Sử dụng kiến thức liên môn để dạy môn Đại số 7, tiết 31 “mặt phẳng tọa độ” Liên hệ ứng dụng thực tế về phương pháp tọa độ trong các môn học và trong thực tế cuộc sống

Mỗi địa điểm trên bản đồ địa lí được xác định bởi hai số là kinh
độ và vĩ độ.

Bắc

Đông

Tây
Kinh tuyến gốc

Xích đạo

Nam


Tiết 31: mặt phẳng toạ độ
1. t vn :
* Vớ dụ 1
Toạ độ địa lí của
mũi Cà Mau là:

Bắc

104o 40’ Đơng
8o 30’ Bắc
* Ví dụ 2

o

,

8 30’ Cà Mau
0

Đơng

,
o
104 40



Tiết 31: mặt phẳng toạ độ
Giỏo ỏn, mỏy chiu,

1. t vấn đề:
2. Mặt phẳng toạ độ:
Tìm hiểu SGK rồi điền từ thích hợp vào chỗ trống trong các
câu sau:
- Hệ trục toạ độ Oxy gồm hai trục số Ox, Oy ………….
vng góc với nhau tại O
……………………….
Trong đó:
hệ trục toạ độ
Ox, Oy gọi là …………………………
trục hoành…...thường nằm …………
ngang
Ox gọi là…………
thẳng đứng

trục tung
Oy gọi là……………...thường
nằm …………….
gốc toạ độ
O gọi là…………………..
mặt phẳng toạ độ
- Mặt phẳng có hệ trục toạ độ Oxy gọi là ………………….


Tiết 31: Bi 6. mặt phẳng toạ độ
1. t vn :
2. Mt phng to
y
Trc tung

2

II

I

Trc honh

1
-3

III

-2

-1

0
-1
-2

1

2

IV

3

x

Gốc toạ độ


H1

Hệ trục tọa độ nào vẽ đúng ?

Y

H2

Y

4

4

3

3

2

2

1
-3

-1

-2

1

2

1

0

3

4

X

-3

-1

-2

-1

-2

-3

-3

Y

Y

4

1

3

2

2

3

4

1
-2

2

-1

-2

-3

1

0

-1

0

-1

1

2

3

4

X

-3

-2

-1

0

1

2

3

-1
-2

-2

H3

-3

-3

H4

4

X

3

X


Tiết 31: mặt phẳng toạ độ
1. t vn :
2. Mt phẳng toạ độ

Mặt phẳng có hệ trục toạ độ
Oxy gọi là mặt phẳng toạ độ Oxy.
3.Toạ
độ của một điểm trong
.

mặt phẳng toạ độ

*Ví dụ:Trong mặt phẳng toạ độ
Oxy xác định tọa độ của điểm P
bất kì.
- Từ điểm P vẽ ng vuụng gúc vi
Toạ độ(Ox).
của điểm P được
trc honh
xác định nh­ thÕ nµo ?
- Từ điểm P vẽ đường vng góc với

trục tung (Oy).
- Kí hiệu: P (1,5; 3)
Chú ý: Hồnh độ viết trước, tung
độ viết sau.

Sè 1,5 gäi lµ
hoµnh ®é
y

Sè 3 gäi lµ tung ®é

. . P (1,5; 3)
2.
1.
.0 . 1,5 . 3. x
.
.
.
-3 -2 -1
1
2
- 1.
2 .gọi là
Cặp số (1,5;- 3)
toạ độ của điểm P
- 3.
3


Tiết 31: Bi 6. mặt phẳng toạ độ

?132 (SGK/67). Quan sát hình sau:
1. Đặt vấn đề:
Bài
-Vẽ một hệ trục toạ độ Oxy trên
2. Mặt phẳng toạ độ
a) Viết toạ độ của các điểm M,
3.Toạ độ của một điểm trong giấy kẻ ơ vng) và đánh dấu vị
N, P, Q ?
trí của các điểm
P, Q lần lượt có
mặt phẳng toạ độ
y
*Ví dụ:Trong mặt phẳng toạ độ Oxy xác
định tọa độ của điểm P bất kì.
- Từ điểm P vẽ đường vng góc với trục
hồnh .
- Từ điểm P vẽ đường vng góc với trục
tung .
- Kí hiệu: P (1,5; 3)
Chú ý: Hoành độ viết trước, tung độ viết
sau.
* Nhận xét 1:
- Mỗi điểm trên mặt phẳng toạ độ được
xác định một cặp số đó là: hồnh độ và
tung độ.

.
M (-3;-2)
.
2.

1 .
Q(-2;0)
. . . 0 . . . 3. x
-3 -2 -1
1
2
-1 .
- 2 .P (0;-2)
.N (2;-3)
-3 .

toạ độ là (2; 3);
(3; 2).
3


y
2

•M(x0;y0)

y0

1
-2

-1

0
-1

1

2 x0 3

x

-2
Nhận xét : Trên mặt phẳng toạ độ (Hình vẽ):
HÌNH
SGK/
+) Mỗi điểm M xác định
một 18
cặp( số
(x0;67)
y0). Ngược lại, mỗi cặp
số (x0; y0) xác định một điểm M .
Nhắc
ta chú
điều
gì?
+) Cặp số (x0; Hình
y0) gọi18
là toạ
độ của
điểmý M,
x0 là
hoành độ, y0 là
tung độ của điểm M .
+) Điểm M có toạ độ (x0; y0) được kí hiệu là M(x0; y0).

Tiết 31: mặt phẳng toạ độ
1. t vn :
2. Mt phẳng toạ độ
3.Toạ độ của một điểm trong
mặt phẳng toạ độ
* Nhận xét 1:
- Mỗi điểm trên mặt phẳng toạ độ xác định
một cặp số đó là: hồnh độ và tung độ.
* Nhận xét 2:
- Mỗi cặp số: (hoành độ, tung độ) xác định
một điểm trên mặt phẳng toạ độ.

?1
-Vẽ một hệ trục toạ độ Oxy (trên
giấy kẻ ô vuông) và đánh dấu vị trí
của các điểm P, Q lần lượt có toạ độ
là (2; 3); (3; 2).

?2: Viết toạ độ của gốc
0.
- Toạ độ của gốc O là: O(0;0)

.
. Q(3;2)
2.
.
1 .
. . . O. . . . x

-3 -2 -1
1
2
3
-1 .
-2.
-3.
y

3

P (2;3)


y
2

•M(x0;y0)

y0

1
-2

-1

0
-1

1

2 x0 3

x

-2
Nhận xét : Trên mặt phẳng toạ độ (Hình vẽ):
HÌNH
SGK/
+) Mỗi điểm M xác định
một 18
cặp( số
(x0;67)
y0). Ngược lại, mỗi cặp
số (x0; y0) xác định một điểm M .
Nhắc
ta chú
điều
gì?
+) Cặp số (x0; Hình
y0) gọi18
là toạ
độ của
điểmý M,
x0 là
hoành độ, y0 là
tung độ của điểm M .
+) Điểm M có toạ độ (x0; y0) được kí hiệu là M(x0; y0).

Phương pháp tọa độ được sử dụng
rộng rãi trong lĩnh vực nào?
- Vẽ bản đồ địa lý là biểu diễn các điểm(Quốc
gia, vùng lãnh thổ) trên mặt phẳng tọa độ.
- Sáng tạo ra bàn cờ với các quân cờ, đi trên
các ô cờ là các điểm trên mặt phẳng tọa độ.
- Các em đã từng nghe ném bom theo tọa độ
chưa?
- Thế cịn trong vật lý, đường biểu diễn q
trình nóng chảy hay đơng đặc của các chất
cho các em biết điều gì ?
- Bản tin cơn bão thơng báo tọa độ của tâm
bão...Điều đó có ý nghĩa gì?


- Vẽ bản đồ địa lý là: biểu diễn các điểm(Quốc gia, vùng lãnh thổ) trên
mặt phẳng tọa độ.
- Nhìn vào bản đồ địa lý thế giới ta có biết nước cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam nằm ở đâu ?
- Nước ta nằm ở trung tâm Đông Nam Á đất liền và hải đảo, trên
phần đông của bán đảo Trung Ấn .Từ 102o 23’ đến 109o 33’độ kinh
Đông, vĩ độ từ 8o 24’ đến 23o 23’ Bắc(trải dài 15 vĩ độ)


vẽ bản đồ địa lý là biểu diễn các điểm(Quốc
gia, vùng lãnh thổ) trên mặt phẳng tọa độ.


Sáng tạo ra bàn cờ với các quân cờ đi trên các
ô cờ là các điểm trên mặt phẳng tọa độ.

Các em đã từng nghe ném bom theo tọa độ
chưa?


Thế cịn trong vật lý đường biểu diễn q
trình nóng chảy hay đông đặc của các
chất cho các em biết điều gi?


Trong sinh học biểu đồ tăng trưởng , tuổi, chiều cao cân nặng


Bản tin cơn bão cho biết tọa độ.


Nhà Toán học người Pháp,
người đã phát minh ra
phương pháp toạ độ

* Có thể em chưa biết
RƠ-NÊ-ĐỀ-CÁC

Người phát minh ra phương pháp tọa độ

- Hệ tọa độ vng góc Oxy được
mang tên ơng (hệ tọa độ Đề - các)
- Ơng là nhà triết học, nhà vật lí
học… Ơng cũng là người sáng tạo

ra hệ thống kí hiệu thuận tiện
(chẳng hạn lũy thừa x2 ) và nhiều
cơng trình tốn học khác...
René Descartes - Pháp (1596-1650)


HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ.
• Học thuộc phần nhận xét.
• -làm bài tập 33,34,35,38.Khá giỏi làm bài
45,46,47,48,49,50(sbt)
• Bài 38 phải xác định trục nào biểu diễn
chiều cao, trục nào biểu diễn cân nặng.
• Tìm hiểu mục “có thể em chưa biết”