hà
Nội.

f.Cốm vòng
Cốm Vòng là cốm do làng Vòng (nay là làng Dịch Vọng, quận Cầu
Giấy) sản xuất. Cốm được chế biến từ loại lúa nếp non, gặt vào đầu thu
(nếp mùa), làm sạch, rang cho chín tới, đem giã chày chân bo cho bung
vỏ, sàng sảy kĩ cho không còn một vỏ trấu mới được. Lúa rang phải chọn
nồi đất nung Hương Canh (tỉnh Vĩnh Phúc) mới giữ được nhiệt, bếp rang
láu làm cốm phải là bếp đung than củi để điều chỉnh lửa và tránh mùi khói
cho cốm. Kĩ thuật xem lửa và kiểm tra độ chín của láu rang phải rất cao
siêu lúa mới không bị hỏng. Đây có thể nói là khâu quan trọng nhất quyết
định sự thành bại của mẻ cốm. Lửa già quá, cốm sẽ giòn và gãy, lửa non
quá cóm sẽ bết, khó sảy vỏ không thành cốm. Chính vì vậy, người làng
15


Vòng trước đây chỉ truyền nghề cho con trai và con dâu mà không lộ bí
truyền cho con gái. Hạt cốm mới giã xong có màu xanh non, ăn mềm và
thơm như tích tụ cả hương đồng gió nội. Cả một gánh lúa chỉ được mươi
cân thóc non, cả yến thóc non mới được hơn cân cốm. Người làng Vòng
gánh cốm đi bán cũng đặc biệt, đòn gánh tre phải đầu cong đầu thẳng, lá
gói cũng chỉ kén hai loại là lá giáy và lá sen để giữ được màu xanh và vị
thơm của cốm, dây buộc phải là dây rơm còn xanh tươi, mới rút ra từ
những bông lúa làm cốm.

Ảnh:

Cốm

làng Vòng
Cốm

làng

Vòng

là món ăn

tinh

tế,

trọng

sang

và tốn kém

vào

bậc nhất và có lẽ có lẽ cũng bởi sự trân trọng của lòng người với “hạt
ngọc thực” tuyệt vời mà đất trời ban tặng. Khi ăn cốm, người Hà Nội
không thể bốc cả nắm, không thể dùng thìa xúc mà chỉ nhúm từng nhúm
nhỏ, bằng mấy đầu ngón tay, bỏ vào miệng nhâm nhi để hưởng hương vị
thanh tao của nó kết đọng nơi đầu lưỡi. Thạch Lam, một nhà văn Hà Nội
đã từng ca ngợi món cốm Vòng bằng những lời đẹp đẽ nhất và trân trọng
nhất: “Cốm là thức quà riêng của đất nước, là thức dân của những cánh
đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị
và thanh khiết của đồng quê nội cỏ Việt Nam… Cốm không phải thức quà
của người ăn vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.
Lúc bấy giờ, ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức
của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ trong màu xanh của cốm, cái tươi mát

của lúa non và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài
thảo mộc,…”
g.Bánh tôm hồ Tây
16


Hà Nội có nhiều món ngon, có những món mà nơi nào cũng có, nhưng
cũng có món chỉ có ở Hà Nội hoặc ngon nhất khi ở Hà Nội, bánh tôm Hồ
Tây là món như vậy. Ngày nay, ai đi qua hồ Tây đều nhận thấy nhà hàng
lớn trên đường Thanh Niên. Ngồi trong đó người ta có thể vừa ăn vừa
ngồi ngắn cảnh thiên nhiên và cả dòng người đang nối nhau trên con
đường sạch đẹp nằm giữa hồ Tây và Hồ Trúc Bạch.
Trong quá khứ, bánh tôm là loại bánh phổ biến ở Hà Nội. Hầu hết các hồ đều
có bánh tôm, nhưng bánh tôm hồ Tây đặc biệt và nổi tiếng hơn cả. Bánh tôm
được làm từ những nguyên liệu rất gần gũi với cuộc sống của người Hà Nội.
Tôm để làm bánh thường là thứ tôm đánh từ hồ Tây, những con tôm màu đỏ
gạch vừa vặn, loại tôm này thịt ngon, hương vị đậm đà. Bột làm bánh tôm
được chưng cất rất cầu kỳ và pha chế thêm những gia vị, còn cách làm thế
nào lại thuộc về bí quyết riêng của những gia đình làm bánh. Bánh tôm hồ
Tây gồm tôm nước ngọt hồ Tây bọc bột mì cho vào chảo mỡ nóng già ngập
bánh cho đến khi chín, khi ấy bánh phồng lên và ngả màu vàng có mùi thơm
rất hấp dẫn. Khi gắp bánh ra người ta đặt lên dàn để cho bánh dóc hết mỡ rồi
mới mang ra ăn. Chiếc bánh bằng lòng bàn tay rán giòn có màu vàng, ở giữa
chiếc bánh là màu đỏ của tôm.
Ăn bánh tôm bao giờ cũng có một loại nước chấm chuyên đi cùng, đó là
nước chấm vị chua, ngọt và cay, thêm chút dưa góp làm từ đu đủ, cà rốt thái
nhỏ ngâm giấm. Bánh tôm được ăn cùng với rau xà lách, có thể ăn thêm với
bún rối và uống cùng với bia. Tinh hoa của người Hà Nội có nhiều, nhưng có
lẽ trong số ấy chúng ta cần phải nhắc đến bánh tôm hồ Tây, đây thực sự là
một nét đẹp ẩm thực được đúc kết từ sự khéo léo và sành ăn của những con

người hào hoa, thanh lịch. Ngày xưa bánh tôm hồ Tây đã in dấu trong lứa tuổi
học trò Hà Nội, các học sinh trường Chu Văn An trước đây đều biết đến
hương vị bánh tôm nóng ngay trước cổng trường. Bây giờ những bà bán hàng
bánh tôm không còn nữa, thời gian đã làm biến đổi rất nhiều và bánh tôm hồ
Tây cũng vậy. Người ta đã có những công cụ làm bánh tôm rất nhanh và tiện
lợi vì vậy hình ảnh người chao bột, rán bánh và người ăn xúm quanh hàng dần
17


khuất vào hoài niệm, thay vào đó món bánh tôm được làm hiện đại nhưng vẫn
luôn giữ được hương vị truyền thống của nó. Hiện nay bánh tôm hồ Tây chỉ
còn duy nhất một quán rất nổi tiếng nằm ở một vị trí “đắc địa” của Hà Nội,
trên đường Thanh Niên. Thưởng thức bánh tôm trong những buổi chiều mùa
hè khi hoàng hôn buông xuống thì thật tuyệt đẹp. Khi bước chân vào quán
bánh tôm này chúng ta có thể cảm nhận ngay được một nơi ăn, chốn chơi thú
vị. Các cụ ta từng nói: “Ăn có nơi, chơi có chốn” câu nói đó cả hai vế đều
đúng ý nghĩa với quán bánh tôm hồ Tây này. Đến đây người ta có thể ăn bánh
tôm và các loại đồ ăn khác rất ngon, vừa có thể thả hồn mình vào thiên nhiên
mây nước của Hà Nội. Đến nơi này người ta có thể thưởng thức những miếng
bánh tôm hồ Tây ngon hơn còn bởi đây là một nhà hàng làm bánh tôm theo
những nguyên liệu truyền thống, nó vẫn giữ được hương vị đậm đà và quyến
rũ của những miếng bánh tôm quen thuộc và gần gũi. Trong khi đợi những
người phục vụ mang bánh tôm và các loại thức ăn khác tới, bạn có thể thưởng
thức vài nhân lạc rang giòn tan và ngắm cảnh thiên nhiên đẹp đẽ, cái gió của
hồ Tây dìu dịu và tiếng sóng nước trong nhịp chiều chầm chậm khiến ta cảm
nhận được cả một không gian Hà Nội trong sự thanh tao của nó. Bây giờ bánh
tôm hồ Tây không chỉ có người Hà Nội và ở các tỉnh khác đến thưởng thức,
ngay cả đối với những du khách nước ngoài đó vẫn là một món ăn còn lưu lại
dư vị Hà Nội rất đậm đà và sâu sắc. Trong quán ăn bên hồ Trúc Bạch này
không khi nào ngớt khách, đến nơi đây người ta cảm nhận được những dư vị

rất đặc biệt, một cảm giác khó mà diễn tả bằng lời cứ nhè nhẹ thổi vào lòng
mình mang theo một hồn xưa phảng phất đâu đó.
Bánh tôm Hồ Tây ngon trong hương vị, đẹp trong khung cảnh. Sự hài hòa
giữa con người và tạo hóa, giữa truyền thống và hiện đại đã làm lên món ăn

18


này như một sản phẩm văn hóa quý báu của Hà Nội.

Món ngày nay:
Bây giờ Hà Nội có rất nhiều món ăn mới mang phong cách hiện đại về cả
hương vị lẫn cách chế biến. Đó là những món ăn chịu ảnh hưởng của văn hóa
ẩm thực nước ngoài được các du khách vô cùng yêu thích khi đến thăm Hà
Nội. Chúng đa dạng về nguyên liệu cũng như cách chế biến. Sau đây là một
số món ăn tiêu biểu
Chúng ta sẽ không còn xa lạ với cái tên đồ nướng, nướng ở đây có rất nhiều
kiểu nướng than hay nướng không khói và những quán nướng tin cậy được
nhiều người đến và thưởng thức đó là:
Lẫn Quán là nơi lí tưởng đối với các bạn khu vực quận Hai Bà Trưng.
Tuy địa điểm tương đối "khiêm tốn" về không gian khi khách đến đây chủ
19


yếu phải ngồi ngoài vỉa hè nhưng quán vẫn luôn hút được một lượng khách
lớn bởi chất lượng và giá cả khá bình dân.

Các món nướng được nhận xét là tẩm ướp gia vị khá ngon và phù hợp.
Nguồn ảnh : Bít Xinh
Đồ ăn ở Lẫn Quán rất đa dạng, đủ thịt lợn, thịt bò, mực, bạch tuộc, ốc…

được tẩm ướp khá kĩ với nhiều cái tên lạ tên và đặc biệt giá cả rất bình
dân, khoảng 50.000 đến 60.000 đồng/đĩa. Đặc biệt quán nướng này có có
nước chấm me chua ngọt ăn khá đã miệng. Điểm trừ của quán là do phục
vụ loại hình nướng vỉ nên đồ ăn dễ bị cháy nếu bạn sơ ý và dễ bị muội
than bám vào.
20


Ở đây có món thịt ba chỉ, nầm được tẩm ướp đậm đà; ngoài ra bạch tuộc
hay mực cũng là những nhân tố đặc biệt giúp quán níu chân thực khách.
(Địa chỉ : 67 Tuệ Tĩnh, Hai Bà Trưng)
Nướng Mập Còi
Mở được một thời gian khá lâu nhưng quán nướng lụi góc phố Lò Đúc (cắt
Trần Xuân Soạn, Hà Nội) chưa hề có dấu hiệu "giảm nhiệt". Đặc biệt trong
những người sang thu, trở gió se lạnh, đi qua góc phố này sẽ thấy người ăn
ngồi kín vỉa hè và mùi thịt nướng bốc lên thơm ngào ngạt.

21


Món bò cuốn cải, ngô bao tử lạ miệng.

Ảnh: lozi
Đồ ăn của quán tuy chỉ thịt lợn, thịt bò chủ đạo và một hai món mực, món
ếch chủ đạo nhưng cách tấm ướp đậm đà, chế biến khá sáng tạo khiến
thực khách vẫn mê tít. Cũng giống như Lẫn quán, quán này đi theo "con
đường" nướng vỉ than hoa nên dễ ám mùi và dễ bị cháy, nhưng cảm giác
22

được ngồi lật giở những món ăn ngon lành khi vừa chín tới rồi... bỏ tọt
vào miệng thưởng thức, vẫn rất đáng để ta đánh đổi.
Địa chỉ: 26 Lò Đúc
h. Đồ nướng, Lẩu Cháo - Quán Sứ
Các quán nướng lụi kiểu than hoa không quá khó để tìm ở Hà Nội, nhưng
với những người sành ăn, quán đồ nướng ở Quán Sứ là một trong
những địa điểm không thể bỏ qua. Điểm nổi bật của quán chính là
thực đơn vô cùng đa dạng từ các loại thịt dạ dày cho đến hải sản. Hơn
nữa, điểm cộng lớn nhất là chủ quán khá kĩ tính trong khâu lựa chọn
nguyên liệu nên các món luôn được phần lớn khách hàng tin tưởng bởi độ
tươi ngon.

Tiếp đến là Lẩu:
Đây là một món ăn rất phổ biến của người Hà Nội hiện nay, nó rất phù
hợp với khí hậu thủ đô trong những ngày đông giá rét. Ăn Lẩu được người
Hà Nội cũng như du khách yêu thích bởi lẽ, nó tạo ra không khí quây
23


quần, gia đình sum họp hay những lúc bạn bè tụ tập. Chính vì vậy, đây là
món ăn rất được ưa chuộng hiện nay tại Hà Nội.

Lẩu băng truyền hiện đại
Đây là hình ảnh một nhà hàng ăn lẩu hiện đại ở Hà Nội, nó đã cho thấy
hiện nay, kinh doanh Lẩu là một trong những xu hướng của các cửa hàng.
Điều này là do nhu cầu của khách không chỉ khách Việt Nam mà cả khách
du lịch nước ngoài đều muốn thưởng thức món ăn này mỗi khi đến Hà
Nội.
Lẩu không chỉ xuất hiện tại các nhà hàng sang trọng mà nó còn là món ăn
tại các quán ăn vỉa hè, các nhà hàng truyền thống và nó đã tạo nên nét độc

đáo cho món ăn Hà Thành.
Hoặc ăn Buffet:
Buffet” trong tiếng Pháp có nghĩa là tự chọn hay còn gọi là “tiệc đứng”,
nghĩa là thực khách có thể đi lại, đứng ngồi tùy thích khi ăn uống. Cái lợi
của tiệc buffet là có thể phục vụ cho nhiều người hơn so với tiệc ngồi.
Buffet có cái hay vì tạo nhiều cơ hội để thực khách giao tiếp với nhau –
nhất là với những buổi tiệc có tính chất xã giao, vì vậy thời gian ăn buffet
có thể kéo dài.
Vào thế kỷ XVIII, những bữa tiệc ngoài trời phục vụ một số lượng lớn
khách mời, với bàn dài bày sẵn đồ ăn, bắt đầu xuất hiện ở Pháp, rồi lan
24


sang Anh và các nước châu Âu. Mãi đến giữa thế kỷ XIX, người Mỹ mới
biết đến buffet, nhờ sự sáng tạo của một nhà hàng Trung Quốc mở trên
đất Mỹ. Buffet trở nên đặc biệt thịnh hành ở Mỹ vào những năm 1930 với
nhiều biến tấu hiện đại.

Chương 2: Ẩm thực Hà Nội trong sự phát triển du lịch hiện nay
1. Vai trò của ẩm thực
Mỗi khi đến một điểm du lịch, tham quan giải trí, khách du lịch không chỉ đòi
hỏi được khám phá, giải trí hay học tập, kết hợp công việc mà họ còn muốn
được thưởng thức ẩm thực nơi đây. Chính bởi Ẩm thực Hà Nội, mang trong
mình một nét văn hóa đặc sắc, bởi những món ăn không quá cay, không nhiều
mỡ dễ ăn và rất được lòng du khách mỗi khi đến đây. Con người Hà Nội là
những người khéo léo, tinh tế, sành ăn. Chính họ đã tạo nên một nét đẹp riêng
cho những món ăn của xứ Hà Thành. Những món ăn khi được chế biến xong
tạo cho khách du lịch những ấn tượng rất sâu sắc cho du khách. Họ không chỉ
được thưởng thức hương vị thơm ngon của món ăn mà còn được ngắm nhìn
các tác phẩm nghệ thuật độc đáo do chính người đầu bếp tạo ra. Không chỉ có

vậy trong các món ăn, còn chứa đựng những nét đặc trưng riêng của con
người Hà Nội. Đó chính là sự tinh tế trong sử dụng gia vị, một trong những
nhân tố quan trọng tạo nên hương vị của món ăn. Không thể phủ nhận sự
cuốn hút của ẩm thực trong lòng du khách nước ngoài, có lẽ bởi vậy mà Hà

25